Post-atheïst | Een nieuwe lente, een nieuwe islam

Een radicaal standpunt is mooi, je krijgt er veel aandacht mee, maar je schiet er weinig mee op. Je oogst haat dan wel bewondering, maar je bent veroordeeld tot een leven aan de zijlijn. De wereld moddert voort zonder jou. En dat gaat vervelen. Wellicht is dat de verklaring voor de opmerkelijke ommezwaai die Ayaan Hirsi Ali heeft gemaakt. Jarenlang riep ze dat de islam verdwijnen moest, Dat de islam uit zichzelf nooit zou kunnen hervormen, en dat ze dus maar moest uitsterven. Maar ziet, in haar nieuwste boekje, 'Ketters', biedt Ayaan een recept voor een vreedzame hervorming van de islam. Dat opmerkelijke optimisme zou te danken zijn aan de Arabische lente, Voor Ayaan was dat een teken dat de islamitische wereld wel degelijk behoefte had aan hervormingen. Er is nog hoop, luidde haar conclusie. Een merkwaardige redenering. De Arabische Lente was een serie mislukte lokale opstanden, die vrijwel overal in bloed werden gesmoord. Alleen in Tunesië (waar het allemaal begon) wordt nu geëxperimenteerd met een democratische staat, maar het is duidelijk dat dit land het doelwit is geworden van extremisten. Daar komt bij dat die Lente niets met de islam te maken had. Het waren economisch geïnspireerde opstanden. Het waren de jongeren die in opstand kwamen, en ze eisten werk en een beetje vooruitgang. Nergens werd geroepen om een hervorming van de islam. Die roep om een nieuwe islam bestaat wel, maar ze weerklinkt vooral buiten de islamitische wereld. Daar waar moslims in de minderheid zijn, en zich moeten aanpassen aan een steeds argwanender omgeving. Als er ergens de kans bestaat om de eerste stappen te zetten naar een hervormde islam, dan is het buiten de islamitische wereld.

Door: Foto: Post-Atheïst

Heeft democratie een kans in de Arabische wereld?

ANALYSE - Volgens velen is de Arabische lente mislukt. Tunesië doet het vrij aardig, maar in Libië en Syrië is het een pijnhoop, Egypte is meer een schijndemocratie en in de meeste landen in de Arabische wereld zit het oude regime gewoon nog (redelijk) stevig in het zadel.

Zoals ook onderzoek laat zien, heeft men niet alleen in de Westerse landen minder vertrouwen in een democratische toekomst. Ook de Arabische jongeren hebben er minder vertrouwen in dan een paar jaar geleden.

Midden-Oosten deskundige Paul Aarts (UvA) geeft in dit korte college voor de Universiteit van Nederland helder zijn visie weer. Daarbij veegt hij tegelijkertijd de vloer aan met veel van zijn collega’s die volgens hem geïnfecteerd zijn door ‘democrazy studies’. Volgens hem is het in ieder geval nog veel te vroeg om al een conclusie te kunnen trekken.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Ramy Raoof (cc)

Zonen van Mubarak uit de gevangenis, een dag na de verjaardag van de revolutie

NIEUWS - Hoe verknipt de politieke werkelijkheid in Egypte is, werd maandag opnieuw onderstreept. De twee zonen van ex-president Mubarak, Alaa en Gamal, werden vrijgelaten uit de gevangenis. Dat was één dag na de vierde verjaardag van de revolutie van 2011 die Mubarak verjoeg.

De twee zoons, Alaa en Gamal, werden eerder tot vier jaar veroordeeld wegens misbruik van overheidsgelden. Hun vader, de ex-president, kreeg drie jaar. Maar in hoger beroep werd bepaald dat de processen over moeten. Alaa en Gamal werden nu vrijgelaten omdat de periode van achttien maanden waarin zij in voorarrest gehouden mogen worden, is verstreken.

Zij zullen overigens alleen nog moeten terechtstaan wegens misbruik van gelden die bestemd waren voor de renovatie van een presidentieel paleis. Eerdere beschuldigingen van corruptie, onder meer betreffende cadeaus van diverse miljoenen kostende villa’s aan de kust in Sharm el-Sheikh, en de manier waarop zij een miljoenimperium konden opzetten, zijn intussen geschrapt.

Ook de zaak van Mubarak sr, die in een militair hospitaal verblijft, zal binnenkort aan de orde komen. Verwacht wordt dat hij dan ook wordt vrijgelaten. Mubarak werd eerder al vrijgesproken van medeplichtigheid aan de dood van zo’n 800 demonstranten in januari en februari 2011.

Zo wordt Egypte vergast op het onwaarschijnlijke schouwspel dat de vorige president en zijn zonen (van wie Galal door hem naar voren werd geschoven als gedoodverfde opvolger), vrijuit gaan, terwijl een groot deel van degenen die een belangrijke rol speelden in de opstand die hen verjoegen, nu in de gevangenis zitten.

Foto: Michiel2005 (cc)

Plundering, heling en vandalisme

ACHTERGROND - Napoleon plunderde het Vaticaan en versleepte alle kunstvoorwerpen naar het Louvre. Hitler vorderde kunstwerken voor het Führermuseum in Linz. In Bagdad zaten kunsthandelaren te wachten op de Amerikaanse troepen, zodat ze in de chaos van de bevrijding het museum konden plunderen.

Het was allemaal kinderspel vergeleken bij wat er momenteel gebeurt in het Midden-Oosten. Het plunderen begon tijdens de Arabische Lente in Egypte en Libië. De grote nationale musea in Caïro en Tripoli bleven weliswaar vrijwel onaangeroerd, maar elders zijn in deze landen massaal oudheden geroofd.

Eerst Egypte. Kijk hier voor de schade aan het museum in Malawi. Of lees dit. Ik heb me laten vertellen dat in dit land Russische verzamelaars de grootste afnemers zijn, maar ze zijn niet de enigen. Ook zijn Egyptenaren niet de enige vandalen. Hier is een filmpje waarin een glimlachend heerschap u uitlegt hoe u een mummiemasker moet kapotmaken om te kijken of er Griekse teksten in zitten. Dit is, zoals u ziet, geen ongeletterde Egyptische boer die niet beter weet, en geen Russische oligarch die de beschaving mist om de wetenschappelijke waarde van een mummie te begrijpen, maar een Amerikaan die willens en wetens egyptologische data vernietigt.

Het patroon in Libië lijkt anders, al is de schade niet minder. Het museum van Bani Walid is geplunderd, waar een collectie stond die – anders dan de mooie maar ietwat voorspelbare kunstwerken in Tripoli – onvervangbaar was. Het is onbekend wie hier de helers zijn, maar vermoedelijk zijn die er in Libië niet. Dieper landinwaarts wordt namelijk prehistorische kunst in de woestijn kapotgemaakt, en daar is het geen vandalisme door arme mensen op zoek naar wat inkomsten. Daar is het ingegeven door blinde haat voor alles uit een andere cultuur.

Quote du Jour | Humanitaire oorlog

Since 2011, Libya has rapidly unraveled in much the way Iraq did following that invasion: swamped by militia rule, factional warfare, economic devastation, and complete lawlessness. And to their eternal shame, most self-proclaimed “humanitarians” who advocated the Libya intervention completely ignored the country once the fun parts — the war victory dances and mocking of war opponents — were over. The feel-good “humanitarianism” of war advocates, as usual, extended only to the cheering from a safe distance as bombs dropped. (…)

Far from serving as a model, this Libya intervention should severely discredit the core selling point of so-called “humanitarian wars.” Some non-governmental advocates of “humanitarian war” may be motivated by the noble aims they invoke, but humanitarianism is simply not why governments fight wars; that is just the pretty wrapping used to sell them. (Glenn Greenwald)

Foto: In herinnering aan Mohammed Bouazizi. Foto cjb22 flickr.com

Jeugd zoekt toekomst

ELDERS - Jeugdwerkloosheid is een bom onder de Europese economie.

De wereld is rijker dan ooit, volgens een rapport van Credit Suisse.  Zwitserland staat bovenaan en alhoewel de grootste groeiers elders te vinden zijn, staan Europese landen als Zweden, Frankrijk, België en Denemarken nog steeds in de top tien. De verdeling van al die rijkdom is natuurlijk een heel ander verhaal. In veel Europese landen wordt de verdeling van de welvaart tussen jong en oud een groeiend probleem. De jeugdwerkloosheid kwam begin dit jaar op een hoogtepunt van bijna een kwart van alle jongeren. De eurozone scoort zelfs nog iets hoger dan de EU in z’n geheel. De hoogste aantallen werkloze jongeren zijn – niet onverwacht-  te vinden in Griekenland, Spanje en Portugal.

In Polen is de jeugdwerkloosheid iets hoger dan het Europese gemiddelde, maar veel hoger dan de werkloosheid onder ouderen: 26,5% tegen 8,5%. De “grote Poolse uittocht gaat door” schrijft de Poolse krant Rzeczpospolita deze week. Steeds meer Polen zoeken het buitenland op, vooral jongeren. Dziennik Gazeta Prawna, een andere Poolse krant, maakt zich onder de titel “Jongeren gezocht” zorgen over de demografische ontwikkeling in Polen.

Polen vergrijst en telt dit jaar naar verwachting voor het eerst minder inwoners dan vorig jaar. Het wordt een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen, schrijft Dziennik Gazeta Prawna. De krant wijt deze ontwikkeling aan de anti-gezinsstemming in het land. Het concept van het traditionele gezin is in crisis. Er wordt minder getrouwd en meer gescheiden.  De hoogste katholieke geestelijke in Polen, bisschop Józef Michalik waarschuwde deze week dat kinderen van gescheiden ouders extra kwetsbaar zijn en gemakkelijker slachtoffer worden van seksueel misbruik.  De bisschop moest zijn uitspraken nuanceren, maar het laat wel zien dat Polen nog niet klaar is met zijn katholieke verleden. En dat het traditionele gezin er nog steeds heilig is. Het gematigd conservatieve Rzeczpospolita pleit voor een pro-gezinsbeleid. Het is de “bestaansreden van de staat. Met een geboortecijfer van 1,3 kinderen per vrouw bekleedt Polen de 212e positie op de lijst van 224 landen.” Maar meer kinderen zal zonder verbeterde economische perspectieven leiden tot een nog hogere jeugdwerkloosheid en een nog grotere uittocht naar het buitenland.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

230 Egyptische activisten krijgen levenslang

Aldus het NRC:

Een Egyptische rechtbank heeft 230 liberale activisten, waaronder de prominente activist Ahmed Douma, veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Dat schrijven de persbureaus Reuters en AP op gezag van juridische bronnen.

Het is de zwaarste serie veroordelingen van een Egyptische rechtbank tegen seculiere activisten tot nu toe. De veroordelingen zijn onderdeel van een strijd om tegenstanders van de huidige regering de mond te snoeren.

Zouden ze bij Elsevier nog steeds vinden dat Sisi de Nobelprijs voor de Vrede verdient?

Egyptische activist Bassem Sabry verongelukt

Journalist en politiek strateeg Bassem Sabry is dinsdagavond omgekomen bij een val van zijn appartement in aanbouw.

De 31-jarige Egyptenaar raakte bekend om zijn politieke analyses in het kielzog van de Arabische revolutie. Hij gold als een van de stemmen van de jonge generatie Egyptenaren.

Zelf was hij ook politiek actief, als campagnemanager voor Dostour, de partij van Mohammed al-Baradei.

Mohammed Morsi aangeklaagd wegens het oproepen tot moord en banditisme

Naast Morsi worden er nog veertien Moslimbroeders in de beklaagdenbank gezet. Je hoeft geen vriend van de Moslimbroederschap te zijn om te snappen dat ze een schijnproces tegemoet gaan.

Daarnaast heeft de Egyptische president een panel van 50 leden ingesteld, die nu alle islamistische invloeden op de grondwet ongedaan moeten maken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende