‘Fiscale rechtvaardigheid eindelijk hot issue’

Volgens Dries Lesage, hoogleraar internationale politiek aan de Universiteit Gent, zit er sinds de financiële crisis van 2008 beweging in de discussie over belastingontwijking. Meer zelfs: het discours verandert op revolutionaire wijze. Nu nog de daden.  Hoewel globalisering vaak wordt voorgesteld als een hosannaverhaal met alleen maar winnaars en voordelen, zijn er ook schaduwzijden. Een ervan is dat globalisering heeft geleid tot onrechtvaardige belastingen. Kapitaal werd sinds de vrijmaking van de geldmarkten steeds mobieler en is dus moeilijker te belasten dan arbeid, tenzij staten meer zouden samenwerken. Dat heeft geleid tot een scheeftrekking: multinationale ondernemingen en steenrijke mensen betalen amper belastingen. Dries Lesage: ‘Ik denk niet dat het overdreven is om te zeggen dat het historisch is wat er gebeurt. Op het niveau van de woorden, het discours, de “framing” en de benoeming van het probleem maken we een echte revolutie mee. De thematiek leefde tot voor de financiële crisis niet zo sterk. Er is wel een belangrijk “opstootje” geweest in de tweede helft van de jaren negentig, vooral in de Europese Unie en in de OESO, de club van rijke landen. Het eerste initiatief tegen belastingparadijzen begon toen op te komen bij de OESO. Op Europees vlak is toen de Europese spaarrichtlijn gecreëerd. Die richtlijn hield automatische informatie-uitwisseling in voor bepaalde soorten spaarproducten binnen de Europese Unie. Automatische informatie-uitwisseling spreekt zich niet uit over de hoogte van de belastingtarieven, het betekent gewoon dat de tarieven van de woonstaat gelden. Heel concreet: een Fransman heeft geld staan in Denemarken. Dan moet hij daar in Frankrijk belasting op betalen aan Franse belastingtarieven en de Denen moeten automatisch die informatie bezorgen aan Frankrijk. De richtlijn is uiteindelijk goedgekeurd in 2003 en in 2005 in werking getreden. Het belangrijkste is dus dat het probleem toen benoemd is en het was een eerste poging om de natiestaten te helpen bij het belasten van het kapitaal van hun burgers door middel van Europese samenwerking. Maar de ideologie bleef neoliberaal: het is goed dat landen met elkaar moeten concurreren om kapitaal en investeringen door hun belastingen te verlagen.’

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.