Daar opgewekt

In 2014 schreef ik een stuk over de wereldwijde slag om de onderkant van de energiemarkt. Een slag die nog steeds gestreden wordt tussen de leveranciers van fossiele energie en de leveranciers van duurzame energie. In de tussenliggende jaren is er veel gebeurd en heeft de prijsdaling van windenergie, zonne-energie en energie-opslag wereldwijd doorgezet. Ontwikkeling kolencentrales wereldwijd De pijplijn aan kolencentrales krimpt wereldwijd en de productie van kolenstroom is sinds 2014 stabiel, ook al groeit het wereldwijde vermogen aan kolencentrales nog steeds. Dat betekent dat per kolencentrale minder stroom wordt geproduceerd, waardoor de gemiddelde capaciteitsfactor daalt en er dus ook minder geld wordt verdiend met kolencentrales. Het totaal vermogen aan kolencentrales dat is aangekondigd, waar vergunning voor is aangevraagd of verleend en dat in aanbouw is sinds 2014 fors gedaald. De druk op investeerders (banken, pensioenfondsen, vermogensbeheerders) en verzekeraars om zich terug te trekken uit de financiering van kolencentrales groeit ook nog steeds. Tegenover de krimp in kolenvermogen in aanbouw staat een stijging in het vermogen dat gecancelled is en gesloten. Het schiet nog niet echt op met sluitingen, maar het feit dat het vermogen van afgeblazen kolencentrales sinds 2014 stijgt is een mooie eerste stap. Een paar jaar geleden was de verwachting dat met name Zuid- en Zuidoost-Azië nog een forse groei zouden doormaken. Inmiddels hebben de regeringen van Bangladesh, de Filipijnen, Vietnam en Indonesië plannen aangekondigd om 62 GW aan geplande kolencentrales te schrappen. Daarmee daalt de pijplijn aan kolenvermogen met 80% sinds 2015, aldus Global Energy Monitor in Boom & Bust 2021. Ook Carbon Brief schetste halverwege 2020 geen rooskleurig beeld voor de kolensector. Uit een analyse van Ember blijkt dat de neergang van kolenstroom in de landen van de G20 in 2020 door heeft gezet, terwijl wind- en zonne-energie sterk groeien. Gas en fossiele infrastructuur onder vuur De strijd tegen nieuwe kolencentrales trekt nog steeds de meeste aandacht. Actievoerders verleggen de aandacht intussen steeds meer richting aardgas en fossiele infrastructuur. Zo wordt in de VS al jaren gestreden tegen de aanleg van pijpleidingen vanuit Canada richting de Amerikaanse raffinaderijen. Met name de aanleg van Keystone XL, de pijpleiding die teerzandolie vanuit Canada naar de VS zou moeten vervoeren, wordt al jaren bestreden. Trump verleende het project een vergunning, president Biden heeft deze begin dit jaar ingetrokken. Zelfs als een nieuwe president over vier jaar alsnog een vergunning geeft is het de vraag welk bedrijf er wil investeren in een project dat iedere vier jaar getroffen kan worden door presidentieel ingrijpen. TC Energy, de projectontwikkelaar, geeft aan de beslissing te bestuderen, maar kondigt ook aan geen geld meer op te willen halen voor het project. Waarmee het project van de baan lijkt. Groei groene stroom Sinds 2014 is de productie van groene stroom wereldwijd fors geweest. Inmiddels behoren de energiebedrijven die fors op groene stroom in hebben gezet die in de VS en Europa tot de meest interessante energiebedrijven om in te investeren. Ook zijn het Enel, Iberdrola en NextEnergy die verreweg de grootste capaciteit aan groene stroom hebben. Van de grote energiebedrijven lijken enkel BP en Total serieus werk te willen maken van het inhalen van de achterstand. Als het gaat om offgrid solar dan groeit de markt ook nog steeds. Volgens het ‘Off-Grid Solar Market Trends Report 2020’ van de Wereldbank gaat het inmiddels om een markt van $1,75 miljard per jaar die 420 miljoen gebruikers bereikt heeft en nog steeds groeit. De markt wordt volgens de Wereldbank ook meer volwassen, waarmee ook oplossingen als waterpompen, koeling en andere nieuwe markten in zicht komen. Om het Social Development Goal betaalbare en duurzame energie toegankelijk voor iedereen te bereiken is volgens de Wereldbank nog $6,6 tot $11 miljard aan aanvullende financiering nodig. Offgrid energie is overigens geenszins meer een markt voor kleine startups alleen. Ook de grote energiebedrijven zijn de afgelopen jaren wakker geworden en zien marktkansen. Zo nam ENGI in 2019 Mobisol over, en werd daarmee naar eigen zeggen marktleider in offgrid solar in Afrika. Ook Sunfunder, waar ik in 2013 mijn eerste crowdfunding actie in offgrid solar deed, groeit nog steeds: Daar opgewekt Genoeg gezeurd over de terugval bij kolencentrales en de wereldwijde ontwikkelingen op gebied van zon- en windenergie. Tijd voor een actualisatie van mijn persoonlijke overzicht met investeringen in daar opgewekt. Om te beginnen met de investeringen die volledig zijn afgelost. Dit overzicht bevat niet de ongeveer 8 projecten van Sunfunder, waar het mee begon. Het gaat om projecten van websites, die ik nu nog gebruik voor investeringen in offgrid solar: Ecologico, Energise Africa, Lend a hand en Trine. In totaal gaat heb ik na Sunfunder in zeven projecten geïnvesteerd, waarvan het geld volledig terugbetaald is. Daarnaast heb ik in 35 projecten geïnvesteerd, die nog niet volledig zijn terugbetaald. Een klein aantal daarvan heeft terugbetalingsproblemen, soms mede veroorzaakt door corona. Tot slot heb ik geld geleend aan 12 projecten, die nog niets hebben terugbetaald. Bij de projecten van Ecologico, komt dit doordat de projecten nog niet volledig gefinancierd zijn. De projecten van Energise Africa, Lend a hand en Trine zijn al wel volledig gefinancierd, maar pas kort geleden. Het is dus nog wachten op de eerste aflossing. Website Project Aflossing Ecologico 500 kWp Solaranlage – ICG Church – Ghana 0% Ecologico 1,2 MWp Solaranlage – Kim Duc – Vietnam 0% Energise Africa candi solar B.V: Issue 1 – 5.75% Bond 0% Lend a hand Sollatek Electronics Kenya 34 0% Trine REDAVIA 1, Ghana 0% Trine Easy Solar 2, Sierra Leone 0% Trine Easy Solar, Sierra Leone 0% Trine Greenlight Planet 13, Nigeria 0% Trine Greenlight Planet 10, Tanzania 0% Trine Kingo 3, Guatemala 0% Trine SolarHome 4, Myanmar 0% Conclusie Ondanks corona gaat het goed met de terugbetaling van mijn investeringen in zonne-energie elders. Prestaties uit het verleden zijn natuurlijk geen garantie voor de toekomst. Tegelijkertijd is het mooi om ze zien dat mijn voorspelling uit 2014 dat kolencentrales niet de oplossing zijn voor het gebrek aan energie aan de onderkant van de energiemarkt werkelijkheid begint te worden. Als je kijkt naar het totale vermogen aan kolencentrales wereldwijd gaat het tergend langzaam. Als je kijkt naar de groei van off-grid-solar of de hoeveelheid afgeblazen plannen voor kolencentrales neemt het momentum nog steeds toe. Al mag er nog best een schepje bovenop. Ik ben geen beleggingsadviseur of financieel adviseur en ontvang geen speciale voordelen, maar nodig de lezers van harte uit om ook een investering te doen in (offgrid) solar via Ecologico, Energise Africa, Lend a hand of Trine. Let wel op: alleen geld dat je kan missen en hou er rekening mee dat de (valuta)risico’s groot zijn. Er is altijd kans dat je je geïnvesteerde vermogen niet terug krijgt.

Foto: ChiralJon (cc)

Alleen elkaar

COLUMN - Abraham kwam uit Ethiopië en woonde lang in Amsterdam. Daar begon hij een restaurant: Ibssa. Het liep goed, maar de maaltijden waren zo spotgoedkoop dat Abraham alle zeilen moest bijzetten. Zijn broer Ephraïm en diens vrouw Maureen, die ook in Amsterdam woonden, hielpen vaak een handje in het restaurant, al zat Maureen vaak in Oeganda om daar ontwikkelingswerk te doen.

Stuk voor stuk zijn ze buitengewoon gastvrij. Arne, een collega van me, die in Oeganda goed bevriend was geraakt met Maureen, kreeg direct hun zolderkamer toen hij na zijn verblijf in Oeganda terugkwam en zonder woonruimte zat. Uiteindelijk heeft Arne acht maanden bij hen op de zolder gewoond. En natuurlijk at hij geregeld in Ibssa.

Abraham kon het steeds moeilijker bolwerken. Bovendien miste hij zijn vrouw, die in Londen werkte, en hun kind. In 2016 verkocht hij de zaak. Restaurant Ibssa kreeg een nieuwe naam – het heet nu Taytu, naar een Ethiopische keizerin – en Abraham vertrok naar Engeland. Met zijn vrouw Turufat en hun inmiddels vijfjarige zoon Abem bouwde hij een nieuw leven op in Londen. Het ging ze goed. Bovenal: ze waren eindelijk weer bij elkaar.

Tot die vroege ochtend, nu bijna een week geleden, waarin hun flat in mum van tijd in een vuurzee veranderde.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.