De “dit-is-wat-we-nu-weten”-opsomming — een nieuw genre?

Tussen een analyse en een live blog, dat laatste format vooral om de dynamiek van een zich snel veranderende situatie te kunnen verslaan, lijkt zich een nieuw genre te nestelen: het ‘dit-is-wat-we-weten’-opsomming. Lastig, om aan zoiets nieuws al direct een dekkende naam te geven. Een aantal kenmerken kunnen we al wel geven. Ik ben het format tot nu toe alleen tegengekomen bij de NOS. Hier is een voorbeeld naar aanleiding van de vreselijke gebeurtenissen in het al-Ahli Baptist Hospital in Gaza Stad (zie ook onder aan dit bericht). Drie vragen staan in het artikel centraal en worden gesteld om het complex aan feiten te kunnen vertellen >> Wat is er gebeurd? Deze vraag wordt in vier korte bullets beantwoord, in gemiddeld 2,6 zinnen per bullet. Dat is niet veel. Er zijn drie bronnen: een woordvoerder van het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid die melding maakt van het aantal doden, en later in de nacht ook de omstandigheden van de slachtoffers en artsen schetst. Onduidelijk of dit dezelfde bron is. Verder wordt geput uit ‘geverifieerde’ beelden over de gevolgen van de explosie in het ziekenhuis. We kunnen die beelden ook zien, ze zijn embed. Wie zitten erachter? Deze tweede vraag wordt in twee bullets (gemiddelde lengte: 3,5 zinnen) beantwoord. De bronnen zijn divers: de Palestijnse gezondheidsautoriteiten, het Israëlische leger; en de Islamitische Jihad (die weerwoord krijgen via Reuters op de beschuldiging van het Israëlische leger dat een raket van hen zou zijn neergekomen op het ziekenhuis) — vier bronnen dus. Er staat bij deze bullet ook een kaart en een citaat van de correspondent van de NOS in Israël, Nasrah Habiballah. Zij legt in een kader in tien zinnen uit (full quote — dus alles wat zij zegt staat tussen een aanhalingsteken openen en een sluiten) wie 1) schuldig is aan deze aanslag, en put daarbij uit verschillende bronnen: Israël, Human Right Watch; en 2) wat de consequenties zijn van deze aanslag voor het bezoek van Biden aan Israël en de Palestijnen. Hoe is er internationaal gereageerd? Vijf bullets verzamelen de internationale reacties op wat er is gebeurd in gemiddeld 3,4 zinnen per bullet. De eerste bullet rept over protesten, maar zonder bronvermelding, net als de veroordeling van wat er is gebeurd geen bronvermelding heeft (geen persbureau of ministerie). Palestijnse president Abbas wordt gequoot — NOS gebruikte hier partiële of scarry quotes voor (slechts een deel van wat is gezegd wordt aangehaald). Deze scarry quotes gaan over Israel die “geen limieten” kent en een “afschuwelijke oorlogsmisdaad” heeft begaan. Ook Biden krijgt een scary quote als wordt opgetekend dat hij “woedend en diep bedroefd” is. Het bericht eindigt met een video: Protesten in Den Haag en Rotterdam. << De ‘dit-is-wat-we-nu-weten’ lijkt zich, zoals gezegd, te nestelen tussen de gierende actualiteit en de altijd tragere analyse. Het neigt naar actualiteit door de nadruk op NU en op analyses door de nadruk op WETEN. Dat weten is nog altijd tijdelijk (hoe lang weet je dat iets tijdelijke kennis is? En: hoe bepaal je dat die kennis haar langste tijd heeft gehad?). De bullets zijn kort, dus voor het publiek dat ‘nu even wil weten wat de stand van zaken is’, zou het ideaal in het media-dieet kunnen passen. Met gemiddeld ruim 3,5 bullets per vraag en gemiddeld 3 zinnen per bullet is het een hapklare presentatie van de stand van zaken. Twee vragen ploppen meteen bij mij op: wie is de ‘we’ in ‘dit-is-wat-we-nu-weten’? En: wat is de status van deze (tijdelijke — want ‘nu’) kennis? Is dit kennis van de redactie waartegen ze andere berichten (die nog binnen moeten komen) afzetten? Is dit de kennis die we uit het live blog hebben gefilterd, aangevuld met bronnen die we (niet) eerder hebben gebruikt? En: is wat we NU weten zekerder dan wat we zojuist ook al wisten en straks nog steeds weten? Voorlopig een laatste: hoe lang is NU? Ik lees NU (21.10) een bericht van woensdag 18.10: er is in de kop niets aangepast. Kortom: de vorm roept nog een paar prangende vragen op. Ik zou erg graag willen weten hoe op deze berichten wordt gereageerd en wat het publiek vindt van deze ‘service’? Of, nog interessanter, zien zij een ander doel dan de opstellers ervan? Fascinerend.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Update langjarig verloop verkoop papieren krant

DATA - Nu de cijfers over 2015 compleet zijn, kunnen we ons langjarige overzicht van de oplage van de papieren versie van de Nederlandse dagbladen bijwerken. De reeds lang gaande daling ging ook in 2015 onverminderd door.

De eerste grafiek geeft de totale oplage van alle betaalde landelijke en regionale kranten weer. De piek lag in 1997 met 4,65 miljoen kranten. In 2015 waren dat er nog maar 2,45 miljoen.
krant1_475

Maar dit moet natuurlijk ook in verhouding tot de bevolking gezien worden. Daarom in de volgende grafiek een overzicht van het aantal kranten per huishouden en inwoner van 15 jaar of ouder. Dan ligt de piek duidelijk eerder en is ook de daling sterker.
krant2_475

Hieronder nog een overzicht met zowel de betaalde dagbladen als de gratis verspreide kranten. De gratis kranten zitten 432.500 nu lager dan ooit sinds de introductie in Nederland.
krant3_475

Tot slot een overzicht van het relatieve marktaandeel van de papieren landelijke dagbladen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het AD in 2006 diverse regionale titels samenvoegde met de landelijke editie.

krantmarkt_475

Data: NOM, Piet Bakker, CBS

Met dank aan Datagraver.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oplage gratis kranten vanaf 1999 tot 2014

DATA - Gisteren werd bekend dat de gratis krant Sp!ts opgaat in Metro.
Maar stoppen doet TMG niet. Diverse mensen vroegen zich echter wel af hoeveel toekomst er nog zit in de gratis krantjes.

We hebben het verloop vanaf 1999 tot en met het eerste kwartaal van 2014 even voor u in kaart gebracht. En duidelijk is dat, net zoals bij de betaalde papieren kranten, ook hier sprake is van een stevig dalende trend.
gratiskranten_475

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laagste oplage betaalde papieren kranten in 60 jaar

DATA - De daling van het aantal verkochte papieren kranten (landelijk en regionaal) zet onverminderd voort. En zo volgt ook het ene laagterecord na het ander. In 2013 bereikten we het niveau van voor 1954!

Net als vorig jaar geven we u ook nu weer een update over die goede oude papieren krant. Nu de jaarlijkse cijfers van HOI bekend zijn*, kunnen we u de nieuwe grafieken tonen. En die spreken voor zich.
Natuurlijk is het zo dat een deel van de traditionele lezers overstapt naar een digitale editie. Maar we kijken hier alleen even naar de teloorgang van een historisch belangrijk fenomeen.

Om te beginnen met de totale betaalde oplage:
betaalde_kranten_1946_2013_475

Maar deze absolute getallen moeten we natuurlijk wel relateren aan de omvang van de bevolking om echt een goed beeld te krijgen. Daarom kijken we naar betaalde kranten per huishouden en per bewoner van 15+ (internationaal gezien de standaardgroep die kranten leest).
betaalde_kranten_bev_1946_2013_475

Om het plaatje nog wat completer te maken, halen we er ook de gratis kranten bij. Die zijn immers concurrerend.
alle_kranten_1990_2013_475

En ook dit relateren we weer aan de bevolkingsomvang:
alle_kranten_bev_1990_2013_475

En tot slot even de betaalde oplage van de landelijke en regionale kranten uitgesplitst:
land_reg_krant_1980_2013_475

Foto: Pedro Ribeiro Simões (cc)

Betaalde papieren kranten per gezin in 30 jaar tijd gehalveerd

DATA - Net als voorgaande jaren plaatsen Piet Bakker en Sargasso de jaarlijkse oplagecijfers (pdf) van dagbladen in context. Het gaat vooral steeds verder bergafwaarts met de papieren oplage.

De betaalde oplage van kranten daalt, zelfs als je er de digitale abonnementen bij optelt. De betaalde oplage van papieren kranten daalt nog veel sterker.
betaalde_kranten_1946_2012_475
De betaalde oplage van landelijke en regionale dagbladen is in absolute zin ook gezakt tot een niveau dat voor het laatst voorkwam in 1958. Ja, dat is 55 jaar geleden.


Maar de bevolking in Nederland groeit nog steeds, net zoals het aantal huishoudens. Daarom is het beter deze cijfers in die context te plaatsen.

kranten_bevolking_1946_2012_475

En dan is de trend duidelijk. Er zijn nu maar half zoveel gezinnen met een papieren krant als dertig jaar geleden.

Nu is er natuurlijk sprake van vervanging door de gratis kranten. Daarom hier het overzicht van de absolute oplages met de gratis kranten erbij.
kranten_bet_gratis_1990_2012_475

Ook hier is de daling goed zichtbaar. Het plotselinge wegvallen van gratis krant De Pers heeft hier zeer waarschijnlijk een rol bij gespeeld.

De daling blijft duidelijk zichtbaar als we deze totalen tegen de huishoudens en volwassen bevolking aanhouden.

allekranten_bev_1946_2012_475

 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.