Sudan/Pronk: Karaktermoord of Genocide?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

To the Natives of Darfur: Take Two Aspirin, and call us when you're white, Christian and Swimming in Oil!Jan Pronk, die vanaf 2004 als speciale gezant van de VN in Sudan aanwezig was, is niet langer welkom in Sudan. Groot nieuws natuurlijk, de media staan er bol van. Zo kunnen we vandaag in Trouw lezen dat het de Sudanese overheid om de persoon Jan Pronk te doen is, en niet om de aanwezigheid van de VN aldaar. De Elsevier kopt zelfvoldaan dat ‘lastpak Pronk terecht is weggestuurd’, de Volkskrant noemt hem ‘meer een bevlogen onderwijzer en vechtersbaas dan diplomaat’ en bij het NRC kunnen we stemmen op de vermakelijke stelling ‘Pronk heeft het er zelf naar gemaakt‘. En misschien moeten we allang blij zijn dat er in de media überhaupt een kritisch geluid met betrekking tot de situatie in Darfur te lezen valt. Maar helaas valt die kritiek dan weer samen te vatten als een smeuïg roddelkransje. In het woordenboek van de media redacties staat achter diplomatie blijkbaar zoiets als ‘naar de pijpen dansen van een overheid’ en staat bij synoniem voor diplomaat het woord ‘ja-knikker’ te lezen. Dat de kop van Jan Pronk moet rollen is blijkbaar interessanter dan de ontwikkelingen die de aanleiding van zijn uitlatingen vormden.  

 

Want, misschien is het u ontgaan in alle drukte, het geweld laait weer op in Darfur. Ondanks het zogenaamde vredesbestand. En wat u ook van Jan Pronk mag vinden, dat is niet zíjn schuld. Goddank is Minister van Ardenne dan wel onthutst over het besluit van Sudan. Maar Minister van Ardenne is dan helaas weer iemand met een minuscuul beetje invloed op het internationale politiek en militaire vlak. De VN en andere internationale machtsblokken spelen het handige spelletje van de Sudanese overheid braaf mee. De anders zo strijdlustige VS verschuilen zich achter hun andere broodnodige oorlogen. En Jan Pronk mag zijn mond niet meer open doen. Een gat in de markt voor de grote ‘tweede macht’ in deze wereld zou je denken. Maar de media zijn te druk bezig met het ontwerp voor het hakblok waar de kop van Pronk op moet komen te liggen. Welke krant of nieuwsprogramma neemt het op zich om nu eens te vertellen wat er daadwerkelijk allemaal gaande is in Darfur? En wanneer gaan de (internationale) media eens van start met een hetze tegen de Sudanese overheid en de internationale machthebbers die deze genocide mede mogelijk maken?

Mocht u het willen weten, Darfur ligt in Oost-Afrika. Er is oorlog. Al vanaf 2003. Er zijn honderdduizenden mensen op de vlucht geslagen. Er zijn tot nu toe ongeveer 350.000 doden gevallen. Naar schatting uiteraard, want wie weet dat soort dingen nou precies? Of liever gezegd, wie wil dat soort dingen nou weten? Net zoals niemand wil weten waar het conflict nou eigenlijk écht over gaat. De media houden hardnekkig vast aan het verhaaltje dat Arabische milities de niet-Arabische bevolking wegjagen. En dat is wel heel simpel gesteld. Want Arabische en Afrikaanse Darfurianen verschillen, anders dan in taalkundig opzicht, nauwelijks van elkaar: allen zijn moslim, zwart van huidskleur en negroïde. De raciale identiteiten die nu een belangrijke rol spelen in het conflict zijn allerminst voor de hand liggend, maar kennen hun oorsprong in de raciale staat. En daar ligt de sleutel tot de oplossing. Als eenmaal erkend wordt dat de Arabische racistische ideologie van de Sudanese overheid de reden en motor achter het conflict is, dan kan als tweede stap misschien het woord genocide geherintroduceerd worden. Want genocide is het. Als we de internationaal politieke mambo jambo rond dat woord durven te vergeten.

Achtergrond bij het conflict in Darfur

Reacties (25)

#1 HansR

Kan de typografie even goed gezet worden? Ik wordt helemaal scheel van die te grote Times Roman (oid).

  • Volgende discussie
#2 HansR

ik ga er ook spelfouten door maken

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Basszje

De fout van Pronk is ongetwijfeld dat hij en kritisch is en gepassioneerd is. Dat geef ik hem wel. En dat valt inderdaad niet bij corrupte Afrikaanse overheden en zij die veel verdienen aan wapenafzet daar. Op zich niet veel anders dan een normale werkgever. Kritiek mag, maar word wel afgestraft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 arieT

Tegen alle windrichtinen in heb ik wel een goed gevoel over Jan Pronk. Zijn bevlogenheid is een goede eigenschap. Ik vind hem dan ook als speciaal VN gezant een goeie. Maar op je weblog de Sudanese regeringstroepen kleineren is misschien niet de meest handige zet. Aan de andere kant: als je een stok zoekt om de hond mee te slaan, vind je er vanzelf wel een…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Spuyt12

En een “lees verder”? En kan die alternatieve linkkleur ook even worden verwijderd?

Als top-reageerder heb ik *recht* op beter opgemaakte stukjes ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bismarck

Het is eigenlijk frappant dat iemand die zo principieel als Pronk is, het zover heeft weten te schoppen in de politiek. Je zou bijna denken dat er nog hoop is.

Wat betreft de situatie zelf, denk ik dat het moment politiek gezien nu niet opportuun is om serieus iets te doen. Er wordt al gerefereerd aan de militaire gebondenheid van de VS (en in mindere mate ook van een aantal Europese landen). Daarnaast hebben Irak en Afghanistan ook geleid tot meer weerstand tegen militair ingrijpen. Veel leiders willen daar hun vingers niet aan branden. Uiteindelijk moet men zijn stemmen niet halen bij die arme soedanezen, maar in eigen land.

Diplomatieke druk wordt er blijkbaar ook niet teveel gebruikt, misschien wel uit angst voor nog meer arabische/islamitische agressie, of misschien omdat de Arabische Liga aan heeft gegeven geen westerse inmening te willen in haar achtertuin?

Ik twijfel of een boycot zou werken (ik zie daar de meeste buurlanden niet aan meewerken), al is het vreemd dat daar niet eens over gepraat wordt, terwijl in Noord Korea, waar relatief veel minder aan de hand is, er eentje binnen een paar weken uit de grond gestampt wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Adam

Het gaat toch om de inhoud, niet de kleurtjes etc. :)

Jan Pronk heeft zijn best gedaan… maar de arrogantie van de Sudanese regering (die overigens zelf niets aan haar problemen doet) heeft gewonnen.

Helaas!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 HansR

Net zoals niemand wil weten waar het conflict nou eigenlijk écht over gaat.

Maar misschien weet gewoon niemand waar het echt over gaat en is het geen kwestie van willen.

Het is dieptriest wat er gebeurt en het is bizar dat Pronk op deze wijze moet vertrekken (want daar gaat het uiteindelijk waarschijnlijk toch op neer komen). Maar helaas moet ik ook na lezing van jou logje constateren, dat ik nog steeds niet goed weet wat er nu eigenlijk aan de hand is in Sudan.

En dat zal wel het probleem zijn in de media. Er is gewoon niemand die weet wat er aan de hand is. Waarom die groepen elkaar afslachten. Net zoals men nog steeds met verbazing kijkt naar Ruwanda. Wat gebeurt er eigenlijk? En als je geen idee hebt kun je er ook niet goed over schrijven.

Ik weet het niet en volgens mij is er niemand die het echt weet. De Wiki geeft in elk geval duidelijk meerdimensionaliteit: The conflict taking place in Darfur has multiple interwoven causes. De current events kennen Sudan niet eens.

Er is meer dan alleen etnische problematiek.
Maar werkelijk geen idee wat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Gin

(Lettertype, kleuren en linkjes inmiddels aangepast, beginnersproblemen, excuses!)

@Bismarck: Maar denk je niet dat het zou helpen als het eindelijk officieel genocide genoemd zou worden?

@HansR: Wat er in Darfur aan de hand is, is ongelofelijk ingewikkeld, enkel en alleen omdat er politieke redenen zijn de informatievoorziening zo lastig te maken. Ik heb er een klein jaar geleden een paper over geschreven. Als je eenmaal door de onzin berichten heen bent is er meer dan genoeg informatie te vinden over de ware toedracht en achtergrond achter het conflict. Ik zou het paper kunnen posten, maar het is te lang voor een postje. Als er animo voor is, kan ik het proberen samen te vatten en er een langer artikel van maken uiteraard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Stijn

@ Gin

Ik zou wel interesse hebben in een goed overzicht, want hoewel ik probeer de kranten op dit punt bij te houden zou ik niet in mijn eigen woorden kunnen weergeven wat daar nou echt aan de hand is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 HansR

@Gin
Of digitaal maken en een linkje plaatsen in je log, wel handig hoor.

Overigens valt me op dat in dat Wiki-artikel Pronk eigenlijk niet wordt genoemd. Behalve op 22 oktober met de mededeling dat hij het land uit wordt gezet. Beetje cynisch toch ook. Blijkbaar heeft hij daar sowieso al weinig te makken gehad. Kan natuurlijhk aan de auteurs liggen maar het is wel opvallend (zie ook de talk-page en de history).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 jb

Pronk is nu net de enige politicus die minister is geweest, en die ook daarna nog echt vertrouw wat betreft zijn drijfveren, bedoelingen en bezigheden. Geeft inderdaad hoop dat zo iemand nog bestaat.
Inderdaad opvallend hoeveel aandacht de media aan dit soort dingen geeft, in plaats van nu eens een uitgebreid verhaal te schrijven over de geschiedenis, cultuur en achtergronden van dit soort gebieden. Waar wij geen barst van afweten, maar wel allerlei vooroordelen over hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

@8: Ik geloof dat ook grondgebruik een rol speelt. Het ene volk is semi-nomadisch en veeboer, het andere landbouwer, meen ik me te herinneren. Tel daarbij op bevolkingstoename en ecologische omstandigheden en een conflict is snel geboren.

@9: Ik twijfel daaraan. De term is tegenwoordig flink gedevalueerd en overal waar ze gebruikt wordt, wordt ze ook in twijfel getrokken (vaak op grond van formele details).

Daarnaast geef je zelf al aan dat het nogal ingewikkeld ligt, dus misschien zou het ook wel niet helemaal correct zijn om van genocide te spreken. Ik krijg het idee dat verreweg de meeste doden vallen als gevolg van relatief individuele acties van plaatselijke warlords die zich weinig aantrekken van enig gezag (dus is er niet echt sprake van georkestreerd uitroeien), maar ik ben minder op de hoogte dan jij denk ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Rob

Het is een situationeel bepaald issue en niet zozeer persoonlijkheid gerelateerd issue. Zou dit niet iedere dimplomaat hebben kunnen overkomen in confrontatie met de ‘regering’ in Darfur?
Ze hebben het immers toch weer voor elkaar gekregen? geen pottekijkers.. geen commitments….
Dit is toch universeel bij een helehoop ‘regeringen’ die verkeerd bezig zijn

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Gin

Onder het artikel staat nu een link ‘Achtergrond bij het Conflict in Darfur’. Het is wel een lang stuk, wees gewaarschuwd, ik had zo snel niet de tijd er een samenvatting van te maken. Omdat er in de discussie toch inhoudelijk op het conflict wordt ingegaan, heb ik de abstracten uit mijn paper (die geschreven werd met het oog op conflictresolutie) onder elkaar gezet.

Link onderaan het artikel dus , of klik op deze link:
Achtergrond bij het conflict in Darfur

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Gin

@HansR: Dat is een beetje dubbel. Jan Pronk heeft denk ik gedaan wat hij kon, al is het bij lange na niet genoeg te noemen. De Sudanese overheid kan haar gang blijven gaan omdat de internationale gemeenschap dat toestaat. Jan Pronk kan nou eenmaal geen ijzer met handen breken.

Ik ben eerlijk gezegd neutraal ten opzichte van Pronk, maar in dit geval vind ik dat zijn vertrek niets met zijn manier van doen te maken heeft. Zoals Rob (#14) aangeeft, dit zou iedere diplomaat hebben kunnen overkomen. Het geweld laait weer op en is bloederiger dan ooit. Mooi moment om een kop te laten rollen. Misschien is hetgeen je niet zo handig kan noemen dan de timing van Pronk. Alhoewel. Als de media aandacht nu ook eens inhoudelijk over het conflict zouden gaan is dat de eerste ECHTE aandacht aan Darfur sinds het begin van de oorlog?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 prometeus

Pronk is inderdaad een geschikte kerel, maar zijn blunder zit’m er niet in het feit dat hij geen blad voor de mond neemt, maar dat hij zijn kritiek op een persoonlijk blog uit ipv een rapport te schrijven en dat op Kofi’s bureau te dumpen.

en zeg nu niet: “die rapportjes verdwijnen in een la”. Secretaris Generaals zijn ook meestal niet de stilste en nu staat hij (en iedereen die het moorden in Dafur zat is) bovendien helemaal met lege handen. Way-da-go, Jan!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 HansR

@Gin
OK.
Bedankt voor de achtergronden (is maar 10 pagina’s :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Gin

@Prometeus:

Op een bepaalde manier heb je gelijk natuurlijk. Op deze manier ‘hoort’ het niet te gaan.

Máár.
Soms breekt nood wetten. En die rapporten verdwijnen niet in laatjes. Ze worden gewoon gelezen, besproken en weggewoven. In het geval van Rwanda werden de noodkreten per fax gewoon gelezen en weggegooid. Na Rwanda riepen we met z’n allen dat dat echt nóóit meer mocht gebeuren. Nu gebeurt exact hetzelfde, met het verschil dat er een VN afgevaardigde aanwezig is die alles netjes signaleert en vervolgens ook gewoon naar de prullenbak verwezen wordt.

Op zijn weblog (die ik overigens niet persoonlijk te noemen vindt, maar een informele manier om burgers op de hoogte te houden van ingewikkelde internationale politiek, en zeer innovatief en open!) verwoordt Pronk heel duidelijk waar de schoen wringt. Wat is dan precies de taak van de VN-afgevaardigde? Toch zeker de situatie in de gaten te houden en de internationale gemeenschap daarvan op de hoogte te brengen? Of is de internationale gemeenschap afhankelijk van Kofi Anan? Dat zou bijna een dictatoriale ontwikkeling binnen de VN zijn.

En naar mijn weten is het ook niet de VN die tegen zijn uitlatingen protesteerde, maar de Sudanese overheid. Of heb ik iets gemist?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Manolo

Dat de VN vrij weinig doet, komt door olie-belangen. China haalt 6,9 % van zijn olie uit Sudan en is een permanent lid van de VN veiligheidsraad…

“By far, Sudan represents China’s largest overseas investment, worth three billion U.S. dollars.”

http://www.sudantribune.com/spip.php?article6057

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Bismarck

@20: Dat lijkt me onvoldoende reden. Als het over Irak, N Korea of Iran ging werd in het nieuws de tegenwerkende rol van China breed uitgemeten (een teken dat de VS zich gedwarsboomd voelt) en uiteindelijk tot voldoende medewerking bewogen. Hier gebeurt dat niet. Lijkt me dus dat er meer handen boven het Soedanese hoofd gehouden worden dan slechts een chinese.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Manyang

Of Pronk realiseerde zich dat hij daar niets kon bereiken op dit moment en heeft een kamikaze actie uitgevoerd om Darfur weer even het nieuws in te katapulteren.

Toegegeven, niet de meest waarschijnlijke optie, maar toch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Gin

@Manyang:

Wel de meest interessante optie…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Martijn

Het cynisme druipt van het stukje af, maar is wel de moeite waard om te lezen (misschien juist wel daarom). Het bijgevoegde stuk is zeer informatief. Ik zou nog graag een artikel uit de ISIM Review 15 van Karin Willemse willen aanraden:
Darfur in War: The Politicization of Ethnic Identities (PDF)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Steeph

Arabisch perspectief op deze zaak (interessant):
http://www.arabnews.com/?page=7&section=0&article=87145&d=25&m=10&y=2006

  • Vorige discussie