Russiagate: één naam is al gevallen

Minister Hugo de Jonge wilde geen namen noemen van Nederlandse politici die betrokken zijn bij de poging van Rusland de Europese publieke opinie te beïnvloeden via Voice of Europe. De Tsjechische geheime dienst ontdekte dat via dit medium Europese politici, waaronder ook Nederlandse, betaald werden door Rusland om anti-Oekraïne propaganda te verspreiden. "Het werk van de inlichtingen- en veiligheidsdienst verhoudt zich heel slecht met openbaarheid", zei De Jonge. Anders gezegd: de AIVD beantwoordt geen vragen van de volksvertegenwoordiging in het openbaar. De Tsjechen zijn kennelijk wat minder streng in de leer. Volgens berichten in de media, waarin briefings van Tsjechische contraspionagefunctionarissen worden aangehaald, zijn Tsjechische functionarissen in het bezit van een audio-opname waarop te horen is hoe de Duitse AfD politicus Petr Bystron een betaling accepteert in ruil voor het verlenen van diensten aan Voice of Europe. Bystron staat tweede op de lijst van de AfD voor de Europese verkiezingen. Hij ontkent geld aangenomen te hebben. Zijn partij heeft hem onder druk gezet openheid van zaken te geven. De Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Jan Lipavský zei vorige week woensdag bij de onthulling van de rol van Voice of Europe: 'Europa is erg kwetsbaar voor Russische invloed, dus we moeten harder werken aan onze veerkracht’. Russiagate is daarmee een voornaam onderwerp geworden in de campagne voor de verkiezingen, begin juni. En dan vooral als wapen van de middenpartijen tegen opkomend extreemrechts. Citaten uit het verleden zullen de ronde doen. Zoals dat van FvD woordvoerder Manfred de Graaff die Oekraïne in het Europees Parlement beschuldigde van het houden van 'kinderkennels met draagmoeders om kinderen aan westerse „pedonetwerken” te leveren'. Volgens de briefing van een westerse inlichtingendienst, ingezien door Politico zou de Russische inlichtingendienst een Servische agent hebben gebruikt om EU-instellingen te infiltreren om pro-Kremlin-praatjes over de invasie van Oekraïne te verspreiden. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Stephane Sejourné heeft deze week opgeroepen tot sancties tegen iedereen die de Russische desinformatie verspreidt. Qatargate Russiagate is voor sommige Europarlementariërs misschien ook een welkome afleiding voor Qatargate, het omkoopschandaal waarbij het Griekse sociaaldemocratische EP-lid Eva Kaili betrokken was. In haar huis ontdekte de Belgische politie in december 2022 een grote hoeveelheid cash geld. Dat kon worden gelinkt aan contacten van haar man Francesco Giorgi en het voormalige Italiaanse Europarlementslid Antonio Panzeri met Qatar en Marokko. Kaili deed in het EP een goed woordje voor deze beide landen, in het geval van Qatar ter herstel van de reputatie van het land na onthullingen over de uitbuitingspraktijken bij de bouw van stadions voor het WK Voetbal in 2022. In een documentaire van de Duitse tv-zender Arte wordt uitgebreid verslag gedaan van de affaire. De zaak is nog steeds niet opgelost. Een laptop voor de FSB Duitsland en Oostenrijk zijn deze week gealarmeerd door een zaak die Russiagate mogelijk gaat overtreffen. Egisto Ott, een voormalige medewerker van de Oostenrijkse geheime dienst is gearresteerd op verdenking van spionage voor Rusland. Hij was jaren geleden al eens geschorst door de dienst omdat er verdenkingen waren gerezen, die toen niet konden worden bewezen. Maar hij heeft sindsdien als oud-politieman toch lucratieve zaken kunnen doen voor de Russen. Nu heeft de Britse geheime dienst die onderzoek deed naar spionage door Bulgaren bij hen het bewijs gevonden voor de rol van Ott. Duitsland zal de Britse ontdekking in het bijzonder interesseren. Ott was de loopjongen van de voormalige directeur van het Duitse bedrijf Wirecard, de Oostenrijker Jan Marsalek. Wirecard ging in 2020 failliet nadat er een bedrag van bijna 2 miljard zoek was geraakt. Marsalek vluchtte via Wit-Rusland naar Moskou. Nu is onlangs gebleken dat hij al sinds 2014 voor Rusland heeft gewerkt. Volgens Oostenrijkse en Duitse media was Marsalek 'ook afhankelijk van helpers in Duitsland om informatie te verkrijgen. Ze zouden contant geld naar Wenen hebben gebracht en vervolgens verschillende mobiele telefoons en een speciaal gecodeerde laptop met topgeheime informatie van de Europese geheime dienst naar Rusland hebben vervoerd. Deze laptops maken gebruik van speciale technologie die vooral door de westerse veiligheidsautoriteiten wordt gebruikt – en die nu blijkbaar in handen is van Rusland. Eindadres van het Marsalek-bevel: Lubiyanka, het hoofdkwartier van de Russische binnenlandse inlichtingendienst FSB.' Ott bemiddelde bij de overdracht van de laptop. de Russen betaalden er 20.000 euro voor. Het Wirecard-schandaal suddert nog steeds voort in de Bondsrepubliek. Oud-ceo Markus Braun van Wirecard staat terecht op verdenking van fraude, marktmanipulatie en verduistering. Marsalek wordt als voormalige rechterhand van Braun verdacht van ernstige fraude, verduistering en een reeks economische misdrijven. Daar kan nu spionage aan worden toegevoegd. Dit kan allemaal leiden tot nieuwe onderzoeken bij de inlichtingendiensten en mogelijk ook tot pijnlijke affaires voor de politiek. Zeker ook in Oostenrijk. Anna Thalhammer, hoofdredacteur van het Oostenrijkse tijdschrift Profil schrijft: 'Wirecard, het inlichtingendienst-schandaal, Ibiza – en nu spionage voor Rusland. Onderzoekers volgen Egisto Ott al jaren, maar er is niets gebeurd. Hij en zijn netwerk hielden de staat voor de gek, ondermijnden het veiligheidsapparaat, manipuleerden de politiek en steunden zo de oorlog van Poetin tegen het Westen. Uit de voorliggende onderzoeksdossiers blijkt de ongelooflijke omvang van het spionageschandaal.'

Door: Foto: HS You (cc)
Foto: Matthias Berg (cc)

Duitsland staat stil

Treinen rijden niet vanwege een staking van machinisten. En snelwegen worden geblokkeerd door tractoren van protesterende boeren. De sociale onrust in Duitsland neemt toe. De Ampelkoalition is de boeren al op enkele punten tegemoet gekomen. Maar Bondskanselier Scholz wil niet verder gaan. Intussen stijgt de populariteit van extreemrechts.

Niet meer dan 20% van de treinen reed gisteren. De stations blijven leeg. Reizigers lijken zich er bij neergelegd te hebben. Deutsche Bahn heeft de vakbonden opgeroepen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Het bedrijf roept de machinisten op zijn loonaanbod en het plan voor flexibele arbeidstijden serieus te nemen. De leider van de vakbond Weselsky noemde het loonaanbod ‘een provocatie’. De vakbond eist een vermindering van de wekelijkse werkuren voor werknemers in ploegendienst met volledige looncompensatie. Het spoorbedrijf kampt echter met een tekort aan personeel. Met enkele kleinere spoorwegbedrijven zou de vakbond al een overeenstemming hebben bereikt. De woordvoerder van DB bestrijdt dat die in werking kan treden zonder akkoord met haar bedrijf. De stakingen gaan mogelijk ook volgende week nog door.

Goedkope diesel

Het boerenprotest heeft te maken met de bezuinigingen die de regering moet doorvoeren om de staatskas weer op orde te krijgen. In november bepaalde het Constitutioneel Hof in Stuttgart dat de regering een bedrag van 60 miljard, bestemd voor bestrijding van de coronapandemie, niet mag gebruiken voor haar klimaatplannen. Dat veroorzaakte een groot gat in de begroting. Besparingen werden onder andere gevonden in het opheffen van de btw-vrijstelling voor landbouwvoertuigen en het -inmiddels gefaseerd- terugdraaien van het belastingvoordeel dat boeren hebben op het gebruik van diesel. Het eerste voorstel is al teruggedraaid. Maar de boeren eisen het volledige behoud van hun goedkope diesel. Net als in Nederland speelt een meer algemene onvrede mee over de toekomst van het boerenbedrijf. Boerenleider Rukwied: ‘In Duitsland wordt het landbouwbeleid gemaakt vanuit een wereldvreemde stedelijke zeepbel en gericht tegen boerenfamilies en plattelandsgebieden.’

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Huub Zeeman (cc)

Duitse christendemocraten in opspraak

Vlak voor de verkiezingen in twee Duitse deelstaten raakt de regerende CDU/CSU in de problemen door een mondkapjesschandaal. De christendemocratische parlementariërs Nikolas Löbel en Georg Nüßlein blijken tonnen te hebben verdiend aan de handel in mondkapjes. CSU’er Nüßlein zou gelobbyd hebben voor een textielbedrijf uit Hessen, dat beschermingsmateriaal tegen corona wilde verkopen aan de overheid. Voor zijn bemiddeling bij diverse ministeries zou hij 660.000 euro hebben ontvangen. Löbel’s bedrijf zou 250.000 euro aan commissie hebben opgestreken voor zijn bemiddeling bij de levering van mondkapjes in zijn deelstaat Baden-Württemberg. Hij moest van partijvoorzitter Armin Laschet nog wel een zetje krijgen om zijn parlementszetel onmiddellijk op te geven nadat hij aanvankelijk alleen had aangekondigd zich in september bij de Bondsdagverkiezingen niet meer kandidaat te stellen.

In een poging de schade te beperken dwingt de leiding van de CDU/CSU nu alle parlementariërs uiterlijk vrijdag een verklaring te ondertekenen dat zij niets verdiend hebben aan de coronpandemie. Maar de geest is uit de fles. Nieuwe corruptieschandalen duiken op. Axel Fischer en Mark Hauptmann zouden flink verdiend hebben aan de promotie van de betrekkingen met Azerbeidzjan. Eerder waren al twee andere christendemocratische parlementsleden in opspraak gekomen na onderzoek van de Raad van Europa naar de Azerbeidzjaanse ‘kaviaardiplomatie‘.

Foto: Kai Schwerdt (cc)

Duitsers in verzet

ELDERS - Duizenden Duitsers gingen de afgelopen week de straat op om te protesteren tegen de anti-corona maatregelen van de regering.

De grootste demonstratie was afgelopen zaterdag in Stuttgart. Ook in Berlijn, München, Frankfurt, Keulen en Saarbrücken (foto) gingen demonstranten de straat op. Tegen de vrijheidsbeperkingen van de ‘lockdown’, of wat er nog van over is, en tegen de pers. De protesten komen uit alle hoeken van links tot rechts, uit de anti-vaccinatiebeweging en van aanhangers van complottheorieën. Gezamenlijk trekken ze op tegen de regering. Politici van de huidige regeringscoalitie van SPD en CDU/CSU waarschuwen voor het misbruik van de crisis door extreemrechts. De AfD-fractie in de Bondsdag is overigens verdeeld. De fractieleiding staat achter de regeringsmaatregelen, de rest spreekt -waarschijnlijk met grote delen van de achterban- over een ‘samenzwering’ waarin een ‘betrekkelijk lichte griep’ verkocht wordt als dodelijk virus.

Michael Kretschmer, voor de CDU minister-president van het Oost-Duitse Sachsen  ziet ook wel het gevaar van misbruik van de crisis. Maar hij keert zich tegen de neiging om alle demonstranten over een kam te scheren. Woensdagavond was er een betoging in het Sachsische Pirna, aangekondigd als ‘wandeling’. Tweehonderd mensen kwamen tegenover een even groot aantal agenten van de oproerpolitie te staan. Een groep gewelddadige demonstranten ging de strijd aan waarbij een agent gewond raakte.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

AfD-politicus op straat mishandeld

Drie mannen met capuchons duwden Bondsdaglid Frank Magnitz op straat omver. De AfD-politicus hield er flinke verwondingen aan over.

De politie gaat vooralsnog uit van een gerichte actie met een politiek motief.

Red.: Een eerdere versie van deze waanlink berichtte dat Magnitz op straat zou zijn ‘afgerost’ en het ziekenhuis in zou zijn geslagen. Hoewel zijn verwondingen die lezing ondersteunden, blijkt dat niet uit de camerabeelden die de politie inmiddels heeft vrijgegeven. Het lijkt er nu op dat de man na een duw ongelukkig terecht is gekomen.

Foto: aicgs (cc)

GroKo: hoe lang nog?

ELDERS - Duitse middenpartijen zakken in. Kan de CDU als volkspartij nog gered worden?

Duitsland gaat mee in de Europese trend van afkalvende middenpartijen en stijging van de steun voor extreemrechts en alternatief links. CDU/CSU en SPD, die nu nog een vorig jaar moeizaam tot stand gekomen Grosze Koalition (GroKo) vormen, zien beide hun aanhang verminderen. De Europese verkiezingen leverden een dramatisch dieptepunt op voor de SPD (15,8%, 5 procentpunten minder dan het vorige dieptepunt bij de landelijke verkiezingen twee jaar terug). Ook CDU/CSU verloor opnieuw. Er wordt nu volop gespeculeerd over het einde van deze coalitie, en daarmee van het tijdperk-Merkel. In opiniepeilingen is de fractievoorzitter van de Groenen, Robert Habeck, op dit moment de meest populaire kanselierskandidaat. Komende herfst zijn er verkiezingen in drie Oost-Duitse deelstaten. Daar maakt de AfD kans de grootste te worden. Bij een peiling in Brandenburg vorige week stond de AfD op ruim 20%, boven de SPD, CDU en Linke.

Een van de kandidaten die in beeld is voor de opvolging van Merkel, naast partijvoorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer, is de man die het in december bij de voorzittersverkiezingen nipt van haar verloor, Friedrich Merz (63, rechts op de foto). Deze schatrijke advocaat en zakenman, vertegenwoordiger in Duitsland van het Amerikaanse BlackRock, het grootste beleggingsfonds ter wereld, vertegenwoordigt de conservatieve vleugel van de CDU. Hij was woensdag te gast in de ARD talkshow van Sandra Maischberger. Op de vraag of hij het kanseliersschap ambiëert gaf hij een diplomatiek antwoord. Maar zijn inzet voor de CDU is duidelijk. Hij betreurt het ohne Schadenfreude dat de SPD onder het niveau van een ouderwetse volkspartij is beland en wil voorkomen dat zijn partij dezelfde kant opgaat. Moet de CDU naar rechts? Nee, zegt Merz, we moeten een groter spectrum van de kiezers zien te bereiken. En daarvoor moet de CDU met name in Oost-Duitsland de concurrentie aangaan met de AfD.

Foto: Kai Schwerdt (cc)

Salvini werkt aan extreemrechts blok in Europa

ELDERS - Wie krijgt hij mee?

Italiaans vice-premier en Lega-leider Matteo Salvini heeft Europese ambities. In eigen land gaat het zijn partij voor de wind. Vorig jaar juni kwam Lega als kleinste van de twee coalitiepartners in de regering met de Vijfsterrenbeweging. Maar de vijf sterren verbleken  door moeilijk te vermijden rechtse compromissen. En Salvini wint.

Nu biedt Salvini zich aan als voorman van nationalisten en eurosceptici in het Europees Parlement. Begin dit jaar bezocht hij in Warschau de Poolse conservatieve regeringspartij PiS met voorstellen voor een samenwerkingsverband waaraan ook het het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen wel zou willen deelnemen. De Hongaarse premier Orbán, inmiddels geschorst maar nog steeds lid van de Europese Volkspartij (EVP), toonde zich enthousiast over het nieuwe initiatief. ‘Een veelbelovende ontwikkeling’ noemde hij de mogelijke samenwerking tussen Salvini en Kaczynski.

Salvini heeft nu voor aanstaande maandag in Milaan een conferentie belegd om het verbond van populistische, extreemrechtse eurosceptische partijen verder uit te bouwen. Hij ziet daarvoor goede kansen nu deze partijen in verschillende landen, zoals Polen, Hongarije, Oostenrijk en Italië in de regering zitten en in andere landen, zoals Frankrijk en Nederland flink aan kracht winnen. In Milaan zijn partijen uit twintig landen uitgenodigd. Wie er precies aan de conferentie gaan deelnemen is nog niet bekend. Vandaag heeft Salvini in Parijs alvast een ontmoeting met Marine Le Pen, zijn belangrijkste bondgenoot.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: DIE LINKE Nordrhein-Westfalen (cc)

‘Aufstehen’ om rechts de pas af te snijden

ELDERS - Duitsland heeft een nieuwe linkse beweging als antwoord op de toenemende verrechtsing en de afbrokkeling van de oude partijen.

Het rechtspopulisme heeft uiteindelijk ook vat gekregen op de Duitse kiezers. De AfD zit met meer dan negentig afgevaardigden in de Bondsdag en is daar de grootste oppositiepartij. De SPD is op een dieptepunt aanbeland en moest uiteindelijk, na een hevige interne strijd, toch weer met CDU/CSU een GroKo (grote colaitie) vormen. Linke en Grünen groeien nauwelijks. Samenwerking tussen de drie partijen wordt belemmerd door allerlei oude sentimenten.

Deze analyse hebben Sahra Wagenknecht, fractievoorzitter van Die Linke en haar man, Oskar Lafontaine (ex-SPD, nu ook Die Linke), aanleiding gegeven voor een nieuwe beweging onder de naam Aufstehen, Volgende week moet het initiatief officieel van start gaan. ‘Veel mensen verwachten niets meer van partijen, en er zijn te weinig mensen die binnen de partijen voor verandering vechten. Daarom doen we een beroep op jou, als je onze doelen deelt’, zo luidt de uitnodiging aan partijleden en partijlozen met een links hart om zich aan te sluiten. Dat leidde begin deze maand meteen al tot 50.000 aanmeldingen.  Uiteindelijke zal de beweging volgens Lafontaine moeten leiden tot een nieuwe meerderheid in het parlement.

Foto: © ZDF screenshot Sommerinterview mit Alexander Gauland copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Neem ze serieuzer

COLUMN - Zo kan het dus ook – nee, beter zelfs. De Duitse omroep ZDF zendt ’s zomers een serie interviews met politieke leiders uit, en toen de beurt aan Alternative für Deutschland was, de rechtsradicale partij die inmiddels eenachtste van de zetels in de Bondsdag heeft, deed het ZDF iets verrassends: het nam de partij serieus. Voorzitter Alexander Gauland kreeg een ris vragen voorgelegd.

Over klimaatverandering: ‘Och nee,’ zei Gauland, ‘ik geloof helemaal niet dat klimaatverandering door de mens komt. Daar kunnen wij niets aan doen. Duitsland stoot maar 2 procent van alle CO2 wereldwijd uit, daar ligt geen taak voor ons.’ Hij vond investeringen in duurzame energie een linkse, geldverslindende hobby.

Het pensioenstelsel dan. Zijn partij had toch gezegd dat het huidige stelsel op de schop moest? ‘Ja.’ De interviewer: ‘U stelde voor dat mensen in de toekomst voor hun eigen pensioen moeten zorgen. Maar juist de gewone mensen, voor wie u zegt op te komen, kunnen daarvoor toch amper geld opzij leggen?’

Gauland stotterde wat, en viel terug op een oude verdedigingslinie: ‘Wij zijn een jonge partij, we hebben nog niet alles kunnen uitdenken.’ De interviewer: ‘Maar u zit al een jaar in de Bondsdag, met bijna honderd mensen. U pleitte bij de verkiezingen voor een nieuw stelsel, heeft u al een schets van uw alternatief?’ Nee, misschien volgende jaar, zei Gauland.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende