Zomergasten | Staatsvijand nummer één

VOORBESCHOUWING - Dyab Abou Jahjah roept vooral zoveel weerzin onder onze intellectuelen op, omdat hij het als Arabische moslim waagt, het Westerse superioriteitsbesef uit te dagen. Ach ja, Dyab Abou Jahjah. Ik kan me nog herinneren hoe de Libanese Vlaming en voorman van de Arabisch Europese Liga in de jaren na de aanslagen van 9/11 op het toneel verscheen. De cultuursupremacistische verdachtmaking van moslimgemeen-schappen door Frits Bolkestein en zijn ideologische opvolger Pim Fortuyn hadden met die aanslagen in één klap profetische klanken gekregen. Overigens kwam die problematisering van migranten met een islamitische culturele achtergrond zo rond de eeuwwisseling niet enkel uit conservatieve en nationaal-populistische hoek: zelfs keurige sociaal-democratische intellectuelen als Paul Scheffer schreven inmiddels openlijk over 'Het multiculturele drama' (NRC, 2000). De aanslagen op de Twin Towers in 2001 gaf die problematisering een acuut en dramatisch karakter. Menigeen vroeg zich nu af wat voor geloof dat nou toch was, dat haar aanhangers aanspoorde duizenden onschuldigen mee te sleuren in nihilistische kamikazeacties, en in het verlengde daarvan: wat we in vredesnaam met de migrantengemeenschappen uit Marokko en Turkije in huis gehaald hadden.

Door: Foto: Dyab Abou Jahjah in het programma Pauw! 9-5-2016 copyright ok. Gecheckt 09-11-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boete voor plaatsen cartoon?

De gewraakte cartoon (Onder citaatrecht)

Gisteren verscheen er een nasleep van de Deense cartooncontroverse voor de rechter. Ruim vier jaar geleden plaatste de Arabisch Europese Liga een aantal cartoons op haar site die de holocaust ontkenden. Volgens AEL-voorman Abu Jahjah moeten mensen voorzichtig met elkaars gevoeligheden omgaan. Om te illustreren hoe moslims zich voelen als hun profeet spottend wordt afgebeeld plaatste de organisatie de cartoons.

Het OM was hier niet van onder de indruk en eiste gisteren 1250 euro boete. De aanklager vindt dat de AEL het debat wil voeren ten kosten van de Joden, die met de cartoonrellen niets van doen hebben.

En daar kunnen we het over eens zijn. De Joden hebben met deze kwestie niets te maken. Aan de andere kant vraag ik me af in hoeverre je ze hier mee kwetst. In de nasleep van de Deense cartoonaffaire werd er in Israël door kunstenaars opgeroepen zelf de beste anti-semitische cartoons te maken.

Daarbij werd de AEL wel gedwongen dit soort cartoons te gebruiken. Simpelweg omdat we in Nederland door weinig anders meer geshockeerd worden. Om het gevoel dat moslims hebben bij (christelijke) Nederlanders op te roepen was een Holocaust-ontkenningsprent denk ik de enige mogelijkheid.

Het middel was dus het juiste om het doel te bereiken. Maar de AEL had zich wel even mogen afvragen waarom dat het enige type cartoon is waar in Nederland ophef over ontstaat, en niet een cartoon van pak ‘m beet een goddelijke ezel.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De inflatie van de vrijheid van meningsuiting

Voor uitspraken achter tralies (Foto: Flickr/Ben Beiske)

Als je wikipedia erop naslaat, dan staat onder het kopje ‘vrijheid van meningsuiting‘ het volgende: “de vrijheid van burgers om hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder voor vervolging door de staat te hoeven vrezen”.

Let vooral op het gebruik van het woordje ‘staat’. Het gaat hier dus om vervolging van burgers door de staat, niet om vervolging door burgers onderling, via de rechtstaat of (dreigen met) geweld.

In die gevallen kan je je niet beroepen op de vrijheid van meningsuiting. Hoewel een burger uiteraard bescherming verdient tegen geweld door medeburgers, is de vrijheid om alles zomaar ongestraft te mogen zeggen er nooit geweest en zal er nooit zijn. Zo is laster niet toegestaan.

De laatste tijd treedt er echter een verwatering van het begrip vrijheid van meningsuiting op. Het wordt in de pers gebruikt als zijnde de vrijheid om alles altijd te mogen zeggen. Zo betekent vrijheid van meningsuiting tegenwoordig ook het recht om door de staat beschermd te worden tegen mensen die het oneens zijn met je mening en je daarom misschien wat aan willen doen en het recht om zonder gevolgen mensen te mogen beledigen.

Deze waarde-inflatie is een slechte ontwikkeling. Niet omdat ik vind dat je geen bescherming verdient als je je mening niet kan uiten, maar omdat als straks de vrijheid van meningsuiting misschien écht bedreigd wordt er velen zijn die de ernst van de situatie niet in zullen zien. De vrijheid van meningsuiting lag in Nederland toch al jaren onder vuur? Het ‘boy cries wolf‘-gevaar treedt op.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Heilige huisjes

“Waarom krijgt de AEL alleen een waarschuwing en Nekschot niet?”

Ronny Naftaniel van het CIDI verbaast zich over het besluit van het OM om de AEL alleen een waarschuwing te geven voor het plaatsen van een cartoon waarin de zes miljoen Joodse doden tijdens de Holocaust wordt betwijfeld.

Ook de AEL gaat de waarschuwing niet ver genoeg. De organisatie plaatste de cartoon opnieuw op de site om nu wel een rechtszaak af te dwingen:

“We wilden aantonen dat cartoons kunnen kwetsen en dat het seculiere Westen net als de islamitische wereld zijn heilige huisjes heeft. We plaatsten de tekeningen niet om te beledigen, maar om mee te doen aan het maatschappelijk debat.”

De AEL rekent dan ook op vrijspraak.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.