Manifest bouwbedrijven: eerlijk speelveld voor duurzamer Nederland

Een aantal weken geleden lanceerden 13 bedrijven uit de bouwsector een manifest waarin ze oproepen om de rekenmethodieken die worden gebruikt voor het berekenen van de milieubelasting van bouwmaterialen te herzien. Deze rekenmethodieken voldoen volgens de betreffende bedrijven niet aan haar belangrijkste doel: het beperken van de CO2 emissie tijdens de productie van bouwmaterialen. Samen met andere grote partijen uit de bouwbranche deden ze een oproep aan politiek en beleidsmakers om, voorbij de belangen van de bouwindustrie, te zorgen voor rekenmethodieken die het gebruik van zeer emissie-vriendelijke materialen sterk bevorderen.

Foto: gmourits (cc)

Techniek neutraal van gas los

OPINIE - Vanuit de opslag duurzame energie financiert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat twee regelingen. De bekendste is de SDE+, waarmee de productie van duurzame energie wordt gestimuleerd. Minder bekend is de ISDE regeling, waarmee EZK subsidie geeft bij de aankoop van zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels. Terwijl het ministerie van EZK in Den Haag een van de grootste pleitbezorgers is voor het stellen van doelen in plaats van technieken voorschrijven. Tijd voor een herbezinning?

Techniek sturing en EZK

Het ministerie van EZK heeft de afgelopen 15 jaar met succes ingezet op een milieubeleid dat zich richt op doelen in plaats van middelen. Hierbij stelt de vergunningverlener de doelen die een bedrijf moet halen en kiest een bedrijf zelf met welke technische maatregelen deze het best gehaald kunnen worden.

Tegelijkertijd zet EZK in het energiedomein juist fors in op middelen in plaats van doelen. Zo ook bij het gasloos maken van de gebouwde omgeving. EZK stuurt bij de ISDE (net als bij de SDE+) op techniek, zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels komen in aanmerking voor subsidie. Andere technieken niet, ook al halen ze vergelijkbare resultaten ten aanzien van doelen als energiebesparing en verminderen van de gasvraag. Bij biomassaketels en pelletkachels worden naar mijn weten ook geen aanvullende luchtkwaliteitseisen gesteld.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Verduurzaam je huurhuis

Je huurhuis verduurzamen terwijl je woningbouwcorporatie niet meewerkt? Een huurder kan best een eind komen met zonnepanelen, infraroodpanelen voor verwarming, een doorstroomverwarmer voor warm water en koken op inductie. Tips van de huurder:

  • Word lid van de Woonbond. Een woningcorporatie is minder machtig dan je denkt. Je hebt als huurder veel rechten, dus leer ze kennen.

  • Installeer een energie-app. Als je ziet hoeveel je verbruikt is het makkelijker om dit te verminderen.

  • Foto: Krispijn Beek (cc)

    Op ontdekkingsreis naar een gasloze woning. Reist u mee?

    ACHTERGROND - In 2015 plaatsten we op Sargasso het bericht Wanneer ga jij van het gas af? In de tussenliggende jaren hebben we op Sargasso geregeld aandacht besteed aan de klimaatbeleid en energietransitie, zoals het verbod op aardgas bij nieuwbouw, de 27 proeftuinen die van gas af gaannul op de meter renovaties, infraroodverwarming en energiebesparing. Maar hoe breng je dat zelf in praktijk? Hoe verduurzaam je je eigen huis? Waar loop je tegenaan en zijn adviseurs, bouwbedrijven en installateurs er wel klaar voor om je te ondersteunen? Een aantal redacteuren van Sargasso zullen u de komende tijd meenemen in hun zoektocht en hun eigen ervaringen beschrijven. Redacteur Krispijn Beek bijt de spits af met een korte beschrijving van zijn woonsituatie en een aantal kleinere maatregelen die hij in zijn huis genomen heeft. Heb je zelf ervaring met energiebesparing in je huis? Deel ze in de reacties.

    Type woning en gezinssituatie

    Onze woning is een grondgebonden tussenwoning met bouwjaar 1991. De woning heeft een oppervlakte van 119 m2 verdeeld over 5 kamers. De woning was bij aanschaf aan de voorkant en achterzijde voorzien van gewoon dubbelglas. Enkel de schuifpui aan de achterzijde was voorzien van HR+ glas. Het huis is naar de huidige maatstaven redelijk geïsoleerd (zo’n 7 cm spouwmuurisolatie) en had label C toen we het huis kochten. We begonnen in het huis met 3 personen, inmiddels is er een tweede kind bij en zijn we met 4.

    Foto: Krispijn Beek (cc)

    Infraroodverwarming effectiefste weg naar aardgasvrij?

    ANALYSE - Afgelopen jaar is de discussie over hoe we onze huizen gaan verwarmen na aardgas in volle hevigheid losgebarsten. Vooral het verbod op aardgas bij nieuwbouwwoningen deed het nodige stof opwaaien. De grote uitdaging zit echter niet in de nieuwbouw, maar in de bestaande bouw. Bij nieuwbouw worden de energetische bouwnormen steeds scherper, waardoor verwarmen zonder aardgas ook steeds eenvoudiger wordt. Bestaande bouw is er in vele smaken, waardoor er ook vele oplossingen mogelijk zijn. Wat ook blijkt uit de plannen in de 27 proefwijken die van gas af gaan. Natuurkundig zijn er drie vormen van warmteoverdracht: geleiding, convectie en straling. In dit artikel pleiten we voor meer aandacht voor een specifieke vorm van stralingswarmte: infraroodstralingspanelen.

    Dit artikel is geschreven door Gerard de Leede en Krispijn Beek

    Geleiding

    Geleiding (conductie). Dit is warmteoverdracht binnen de desbetreffende stof, waarbij warmte stroomt van delen met een hoge temperatuur naar delen die kouder zijn. De warmtestroom is afhankelijk van het temperatuursverschil over de afstand en de interne weerstand tegen warmtestroom van het betreffende materiaal. Materialen met een hoge interne weerstand tegen warmtestroom zijn geschikt als isolatiemateriaal.

    Convectie

    Stroming (convectie). Dit is warmteoverdracht door verplaatsing van een warme vloeistof of een warm gas. Bijvoorbeeld door verplaatsing van warme lucht, deze wordt verwarmd door de radiator, stijgt op naar het plafond, koelt weer af en daalt daardoor weer. Als deze luchtstromen te groot worden is dat onaangenaam en wordt tocht of een koudeval ervaren.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Huizen bouwen van hout draagt bij aan lagere CO2 uitstoot

    The Economist geeft een korte uiteenzetting waarom bouwen met hout bijdraagt aan een lagere CO2 uitstoot. Dit heeft voor een behoorlijk groot deel te maken met het bouwproces:

    Cement-making alone produces 6% of the world’s carbon emissions. Steel, half of which goes into buildings, accounts for another 8%.

    And the standards only count the emissions from running a building, not those belched out when it was made. Those are thought to account for between 30% and 60% of the total over a structure’s lifetime.

    Foto: Charles & Hudson (cc)

    De prijs van ‘Nul op de Meter’-renovaties gaat niet over Energiebesparing!

    COLUMN - Deze blogpost is geschreven door Jan Willem van de Groep n.a.v. een artikel in het Financieel Dagblad. In dat artikel wordt een zwaar accent gelegd op de kosten van een Nul op de Meter-renovatie. De framing ‘te duur’ en dus ‘onhaalbaar’ stoelt op een verkeerde interpretatie van de cijfers.

    Heeft u zich ooit afgevraagd wat een ‘normale’ woningrenovatie kost waarvan woningcorporaties er jaarlijks duizenden uitvoeren? Zal een journalist het zich ooit afgevraagd hebben? Ik vermoed dat er op beide vragen een ‘nee’ zal volgen.

    Bij renovaties waarbij corporaties de keuze maken om te renoveren naar het niveau energieneutraal liggen de prijzen echter onder een fileermes. De bedragen die worden genoemd worden dan afgezet tegen maatregelen die leiden naar enkele labelstappen. Een Nul op de Meter (NOM) renovatie is dan al snel te duur.

    Foute framing! Een NOM-renovatie gaat wat betreft kosten maar voor een beperkt deel over energie.

    Hoog-niveau-renovatie

    Bekijk een NOM-renovatie eens op deze manier:

    Een NOM-renovatie draait primair om renovatie en niet om energiebesparing.

    De woningen zijn domweg aan de beurt voor een hoog-niveau-renovatie. Die renovatie is onderdeel van het portfoliobeleid en het daaraan gekoppelde strategisch voorraadbeleid die een corporatie voert.

    Gasloos wonen in opkomst

    In Nederland worden steeds meer huizen gebouwd die alleen elektriciteit gebruiken voor hun energievoorziening. De zogeheten All-Electric-huizen hebben bijvoorbeeld een eigen waterpomp of zijn voorzien van infraroodverwarming. Er zijn nu ruim 2000 van dit soort huizen, maar netbeheerders en energiebedrijven zeggen dat het er steeds meer worden.

    Ook het aantal huizen dat gerenoveerd wordt naar all electric, bijvoorbeeld via het concept nul op de meter groeit. Zo werd vandaag bekend gemaakt dat in Groningen 1650 woningen versterkt en verduurzaamt gaan worden volgens dit conceptOp Sargasso publiceerde we eerder dit jaar een overzicht van de verschillende mogelijkheden om van gas af te gaan.

    Rotterdam als proeftuin voor gasloos wonen

    In maart schreef ik een stuk over gasloos wonen, inmiddels ontpopt Rotterdam zich volgens het Algemeen Dagblad tot:

    dé proeftuin voor gasloos wonen. In de stad worden verscheidene technieken uitgeprobeerd die ervoor moeten zorgen dat ons land minder afhankelijk wordt van gas, dat rap aan populariteit verliest door de gasbevingen in Groningen en spanningen met Rusland.

    Volgens Jan Willem van de Groep van het innovatieprogramma Energiesprong van Platform 31 staan er in Nederland nu zo’n 1000 gasloze woningen. Een aantal dat snel kan groeien als de ambities van de provincies Utrecht en Noord-Brabant met nul op de meter woningen waargemaakt worden.

    Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

    De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

    In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.