serie

Politiek Kwartier

Klokwerk neemt op vrijdag de tijd voor een Politiek Kwartier. Hij rekent af met Haagse bluf en politiek geneuzel.


Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Eigen schuld?

Het kabinet krijgt de eerste rekeningen van de schuld-en-boetecultuur die zij zelf aanjaagt gepresenteerd. Maar het besef dat het roer fundamenteel om moet wil maar niet komen.

Al anderhalf jaar heeft de schuldenproblematiek volgens Asscher en Klijnsma ‘de hoogste prioriteit‘. Gebakken lucht, want in praktijk blijkt dat er juist minder mensen geholpen worden door schuldhulpverleningstrajecten, en blijkt de schuldhulpverlening zelf hopeloos failliet.

Maar erger is dat Klijnsma en Asscher al die tijd niet konden verzinnen dat hun eigen beleid één van de redenen is dat veel mensen enorme schulden opliepen, en in de meeste gevallen nog onterecht ook. Een vernietigend rapport van de ombudsman afgelopen week wees uit dat de ‘fraudewet’, waarin iedere fout de burger dubbel wordt aangerekend, met name onschuldige mensen treft en de schulden in jaagt.

De neiging om schulden te bestrijden met boetes en administratiekosten verergert in veel gevallen de situatie alleen maar. Maar de overheid heeft nog meer methoden om schulden te stimuleren. Deze zomer luidde de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociale kredietbanken de noodklok, omdat ook het continu veranderen van regels met de toeslagen mensen met onbetaalbare schulden opzadelt.

Een ander groot probleem is het telkens ophogen van het verplichte eigen risico in de zorg. Zorgverzekeraars melden dat het aantal mensen dat dit niet meer kan betalen in twee jaar is vervijfvoudigd. Tegelijkertijd zorgt het systeem van de zorgtoeslagen ervoor dat veel mensen hun zorgpremie niet betalen. Het aantal mensen met een betalingsachterstand neemt ook hier schrikbarend snel toe.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Mantelzorg bestraft

COLUMN - In de bezuinigingsdrift wordt het geven van mantelzorg bestraft, terwijl het niet alleen rechtvaardiger is maar ook slimmer zou zijn mantelzorgers juist te belonen.

Vorige week wees een onderzoek van de Volkskrant uit dat de meeste gemeenten hun bezuinigingen op de zorg willen halen ten koste van de mantelzorgers. Wie hulp krijgt van vrienden of familie, wordt gekort op zijn of haar zorg. In plaats van dat ‘mantelzorgen’ wordt beloond, wordt het zo eigenlijk bestraft. 

Gemeenten willen zo voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Maar wie het onderste uit de kan wil hebben krijgt het deksel op zijn neus.

Het bestraffen van mantelzorgers zal waarschijnlijk tot een nieuw fenomeen leiden: de zwarte mantelzorger. Het is dan namelijk beter dat als je mantelzorg geeft, je dit in de toekomst niet aan de overheid te laten weten. Het kost immers professionele ondersteuning. Professionele ondersteuning die juist de mantelzorgers nodig hebben, want de meeste mantelzorgers zijn al overbelast, waarvan een kleine 20% ernstig, met soms dramatische gevolgen.

De zwarte mantelzorger is echter nog het beste effect dat deze maatregel kan hebben. Erger is dat er waarschijnlijk ook daadwerkelijk minder mantelzorg gegeven zal worden. Want wat heeft het immers voor zin om naast een drukke baan krom te liggen om een aantal uur voor je zieke moeder te zorgen, als dit ertoe leidt dat ze aan de andere kant minder zorg ontvangt? Dan heeft het geven van mantelzorg voor totale zorg helemaal geen effect. Je zou dus wel gek zijn als je ermee doorging.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Weg met de zorgverzekeraars?

Voor verbetering van de zorg is een ingrijpende reorganisatie zoals de SP bepleit niet nodig.

Het blinde geloof in marktwerking is een hardnekkige ziekte in de Nederlandse politiek. Met name voor de VVD en D66 is marktwerking nog steeds het toverwoord als oplossing voor alle kwalen.

De SP hangt echter de tegengestelde religie aan. Vandaar dat het SP kamerlid Renske Leijten deze week voorstelde de zorgverzekeraars te collectiviseren en onder te brengen onder één overheidsorgaan.

Volgens Leijten betekent dit een grote besparing op de bureaucratie, krijgen artsen en andere zorgverleners de zeggenschap terug over wat voorgeschreven wordt, mogen patiënten niet meer worden geweigerd, komt er een breder basispakket, en wordt er bezuinigd op reclamekosten en verplichte reserves.

Klinkt goed. Maar is dat wel zo?

Om te beginnen haar punt dat artsen en andere zorgverleners de zeggenschap zouden “terugkrijgen”: die zeggenschap hebben zij nu al in hoge mate. Dat kan verbeterd worden, maar daarvoor hoeven de commerciële zorgbedrijven niet samengevoegd en onder de overheidsplu geparkeerd te worden. Dit kan gewoon wetmatig geregeld worden.

En dit geldt ook voor vrije keuze voor zorgverleners, een verbreding van het basispakket, en het verbod voor zorgverzekeraars mensen te weigeren op basis van leeftijd of zorgverleden, dat ook al van kracht is.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Illegalenjacht

COLUMN - Het is tijd voor echte oplossingen voor het illegalenprobleem.

Afgelopen maandag oordeelde het Europees Comité voor Sociale Rechten, het orgaan dat controleert of Europese lidstaten de mensenrechtenverdragen wel naleven, dat de Nederlandse overheid uitgeprocedeerde asielzoekers, illegalen en daklozen beter moet opvangen.

Teeven reageert arrogant: hij zal het nog wel even aankijken. Onder zijn beleid worden uitgeprocedeerde asielzoekers opgejaagd. Het idee is dat die mensen zo wanhopig worden, dat ze actief mee gaan werken aan hun uitzetting.

Maar los van de vraag of dit wel menselijk is, we zien allemaal dat dit niet werkt. Er zijn in ons land veel mensen die niet uitzetbaar zijn. Zij leven van het illegale circuit, vallen terug op familie, belanden op straat, of zwerven rond in groepen van tijdelijke opvang naar tijdelijke opvang. Dit is natuurlijk niet alleen schadelijk voor deze mensen zelf, maar ook voor onze samenleving.

Ondertussen wordt het beleid van Teeven door een groot deel van de bevolking gesteund. Stand.nl peilde dat 65% van de burgers van het land van de dierenambulance en de caviapolitie het kennelijk niet erg vindt dat mensen in onze straten verhongeren, en is het met Teeven eens.

En dat is op zich nog niet eens zo gek. De rechtse propagandamachine vol leugens en verdraaiingen over asielzoekers draait immers overuren, en de pers luistert kritiekloos mee. Veel mensen geloven dan ook echt dat in ons land de grenzen wagenwijd open staan, en dat dit de grootste bedreiging is van onze verzorgingsstaat.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Een agenda richting basisinkomen

COLUMN - Met een aantal aanpassingen van ons huidige sociale stelsel zijn al een hoop voordelen van een basisinkomen snel te behalen. 

Het basisinkomen: Rutte ziet er niets in, en het kader van de SP is hard bezig zijn achterban te ontmoedigen.

Toch is het denken hierover momenteel sterk in opkomst. Binnen GroenLinks rommelde het al langer in die richting. En deze week nam D66 op haar congres een motie aan voor nieuw onderzoek naar een basisinkomen. Drie kwart van de Volkskrantlezers geeft daarop aan wel wat in dit idee te zien.

Het basisinkomen is hot. Maar het is geen toverwoord waarmee alles gezegd is. Over hoe een sociaal stelsel met een basisinkomen eruit zou kunnen zien zijn namelijk nogal wat verschillende meningen in omloop.

Om te beginnen is er de ultrarechtse variant: schaf alles af en geef in plaats daarvan iedereen een basisinkomen, daarnaast de pure vrije markt. Dit beeld geeft sommige linkse denkers zulke nachtmerries dat ze over mogelijke andere scenario’s al niet eens meer na willen denken.

Maar natuurlijk zijn er ook andere varianten. Veel mensen erkennen dat het basisinkomen niet vervangend kan zijn voor alle regelingen in de sociale zekerheid. Dat bovenop het basisinkomen bijvoorbeeld een inkomensverzekering moet blijven bestaan die loondoorbetaling regelt, zoals nu in het huidige stelsel is geregeld met de WW, het aanvullend pensioen en regelingen voor loondoorbetaling bij ziekte. Een ander voorbeeld: in Nederland valt zolang de woonkosten bij gelijke woningen zo uiteen lopen niet te ontkomen aan het in stand houden van speciale regelingen daarvoor.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Oorlog tegen zzp’ers

COLUMN - Het kabinet begint een oorlog tegen zzp’ers, omdat zij de sociale zekerheid zouden ondermijnen. Maar deze ondermijning van de sociale zekerheid komt van de politiek zelf. En deze oorlogsverklaring maakt het alleen maar erger.

De Speld presenteerde het een paar maanden geleden nog als grap, maar de werkelijkheid achterhaalt ook hier de satire: deze week werd duidelijk dat het kabinet de oorlog verklaart aan zzp’ers.

Waarom? Zelfstandigen betalen minder belasting dan werknemers, maar doen wel een beroep op een deel van de sociale zekerheid. Zo zouden zij het sociale stelsel steeds meer ‘uithollen’.

Dit is echt de omgekeerde wereld. Alsof zzp’ers voor een dubbeltje op de eerste rang zouden zitten! Integendeel: zekerheden zoals werkgarantie (ontslagbescherming), loondoorbetaling (WW), arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WIA) en pensioenopbouw zijn voor zzp’ers veel kostbaarder dan die paar duizend euro fiscaal voordeel per jaar. Zzp’ers kunnen goedkoper zijn voor werkgevers omdat zij zelf een groot risico te lopen, een risico dat te duur is om af te kopen omdat er voor hen geen collectieve regelingen zijn.

Daarom is het ook uitermate beledigend nu van het kabinet te moeten horen dat zzp’ers de sociale zekerheid zouden uithollen: het is juist de politiek die dit laat gebeuren, doordat zij al jaren te belazerd is om voor deze groep mensen betere voorzieningen te regelen. Ik zou zeggen: begin daar eens mee.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Ulenbelt en de socialistische strijd van gisteren

COLUMN - Hoe de SP blijft strijden met de socialistische agenda van gisteren. 

Het idee van het basisinkomen is in Nederland en Europa sterk aan populariteit aan het winnen. Zo niet bij de SP. In het kaderblad voor SP’ers noemt SP’er Paul Ulenbelt het zelfs een verwerpelijk voorstel, of in SP-termen: een ‘neoliberaal idee’.

Ulenbelts belangrijkste argument: het basisinkomen ondermijnt de klassenstrijd en zou de vakbeweging bedreigen. Een Marxistische gedachte. En in zekere zin klopt het wat hij zegt. Niets is slechter voor de revolutie dan tevreden mensen. In een samenleving waarin basisrechten gegarandeerd zijn en de sociale zekerheid laagdrempelig en toegankelijk is, is geen klassenstrijd meer nodig, en ook geen duur betaalde juristen van de vakbeweging meer.

Ulenbelt schetst vervolgens in zijn artikel een schrikbeeld van een basisinkomen dat te laag zou zijn om van rond te komen. Verder bespreekt hij alleen het meest ‘rechtse’ model van een basisinkomen: één waarbij alle aanvullende loondoorbetalingsverzekeringen worden afgeschaft.

Maar wat als het basisinkomen wél hoog genoeg is om van rond te komen? Op die vraag stelt Ulenbelt domweg dat mensen dan hun bed niet meer uit zullen komen. Kortom: mensen zijn volgens Ulenbelt alleen maar te motiveren door geld.

Dat deze typisch neoliberale mythe tegen iedere wetenschappelijke vondst ingaat is onze zelfbenoemde socialist kennelijk ontgaan. Daarnaast misrekent hij zich: de mens is eerder gulzig dan lui. Maar zeer weinig mensen nemen genoegen met een heel leven macaroni eten.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Een nieuwe sociale zekerheid

COLUMN - Het voorstel van de werkgevers voor de sociale zekerheid afgelopen maandag was behoorlijk revolutionair, maar heeft vrij weinig aandacht gekregen. Nederland is duidelijk nog niet klaar om na te denken over een nieuw systeem van sociale zekerheid. Helaas.

Afgelopen maandag stelde werkgeversvereniging AWVN voor om verzekeringen tegen werkloosheid en pensioensparen verplicht te stellen voor alle werkenden. Dus ook voor flexwerkers en zzp’ers.

Feitelijk een bijzonder revolutionair voorstel. De hele sociale zekerheid zal errvoor hervormd moeten worden. Het huidige sociale stelsel voor loondoorbetaling bij ontslag, ouderdom en ziekte is namelijk geregeld via de ontslagbescherming en het contractloon. Voor flexwerkers en vooral zzp’ers gaat dit in praktijk niet werken, want die hebben geen contract.

Om dit voorstel handen en voeten te geven zullen de WW en het pensioen dus voor alle werknemers veranderd moeten worden, of liever gezegd: plaats moeten maken voor andere regelingen, die qua premie en uitbetaling niet kijken naar het contract en de ontslagprocedure, maar naar – bijvoorbeeld – schommelingen in het jaarloon.

En dat lijken mij veel eerlijkere regelingen, omdat gelijke behandeling veel meer centraal staat. Bovendien zal het tot een grote versimpeling van de WW kunnen leiden: een transparanter en toegankelijker systeem, met veel lagere juridische kosten en uitvoeringskosten.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Toptalent met verkeerde motieven

COLUMN - Toptalent dat niet wil werken voor het salaris van een minister zijn we beter kwijt dan rijk.

Deze week snaterde WC-eend dat WC-eend te weinig betaald krijgt: toezichthouders en bestuurders van publieke sectoren verkondigden dat we in de problemen zouden komen als hun salarissen verlaagd worden.

Natuurlijk steunde de partij van het grootgraaien deze mensen meteen in hun betoog. En daar werd datzelfde argument weer herhaald: het is gevaarlijk om de salarissen van bestuurders te verlagen, want daarmee zou het toptalent naar het buitenland verdwijnen.

Ik zou zeggen: laat ze gaan. Graag zelfs. Want volgens mij zijn we dit soort figuren beter kwijt dan rijk. 

De overtuiging dat geld de belangrijkste reden is dat mensen bewegen is hardnekkig. Zij kwam de afgelopen maand in de discussie over de ‘bijstandsmoeder‘ ook weer naar voren. Nadat bleek dat iemand met een full-time baan ook bij minimumloon niet minder verdiende dan iemand in de bijstand, waren er weer mensen die reageerden dat ze voor die paar tientjes – of zelfs paar honderd euro extra – hun bed niet uit zouden komen.

Mensen die dat beweren zitten zelf nooit in de bijstand. Gelukkig staan de meeste mensen als ze zelf eenmaal in de bijstand zitten er dan ook heel anders in. Om te beginnen weten zij maar al te goed dat wie van zo een laag budget leeft niet makkelijk kan doen over een tientje meer of minder. Maar belangrijker: van bankhangen worden mensen ongelukkig. De meeste mensen werken niet alleen voor het geld, maar ook om zich nuttig en gewenst te voelen.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Parttime uit de bijstand

COLUMN - Als we werkelijk mensen uit de bijstand willen halen, dan voeren we het onmiddellijk in dat mensen die vanuit de bijstand parttime gaan werken een deel van hun verdiensten mogen houden.

Even verder denkend op die bijstand-rel van afgelopen weken: ondanks dat het gecijferneuk momenteel waarschijnlijk voor niemand meer te volgen is, is iedereen het er wel over eens dat er problemen ontstaan wanneer iemand vanuit de bijstand parttime werk vindt.

Dat komt voornamelijk doordat de verdiensten van parttime werk zolang ze onder de bijstandsnorm liggen door kortingen op de bijstand verdwijnen. Daarom is er geen enkele financiële prikkel om te werken naast de bijstand.

Erger nog: bijstandsgerechtigden moeten in dat geval ook een diarree aan formulieren invullen om dit goed geregeld te krijgen (fouten in uw nadeel worden niet gecorrigeerd) en het wordt ze extra lastig gemaakt om bij het wegvallen van dat werk weer terug te keren. Daarmee zijn ook tijdelijke klussen zeer onaantrekkelijk.

Hier komt nog bij dat er al veel gevallen gemeld zijn van mensen die gedwongen werden hun part-time baan op te geven om aan trajecten van de sociale dienst mee te doen. Om werkritme op te doen, ziet u. De wereld op zijn kop.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek kwartier | Jaloers op een bijstandsmoeder

COLUMN - De bedragen van de bijstand zijn voor wie ze nuchter bekijkt alleszins redelijk. Het probleem met sociale zekerheid in Nederland is eerder de toegankelijkheid daarvan.

Het was weer een mooie week voor rechts medialand, met de column van Annemarie van Gaal, waarin ze wat cijfers uit haar duim zoog over bijstandsmoeders. Dit ontging het journaille van de krant van nog-niet-wakker-Nederland helaas volkomen, want ondanks dat de correctie hier op dit blog dinsdagavond al voor iedereen te bezichtigen was, werd het bericht de volgende dag kritiekloos doorgepost.

Soms heb je het gevoel alsof je het allemaal voor niets doet. Wat heeft het voor zin om telkens met de juiste cijfers te komen als de grote media kritiekloos de ene leugen na de andere blijven publiceren? Ik zal de eerste blogger niet zijn die hierom uiteindelijk de handdoek in de ring gooit. Het ontmoedigende van de politiek in Nederland: de leugen regeert.

Maar goed, terwijl jaloers Nederland zich dus schuimbekkend boog over het fictieve grootkapitaal van een bijstandsmoeder met twee kinderen, rekende ik, met hulp van vele reaguurders op dit blog en op de sociale media, uit hoeveel die bijstandsmoeder nu in werkelijkheid kreeg – hetgeen een stuk minder bleek te zijn dan Annemarie van Gaal en de Telegraaf maar al te graag geloofden – en vergeleek ik dit met het inkomen van iemand met een minimuminkomen en een modaal salaris.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Jerry Helmers en de über-zzp’ers

COLUMN - Deze zomer had Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland een natte droom over hoe de échte zzp’er eruit moet zien.

Wat is een zzp’er? Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland heeft hier hele uitgesproken ideeën over. Zzp’ers die net rond kunnen komen… dat zijn volgens hem geen échte zzp’ers. En om hen die uit de branche te pesten moeten volgens Jerry de weinige voordelen die zzp’ers hebben, zoals de zelfstandigenaftrek, afgebouwd worden. Zodat in de toekomst alleen ‘echte ondernemers’ nog maar voor het zzp’erschap kiezen.

Jerry heeft namelijk een heel romantisch beeld van wat de zzp’er volgens hem moet zijn: een rasondernemer. Maar helaas voor Jerry is de groep zzp’ers een hele diverse groep. En deze diverse groep is inderdaad niet samengesteld uit enkel mensen met typisch ‘ondernemersbloed’. Wat deze mensen delen is slechts dat ze proberen zichzelf van een inkomen te voorzien door middel van losse opdrachten. Meer delen ze niet.

En is dat erg? De reden om te kiezen zzp’er te worden kunnen heel verschillend zijn. Sommige zzp’ers zijn zzp’er vanwege de vrijheid hun eigen agenda kunnen bepalen. Anderen zijn zzp’er geworden omdat een vaste baan veel moeilijker te combineren is met zorgtaken – de participatiesamenleving weet je wel.

Vorige Volgende