Decentralisatie in reces of in impasse?

Waar het kabinet tijdens het reces zich ook eens op mag bezinnen, is hoe het nu verder moet met decentralisatieplannen. De overheveling van taken naar gemeenten, provincies en waterschappen lijkt in een impasse geraakt te zijn, na de botsing tussen gemeenten en Rijk begin juni. Een meerderheid der gemeenten stemde slechts in met een gedeeltelijk Bestuursakkoord. Bij monde van minister Donner verklaarde het kabinet dat er dan helemaal geen akkoord was. De gemeenten gingen niet akkoord met de sociale paragraaf, waarin hun toekomstige taken op gebied van de sociale werkvoorziening, reïntegratie en de wet Werken naar Vermogen waren geregeld. Het grote bezwaar was dat het Rijk wel de taken overhevelde, maar niet het benodigde geld. Zo groot als de heisa was bij de gemeenten, zo rustig lijkt het bij de provincies. Zeven provincies hebben ingestemd met de ondertekening van het akkoord. Vijf zijn echter tegen. Hoe kan het dat de verhoudingen hier anders liggen dan bij de gemeenten? Dat heeft vooral te maken met hoe afspraken over sommige onderdelen binnen het akkoord zijn vastgelegd. Bij de gemeentelijke afspraken was het voor elk onderdeel slikken of stikken. Bij de provincies waren een paar deelakkoorden nog niet uitonderhandeld, toen in februari het de handtekeningen van de diverse partners werden gezet.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Frontale botsing kabinet en gemeenten

Het begon zo mooi. Het kabinet en de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) werden het op 21 april eindelijk eens over het Bestuursakkoord 2011. Het masterplan voor de decentralisatie van een groot pakket taken: de jeugdzorg, de extramurale begeleiding uit de AWBZ en de nieuwe regeling Werken naar vermogen. VNG-voorzitter Jorritsma vond dat ze het beste eruit had onderhandeld. Meer zat er gewoon niet in, liet ze weten.

Daarna mocht de VNG het land in. Tijdens drie informatiebijeenkomsten bleek al snel dat een aantal gemeenten grote moeite had met het bereikte resultaat. Vooral de sociale paragraaf stuitte op kritiek. Ook al beloofde het kabinet 400 miljoen euro om de hervorming van WWB/WIJ, WSW en Wajong naar de nieuwe wet Werken naar vermogen mogelijk te maken, veel gemeenten vreesden daar niet genoeg aan te hebben. De hervorming zou bovendien veel te snel tot stand moeten komen.
Bovendien vonden een aantal gemeenten dat hier maar van een halve decentralisatie sprake was. Niet alleen had het Rijk had zich een prominente rol toebedeeld in het Bestuursakkoord (pdf!). ook werd bepaald dat een deel van Werken naar Vermogen en Jeugdzorg ‘ bovenlokaal’ moet worden geregeld. Uiteraard in goed onderling overleg, zoals dat in een democratie hoort, maar “indien gemeenten binnen het jaar geen passende invulling aan de uitvoering hebben gegeven, bepaalt het Rijk hoe dat toch georganiseerd zal worden” (bldz. 8 en 9 uit het Bestuursakkoord).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Decentralisatie = taakstraf?

foto van PvdA Flickr potostream ccOp 8 juni gaan de gemeenten op de landelijke bijeenkomst van het VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) stemmen over het Bestuursakkoord. Het plan waarin decentralisatie van tal van taken is geregeld. Op GC volgen we het gemeentelijk rumoer rond dit akkoord (hier en hier).

Op 11 mei waren 18 gemeentes tegen, twee waren voor en één gemeente was voorwaardelijk voor. Nu zijn 99 gemeentes tegen, 25 voorwaardelijk voor en 9 helemaal voor. Dat ‘voorwaardelijk voor’ houdt in dat die gemeenten de sociale paragraaf aangepast willen zien. De bezuinigingen op de sociale sector moeten van tafel of anders over een veel langere termijn worden gespreid.
De gemeenten die ‘voor’ zijn vinden dat een tegenstem mogelijk tot gevolg heeft dat er helemaal geen decentralisatie zal plaatsvinden. Ze zijn bang dat Rutte dan het hele plan laat varen.

Het verzet richt zich vooral op de bezuinigingen die gepaard gaan met de introductie van de wet Werken naar Vermogen. Daarin worden huidige regelingen als de Wajong, Sociale werkvoorziening en de Wet Investering in Jongeren tot één geheel gesmeed. Daar zien de gemeenten ook wel wat in, maar omdat er meteen 1,8 miljard euro minder wordt bijgeleverd, denken ze de taken op dit gebied niet goed genoeg uit te kunnen voeren. De gemeenten krijgen de opdracht de instroom in de sociale werkvoorziening al komend jaar met een derde te verminderen. Op de lange termijn moeten de huidige 90.000 beschutte werkplekken teruggebracht worden tot 30.000. In 2015 moeten dat er ruim 80.000 zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gemeenten klagen de Staat aan.

Den Bosch, Groningen en Doetinchem willen een proefproces tegen de Staat beginnen, om de bezuinigingen op de sociale werkvoorzieningen aan te vechten. Volgens wethouder Van Dijk van de gemeente Doetinchem, doet het Rijk een greep in de kas en verdwijnt er 120 miljoen euro, waardoor werkbegeleiding en loonkostensubsidie niet meer is op te brengen. De bezuinigingsmaatregel komt nu harder aan omdat het bestuursakkoord ook nog eens extra bezuinigingen op de sociale werkvoorziening met zich meebrengt.

De gemeenten willen in een proefproces aan de orde stellen of hier sprake is van ‘contractbreuk’. Volgens de gemeenten kunnen door de bezuiniging eerder gemaakte afspraken niet gerealiseerd worden. Vandaag of morgen zullen de gemeenten definitief besluiten of het ook echt tot een proces kan komen.

Het gaat er heftig aan toe tussen gemeenten en kabinet. Zoals we hier eerder schreven is er flink wat rumoer over het bestuursakkoord, waarin decentralisatie van taken is geregeld. De taken willen de gemeenten wel, maar ze passen voor de ingebakken bezuiniging van ruim 2 miljoen euro op de sociale sector. Met name de sociale werkvoorzieningen zullen hier het meest van te lijden krijgen. Op 8 juni zullen de gemeenten stemmen over dat bestuursakkoord.

Op 13 mei waren nog 23 gemeenten tegen het akkoord, nu zijn al 34 gemeenten tegen het akkoord. Twee gemeenten zijn voorwaardelijk voor, dat wil zeggen dat ze de bezuinigingen op de sociale werkvoorziening uit het akkoord geschrapt willen zien.
Hier de update (exceldocument) van de lijst van gemeenten waarvan bekend is hoe ze op 8 juni zullen stemmen.    

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Alle macht aan het volk?

Alle macht aan het volk. Dat zou de titel kunnen zijn van het bestuursakkoord tussen Rijk, gemeenten,  en waterschappen. Het gaat immers om decentralisatie? Het overhevelen van taken naar de lagere overheden, zodat besluitvorming over belangrijke zaken dichter bij de burgers komt te liggen. Gemeenten krijgen wat geld en ze mogen helemaal zelf beslissen wat ze ermee doen. Aangezien gemeenten toch veel dichter bij de burgers staan dan het Rijk, is het bijna een communistische opvatting te noemen, om taken naar de lokale overheden over te hevelen.

Waarom groeit dan toch het protest tegen dit bestuursakkoord? Op 21 april tekenden het kabinet en de koepels van gemeenten en provincies (VNG en IPO) het akkoord. Het akkoord is nog niet definitief, want de achterban mag zich er nog over uitspreken. En daar klinkt gemor. Het is ook nooit goed. Geeft de regering wat macht uit handen, gaan er ineens gemeenten en provincies klagen.
Sterker nog: al 23 gemeenten verklaarden zich tegen het akkoord, dat op 8 juni ter stemming zal komen op een bijeenkomst van het VNG. Drie provincies zijn ook tegen. Diverse organisaties, waaronder het FNV, GGZ Nederland, Mezzo (koepel van mantelzorgers) en de VGS (Vereniging van gemeentesecretarissen), vinden ook dat het akkoord niet definitief getekend dient te worden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.