serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Demonstreren voor originele kerststollen

ELDERS - Duitsland viert dit jaar de val van de Muur, 25 jaar geleden. Voorafgaand daaraan vonden in het Oost-Duitse Dresden elke maandagavond demonstraties plaats voor meer democratie. Dit jaar wordt er op de maandagavond opnieuw gedemonstreerd: tegen islamisering. Opnieuw klinkt de leuze “Wir sind das Volk”, maar aan het democratisch gehalte van het protest kan dit keer wel getwijfeld worden.

In de binnenstad van Dresden protesteerden ook afgelopen maandag weer duizenden aanhangers van Pegida („Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes“) tegen het asielbeleid van de Duitse regering. In Düsseldorf was een kleinere demonstratie. Initiatiefnemer Lutz Bachmann van Pegida probeert het rechtsradicale imago van zijn beweging te ontzenuwen. Het gaat hem om een ander asielbeleid. Hij is geen racist, niet tegen vreemdelingen, niet tegen de islam. Pegida wil laten zien dat veel Duitsers verontrust zijn over de toename van het aantal vluchtelingen in hun land. Dat er rechtsradikale groepen deelnemen aan de demonstraties kan hij niet verhinderen. Het gaat volgens hem om kleine minderheden. Hij beschuldigt de media ervan de demonstranten als nazi’s af te schilderen. Pegida komt op voor de Duitse, christelijke cultuur. De aanhangers maken zich zelfs zorgen over het voortbestaan van originele Dresdener kerststollen.

Foto: Riccardof (cc)

Lessen in Engelse hogere democratie

ELDERS - Ik houd om heel veel redenen van Engeland. Literatuur, taal. Bewustzijn van het archeologisch en cultuurhistorisch erfgoed. De diepe wortels van de wetenschap, rock en pop, wereldtelevisie, humor.

Maar het politieke systeem is ruk. Het districtenstelsel zorgt er voor dat je met 20-25% van de stemmen een bijna absolute macht hebt. Heel veel mensen worden niet gehoord en voelen zich niet vertegenwoordigd.

De representanten van het grote geld zijn dat wel, 16% van de peers heeft betaalde banden met de financial services industry (banken, hedgefunds, verzekeraars, aandelenmakelaars), een veel hoger aantal onbetaalde banden en natuurlijk directe belangen gezien het beheren van hun eigen vermogens.

Want vermogend zijn de heren (en enkele dame) wel. En dat laat zich zien in de politieke besluitvorming: een Russische Oligarch in Londen met een ‘property‘ van 130 miljoen pond betaalde £ 1353,48 aan lokale belastingen, terwijl een gezin in een goedkoop huis in de industriestad Blackburn in Noord Engeland £ 3001,72 kwijt blijkt te zijn. De universiteiten zijn bijna alleen nog maar toegankelijk als je een enorme zak geld hebt (of je enorm in de schulden steekt).

Het toppunt van het archaïsche politieke karakter is uiteraard het House of Lords (het Hogerhuis). Voorheen vrijwel uitsluitend bevolkt door adel, onverkozen en voor het leven. Daarnaast kerkelijke afgevaardigden en inmiddels steeds meer politieke benoemingen. Die laatste dan officieel op voordracht van de Kroon. Veelal bestaat het Hogerhuis uit hele oude oergrijze blanke mannen met archaïsche politieke denkbeelden (voor zover ze wakker zijn).

Foto: Riccardof (cc)

Polen vrijzinniger?

ELDERS - De voortschrijdende integratie van Oost-Europa in de Europese Unie kan ook in een land als Polen een meer open en vrijzinnige politieke cultuur ten goede komen.

Een opmerkelijk plaatje uit het conservatieve katholieke Polen: de nieuwe vrouwelijke premier Eva Kopacz feliciteert Hanna Gronkiewicz-Waltz, de zojuist gekozen vrouwelijke burgemeester van Warschau. Nog opmerkelijker : voor het eerst is er ook een openlijk homoseksueel gekozen tot burgemeester. Robert Biedron (38) is de nieuwe burgemeester van Slupsk, een stad met 100.000 inwoners in de noordwestelijke provincie Pommeren. Biedron, die in 2011 als eerste homoseksueel in het parlement werd gekozen maakt de weg vrij voor andere homo’s in de politiek. Er hebben zich dit jaar meer homo’s kandidaat gesteld dan ooit. In Warschau was Johanna Erbel, die zich als vlak voor de verkiezingen als biseksueel presenteerde, kandidaat voor de Groenen. Zij behaalde slechts 3% van de stemmen, maar dat lag volgens haar zelf niet aan haar geaardheid.

Opmerkelijk is ook de verkiezing van Mateusz Klinowski in Wadowice, de geboorteplaats van de voormalige paus Johannes Paulus II. Klinowski heeft openlijk toegegeven drugs te gebruiken, al zei hij er niet bij welke.

Het Burgerplatform (PO) van premier Kopacz won in de meeste plaatsen. De partij is voor Polen relatief liberaal, in het Europese Parlement maakt PO deel uit van de christendemocratische Europese Volkspartij. De verliezer, de rechtse nationalistische oppositiepartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid), meent dat er geknoeid is en bekritiseerde het dysfunctioneren van het computersysteem bij de verkiezingen.

Foto: Riccardof (cc)

‘Ik denk, dus ik verdwijn’

ELDERS - Mexico is al weken in de ban van massale protesten. Woedende studenten leggen universiteiten en belangrijke verkeersaders plat terwijl ze schreeuwen om het vertrek van president Enrique Peña Nieto. Wat is aan de hand? Een uiteenzetting door Dirk Lotgerink.

43 vermiste studenten

Tussen 20 en 26 september worden in de Mexicaanse deelstaat Guerrero verschillende demonstraties gehouden. Studenten van de links georiënteerde Escuela Normal Rural de Ayotzinapa, een Pabo op het arme platteland, roepen op tot massademonstraties en een optocht naar Mexico-Stad. Hier worden op 2 oktober herdenkingsceremonies gehouden voor ‘de slachtpartij van 1968’, toen een studentenprotest hardhandig door het leger werd neergeslagen en meer dan driehonderd demonstranten om het leven kwamen.

Maar om tot zo’n volkse optocht te komen eigenen de studenten zich stadsbussen toe en stelen zij benzine bij pompstations. Gestolen voertuigen worden zolang bij de school geparkeerd. De politie krijgt opdracht hard in te grijpen en enkele studenten raken gewond. Gefrustreerd en op zoek naar meer vervoersmiddelen, rijden de studenten naar de stad Iguala de la independencia, waar het op vrijdagavond 26 september helemaal mis gaat.    

Bij een poging een gestolen bus langs een barricade te krijgen, opent de politie het vuur en komt één student om het leven. Achtergebleven scholieren in Ayotzinapa sturen een extra konvooi om hun kameraden in Iguala bij te staan, maar tegen middernacht wordt ook deze groep aangevallen en vallen er nog twee doden. In de ontstane chaos kan slechts een aantal studenten vluchten of schuilen voor de kogelregen.

Foto: Riccardof (cc)

Islamisering

ELDERS - Een tijdje terug was ik een paar dagen in Marokko. In Fez.

De stad Fez heeft een lange historie en wordt, mede dankzij zijn honderden moskeeën, nog altijd gezien als het spirituele centrum van Marokko.

Zoals veel oude Marokkaanse steden, bestaat Fez uit twee delen: de oude stad, ofwel medina, een ommuurde wirwar van nauwe straatjes en steegjes, en de ville nouvelle, de moderne wijk die in de tijd van de Fransen aan de stad werd toegevoegd.

Niet alleen qua architectuur zie je grote verschillen tussen de ville nouvelle en de medina, ook de mensen zien er anders uit. In de ville nouvelle zie je minder hoofddoeken, minder mannen met prominente eeltplekken op het voorhoofd (van het bidden) en dragen alleen vrouwen nog wel eens djellaba.

Kortom, wil je iets van traditoneel-islamitisch Marokko meekrijgen, dan zijn er slechtere plekken om te bezoeken dan de medina van Fez. Dat is ook waar onderstaande foto werd genomen.

Medina Fes
 
Klik op de foto voor een grotere versie.

Als je goed kijkt, zie je een man een arm voor zijn gezicht houden. Hij wilde duidelijk niet op de foto.

Minder goed zichtbaar is dat hij beschikt over drie kenmerken van de Marokkaanse traditionalist: lange baard, prominente eeltplek op het voorhoofd en, in plaats van t-shirt en spijkerbroek, de traditionele djellaba.

Foto: Riccardof (cc)

De waard en de gasten

ELDERS - Voer voor complotdenkers.

Heinz-Christian Strache, leider van de FPÖ, de extreemrechtse Vrijheidspartij in Oostenrijk, is in Moskou om met de Russische leiders te bespreken hoe de “crisis in Europa” overwonnen kan worden. Het bericht heeft in Oostenrijk onmiddellijk tot speculaties geleid over de werkelijke bedoelingen van de vriendschappelijke betrekkingen van Poetin met Europees extreemrechts. Franse onderzoeksjournalisten van de website Mediapart hebben namelijk deze week ook al onthuld dat Marine Le Pen van het extreemrechtse Front National in september een lening van 9 miljoen heeft ontvangen van de Russische First Czech Russian Bank (FCRB). Volgens een verontwaardigde Le Pen wilden de Franse banken haar geen lening geven. “We hebben overal aangeklopt voor de financiering van de verkiezingscampagne volgens jaar”, klaagt de penningmeester van het FN, “maar geen enkele Franse of Europese bank wilde ons helpen.” Mediapart is inmiddels door de partij in de ban gedaan en mag geen vertegenwoordiger sturen naar het congres van FN dat dit weekend wordt gehouden.

In Frankrijk wordt Le Pen’s verhaal niet door door iedereen geloofd. Zij heeft in het verleden haar bewondering voor Poetin niet onder stoelen of banken gestoken en nog onlangs bekritiseerde ze het besluit van de Franse president Hollande om de verkoop van een oorlogsschip aan Rusland uit te stellen. Hollande buigt volgens Le Pen voor Amerikaanse druk. Anderen beschuldigen haar ervan met haar Russische relaties buitenlandse inmenging in de Franse politiek toe te laten.  Moskou lacht.

Foto: Riccardof (cc)

Ieren boos over betalen voor kraanwater

ELDERS - Elk land heeft zijn eigen hot issues. Ierland beleefde deze week het hoogtepunt in een “watercrisis”, de nasleep van de financieel-economische crisis van vijf jaar geleden.

De Ierse regering heeft een nieuwe regeling ontworpen voor belasting op water en riolering. Heel Ierland loopt te hoop tegen de nieuwe maatregelen. Op 1 november vonden zo’n 100 demonstraties plaats verspreid over heel het land. In het centrum van Dublin verzamelden zich tienduizend demonstranten, net als in Cork. Velen riepen op niet te betalen voor deze bezuinigingsmaatregel, die het gevolg is van de steun die Ierland enkele jaren geleden kreeg om de financiële crisis te beheersen. De demonstranten weigeren te betalen voor het kraanwater dat tot nu toe gratis is en bekostigd wordt uit algemene belastingmiddelen.

Vorige week verpestten anti-waterbelasting demonstranten een regeringsfeestje ter voorbereiding van de herdenking van de historische Paasmarsen van 1916 die de Ierse onafhankelijkheid inluidden. Twee dagen later zetten demonstranten vice-premier Joan Burton vast in haar auto.  Ze moest door de politie bevrijd worden. Het protest tegen de nieuwe belasting krijgt steeds meer het karakter van een algemeen protest tegen de huidige centrum-linkse regering. En het gaat er in Ierland bepaald niet zachtzinnig aan toe. Een parlementariër deinsde in reactie op de felle protesten niet terug voor een vergelijking van de tegenstanders met ISIS. Uit vrees voor gewelddadigheden heeft een hotel in Cork een besloten bijeenkomst van de regerende Fine Gael partij met premier Enda Kenny gecancelled.

Foto: Riccardof (cc)

Turkije bouwt

ELDERS - Turkije is in de ban van megalomane bouwprojecten.

De Turkse president Erdogan heeft een paleis laten bouwen dat 444 miljoen dollar heeft gekost. Het is het grootste presidentiële paleis ter wereld, zes keer groter dan het Witte Huis in Washington en het telt duizend kamers. Ondanks vele protesten en rechtszaken is de bouw van het paleis nu voltooid, tot ergernis van de oppositie die dan ook niet kwam opdagen bij de eerste receptie in het gloednieuwe gebouw ter gelegenheid van de Dag van de Republiek ter herdenking van de oprichting van de moderne Turkse staat door Kemal Atatürk, 91 jaar geleden.

Na hevige en met veel geweld onderdrukte protesten vorig jaar in Istanbul is de bebouwing van het Gezipark naast het Taksimplein voorlopig van de baan. Maar dat is een zwaar bevochten uitzondering op de trend in het beleid van de huidige regering. Erdogan en zijn AK-partij zijn verslaafd aan imposante gebouwen en grote infrastructurele werken. Istanbul moet de komende jaren worden verrijkt met een derde luchthaven, een derde brug over de Bosporus en een tweede Bosporus kanaal.

Het nieuwe kanaal van een kleine 50 kilometer lang zou aan de westkant van Istanbul moeten worden aangelegd om het drukke verkeer op de Bosporus te ontlasten en ongelukken te voorkomen. De regering verwacht dat de bouw van het kanaal zelf niet alleen goed is voor de Turkse economie (lees: met de AK-partij gelieerde bouwbedrijven), maar dat er rond het kanaal ook allerlei nieuwe bedrijvigheid zal opbloeien. Turkije wil er misschien ook wel doorvaartgeld heffen, maar dan komt het land in aanvaring met internationale verdragen die een vrije doorvaart van de Zwarte Zee naar de Zee van Marmara garanderen. Op dat punt stuit Turkije met deze plannen op tegenstand van Rusland, een land dat Erdogan graag te vriend houdt.

Foto: Riccardof (cc)

Ierse vrouw nog geen baas in eigen buik

ELDERS - Ierland wordt nog steeds geregeerd door een conservatieve katholieke moraal.

Meer dan veertig jaar geleden reisden Ierse vrouwen naar Noord-Ierland om voorbehoedsmiddelen te kopen, met de contraceptive train. In eigen land was alles op dat gebied in die tijd verboden, in Belfast was de pil vrij verkrijgbaar. Deze week herhaalde een groep vrouwen uit Dublin de demonstratie met een abortion pill train. Uit Belfast brachten ze nu in Ierland nog steeds verboden abortuspillen mee.  Parlementslid Ruth Coppinger was een van de activisten die bij aankomst van de trein de pil demonstratief slikte. “Veiliger dan autorijden of Viagra” beweerde ze.

Abortus is in Ierland nog steeds verboden tenzij in het geval van een medische ingreep die noodzakelijk is om het leven van de moeder te redden. Bij een wetswijziging is daar het gevaar voor zelfmoord aan toegevoegd. Toch werd een 18-jarige suïcidale vrouw , die zwanger was geraakt na een verkrachting, onlangs nog het recht op abortus ontzegd. De richtlijnen voor artsen zijn zo strikt dat vrouwen volgens een bekende Ierse psychiater zijn overgeleverd “at the mercy of a local, moral and political lottery”.

De Pro Choice-beweging had de abortion pill train dinsdag georganiseerd ter herdenking van Savita Halappanavar, de vrouw die twee jaar geleden in een ziekenhuis in Galway stierf nadat haar een abortus was geweigerd ondanks de ernstige complicaties bij haar zwangerschap. Met de treinreis deze week naar Belfast vroegen de activisten opnieuw aandacht voor de problemen van Ierse vrouwen die een einde willen maken aan een ongewenste zwangerschap. Zij moeten nu voor een abortus naar Engeland of vertrouwen op niet medisch gecontroleerde pillen die via het internet verkrijgbaar zijn. Als ze die kunnen krijgen. In Ierland zijn dit jaar jaar meer dan 1000 van deze pillen in beslag genomen die vrouwen merendeels per post hadden besteld.

Foto: Riccardof (cc)

Polen schuift verder op naar het westen

ELDERS - Tien jaar na de toetreding van de eerste Oost-Europese staten tot de EU krijgt Europa met Donald Tusk een Poolse president. Hij werd deze week betrokken in een anti-Russisch incident, veroorzaakt door een oud-collega. En hij zal nog moeite moeten doen om zijn eigen land mee te krijgen in de Europese energiepolitiek.

De Poolse parlementsvoorzitter Sikorski, tot voor kort nog minister van Buitenlandse Zaken, werd deze week in de Amerikaanse internetkrant Politico geciteerd met de bewering dat Poetin ex-premier Tusk in 2008 had voorgesteld Oekraïne te delen in een Russisch en een Pools deel. Polen in rep en roer. De oppositie eiste meteen zijn aftreden. Sikorski moest gas terugnemen: het interview was niet geautoriseerd, zijn woorden waren wat te ruim geïnterpreteerd, hij was zelf niet eens aanwezig bij het gesprek waarin Poetin de gewraakte uitspraken deed, het was waarschijnlijk een opmerking die verwees naar de geschiedenis van Polen en misschien was het allemaal wel helemaal niet zo gezegd. Misschien moet Sikorski eens met Timmermans gaan praten over omgang met de media.

Maar ondertussen zoemt het citaat over Poetin wel de wereld rond. En het is volledig in de lijn met andere uitspraken die Sikorski en de Zweedse oud-minister Bildt in het Politico-artikel doen: Poetin is een neo-imperialist. Zo klinkt het in de nieuwe koude oorlogstaal: na de bezetting van de Krim is de stemming in Rusland en bij Poetin volgens Sikorski omgeslagen: “This was the moment that finally convinced all doubters and turned all heads. This was Napoleon after Austerlitz. This was Hitler after the fall of Paris. This was the moment that finally centralized everything into the hands of Vladimir Putin.” Het zijn bepaald geen diplomatieke woorden van een voormalige minister van buitenlandse zaken over zijn grote buur.

Foto: Riccardof (cc)

Balkan blues

ELDERS - De Balkan blijft een onrustig gebied. De EU neemt een groot risico als het de uitbreiding met de westelijke Balkanlanden temporiseert.

De eerste voetbalmatch tussen Servië en Albanië sinds 1967 heeft Europa weer even met de neus op de feiten gedrukt. De onrust in de “achtertuin” op de Balkan, die men maar al te graag wil negeren, gaat niet vanzelf weg. Het weren van Albanese supporters bij de beladen voetbalwedstrijd afgelopen woensdag was niet voldoende om een rel te voorkomen. Er zijn tegenwoordig modernere middelen om de aandacht te vestigen op een nog steeds levend politiek conflict. Tijdens de wedstrijd verscheen boven het veld een vlag met een tekening van Groot-Albanië, dus inclusief Kosovo. Een Servische speler kreeg de vlag te pakken, waarna spelers met elkaar op de vuist gingen. De wedstrijd werd gestaakt. De drone waaraan de vlag hing bleek bestuurd te worden vanuit de VIP-room door Olsi Rama, broer van de Albanese premier Edi Rama. Hij is gearresteerd met enkele anderen, maar werd woensdag weer vrijgelaten “omdat er wegens een staking geen advocaten beschikbaar waren.” Zelf verklaarde hij dat de Serviërs hem niets konden maken “want hij heeft een Amerikaans paspoort”. Je kunt het zien als een bizar incident, maar in een regio met zoveel onderhuidse spanningen kan zoiets gemakkelijk aanleiding zijn voor het oplaaien van geweld.

Foto: Riccardof (cc)

Slecht nieuws bewaard tot na de verkiezingen

ELDERS - Hongaren mogen zondag voor de derde keer dit jaar naar de stembus.

De voorspellingen voor de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen in Hongarije zijn niet verrassend: premier Orbán’s Fidesz partij gaat bijna overal winnen. Tenminste, als iedereen die zegt te gaan stemmen -in de polls minder dan 50%- ook inderdaad opkomt. Voor het geval de Hongaren toch nog op andere gedachten zouden komen waarschuwen nationale Fidesz politici alvast dat het weinig zin heeft om mensen te kiezen die niet met de regering kunnen samenwerken. Ze paaien hun kiezers met ontwikkelingsprojecten: “Als u op ons stemt”. Want over de verdeling van het geld wordt in de hoofdstad beslist. Sinds Fidesz aan de macht is zijn er al vele maatregelen genomen die het lokale bestuur financieel volledig afhankelijk maken van de welwillendheid van de centrale regering. Om alle verrassingen uit te sluiten heeft het Hongaarse CBS zijn jaarlijkse rapportage over de armoede in het land uitgesteld tot november.

Alleen in Budapest zou het nog spannend kunnen worden. Daar heeft Fidesz geen meerderheid. Een van bovenaf opgelegde bestuurlijke herindeling met een nieuw districtenstelsel moet de partij wel voordeel bieden. Maar er is een kansje dat de zittende burgemeester van Fidesz Tarlós het niet gaat redden. Hij heeft het bij een groot deel van de links-liberale bevolking van de hoofdstad (hier paradieren Schwule und Radfahrer und es gibt sogar Vegetarier) behoorlijk verbruid.  Voor de oppositie zou het nu gunstig kunnen zijn dat de gezmenlijke kandidaat van een drietal linkse partijen, de onbekende arts Ferenc Falus, zich op het laatste moment heeft teruggetrokken ten gunste van Lajos Bokros, een kandidaat van een kleine middenpartij en voormalig minister van Financiën, die er beter voor staat in de peilingen. Bokros is echter weer te rechts voor de groene LMP en een deel van de linkse coalitie. De kans is dus toch wel aanzienlijk dat het verdeelde links de komende tijd in Budapest alleen nog in de districten enige invloed kan gaan uitoefenen.

Vorige Volgende