Een bal op tv

COLUMN - Mijn tekst over racisme van vorige week was even onderweg. Daardoor miste de film van Sunny Bergman in mijn stukje. Het was wel een aardige film, maar schokkend?

Sunny Bergman ging even bewijzen hoe racistisch wij zijn, door een blanke, een zwarte en iemand van gemengde afkomst op een dicht fietsslot te laten hakken. De blanke werd geholpen (‘fietssleuteltje kwijt zeker?’) maar de gekleurde mensen waren onmiddellijk fietsendieven in spe en politie-auto’s reden snel langs. Dat is het bewijs voor onze pigmentomanie!

Hoe simpel willen we het maken? Ik twijfel geen seconde aan de integriteit van Bergman of de montage, maar racisme is wel wat meer dan mensen die vervelend over anderen denken.

In de jaren zeventig werd de Gliphoeve in de Bijlmermeer ‘ons eerste ghetto’ genoemd door het Parool en wij schrokken wakker uit onze zelfgenoegzaamheid. De Bijlmer werd een stad voor ‘nikkers en flikkers’. Harde discriminatie bij Amsterdamse verhuurders? Opschudding.

Maar voor de Bijlmermeer gold een tijd géén verplichte woonduur om een woning te krijgen. Zo kwam elke immigrant of gediscrimineerde homo vanzelf in Zuid-Oost. Maar daarover bleef het stil. Kortom: mechanismes en akelige opvattingen doen haasje over.

Boeiend vind ik de reportages die Menno Bentveld maakt over ‘De Muur’. Hij was in Slowakije en stuitte daar op diverse muren die rommelige achterbuurten van Roma aan het zicht moesten onttrekken. Waarom is die muur daar? ‘Omdat wij geen kans krijgen,’ zeiden de Roma. ‘Omdat ze stenen gooien naar voorbij rijdende auto’s,’ zei de burgemeester. En Menno zag de Roma niet zelf verantwoordelijkheid nemen, maar ook het ontbreken van elk inlevingsvermogen en medegevoel bij omwonenden en autoriteiten. Is dat racisme?