Gelekt vonnis: donkere toekomst voor abortusrecht in Amerika 

Nog nooit eerder in de geschiedenis van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten werd een volledig concept-vonnis gelekt. Maandagavond publiceerde nieuwswebsite POLITICO een geschreven uitspraak van 60 pagina’s in de abortus-zaak Dobbs v. Jackson Women's Health Organization; de uitspraak zou pas over enkele weken worden gedaan. De inhoud van het vonnis is nog explosiever dan het lek. De uitspraak zou korte metten maken met de grondwettelijke beschermingen op het abortusrecht en – zijdelings – andere fundamentele rechten, zoals de openstelling van het huwelijk en het verbod op anti-sodomiewetgeving, op de helling zetten. Amerika is in rep en roer. De uiteindelijke inhoud van de uitspraak moet nog worden bepaald; en mogelijk dat de scherpste kantjes eraf worden gehaald. Desalniettemin schetst het conceptvonnis – en het feit dat de conservatieve vleugel van het Hoogegerechtshof met 6 tegen 3 in de meerderheid is – een donker toekomstbeeld voor het Amerikaanse abortusrecht en de Amerikaanse grondrechten in bredere zin. Roe v Wade Tot 1973 werd het recht op abortus bepaald door de verschillende Amerikaanse staten. Destijds was in het merendeel van die staten abortus onder de meeste omstandigheden verboden; in enkele staten was abortus op aanvraag legaal. In 1973 stelde het Hooggerechtshof in de zaak Roe v. Wade een ondergrens aan wat staten konden verbieden ten aanzien van abortus. In de decennia die daarop volgden is die ondergrens verschoven. De kern van Roe v. Wade bleef altijd overeind staan, namelijk dat de grondwettelijke bescherming van de persoonlijke levenssfeer betekende dat abortus niet overmatig beperkt mocht worden. Wetgeving die de toegang tot abortus overmatige beperkte werd door de federale rechter onverbindend verklaard. Deze status-quo wordt door  krap twee-derde van het Amerikaanse publiek ondersteund. Liberale Amerikanen zijn blij met de grondwettelijke bescherming van het abortusrecht, maar ook veel conservatievere Amerikanen menen dat de status-quo een goede balans biedt tussen grondrechten en de wetgevende macht van de verschillende staten. Anti-abortuslobby Dat het grondwettelijke recht op abortus toch op het punt staat om te sneuvelen is voor een groot deel toe te rekenen aan de sterk-georganiseerde anti-abortuslobby die in de decennia na de Roe-uitspraak alsmaar sterker is geworden. In samenwerking met conservatieve juridische organisaties en de Republikeinse partij heeft de lobby er werk van gemaakt om tijdens de termijnen van Republikeinse presidenten zoveel mogelijk (aarts)conservatieve rechters te benoemen en tijdens de termijnen van Democratische presidenten zoveel mogelijke rechterlijke benoemingen te dwarsbomen. Zo weigerden in 2016 de Republikeinen in de Senaat de benoeming van Merrick Gardland tot het Hooggerechtshof in behandeling te nemen. Het resultaat is een conservatieve “take-over” van de federale gerechtelijke macht; van de rechtbanken van eerste aanleg tot en met het Hooggerechtshof, waar de conservatieven met een meerderheid van 6 tegen 3 de scepter zwaaien. En gezien rechters voor het leven worden benoemd, is de conservatieve houdgreep van de federale rechtspraak niet zomaar ongedaan te maken. Post-Roe reality Dit alles betekent dat liberaal Amerika zich klaar moet maken voor een “post-Roe reality”, waar het recht op abortus slechts op decentraal niveau wordt beslist. De verwachting is dan dat in een dertiental staten het recht op abortus in zijn geheel verdwijnt en in nog eens een tiental sterk worden ingeperkt. In 16 staten zou abortus op aanvraag vooralsnog legaal blijven. In de rest van de staten is nog niet duidelijk wat juridische status van het abortusrecht zou worden. Weliswaar kunnen de Democraten in het Congres in theorie federale (d.w.z. landelijke) wetgeving aannemen die het recht op abortus vastlegt, maar de realiteit is weerbarstig. De toegestane reikwijdte van federale wetgeving is gezien het federale karakter van de VS beperkt en het is onwaarschijnlijk dat een abortuswet het voordeel van de twijfel krijgt van het conservatieve Hooggerechtshof. Dat gezegd hebbende, zijn er wel bepaalde acties die de Democraten in een “post-Roe reality” kunnen ondernemen. Zo zouden ze via federale en decentrale wetgeving het makkelijker en goedkoper kunnen maken voor inwoners van staten met een abortusverbod om abortus uit te voeren in een staat waar dit wel legaal is. Daarnaast kan de FDA, het federale medicijnenagentschap, waarschijnlijk juridisch afdwingen dat abortusmedicijnen (voor zelf-toediening) ook verkrijgbaar zijn in staten met een abortusverbod. Een einde van een tijdperk Het einde van het Roe v. Wade tijdperk zou tot op heden de grootste beperking van het Amerikaanse abortusrecht vormen. Mensen die het niet kunnen betalen om af te reizen naar andere staat voor een abortus verliezen de mogelijkheid tot een abortus. Sociaaleconomische verschillen tussen witte Amerikanen en etnische minderheden, die disproportioneel gebruik moeten maken van abortus, zullen alleen maar toenemen. Om nog maar te zwijgen van de toename van illegale improvisatie-abortussen, met alle gevolgen van dien. Het lek van POLITICO is een veeg teken voor het abortusrecht in de Verenigde Staten. Hoewel de precieze verwoording en reikwijdte van de uitspraak nog op zich laat wachten, is meer dan duidelijk dat de conservatief-reactionaire stroming voor de komende decennia de juridische teneur wordt. De verworvenheden van tientallen jaren aan emancipatie liggen op het hakblok.

Foto: Geoff Livingston (cc)

(Waar) ging het mis voor de Democraten?

ANALYSE - Zaterdag, rond 11 uur ’s ochtends, sloeg er een golf van opluchting door de VS. Na dagenlang nagelbijten kwam de ene na de andere nieuwszender met de officiële voorspelling dat Joe Biden het presidentschap zou winnen. Niet lang daarna vulden de steden zich met dansende menigtes, jubelend over de nederlaag van President Trump.

Ondanks de feestelijke stemming onder de achterban, is de teleurstelling bij veel Democratische politici groot. Peilingen en nieuwszenders deden geloven dat de Republikeinen een grote nederlaag stond te wachten, niet alleen in de presidentsverkiezingen, maar ook in het Huis van Afgevaardigden, de Senaat en in de lokale verkiezingen. De verkiezingen van 2020 zouden een eind moeten maken aan het Trumpisme.

Zo makkelijk gaf het Trumpisme niet op. Biden vs. Trump werd geenszins de “landslide” (grote overwinning, red.) die het had moeten zijn; in plaats van hun meerderheid in het Huis uit te breiden, zaten de Democraten opeens in de verdediging. Daarbovenop bleken in de meeste Senaatsverkiezingen de zittende Republikeinse senatoren sterker dan gedacht. Ten slotte werd de opmars van Democraten ook in de lokale parlementen gestuit.

Nu de overwinningsroes enigszins wegebt, wordt de partij met deze pijnlijke waarheid geconfronteerd: het presidentschap is binnen[1], maar de Republikeinse Partij van Trump is nog lang niet verslagen. Waar ging het mis?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Phil Roeder (cc)

New Hampshire: nieuwe ronde, nieuwe kansen?

ANALYSE - Nu Iowa achter de rug is, zijn de ogen gericht op New Hampshire. Daar waar Iowa als eerste staat de keuze velt tussen de kandidaten middels een ingewikkeld stemsysteem, vindt vandaag in New Hampshire de eerste primary plaats, waarbij de kiezers hun voorkeur gewoon via stembiljetten aangeven.

Dat is een niet onbelangrijk gegeven. In Iowa werd Pete Buttigieg door het merendeel van de media uitgeroepen tot winnaar, ook al had Sanders de meeste stemmen gekregen. De gecompliceerde manier waarop de uitslag in Iowa wordt geduid, had hier het grootste aandeel in.

Zoals verwacht, gaf de overwinning Buttigieg precies de media-aandacht die hij nodig had: de kandidaat schoot omhoog in de peilingen van New Hampshire. Daar staat hij tegenover Bernie Sanders, die tot voor kort de onbetwiste koploper was in de staat.

Tweestrijd?

Zoals de media wel vaker doen, werd de verkiezingsstrijd tot op zekere hoogte als tweestrijd geportretteerd: Bernie Sanders vs. Pete Buttigieg. Daar hebben deze twee kandidaten ook belang bij: bij een schijnbare tweestrijd zullen de stemmers immers langzaam wegtrekken bij de andere kandidaten.

Het zal nog wel even duren voordat het doek valt voor de andere kandidaten. Over een maand vindt Super Tuesday plaats, waarbij middels een stembusgang in 14 staten de uitkomst een stuk beter in zicht komt. Tussen nu en dan kan er nog een hele hoop gebeuren.

Foto: Phil Roeder (cc)

Waarom Iowa ertoe doet

ANALYSE - Hoewel President Trump pas in november op het stembiljet staat, zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen al in volle gang. Maar liefst twaalf prominente Democraten strijden in de voorverkiezingen voor de kandidaatsnominatie van de partij. Vandaag stemmen de kiezers van Iowa als eersten van het land op de Democratische presidentskandidaten; daarmee luidt het startschot van de zogeheten primaries.

Hoewel Iowa numeriek gezien van beperkt belang is voor het hele nominatieproces, fungeert de staat al sinds jaar en dag als politieke barometer voor de rest van de voorverkiezing. De reden daarvoor is het feit dat de historisch gezien de kandidaten die in Iowa wonnen, ook vaak in de landelijke voorverkiezingen zegevierden.


De virtueuze cirkel

Dat sinds 2000 de winnaars van Iowa ook de winnaars van de voorverkiezingen werden, heeft alles maken met het zogeheten bandwagon effect; naarmate iets of iemand als populair wordt ervaren, stijgt de populariteit nog sneller.

Naast economische toepassingen, bijvoorbeeld in reclames (“1000 anderen gingen je voor”), is het bandwaggon effect ook voor politicologen zeer relevant. Zodra een kandidaat het goed doet in één voorverkiezing, zal deze ook meer steun genieten bij de rest.


Vandaar dat een overwinning in Iowa, die standaard als eerste staat haar voorverkiezing houdt, een felbegeerde prijs is onder de Democraten. Naarmate deze dag naderde werd de ether van Iowa dan ook gevuld met spotjes en raken de Facebook-pagina’s overspoeld met advertenties.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Peter Stevens (cc)

Amerika is tot diep in het nieuws verdeeld

ACHTERGROND - Kijk even naar onderstaand plaatje. Het is een afbeelding van het Amerikaanse media-landschap. U hoeft uw ogen niet samen te knijpen om te zien dat de blokjes met daarnaast in vet Democrats een bijna perfect tegenovergesteld beeld is van de blokjes daaronder (met, in vet, Republicans). Met andere woorden: Democraten hebben in meer dan 22 bronnen enigszins vertrouwen, Republikeinen hebben dat in meer dan 20 bronnen niet. De kloof tussen beide kan bijna niet groter en we hoeven niet naar media te kijken om die kloof nog deze campagne te overbruggen.
© PEW Research Center Democrats express more trust of most news sources asked about; Republicans express more distrust

Het verslaan van de Amerikaanse verkiezingen is eenvoudig. De meeste Nederlandse journalisten spreken Engels en Amerika is prima ontsloten. Er zijn veel media die vaak over de campagne berichten.

Amerikanen zijn, zo nodig, via slimme zoekacties op sociale media aan hun taas te trekken. We kunnen, vanachter ons bureau, aan de slag met het mooiste verhaal voor de buitenlandredactie: de strijd om de machtigste baan van de wereld. Dat verslag kan niet meer zonder het besef dat tussen Democraten en Republikeinen dus een kloof gaapt.

Republikeinen geven aan in de week van het onderzoek slechts één bron voor hun politieke nieuws te hebben gebruikt: Fox. Democraten geven aan er vijf te hebben gebruikt: CNN, NBC News, ABC News, CBS News and MSNBC. Om het nog wat scherper te krijgen:

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Wie wint de Amerikaanse Senaat?

ANALYSE - Dat de Democraten het Huis van Afgevaardigden winnen in deze Midterm-verkiezingen wordt steeds waarschijnlijker. In de Senaat maken zij veel minder kans op een overwinning. Maar zijn ze ook kansloos?

Op 6 November is het zover, mijn metaforisch voetbalspel vindt plaats. Het blauwe team wordt in de verdediging gedrukt terwijl het rode team de ene na de andere kans heeft. Voor blauw lijkt verlies onafwendbaar. Maar wie weet houdt blauw stand en scoort in de blessuretijd met een listig countertje.

Dit is de situatie die zich afspeelt in de Senaatsverkiezingen van 2018. De Amerikaanse Senaat bestaat uit 100 leden, elk van de 50 staten kiest 2 senatoren. Elke twee jaar wordt een derde van de Senaatszetels gekozen. Een individuele Senator heeft daarmee een termijn van zes jaar.

Van de 35 Senaatszetels die dit jaar gekozen worden, zijn slechts 9 in Republikeinse handen.  Als de Democraten een meerderheid willen halen in de Senaat moeten zij al hun 26 zetels winnen plus twee Republikeinse zetels. Bij het verlies van zetels moeten de Democraten meer Republikeinse zetels winnen. Met andere woorden: om de status-quo te behouden hoeven Republikeinen slechts die 9 zetels te verdedigen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Benoît, simple escargot (cc)

De nieuwe Democratische partij: E pluribus unum

COLUMN - ‘Gallia est omnis divisa in partes tres’ zo begint Julius Caesar zijn beroemde werk De Bello Gallico. De Romeinen hadden lange tijd zonder grote moeite de losse Gallische stammen verslagen. Maar in 53 voor Christus stuitten de Romeinen op groot verzet: de jonge Vercingetorix verenigde de Gallische stammen tegen hun gezamenlijke vijand. Als één leger trokken zij op tegen de Romeinen.

Maar wat hebben een conservatieve zwarte inwoner van Mississippi, een Starbucks-drinkende liberale student uit San Francisco en een pindaboer uit Georgia gemeen?

Allen zijn lid van Democratische Partij.

E pluribus unum

In tegenstelling tot de Democratische partij is het Republikeinse electoraat vrij homogeen. Negen op de tien Republikeinen is wit en het overgrote deel is protestant en conservatief. De Democratische partij is daarentegen vooral een verzameling van niet-Republikeinen: van zwart en Aziatische Amerikanen tot ‘hispanics’ , joden en boeddhisten. Daarnaast kiezen vrouwen voor de Democratische partij 56%-37%.

Een divers electoraat zorgt voor een diverse volksvertegenwoordiging. Maar soms komt diversiteit samen met verdeeldheid. De Democratische partij moet een verenigd front maken met losse facties. En zonder persoon om zich achter te verenigen loopt het doorgaans niet goed af.

Geen wonder dat de afgelopen verkiezingen een succes waren voor Republikeinen. In 2008 en 2012 stond Obama op de kieslijst en hadden Democraten geen problemen op het electorale vlak. Maar zonder Barack om het stembiljet viel de broze coalitie in 2010 en 2014 uiteen.

Foto: Heidi Heitkamp (cc)

Een Democraat verdedigt haar zetel in Trumpland

COLUMN - In de aanloop naar de Amerikaanse Midterm-verkiezingen op 6 november schrijft Joris Canoy een serie columns over wat er zo al achter de schermen gebeurt. Met nieuws dat in de mainstream media niet vaak is te lezen.

‘Ik hou van Heidi’ spreekt Patricia. ‘Wie houdt er nou niet van Heidi? Maar ik hou er niet van hoe Heidi stemt in Washington!’

De televisiespotjes van Kevin Cramer vullen de ether met dezelfde boodschap. Zo hoopt deze Republikeinse afgevaardigde het electoraat tegen de senator op te zetten. Dat is niet zonder reden. De Democraat Heidi Heitkamp wordt nog altijd gesteund door de bevolking in North Dakota.

Als men in Nederland over de Amerikaanse verkiezingen leest, dan wordt er over de algemene onvrede met Trump gesproken, over een liberale renaissance in Texas en over triomferende socialisten en liberalen links en (centrum)rechts. Verhalen over actieve aspirant-afgevaardigden laten verkiezingen in staten als North Dakota buiten het plaatje.

Democraten in Trumpland

Een aanzienlijk deel van verkiezingen, vooral die in Senaat, speelt zich in Trumpland af. Gebieden als North Dakota die door de Republikeinse president in 2016 glansrijk werden gewonnen. De Democraten daar spreken niet met rancune over het beleid van Trump. Trump-stemmers zijn cruciaal voor hun herverkiezing.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Disney | ABC Television Group (cc)

Brave democraten

COLUMN - Lyin’ Ted versus Short-Fingered Donald. Amerikaanse voorverkiezingen zijn een moddergevecht. Klopt dat beeld wel? Dit jaar kraken sommige kandidaten elkaar inderdaad af. Maar anderen ontzien elkaar juist en bespreken sociale problemen. Doen kiezers dit ook? Een kijkje bij caucuses.

De zon verdween achter de bergen en de school stroomde vol. Honderden Democraten kwamen op Super Tuesday naar de Bromwell basisschool. Daar vonden caucuses plaats, vlakbij mijn hotel te Denver. Ik was in die stad om een lezing te geven aan de plaatselijke universiteit. Op mijn vrije avond wilde ik wel eens caucuses meemaken. Na twee koffie tegen de jet lag wandelde ik naar de school.

Overal posters, overal borden. Sommige voor Hillary Clinton, andere voor Bernie Sanders. Bij de deur glimlachte een levensgrote bordkartonnen Clinton me tegemoet. Een man in een blauw Sanders-T-shirt vroeg spottend of ik niet met haar op de foto moest. Mijn pak stak dan ook af tegen de sjofele kleding in het Sanders-kamp. Op alle enigszins formele kledij prijkte een sticker met de H van Hillary.

De Democratische Partij organiseert in elke staat een voorverkiezing. Ongeveer twee derde van die voorverkiezingen zijn primaries, die lijken op onze verkiezingen. Denver ligt in de staat Colorado, waar de partij caucuses organiseert. Tussen zeven en negen werd in de caucuses dit jaar de keuze gemaakt tussen Clinton en Sanders. Een Republikeinse voorverkiezing bezoeken kon ik helaas niet.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende