Tea Party gijzelt wereldeconomie

Door het politiek theater van de Republikeinen in het Amerikaanse Congres, komt een nieuwe wereldwijde financiële crisis wel akelig dichtbij. Na bijna twee weken van government shutdown, zijn er naar schatting nog ongeveer drie dagen over voordat de VS het zogenaamde debt ceiling zullen doorbreken. Dit betekent dat de Amerikaanse regering van de Republikeinen in het Congres niet genoeg geld mag lenen om aan alle financiële verplichtingen te voldoen die eerder door ditzelfde Congres aan de regering zijn opgelegd. Dit betekent onder meer dat de Amerikaanse regering niet in staat zal zijn al haar schulden aan (internationale) beleggers te betalen. Gezien het bedrag aan uitstaande Amerikaanse staatsobligaties zal een nieuwe wereldwijde financiële ineenstorting onvermijdelijk zijn. Maar ook de binnenlandse gevolgen zullen groot zijn, zoals blijkt uit deze opsomming: pensioenuitkeringen en medische zorg voor bejaarden en armen komen op de tocht te staan, federale werknemers en militairen zullen het nog een tijdje langer zonder inkomen moeten stellen en nieuwe leningen voor zowel particulieren als lokale overheden worden vrijwel onbetaalbaar.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Matt (cc)

Poppenkast, chantage en cartooneske kwaadaardigheid in het Amerikaanse Congres

ELDERS - Republikeinen in het Amerikaanse Congres dreigen niet alleen met weer een ‘government shutdown’, maar ook met een nieuwe ineenstorting van de wereldeconomie.

De afgelopen week was weer het nodige te doen in Washington DC. Vandaag, op 30 september, loopt immers het jaarlijkse door het Congres gealloceerde budget van de federale overheid af. De Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden is weliswaar bereid een nieuw budget goed te keuren, maar dan mag er geen cent naar het vermaledijde ‘Obamacare’ gaan. Want het is natuurlijk niet de bedoeling dat het klootjesvolk toegang krijgt tot betaalbare ziektekostenverzekeringen.

Het Huis van Afgevaardigden stuurde vorige week dan ook een budgetvoorstel naar de Senaat waaruit de financiering van de Affordable Care Act was weggesneden. En om te voorkomen dat de door de Democraten gedomineerde Senaat deze financiering door middel van een eenvoudig amendement zou herstellen, begon Republikeins senator en Tea Party-lieveling Ted Cruz een soort van kansloze nep-filibuster tegen het budgetvoorstel dat nota bene door zijn Republikeinse collega’s in het Huis van Afgevaardigden was ingediend. Dit is dan ook de reden dat Cruz’ Republikeinse collega’s in de Senaat er bijzonder weinig trek in hadden met hem mee te doen.

Bovendien beseffen de Republikeinse leiders heel goed dat een ‘government shutdown’ als gevolg van hun pogingen om Obamacare via budgettaire methoden alsnog de nek om te draaien de populariteit van hun partij geen goed zal doen. Maar daar staat tegenover dat ze een groot deel van hun met de Tea Party sympathiserende congresleden simpelweg niet langer in de hand hebben. Zodoende hebben de Republikeinse leiders het onzalige plan opgevat hun verzet tegen de financiering van de Affordable Care Act op te geven en in plaats daarvan – om de rebellerende Tea Partiers tevreden te houden – nog extremere eisen op tafel te leggen met betrekking tot de binnenkort noodzakelijke verhoging van de zogenaamde debt ceiling.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat is het plan van Obama?

De rust is weer een beetje terug: Spanje heeft staatsobligaties voordeliger kunnen verkopen dan verwacht en de Amerikaanse centrale bank, de FED gaat iets doen dat de ECB niet mág doen: de economie steunen. Maar er is de afgelopen week weer veel gespeculeerd naar aanleiding de beurscrisis waarbij veel paralellen getrokken werden met de crisis van 1929. Naast de problemen in Europa is een belangrijke oorzaak van de onrust op de markten de onzekerheid over de economie in de VS. Waar blijft het langverwachte herstel? Wat is het plan van Obama? Is er wel een plan eigenlijk? De vrees is dat de economie opnieuw gaat krimpen en de debatten over het begrotingstekort hebben niet geholpen om deze vrees te doen afnemen.

Wat is het plan?
De grote vraag is waarom Obama hierover in debat is gegaan met de Republikeinen. Wie de laatste jaren deze partij heeft gevolgd weet dat hij dit debat wel moest verliezen. Het gevolg is dat men fors gaat bezuinigen terwijl nu juist een stimulering van de economie nodig is: 2.4 Biljoen dollar over de komende 10 jaar. En denk maar niet dat de Republikeinen beter zijn gaan denken over Obama: de grote tekorten zijn nu Obama’s tekorten. Bovendien zijn begrotingstekorten helemaal niet iets waar zij zich werkelijk over druk maken: volgens de rechtse ideologen van de partij zijn begrotingstekorten prima, zolang ze maar het gevolg zijn belastingverlaging en worden veroorzaakt door een Republikein. Als er echter een Democraat in het Witte Huis zit gelden andere regels.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Amerikaanse begrotingscrisis resultaat van maandenlange planning

Republikeinen liepen aan de leiband van schimmige conservatieve groeperingen, aldus de New York Times:

Shortly after President Obama started his second term, a loose-knit coalition of conservative activists led by former Attorney General Edwin Meese III gathered in the capital to plot strategy. Their push to repeal Mr. Obama’s health care law was going nowhere, and they desperately needed a new plan.

Out of that session, held one morning in a location the members insist on keeping secret, came a little-noticed “blueprint to defunding Obamacare,” signed by Mr. Meese and leaders of more than three dozen conservative groups.

It articulated a take-no-prisoners legislative strategy that had long percolated in conservative circles: that Republicans could derail the health care overhaul if conservative lawmakers were willing to push fellow Republicans — including their cautious leaders — into cutting off financing for the entire federal government. […]

To many Americans, the shutdown came out of nowhere. But interviews with a wide array of conservatives show that the confrontation that precipitated the crisis was the outgrowth of a long-running effort to undo the law, the Affordable Care Act, since its passage in 2010 — waged by a galaxy of conservative groups with more money, organized tactics and interconnections than is commonly known. […]

The billionaire Koch brothers, Charles and David, have been deeply involved with financing the overall effort. A group linked to the Kochs, Freedom Partners Chamber of Commerce, disbursed more than $200 million last year to nonprofit organizations involved in the fight. Included was $5 million to Generation Opportunity, which created a buzz last month with an Internet advertisement showing a menacing Uncle Sam figure popping up between a woman’s legs during a gynecological exam.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De metafysica van de schuld

Het is zomer dus de journalisten van de NRC, in ieder geval die van de redactie economie, zijn met vakantie. Dit weekend heeft de krant een artikel overgenomen van Die Zeit, geschreven door Marc Brost en Bernd Ulrich, over de huidige economische problemen (*). Het is een bombastisch stuk over de “schuldencrisis” dat pretendeert Links een les te lezen over hoe het moet omgaan met schulden. Volgens mij trekken ze echter de verkeerde les.

Alleen het begin al:

Wie bij het thema ‘schulden’ denkt dat het louter om geld gaat, is naïef. In werkelijkheid gaat het om gevoel, macht, angst en eer. Met een beetje overdrijving zou je zelfs kunnen zeggen: schulden zijn de wiskundige uitdrukking van een metafysisch probleem. Het is, kortom, bittere ernst.

Zeker, het is bittere ernst, maar niet om de redenen die worden genoemd, want gaat het niet altijd in de politiek om gevoel, macht, angst en eer? En sinds wanneer zijn schulden een wiskundige uitdrukking van een metafysisch probleem? Voor metafysische kwesties kunt u beter bij een priester of filosoof te rade gaan. Mogelijk zijn onze economische problemen een symptoom van een onderliggende cultureel trend, maar dan niet op de manier waarop Brost en Ulrich dit analyseren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het grote bezuinigen

Eindelijk, het is dan toch gelukt: Obama heeft een deal met de Republikeinen. Wat er de afgelopen weken, en vooral het afgelopen weekend is gebeurd is was een bizarre vertoning, en links en progressief Amerika vraagt zich wanhopig af hoe dit heeft kunnen gebeuren, en vooral wat de gevolgen zullen zijn.

De overeenkomst
Nu het “schuldplafond” is verhoogd kan de Amerikaanse overheid, weer geld lenen en kan voorkomen worden dat de Amerikaanse staat haar rekeningen niet kan betalen, iets dat in haar 235 jarig bestaan nog niet was voorgekomen. De politiek van afpersing heeft gewerkt: door te dreigen met economische rampspoed hebben de Republikeinen de Democraten gedwongen zowat al hun eisen in te slikken. Tegenover elke dollar waarmee de kredietlimiet is verhoogd moet een dollar bezuinigd worden. Dat betekent dat er, uitgesmeerd over een periode van 10 jaar, 2400 miljard dollar zal moeten worden bezuinigd. Er is al overeenstemming over de eerste 1000 miljard bezuinigingen op de begroting(*). Een commissie samengesteld uit leden van beide partijen gaat nu een plan maken om het resterende bedrag in te vullen. Rond Thanksgiving dit jaar moet men er uit zijn. De partijen hebben zichzelf gedwongen om er uit te komen want als dat niet lukt dan worden automatische bezuinigingen doorgevoerd die in werking treden in 2013.

R.E.S.P.E.C.T.

Een Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden over de government shutdown en het komende gevecht over de debt ceiling:

“We’re not going to be disrespected,” conservative Rep. Marlin Stutzman, R-Ind., added. “We have to get something out of this. And I don’t know what that even is.”

We can handle things. We’re smart… We’re smart and we want respect!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het plafond van Obama

Het zijn merkwaardige taferelen in de Amerikaanse politiek: politici die boos worden en weglopen bij onderhandelingen over een maatregel waarvan iedereen – van links tot rechts – zegt dat zij genomen moet worden: de kredietlimiet van de overheid (het schuldplafond, engels: debt ceiling) moet verhoogd worden want anders dreigt de wereldeconomie in elkaar te zakken op een manier waarop de kredietcrisis alleen nog maar een voorproefje was. Als de Amerikaanse regering geen geld meer kan lenen kan zij haar verplichting niet meer nakomen. Net als Griekenland dus. Niet alleen zullen mensen geen (of minder) uitkering ontvangen, kunnen salarissen niet meer (volledig) worden betaald, ook zal de Amerikaanse overheid niet meer instaat zijn haar crediteuren volledig terug te betalen. En dat is dus wanbetaling. Wat de gevolgen daarvan zijn zien we bij de Grieken: de rente op staatsleningen gaat omhoog waardoor nieuwe leningen nog duurder worden. Dit zet een negatieve spiraal in gang die direct gevolgen heeft voor de echte economie: het zal het begin zijn van een depressie die nog dieper en ernstiger zal zijn als de Grote Depressie. Dit staat allemaal op het spel in de onderhandelingen die op dit moment gaande zijn tussen het Witte Huis en de oppositie partij. Een oppositiepartij die bovendien flink heeft gewonnen in de tussentijdse verkiezingen november vorig jaar en haar rangen vooral heeft versterkt met veel uiterst conservatieve Tea Party kandidaten voor wie de staatsschuld vijand nummer 1 is.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.