Twintig jaar Nederland in Afghanistan

'Hoewel er stappen in de goede richting zijn gezet, is het nu aan de Afghanen zelf om te zorgen dat het beklijft'. Dit korte zinnetje uit de evaluatie van de Kunduz-missie is volgens Jorrit Kamminga in zijn boek 'Je wordt bedankt, Bin Laden' een goede samenvatting van 20 jaar Nederland in Afghanistan.' Het is na de recente machtsovername door de Talibaan tegelijk het meest pijnlijke zinnetje uit de hele geschiedenis. Want hoe kan er iets van de inzet van Nederland in dit land beklijven als het land onder een streng islamitisch bewind, geïsoleerd van de rest van de wereld, een totaal andere richting uitgaat? Kamminga noemt zichzelf een Afghanistanvolger, iets te bescheiden misschien als we weten dat hij al sinds 2005 in het land heeft gewerkt aan allerlei onderzoeksprojecten op het gebied van drugsbeleid en de wisselwerking tussen ontwikkelings- en veiligheidsvraagstukken. In de afgelopen jaren heeft hij meermalen zijn stem laten horen in de Nederlandse media over de oorlog in Afghanistan en het Nederlandse beleid. Hij werkte onder andere voor Oxam-Novib en is nu verbonden aan het Instituut Clingendael. Aan het eind van zijn uitvoerige en vlot leesbare analyse van de Nederlandse aanwezigheid in Afghanistan stelt hij enkele evaluerende vragen die hij ook aan zijn Afghaanse vrienden voorlegt. Een daarvan luidt: Moet je dan concluderen dat het allemaal mislukt is? Het is een vraag die natuurlijk pas na verloop van tijd echt goed beantwoord kan worden. Zijn Afghaanse vrienden antwoordden eerder dit jaar: Nee, er is wel degelijk bijgedragen aan culturele, sociale, politieke en militaire vooruitgang. Maar de internationale gemeenschap slaagde er niet in om het conflict op te lossen en een functionerende overheid te creëren. Bovendien is Afghanistan nog steeds zeer afhankelijk van internationale steun. Als die verdwijnt, dan zal een burgeroorlog onvermijdelijk zijn. Opnieuw een pijnlijke zin in het licht van de recente gebeurtenissen. Of er nog internationale steun komt in deze omstandigheden is de vraag. En een burgeroorlog zou het land terugbrengen in de de jaren negentig na het vertrek van de Russische bezetters. Kamminga heeft nog niet alle hoop verloren. Hij spreekt van 'verborgen vooruitgang', positieve resultaten die pas op langere termijn vrucht af zullen werpen. Dan gaat het vooral over 'kennis, toegang tot informatie, tot ideeën over democratie en ontwikkeling (...) De Talibaan konden de macht grijpen, maar "ze kunnen het licht niet uitdoen,"' zegt hij met een citaat van de Afghaanse journalist Saad Mohseni. Veranderende partijstandpunten Je wordt bedankt, Bin Laden is een boek dat Nederlandse politici vooral bij de hand moeten houden voor het geval dat er nog eens gevraagd wordt om optreden van ons leger in het buitenland. Aan de hand van Kamerverslagen, debatten, opiniërende artikelen en een flinke stapel boeken over twintig jaar Nederland in Afghanistan biedt Kamminga ons een nogal ontluisterend kijkje in de Nederlandse politiek. Zijn boek heeft absoluut een belangrijke documentaire waarde. We vergeten snel. Uruzgan en Kunduz zijn misschien wel in de herinnering blijven hangen als plaatsen waar Nederlandse militairen aanwezig waren. Maar Nederland was op veel meer plaatsen actief, in de hoofdstad Kaboel, in het zuiden en in het noorden. En weet u nog iets van de politieke steun voor deze missies? Dat GroenLinks tegen de missie naar Uruzgan was, maar zelf met D66 en de ChristenUnie actief heeft bijgedragen aan de invulling van de Kunduz-missie? De PvdA was daarentegen vóór Uruzgan, maar deze partij liet de regering vallen op een tweede verlenging van die missie en stemde vervolgens (met de SP, de PVV en de PvdD) tegen de Kunduz-missie. De enige consequente partij was eigenlijk de SP die zich met zowel principiële als praktische argumenten verzette tegen deelname aan deze oorlog en al vroeg aandrong op onderhandelen met de Talibaan. Een onmogelijk standpunt, schimpten de andere partijen. Totdat Trump er ook mee kwam. Je wordt bedankt, Jorrit, voor het opfrissen van ons geheugen! Opbouwmissie of vechtmissie De oorlog in Afghanistan begon met 9/11, omdat Bin Laden, auctor intellectualis van het terrorisme, zich in dat land verborgen hield. Het ging tegen Al Qaeda. Niet tegen de Talibaan. Die hadden met de aanslag op het WTC op zichzelf niets te maken. De VS maakten in 2001 een einde aan hun bewind, waarna zij een oorlog tegen de internationale troepenmacht begonnen. De oorlog tegen de terroristen werd een oorlog tegen de Talibaan. Een vergeldingsactie mondde uit in een jarenlange oorlog. Amerikaanse aanvallende militaire operaties (Enduring Freedom) vermengden zich steeds meer met de defensieve steun van de NAVO-landen (in het kader van de International Security Assistance Force ISAF). Het doel, veiligheid en stabiliteit in het land, zou bereikt moeten worden door naast militaire acties te werken aan de opbouw van het land in politieke, sociale en economische zin. In zijn terugblik op twintig jaar oorlog laat Kamminga zien dat het gelijktijdig werken op die twee fronten eigenlijk een onmogelijke opgave was. De militaire opdracht bleef domineren. In het Haagse debat leidde dat tot allerlei semantische discussies over 'vechtmissie', 'opbouwmissie' en nog veel meer mooie woorden. Was er nu wel of niet sprake van mission creep, het oprekken van een mandaat? Haagse woorden tegenover een Afghaanse realiteit. Eigen visie Het boek van Kamminga gaat over Nederland in Afghanistan. Ik vind het wel jammer dat er niet wat meer zichtbaar is geworden van de druk die op Nederlandse politici is uitgeoefend van de zijde van de VS en de NAVO. Nederland heeft zich gedurende deze gehele periode een trouw bondgenoot getoond. Het heeft, zo hoort men wel eens, de CDA-minister van Buitenlandse Zaken in de kabinetten Balkenende I en II, Jaap de Hoop Scheffer een baan opgeleverd als secretaris-generaal van de NAVO. Maar hoe verliep de communicatie tussen de Washington en Brussel en het Nederlandse kabinet over al die troepenzendingen? We zien bij elke nieuwe stap een plan van de regering op tafel komen in de vorm van een zogenaamde Artikel 100 brief. De regering laat daarin aan de Kamer weten dat men het voornemen heeft het leger in te zetten. De Kamer kan er op reageren, maar heeft in principe geen instemmingsrecht. De regering streeft altijd wel naar een zo groot mogelijk draagvlak om geen onoverkomelijke politieke problemen te krijgen. Maar wat ik bij al die besluiten over (verlenging van) al die grote en kleine missies naar Afghanistan miste is wat er aan het 'voornemen' van de regering vooraf ging. Hoe groot was de dwang van de 'bondgenootschappelijke verplichtingen'? Hoe groot was de druk vanuit de VS om F16's te leveren voor Enduring Freedom? En hoe groot was de druk van de VS via de NAVO om nog meer militairen ter beschikking te stellen? Opmerkelijk is de onbeantwoord gebleven vraag van SGP-Kamerlid Kees van der Staaij uit 2004: 'Reageren wij alleen maar op verzoeken die we krijgen of hebben Buitenlandse Zaken en Defensie ook een eigen visie op een meer structurele presentie in Afghanistan?' Een telefoontje van Biden De verlenging van Uruzgan-missie, waar het kabinet Balkenende IV (CDA, PvdA en CU) in 2010 op struikelt, is een voorbeeld waarin de VS wel als actor zichtbaar is in het besluitvormingsproces is. De VS willen dat Nederland blijft, maar de PvdA heeft beloofd de missie niet nog een keer verlengen. De ChristenUnie steunt dat standpunt. Het CDA wil de Amerikanen graag tegemoetkomen, maar ook na intensief overleg houdt de PvdA-fractie voet bij stuk. Uit door Wikileaks geopenbaarde bronnen weten we dat Balkenende de Amerikanen vraagt om dan zelf maar rechtstreeks druk uit te oefenen op vice-premier Wouter Bos. Het telefoontje van toenmalig vice-premier Biden heeft echter geen effect. Defensieminister Eimert Van Middelkoop (CU) maakte wel een draai ten opzichte van het partijstandpunt. Welke binnenlandse partijpolitieke overwegingen hebben in al deze jaren een rol gespeeld? We kennen de inzet van GroenLinks in 2010 om in de onderhandelingen over de 'Kunduz-missie te laten zien dat de partij klaar is voor regeringsdeelname (het is overigens niet zo dat de partij alleen daarom in 2012 door de kiezers werd afgestraft, zoals Kamminga schrijft). Zo zijn er wel meer binnenlandspolitieke kanten aan dit verhaal die bepaald hebben hoe Nederland zich tegenover Afghanistan heeft gedragen. Het valt Kamminga niet kwalijk te nemen dat hij wat dat betreft niet alles heeft meegenomen. Het grotere plaatje zou een veelvoud vergen van de ruim 300 bladzijden die Kamminga nu al heeft volgeschreven. Misschien moet een 'Nederland-volger' hier ook nog eens een boek over schrijven. Je wordt bedankt, Bin Laden geeft daarvoor in elk geval goede uitgangspunten. Een minpuntje tenslotte is de uitvoering van het boek. Er is veel haast gemaakt, het voorwoord van de auteur dateert van 11-9-2021 (sic), maar nu lijkt het alsof zijn tekstverwerkingsprogramma rechtsreeks is aangesloten op de drukpers zonder tussenkomst van vormgeving en lay-out. Dat resulteert bijvoorbeeld in hoofdstuktitels in dezelfde lettergrootte als de rest van de tekst. Jammer, voor zo'n op zich bijzonder waardevol boek! [boeklink]9789493137028[/boeklink]

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquotes | De Val – IV

Balkenende: “een nederlaag“, “Waar vertrouwen ontbreekt, is een poging het eens te worden bij voorbaat tot mislukken gedoemd
Verhagen: “Na 16 uur vergaderen konden we niet anders dan constateren dat de wil ontbrak de beste oplossing voor Afghanistan te vinden.
Rouvoet: “een bittere teleurstelling”, ”intens verdrietig”, ”waardeloos gevoel
Bos: “geloofwaardig besluit was onhaalbaar
Ter Horst: “niet boos op CDA”
Slob: “PvdA heeft wat uit te leggen
van Geel: “[gesneuveld op] op vertrouwen, gebaseerd op ontijdige uitlatingenop vertrouwen, gebaseerd op ontijdige uitlatingen”
Jack de Vries: “De heer Bos heeft doelbewust aangestuurd op een breuk”

Wat nu?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Brekend: Kabinet Balkenende-IV gevallen

4.00: Frits Wester meldt dat de PvdA uit het kabinet is gestapt. Zelfs Balkenendes vierde kabinet is voortijdig beëindigd.

Voor de nachtbrakers is het café open voor een hapje en een drankje. De televisie staat afgesteld op politiek24.

4.11: Ook NOS meldt dat het einde oefening voor dit kabinet is. Verklaring Balkenende om 4.15 uur.

4.16: Alleen Balkenende geeft een verklaring. Rick Nieman zegt dat het voor de premier ondertussen routine is.

4.20: Korte verklaring. Frits Wester denkt dat dit diepe wonden slaat tussen PvdA en CDA en dat die partijen de komende tijd niet zullen samenwerken.

4.21: Halsema: “Door uit het kabinet te stappen, slaat de PvdA de deur – ook voor de toekomst – naar het CDA wel heel hard dicht.”

4.24: Wouter Bos heeft over enkele minuten een eigen persco. Nieman benadrukt dat het al om het vierde kabinet-Balkenende gaat.

4.26: Pechtold aan de telefoon: “was onvermijdelijk. Is het beste na het gestuntel van de afgelopen tijd. Slecht voor militairen en voor de mensen die denken dat er gemeenteraadsverkiezingen zijn.” Pechtold rekent op verkiezingen voor eind mei.

4.28: Kabinet gaat door als rompkabinet CDA-CU.

4.29: Halsema aan de telefoon: “Moedig dat de PvdA uit het kabinet is gestapt, maar wordt onmogelijk voor de partij dat ze in de komende tijd gaan regeren. Dramatisch voor CU, omdat dit rompkabinet afhankelijk wordt van rechtse partijen.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Reactie van het kabinet schreeuwt om politieke consequenties

SaillantLOGO
Het kabinet dient haar conclusies te trekken en op te stappen, ook al is dit voor de twee grootste regeringspartijen electoraal onwenselijk. En als ze zelf niet opstappen dan dient er een motie van wantrouwen te komen, gesteund door de volledige Kamer.

De vanmiddag naar de Tweede Kamer gestuurde reactie van het kabinet onderschrijft de belangrijkste conclusies van de commissie Davids, daarom is er nog maar één conclusie mogelijk: opstappen. Als zelfs het toegeven dat de Kamer niet goed is ingelicht in een kwestie van oorlog en vrede geen reden meer is om zelf je conclusies te trekken, wat is dat dan nog wel? Vooral Balkenende doet me hierin denken aan een hedendaagse Raskolnikov, waarbij ik hoop dat ook hij verscheurd wordt morele dilemma’s en uiteindelijk wroeging.

De Kamer moet vooral bij de lessons learned deze zeer opmerkelijke geleerde les goed tot zich door laten dringen. De eerste les die nu geleerd is, had dit kabinet namelijk al geleerd toen het huidige kabinet gevormd werd. En die les luidt:

In het coalitieakkoord dat ten grondslag ligt aan het huidige kabinet is bepaald dat een adequaat volkenrechtelijk mandaat is vereist bij deelname aan een missie met Nederlandse militairen. Het kabinet bevestigt expliciet dat dit ook geldt voor het geven van politieke steun door Nederland in situaties dat andere landen vergelijkbare missies ondernemen.”

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Balkenende-IV verdedigt energiebeleid met leugens

Op 30 april bracht het kabinet Balkenende-IV een persbericht uit waarin beweerd wordt dat de duurzame energiedoelstelling van 20% in 2020 gehaald zal worden met het huidige overheidsbeleid. Dit op basis van een rapportage van ECN* en PBL** waarin het kabinetsbeleid tussentijds tegen de meetlat is gehouden.windmolen In de door het kabinet aangehaalde rapportage is dit echter niet terug te vinden. Sterker nog, er wordt stellig beweerd dat de doelstelling bij lange na niet gehaald zal worden:“Het verwachte aandeel hernieuwbare energie in 2020 is ten opzichte van de beoordeling uit 2007 licht neerwaarts bijgesteld en bedraagt nu 5-15%…Deze verkenning geeft slechts de bandbreedte [van 5% tot 15% duurzame energie in 2020] aan van wat er met de huidige beleidsinstrumenten bereikbaar is. De regering geeft in veel gevallen nog niet duidelijk aan met welke intensiteit deze instrumenten tot 2020 worden ingezet. Het is dan ook niet mogelijk om op basis van dit rapport te concluderen dat de bovengrenzen [van 15%] in deze verkenning worden bereikt met het huidige beleid.”. Deze conclusie wordt ook weergegeven in het eigen persbericht van ECN en PBL over hetzelfde rapport wat aangehaald wordt in het persbericht van het kabinet Balkenende-IV.

Ook de recente verandering van de SDE subsidieregeling voor duurzame energie is al meegenomen door ECN en PBL. Het gaat om de betaling van de subsidieregeling die vanaf 2009 niet meer uit het overheidsbudget komt, maar via een opslag in de elektriciteitsprijs zal gaan verlopen. “Voor de Verkenning zijn de uitgangspunten van de SDE anders gekozen dan in 2007. Voor de huidige hoge variant is het bereiken van 35% hernieuwbare elektriciteitsproductie in 2020 uitgangspunt. Hiervoor is structurele financiering nodig via een opslag op het elektriciteitstarief. De geraamde productiekosten per kWh zijn ten opzichte van de beoordeling 10-20% hoger.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verkenning Kabinetsnota Energie

De Nederlandse aardgasproductie is over haar piek heen. De productie van de kleine velden loopt fors terug in de komende jaren. Nederland zal in 2025 een netto importeur worden van aardgas. Dat staat in het vandaag gepubliceerde energierapport van het kabinet Balkenende IV.

Nederland op de bilaterale olie- en gastour

Als antwoord op de gassituatie en de stijgende olieprijs wil het kabinet meer aandacht gaan besteden aan voorzieningszekerheid. Er zou in principe voldoende olie en gas zijn claimt het kabinet. De uitspraak wordt puur gebaseerd op ondergrondse voorraadcijfers van fossiele brandstoffen, de toekomstige productie wordt volledig genegeerd. Het probleem zou alleen liggen in de concentratie van reserves. Die zijn zo geconcentreerd in een aantal landen dat we bilateraal moeten gaan investeren in voornamelijk Algerije, Rusland, Saoedi-Arabië en Kazachstan. De eerste missie naar Saoedi-Arabië zou al in de planning zitten voor aanstaande zondag. Het wordt niet duidelijk uit de beleidsrapportage waartoe die betere betrekkingen zouden moeten leiden. Gaat het kabinet bilateraal olie- en gascontracten proberen af te sluiten? Een moeilijke doelstelling gezien de competititie met andere energieconsumerende landen zoals China en India. Die competitie wordt niet geanalyseerd in de kabinetsnota. Kunnen wij internationaal wel opboksen tegen economische reuzen in een markt waar de export van olie- en gas onvoldoende toeneemt ten opzichte van de groeiende vraag? Afgezien nog van het zwakste punt in de voorzieningszekerheidsdoelstelling, namelijk het gebrek aan kwantitatieve toetsing van de daadwerkelijke productie- en exportverwachting in de komende 20 jaar van de gekozen landen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.