Recensie: Het zijn net mensen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Het nieuwste boek van Joris Luyendijk handelt over zijn tijd als Midden-Oosten correspondent. Luyendijk had toen nauwelijks enige training als journalist gehad, en zodoende viel hij van de ene verbazing in de andere. Geregisseerde demonstraties, propaganda, tegenwerkende persvoorlichters, grove ellende, het komt allemaal langs. Gaandeweg gaat hij steeds meer beseffen dat je in dictaturen eigenlijk geen journalistiek kunt bedrijven.

Als hij zijn aandacht verlegt naar de Palestijnse kwestie, zie je hem als het ware met de handen in het haar zitten. Je kan er niet objectief over schrijven, laat staan filmen. Door de strijd te presenteren als een ruzie tussen twee tegenstanders ben je eigenlijk al verkeerd bezig. Wat moet je als journalist doen als één van de twee partijen de media veel beter kan bespelen dan de ander?

Tussendoor probeert Luyendijk te laten zien dat de bewoners van het Midden Oosten ‘net mensen’ zijn. De angst voor bombardementen, de urban legends, en de humor van de mensen die hij spreekt komen allemaal aan bod. Hij slaagt niet echt in die opzet: wie zelf niet in de gebieden is geweest, krijgt vooral een beeld van domme, xenofobe, analfabete woestijnbewoners. Het grootste verschil met Nederlanders is dat ze dom worden gehoùden, in plaats van er zelf voor te kiezen, maar sympathie wekt het allemaal niet op.

Het zijn net mensen is echter vooral een goed geschreven werk over de media-oorlog, en de worstelingen van een groen journalistje dat er middenin belandt. Een aanrader voor iedereen met belangstelling voor het gebied, of interesse in de achtergronden van de journalistiek.

Reacties (5)

#1 troebel

Had ik een onderwerp& recensie om volgende week woensdag te plaatsen, is het tot mijn grote vreugde al gedaan.
Ik ben het niet eens met: “krijgt vooral een beeld van domme, xenofobe, analfabete woestijnbewoners”.
Ik kreeg vooral een beeld van hoe verschrikkelijk het is om onder een dictatuur te leven, terwijl de democratie die je door het vrije westen als lokaas wordt voorgehouden een verachtelijke schaamlap is. De arrogante stommiteiten die de USA begaan in hun beleid jegens welwillende niet-joodse bewoners van het Midden Oosten zullen het Midden Oosten nog lang kwellen.
Erg goed boek in gemakkelijk niet erg mooi Nederlands.
Hopelijk wil ook Micha (veel reaguurder bij GC) zijn licht laten schijnen over dit boek.

  • Volgende discussie
#2 Job Hubatka

indertijd genoot ik van ‘Een goede vrouw slaat soms zijn vrouw’ van Luyendijk. Onmiddellijk aan het begin van ‘Het zijn net mensen’ merk je dat dit een ander boek is. Minder jolig, hier schrijft hij over zaken die hem echt aan het hart gaan. Inderdaad is het nederlands niet altijd even mooi, maar de stijl leest goed en de boodschap (het is haast niet te doen om over de arabische wereld een goede mening te vormen, zelfs voor een journalist die er bovenop zit) is duidelijk.

Dat alle arabieren domme, xenofobe analfabete woestijnbewoners zijn ben ik na het lezen van dit boek niet gaan denken. Ik zie ook niet helemaal hoe mijnheer/mevrouw ‘WasHetMaarWat’ op die gedachte is gekomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 WasHetMaarWat

Zodra ik mijn exemplaar terug heb gevonden zal ik wat citaatjes hier plempen om die stelling te verduidelijken.

De titel van Luyendijks eerdere boek is trouwens ‘een goede man slaat soms zijn vrouw’. Een boek waarvan de Volkskrant schreef:

‘De sterke kant van het boek is dat de denkwereld wordt blootgelegd van jonge Egyptenaren die tot de intelligentsia van het land willen behoren. Wat de lezer daarbij te zien krijgt, is bepaald deprimerend en beangstigend. President Mubarak wordt door het Westen gesteund, maar de Egyptische samenleving beweegt zich weg van en keert zich fel tegen het Westen en tegen de joden. Als Luyendijk op zijn laatste dag langs de universiteit van Cairo rijdt, noteert hij: ‘Hier leerde ik dat de westerling een gewelddadig en imperialistisch karakter heeft en dat joden van nature materialistische samenzweerders zijn.’

Precies datzelfde gevoel, ‘beangstigend’, kreeg ik van HZNM ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 TRS

Ik heb beide boeken van Luyendijk recentelijk gelezen, en vroeg me daarna af wat ik zou schrijven als ik een recensie zou moeten schrijven. Ik heb de vraag tot heden niet echt kunnen beantwoorden. Het probleem wordt een beetje duidelijk in de recensie hierboven. Erg kort door de bocht. Maar het is ook zo verdomd moeilijk om het boek samen te vatten.

Je wordt in beide boeken heen en weer geslingerd tussen uitersten. Per saldo vond ik HZNM pro-arabisch, maar da’s dan wel een -100 tegen -95 score of zoiets. Ingetogen cynisme vult de ruimte tussen de woorden. Maar wel een aanrader.

“Een goede man slaat soms zijn vrouw” is duidelijk geschreven door een naieve(re) jonge man. Het geeft een onthutsend beeld van een totaal andere wereld dan wij hier kennen. Vele vooroordelen worden niet alleen bevestigd maar blijken zelfs dieper te gaan dan ik dacht. Luyendijk probeert, soms tegen beter weten in, enig begrip te kweken voor de visie en opvattingen van de egyptische ‘jongeren’, voor hun situatie. Dat lukt slechts ten dele, zijn hoofdpersonen slaan voortdurend luyendijks met moeite opgebouwde kaartenhuisje in. Zelfs wat in het boek de liberale moslims worden genoemd zijn, nu ja, alles behalve wat ik liberaal zou noemen.

Gelukking heeft Luyendijk humor en keert die regelmatig terug in zijn boeken, anders zou je zo nu en dan depressief kunnen raken van zijn teksten.

Hij heeft aangegeven graag werk te gaan maken van een nieuwe kritische visie op de media. Ik denk dat hij daar veel goed werk kan verrichten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 troebel

Jammer dat Micha nog geen tijd heeft willen nemen dit boek te lezen cq zijn mening erover te openbaren

  • Vorige discussie