Ruimere bevoegdheden voor de AIVD

Foto: AJC1 (cc)

OPINIE - Privacy First noemt het een draconisch wetsvoorstel, de aanpassing van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten die het kabinet gisteren heeft ingediend. Het wetsvoorstel vormt een acute bedreiging voor de privacy van iedere Nederlander, volgens deze privacy-waakhond, vanwege de mogelijkheid die de AIVD krijgt om massale internettaps uit te voeren of zoals het ook wel wordt genoemd, een sleepnet uit te werpen over al het internetverkeer. “Met de invoering van de sleepnetbevoegdheid,” schrijft David Korteweg van Bits of Freedom, “kunnen de geheime diensten straks alle communicatie van grote groepen onschuldige mensen – zoals alle appjes vanuit een bepaalde stad – in bulk verzamelen en vervolgens gaan analyseren.” Ze mogen de data drie jaar opslaan.

Voordat de gemoderniseerde bevoegdheden worden ingezet, is toestemming van de minister en een onafhankelijke commissie met rechterlijke en technische achtergrond nodig, de zogeheten Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), staat in het persbericht van minister Plasterk. De minister verdedigt zijn plannen met termen als ‘modernisering’, die noodzakelijk zijn vanwege technologische ontwikkelingen, en benadrukt de onafhankelijkheid van de toetsing. Ook de CIVD, de commissie die achteraf het handelen van de AIVD toetst wordt versterkt en gaat fungeren als klachtencommissie.


De noodzaak van de nieuwe maatregelen die terroristische aanslagen moeten voorkomen is omstreden. Bits of Freedom:  “Na vrijwel iedere aanslag die de afgelopen jaren in Europa is gepleegd, blijkt achteraf dat de geheime diensten of opsporingsinstanties de aanslagplegers al in het vizier hadden of dat er al informatie over hen voorhanden was. Bits of Freedom roept daarom het kabinet op om te investeren in het benodigde mensenwerk en verbetering van de samenwerking binnen en tussen de diensten. Dit zal daadwerkelijk de slagvaardigheid van de diensten verbeteren, zonder dat de hooiberg aan data vergroot wordt met informatie over onschuldige burgers”.

De voorgestelde wetswijziging kan in de Tweede Kamer wel op een meerderheid rekenen. De PvdA zal haar eigen minister niet afvallen en de VVD neemt in het zicht van de verkiezingen, met de PVV als grootste concurrent, geen risico’s als het gaat om terrorismebestrijding. Bovendien weten de Kamerleden dat een meerderheid van de kiezers verlies van privacy minder bezwaarlijk vindt dan een aanslag. Zo lang je maar overtuigend kunt volhouden dat met deze maatregel aanslagen voorkomen worden mag je dus wel op steun van de bevolking rekenen. De privacyvoorvechters zullen moeten hopen op een meer principiële opstelling van de Eerste Kamer, waar de regering geen meerderheid heeft, alhoewel ze die met steun van rechts ook daar gemakkelijk kan krijgen.

De principiële bezwaren tegen de verruiming van de bevoegdheden van de AIVD gaan wat mij betreft nog een stukje verder dan de bescherming van de privacy. Het gaat hier uiteindelijk om de verhouding tussen de staat en de burgers. In het boek Huis van Argus schrijft de politiek filosoof Huub Dijstelbloem over een onderbelicht aspect van de democratie: de transparantie van het bestuur voor de burgers. In de gangbare opvatting van democratie gaat het vooral om stemmen, meepraten, medezeggenschap, uiting geven aan je overtuiging. Maar democratie is ook inzage krijgen in de besluitvorming en de uitvoering van maatregelen, openbaarheid van bestuur, toezicht, controle. En dat laatste wordt steeds lastiger voor burgers bij de enorme complexiteit in het publieke domein door decentralisatie, privatisering, het op afstand zetten van diensten, etc. Gebleven zijn de verplichtingen voor burgers om zich bij alle mogelijke gelegenheden volledig uit te kleden.

Ook het nieuwe complex van door de staat in het leven geroepen diensten en bedrijven heeft volledig zicht op burgers en is in staat iedereen uitvoerig te controleren. Omgekeerd is het voor burgers steeds moeilijker om inzage te krijgen in de handel en wandel van al die organisaties die hun leven verregaand beïnvloeden. De geschiedenis van de Wet Openbaarheid van Bestuur kan als voorbeeld dienen. Het is tekenend dat de modernisering van deze wet na zoveel jaren nog steeds niet is afgerond, terwijl de staat nu met het wetsvoorstel van Plasterk wel zijn eigen bevoegdheden uitbreidt om bij de burgers een inkijkje te nemen. De eisen van de AIVD (en de zusterdiensten van bevriende mogendheden, vlak die niet uit) zorgen voor een nog grotere ongelijkheid in de machtsbalans tussen staat en burger. Een gezonde verhouding vereist een openheid van twee kanten. En die wordt in de Nederlandse democratie steeds meer gemist.

Overgenomen van Free Flow of Information.

Reacties (13)

#1 Henk van S tot S

Voorheen de Stasi zou er de vingers bij aflikken ;-)

  • Volgende discussie
#2 Arduenn

Maar wat nu als die terroristen postduiven gaan gebruiken? Of fietskoeriers? Of, godbetert, lone-wolf gaan en gewoon helemaal niet meer communiceren? Ik stel voor dat we iedereen maar gewoon opsluiten. Zijn we meteen van alle verkeersongelukken af. Win-win.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Qupocual

Zou het niet veel beter zijn als we het internet gewoon uitzetten? Wat zal het dan veilig zijn!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 KJH

Je hebt mogelijkheden genoeg om jezelf te beschermen. Sowieso is dat eigenlijk een verplichting.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Dus

@2: het gaat helemaal niet om terroristen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 McLovin

Ik vraag me echt af hoe dit soort besluitvorming nu gaat? Ik bedoel al die personen die klaarblijkelijke hier voorstander van zijn, zijn die er echt van overtuigd dat dit nut heeft? Of spelen er andere motieven. Zo een AIVD baas, de meerderheid van de Tweede Kamer etc, als je alle borrelpraat even weglaat, dat zijn toch echt wel slimme intelligente mensen (tot op zekere hoogte, ieder geval niet compleet debielen die met moeite de lagere school geghaald hebben) die wereldwijs zijn en verder kijken dan hun eigen 9 tot 5 baan en zich enkel door de Telegraaf laten informeren? Toch? Hoe kunnen deze personen dan daadwerkelijk willens en wetens instemmen met zo een voorstel? Daar moet dan toch meer achter steken? Daar moeten dan toch hele andere motieven spelen dan enkel “meer veiligheid, privacy regelen we wel via een wazige commissie”. Ik vraag me al tijden af hoe dit soort soort besluitvorming nu echt gaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 tigger

@6:
Ronald Plasterk is zeker geen domme jongen, ik denk dat één van de problemen is dat men van binnen de regering/2e Kamer/AIVD weinig oog hebben voor een gerechtvaardigd wantrouwen tegen dezelfde instituten. Ze bekijken zichzelf van binnenuit en zeggen dat alles bij hen oké is, en dat het daarom vertrouwd is om hen die bevoegdheden te geven. Zij hebben immers toch alle controles goed op orde?

Ze lijken blind te zijn voor het perspectief van een buitenstaander die het doodeng vindt dat deze groepen zoveel macht naar zich toe trekken. Vreemd trouwens dat juist de groepen met het meeste wantrouwen tegen de centrale overheid, hier niet tegen in opstand komen. Waar is de PVV?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Henk van S tot S

@7:

Waar is de PVV?

Grapje zeker?

Geert zou het liefst in ieder niet peroxide-ariër volger een permanente chip plaatsen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Jos van Dijk

@6: Aanpassen aan de moderne technologie is een drijfveer, denk ik. Er is eerder geconstateerd dat de AIVD achter loopt qua bevoegdheden in relatie tot alle nieuwe manieren van communiceren via internet en gsm (commissie Dessens). Het zou mij niets verbazen als een ICT-lobby hier ook een rol in heeft gespeeld. Komt vaker voor bij overheidsdiensten. Het kan allemaal, waarom zouden we het niet doen?
Een tweede reden om de wet in deze zin te veranderen zou druk van de collegadiensten kunnen zijn. Er wordt veel samengewerkt met Amerikaanse en Britse diensten en die kennen zoals we inmiddels weten geen grenzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Mclovin

@9: kijk, dat klinken allemaal als plausibele redeneringen, waarom lees je daar zo weinig over?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 tigger

@8:

Grapje zeker?

Ja, was sarcastisch bedoeld maar dat komt er niet helemaal goed uit in tekstvorm… Volgende keer wat extra benadrukken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 tigger

@9:

Het kan allemaal, waarom zouden we het niet doen?

Dat wordt in #0 al beantwoord.

“Na vrijwel iedere aanslag die de afgelopen jaren in Europa is gepleegd, blijkt achteraf dat de geheime diensten of opsporingsinstanties de aanslagplegers al in het vizier hadden of dat er al informatie over hen voorhanden was. Bits of Freedom roept daarom het kabinet op om te investeren in het benodigde mensenwerk en verbetering van de samenwerking binnen en tussen de diensten. Dit zal daadwerkelijk de slagvaardigheid van de diensten verbeteren, zonder dat de hooiberg aan data vergroot wordt met informatie over onschuldige burgers”.

Het is jammer dat dit argument in de politiek niet te horen is. Meer informatie met die nieuwe methoden levert veel meer informatie, dus ook veel meer ruis op. Het zou dus heel goed averechts kunnen werken, tenminste als terrorisme voorkomen echt de reden zou zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Gladiool

Nu zou ik me voor kunnen stellen bij Ronald Plasterk (hierna te noemen: RP), dat hij de geheimhoudingsclausule al getekend had met al die enge technolobbyisten, en dat er geen weg meer terug is. Waarom? Nou, dat is dus geheim. Maar goed, de Britten doen het, de Israëliers doen het, de Amerikanen doen het, dus moet Nederland het ook doen. Want de Nederlandse overheid heeft geen expertise in huis. Daarom kunnen ze die hele club binnen- en buitenlandse dure techno-engerds niet buiten de deur houden, dus moet Plasterk wel met de wolven in het bos meehuilen, want in die geheimhoudingsclausule stond namelijk ook dat bij overtreding op straffe van een geldboete, daarnaast ook geopenbaard zou worden dat RP eigenlijk een tandeloos oud mannetje is die onder het mom van zogenaamde geheimhoudings-plicht en top-geheim gewichtig zijn intelligentie heeft laten bedelven en nagelaten heeft met de opbouw van het internet sinds tig jaar ook nog even wat wetgeving te bedenken om de burger te beschermen tegen privacy invasies, identiteits ontvreemding en andere gelduitjezakkenkloppers die denken dat je ieder duppie tien keer kunt uitgeven en dat je je vooral daar op moet blijven concentreren, net als de banken en andere investeerders en handelaren die vanuit het paradijs nederwaards kijkend en betuttelend nudgend de consument eerst een wortel moet voorhouden en daarna met zogenaamde schaarste, meer geld eruit weten te trekken voor minder waar. ZO DOM IS RP EN DE HELE HAAGSE PLUCHEPLAKKERCLUBS EN ANDERE SCHIJTLAARZEN/TEGENPARTIJ-GILLERS EN VEEL-GESCHREEUW-EN-WEINIG-WOL-TYPES DIE DAT WEL LEKKER WARMPJES ZIJN GAAN VINDEN ZONDER ENIGE SOUVEREINITEIT ONDER GLOBALISTISCHE VLEUGELS DIE KRITISCHE GELUIDEN VAN HET PLEBS DAT ZICH MAAR AL TE ‘GEMAKKELIJK’ UITLAAT OVER ZAKEN DIE VAN HET ALLER GROOTSTE GEHEIME LANDSBELANG ZIJN, OOK GEMAKKELIJK AAN DE KANT KAN ZETTEN EN LATEN RINGELOREN. HOEZO DOM? WIE DOM? ALS DE HELE STAATSVEILIGHEID AFHANGT VAN RP EN MEN DENKT DAAROP TE KUNNEN LEUNEN, HEEFT MEN NOG STEEDS NIET DOOR DAT DE BOEL OPGELICHT IS EN DAT DE KEIZER GEEN KLEREN AAN HEEFT EN DE KIEZER MAAR EENS EEN PAAR JAARTJES OVERSLAAT ZODAT DEN HAAG ZICH, SAMEN MET DIE ANDERE OVERBODIGE BONDGENOTEN ZICH EVEN TE TIJD GUNNEN OM TE OVERDENKEN WAT GEHEIM EIGENLIJK IS EN WAAROM EN WAARHEEN EN WAARVOOR, EN DAT HET GEEN RUK MET GEHEIME DIENSTEN TE MAKEN HEEFT MAAR MET KWETSBARE BURGERS DIE ZICH DIGITAAL TOT IN DE SLAAPKAMER NIET VEILIG KUNNEN VOELEN OMDAT MEN ER SIMPELWEG DENKT TE KUNNEN SUGGEREREN DAT TERRORISTEN IN IEDER HOEKJE EN GAATJE EN ONDER HET BED SCHUILGAAN DIE ZOMAAR EENS SCHRIK KUNNEN AANJAGEN MET HORRORCLOWNSKOPPEN DIE NOG UITGEVONDEN MOETEN WORDEN MAAR WEL ‘PER ONGELUK’ MET DE TOCHT DOOR DE KIERTJES DIE DE GOOGLES EN APPLES EN FACEBOOKS EN TWITTERS OPEN ZETTEN, NAAR BINNEN KUNNEN GLIPPEN OM EEN PAAR GRIJPSTUIVERS TE KUNNEN PLUKKEN VAN BURGERS DIE ZICH OP DE KOOP TOE LATEN NAAIEN VOOR VEILIGHEIDS DROMEN DIE ER OP MEEGELIFT KOMEN EN ZO ONGEMERKT ZO’N ZEVEN MILJARD PAAR GRIJPSTUIVERS LATEN JATTEN EN HUN WAARDIGHEIDSILLUSIES IN STAND WETEN TE HOUDEN EN ALTIJD EEN STAPJE VOOR BLIJVEN OP WETGEVENDE MACHTEN DIE ER OOK MAAR OP LOS FANTASEREN EN VOORAL VEEL APPJES BELOVEN TEGEN VAN ALLES EN NOG WAT EN HEEL VEEL BETERSCHAP IN DE VERRE TOEKOMST. AIVD: WEG ERMEE, EN DE KAMER DOOR DE PLEE IN EEN POLONAISE VAN EEN KILOMETER OF TWEE VAN BOVEN NAAR BENEE.

Sorry lui, het werd Gladiool een beetje teveel, maar pssst!, niet verder vertellen hoor, anders kan Gladiool straks samen met Snowden in Moskou nog een blokje hout, waarschijnlijk een stoelpoot of toch die armleuning(?), als die niet al op is gegaan, op het vuur gooien en zelf geroosterde cake eten.

  • Vorige discussie