Kunst op Zondag | Bedoeïenensieraden

Sieraden zeggen iets over de drager. De keuze voor een materiaal, vorm, ontwerper of motief is zeer persoonlijk: een stuk uit het sieradenkistje van de buurvrouw of zelfs een goede vriendin kan soms in de ogen van een ander ronduit buitenissig zijn. Zo gaat dat met persoonlijke expressie en kunstvoorwerpen, en daar is niets mis mee. Maar in andere gevallen is een sieraad niet in een keer te duiden. In veel culturen hebben de buurvrouw of een zus in hun sieradenkistjes precies dezelfde stukken verzameld, en toch zegt een sieraad nog steeds iets over de draagster. Sieraden vertellen, in combinatie met kleding, waar een vrouw vandaan komt, hoe het met de financiën gesteld is, of ze gehuwd of juist huwbaar is, of ze kinderen heeft, of wat haar geloof is. In die zin zijn traditionele sieraden vergelijkbaar met bijvoorbeeld Zeeuwse streekdrachten, waar details aan kleding en sieraden verraden of een vrouw uit Zuid-Beveland of van Walcheren komt, en of zij katholiek of protestant is. Ik laat u een aantal voorbeelden uit Noord Afrika en het Midden-Oosten zien.

Door: Foto: Twee amuletkokertjes uit Tunesië copyright ok. Gecheckt 26-11-2022

Hevig verzet tegen vernieling bedoeïenendorp

De ontruiming van Khan al-Ahmar is begonnen onder hevig protest.

Het dorp dat zou moeten wijken voor uitbreiding van Joodse nederzettingen ligt tussen Jeruzalem en Jericho op een strategische plek in de zogenaamde E1-zone tussen Jeruzalem en een aantal grote nederzettingen. Als die nederzettingen worden doorgetrokken, wordt de Westelijke Jordaanoever definitief in tweeën gesneden.  Activisten vrezen dat de sloop van Khan el-Ahmar een domino-effect heeft op de andere bedoeïenendorpen in Area C, het door Israël gecontroleerde gedeelte van de Westelijke Jordaanoever. „Er worden vaker huizen gesloopt, maar dit is voor het eerst een hele gemeenschap”, zegt David Zonscheine van mensenrechtenorganisatie B’tselem.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: James Emery (cc)

Gedwongen verhuizing 40.000 Bedoeïenen stap dichterbij

NIEUWS - Het is nog een eerste lezing, maar de wet zal er, vrees ik, wel komen. Ik heb het over het Israëlische wetsvoorstel gebaseerd op het Begin-Prawer plan, dat voorziet in het gedwongen verplaatsen en onteigenen van zo’n 30.000 – 40.000 Bedoeïenen in de Negev. De wet werd maandag in eerste lezing goedgekeurd door het parlement, de Knesset. Dat gebeurde met 43-40 stemmen in een stormachtig debat, waarbij met name de Arabische afgevaardigden  woedend werden en het wetsvoorstel demonstratief verscheurden en in de prullenmand gooiden.
Het Begin-Prawer plan is een uitermate problematisch plan. Het behelst de grootste gedwongen onteigening en verhuizing van Palestijnse burgers sinds de stichting van de staat. Mensenrechtenorganisaties als de Vereniging voor Burgerrechten in Israël (ACRI) en Adalah hebben er uitgebreid stelling tegen genomen en geprotesteerd, maar zonder resultaat. Het wetsvoorstel wil eens en voor altijd afrekenen met de situatie dat Bedoeïenen rechten claimen op grond in de Negev. Israël heeft dat nooit willen aanvaarden, al bestond het grootste deel van die gemeenschappen al voor de stichting van Israël in 1948 en zijn vele claims destijds erkend door de Ottomaanse heersers en/of later onder het Britse mandaat. (Andere gemeenschappen bestaan sinds de oorlog van 1948 en zijn opgezet door mensen die toen van hun woonplaatsen elders in de Negev zijn verjaagd en nooit hebben mogen terugkeren van Israël.) Omdat Israël die situatie nooit heeft willen accepteren zoals zij is, heeft het een flink aantal gemeenten in de Negev nooit erkend. Met als gevolg dat deze verstoken zijn van elektriciteit, water en voorzieningen zoals transport .

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.