Scoop: “Schoon, slim, sterk”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Morgen wordt het rapport “Toekomstagenda milieu: Schoon, slim, sterk” aan de Tweede Kamer aangeboden. Via via via viel de concept samenvatting al bij ons in de electronische brievenbus.
Vreugde! Hier komt eindelijk de visie die nodig is om de huidige milieuproblematiek goed aan te pakken.
Helaas, samengevat lijkt het rapport nog het meeste op ploegen door de modder van het ondergelopen poldermodel. Veel grote woorden en goede intenties, weinig echt vernieuwende maatregelen en daadkracht. Net als het rapport over het energiebeleid van dhr Brinkhorst vorig jaar weer een gemiste kans.
Door het hele stuk heen is te lezen dat het een eindeloos doodvergaderd compromis is waarin niemand zich hard durft vast te leggen en waarbij veel zaken onbesproken blijven omdat koninkrijkjes binnen ministeries of politieke partijen daar graag zelf goede sier mee willen maken of niet op afgeschoten willen worden.
Misschien is het daarom zo dat het meest concrete voorstel in de samenvatting ook gelijk de meest lachwekkende is: Er moet een APK voor brommers komen vanwege de geluidsoverlast.

Het rapport bevat een paar positieve elementen. Er wordt heel duidelijk gezocht naar het oplossen van de milieuproblematiek in internationaal verband. Samenwerking en steunen van initiatieven elders helpen immers ook hier het milieu.
Ook wordt er goed nagedacht over bijvoorbeeld alternatieve brandstoffen. Als die er gaan komen, zullen die aan duurzaamheidscriteria moeten voldoen. Dat is slim.
Verder wordt het begrip ecobalans geïntroduceerd. Middels de zogenaamde Ecologische Voetafdruk kan inzichtelijk gemaakt worden wat het gevolg is van bepaalde handelingen. Dat gaat helpen bij het maken van keuzes.
Ook wordt het begrip biodiversiteit nu eindelijk meegenomen. Maar hier kan je dan gelijk weer kanttekeningen bij het rapport plaatsen. Nederland heeft in 1994 al een verdrag hierover getekend, staat vermeld. Maar het rapport heeft het ook over dat we voor het onderwerp biodiversiteit nog in de “probleemerkenningsfase” zitten. Over traag van begrip zijn gesproken. Wat hebben al die ministeries dan zitten doen sinds 1994? Sterker nog, is het niet al 50 jaar duidelijk dat de biodiversiteit achteruit holt?

Het rapport leunt heel sterk op de “markt” als oplossing voor milieuproblemen. Natuurlijk hebben ze een punt dat als milieutechniek economisch aantrekkelijk is er meer te bereiken valt. Maar het is wel heel passief om te verwachten dat je met een paar stimuleringsmaatregelen ineens heel veel bedrijven enthousiast krijgt om te gaan investeren in dit soort zaken. Zeker niet als je niet bereidt bent stevige financiele prikkels te introduceren. Er wordt met geen woord gerept over belasting of boete als middel. Alleen maar “positieve” zaken.
Zoiets vaags als “naming and faming” om bedrijven die het goed doen in het zonnetje te zetten. Naming and faming van de forntrunners is niet echt nodig, frontrunners rennen toch wel (dat is hun bewust gekozen niche). De overheid moet ook de achtgerblijvers ondervangen met minimumeisen aan productie en bedrijfsvoering. Durf de bad guys aan te pakken!
Of het wegnemen van het stelsel van milieuvergunningen en dit vervangen door algemene milieuregels is zo’n “positieve” maatregel. Volgens mij is dat gewoon een vrijbrief geven om er maar een zooitje van te maken. Zeker als je het combineert met een andere oplossingsrichting, het ruimte geven voor “lokale oplossingen”. Als dat maar een beetje lijkt op het principe voor de ruimtelijke ordening van de laatste jaren (gemeentes weten zelf het best wat goed voor hun is, waardoor het groene hart nu volgebouwd wordt), zie ik het debacle al voor me.
Heel bijzonder is ook het puntje “Brussel” dat een aantal maal in het rapport wordt aangehaald. Daarmee wordt verwezen naar de regelgeving van de Europese Unie op het vlak van milieu. Die valt voor NL soms best stevig uit (vanwege onze drukke landje). Tussen de regels door lees je dat we middels invloed moeten zorgen voor minder lastige regels. Volgens mij helpt dit het milieu niet echt.
Ook laf is het opnieuw naar voorschuiven van handel in quota. Vooral zelf geen maatregelen nemen maar geld geven aan andere landen om daar de milieudruk te verlagen. Natuurlijk schiet de wereld als geheel hier een beetje mee op. Maar dat is nauwelijks goed NL beleid te noemen. Het hele rapport is overigens erg voorzichtig met betrekking tot het aanpakken van bedrijven en burgers. Die mogen er vooral geen offers voor uitbrengen. Milieu werkt alleen maar als het goedkoper is. Heel zwak.
Grappig maar kleinzielig is de aandacht voor de milieuproblematiek dicht bij huis. Zwerfafval en hondenpoep. Ja, u leest het goed. Dat is een groot milieuprobleem. Geheel in de geest van wijlen Fortuyn wordt aandacht besteedt aan de kleinburgerlijke normen en waarden.
Oh ja, we krijgen nieuwe kerncentrales! Het rapport maakt namelijk melding van “Randvoorwaarden voor kernenergie”. Die heb je alleen maar nodig als je er aan begint, toch? Dit valt trouwens onder het kopje “schone energie”.

Het hele stuk is politiek uitermate voorzichtig geformuleerd. Woorden als “aandacht”, “wenselijk” en “interessant hulpmiddel” zijn de norm. Nergens wordt hard een norm gesteld of een maatregel (behalve APK voor brommers) neergelegd.
Het is dan ook te verwachten dat dit alleen maar een praatstuk is waarover we het gezellig nog twee jaar hebben om dan te constateren dat we nu toch echt iets moeten gaan doen.

Opvallend is verder de tabel in de bijlage. Daarin staan een negental doelstellingen waar NL zich eerder aan gecommiteerd heeft en die we niet gaan halen. De maatregelen uit dit nieuwe rapport moeten helpen alsnog die doelstellingen te halen. Maar er staat niet bij waarom we nu al niet in staat zijn met de huidige beleidsplannen die doelen te halen. Waarom zal dit plan beter werken dan de vorige? Leren we wel iets van het verleden?

Het is te hopen dat het rapport zelf veel meer concrete en harde maatregelen bevat dan deze samenvatting. Zo niet, dan kan het gelijk naar het ronde archief. Te vaag en te vrij.
En het heeft niet geholpen dat er met schijnbaar populistische catchphrases is gewerkt. “Naming and faming”, “Milieubeleid van deur tot dampkring”, “op duurzame wijze vermarkten van ecosysteemdiensten” en “Schoon, slim, sterk” kunnen niet verhullen dat het een matig rapport is.

HTML versie van concept samenvatting.

Reacties (10)

#1 Sikbock

het wordt eens tijd dat er wat ambtenaren worden uitgeschopt

  • Volgende discussie
#2 mescaline

Daar lijkt het inderdaad op. Mooi werk @Steeph.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Carlos

Gevalletje ‘probleemerkenningsfase’…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 RennieB

Carlos, ik zie het probleem niet…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 arieT

Zo, dat rapport heeft weer een aardige zak duiten gekost. Jammer dat het resultaat er niet naar is, kennelijk. Wellicht worden we door het volledige rapport verrast, maar het wordt zolangzamerhand wel eens tijd voor maatregelen. Belastingvoordelen voor milieu-vriendelijke oplossingen, belastingnadelen voor vervuilers. Invoeren per overmorgen. Zoiets. En dan die APK voor brommers… ach, zal wel te maken hebben met het verminderen van het aantal regeltjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Harry

Treurig document zo te zien. Ik ben benieuwd wat de gevestigde media er morgen van maken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Jip

Is dit iets nieuws dan? Een repeterend geweer!
Maar inderdaad,…als er zo’n fout opgevoerd brommertje langs m’n raam scheurt krijg ik dusdanige moordneigingen dat Hitler zou wensen dattie naar de kunstacademie was gegaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 bvdbos

Zal het straks eens gaan lezen maar als ik van Geel tot op heden heb gehoord dan ben ik beangstigd door de inhoud. Sinds Pronk geen minister meer is heeft het bedrijfsleven vrij spel…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 esgigt

Kunnen we de handen misschien op elkaar krijgen voor een jaarlijkse APK voor politici? Het is wel nodig, lijkt me.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Larie VS-ofiel

Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan gebeurt dat ook en worden roestige of haperende brommers met regelmaat aan de kant gezet.

  • Vorige discussie