ACHTERGROND - Op de radio luisterde ik onlangs naar een interview met socioloog Abram de Swaan. Helaas ging de interviewer vooral in op zijn persoonlijke leven, terwijl de Swaan waarschijnlijk veel meer interessants te melden had over zijn recente boek: Compartimenten van vernietiging; over genocidale regimes en hun daders. Het boek verschijnt binnenkort ook in het Frans.
Een van de passages in het interview intrigeerde me. Hij vertelde dat hij in een ingezonden brief in het NRC had geschreven over de opkomst van IS. Een van zijn verklaringen is dat steeds meer meisjes naar school gaan, ook in de islamitische wereld. Dat leidt tot spanningen, die we in Europa eind 19de eeuw begin 20ste eeuw ook hebben gekend. Bij ons leidde het tot de opkomst van de grote arbeidersbewegingen.
Ik zocht eerst naar een grafiek die deze ontwikkeling helder schetst. Een van de millennium goals is de “Education Gender Parity”: 100 geeft aan dat de verhouding jongens/meisjes in het onderwijs gelijk is. Sinds 1990 (en ik vermoed inderdaad in de twintig jaar ervoor) is deze verhouding in veel islamitische landen inderdaad ingrijpend gewijzigd.
Bron: Worldbank (2014). Data on Millennium Development Goals. Dashboard geraadpleegd op 9 jan. Een getal tussen 0 en 100 betekent dat er meer jongens naar school gaan, een getal van 100 betekent dat de verhouding jongens en meisjes gelijk is. Boven 100 betekent dat er meer meisjes naar school gaan dan jongens.
De Swaan schreef in zijn ingezonden brief “Razernij van IS zal doorgaan”:
Maar op de achtergrond wordt de islamitische samenleving gaandeweg ondermijnd door een ander proces: sinds een jaar of dertig jaar gaan meisjes en jonge vrouwen in snel groeiende getale naar school. Daar presteren ze even goed, zo niet beter dan de jongens, die nu voor het eerst in duizenden jaren op voet van gelijkheid met hen moeten concurreren, en wel daar waar het echt telt: bij schoolexamens die de toegang tot de arbeidsmarkt en de huwelijksmarkt bepalen. De mannelijke superioriteit wordt steeds meer ondergraven door het snel groeiende aantal vrouwen met almaar beter onderwijs, ook al lijken zij oppervlakkig gezien nog altijd in de mannelijke overheersing te berusten. De hyperorthodoxe islam en de fundamentalistische godsdienst in het algemeen zijn zeer doeltreffend in te zetten om vrouwen op hun plaats te houden. IS is zo’n beweging die bezeten is van de drang vrouwen en seksualiteit op alle mogelijke manieren te onderdrukken. Die razernij tegen vrouwen komt voort uit een diep schaamtegevoel over het verlies van een suprematie die tot dusver werd beschouwd als het vanzelfsprekende voorrecht van elke man op aarde. (Bron: NRC, 30 september 2014)
De Swaan voorspelt in zijn brief van 30 september dat de razernij nog zal verhevigen. Ik was na zijn interview juist wat optimistischer geworden. We moeten doorgaan met het toegankelijk maken van onderwijs, zodat de rede uiteindelijk zegeviert. De razernij is van tijdelijke aard, als onderwijs uiteindelijk leidt tot betere omstandigheden voor iedereen, zal ze uitrazen.
Reacties (17)
Interessante analyse. Vandaar misschien dat sukkels als de broertjes Kouachi en hun compaan in de joodse supermarkt zo graag met geweertjes ‘spelen’. Dan voelen ze zich ‘echte mannen’ en kunnen ze hun mannelijke suprematie (op kunstmatige wijze weliswaar) bewijzen.
Die ‘echte mannen’ blijken overigens wel doetjes in die zin dat ze een strenge vader in de vorm van de grote Allah nodig hebben om hen tot daden aan te zetten. Eigen verantwoordelijkheid, zelfstandig initiatief en zelfstandig nadenken behoren blijkbaar niet tot het standaardpakket van de ‘echte mannen’.
Aardige gedachte van @0, maar iets te naief IMHO. In de VS heb je al langer gelijk onderwijs voor mannen en vrouwen; desondanks tiert sexisme en mysoginie daar welig. Kijk voor de aardigheid eens op /r/mensrights. Ook zijn d’r sectoren in de VS waar sexisme de norm is, en waar jezelf uitspreken tegen dat sexisme je alleen maar gezeik oplevert (zie bv gamergate).
En dat speelt zich dan af in een ‘modern’, ‘verlicht’ land.
Heerlijk toch, zo’n onwrikbaar geloof in de maakbare samenleving en de maakbare mens. Genoeg tegenvoorbeelden te bedenken.
De volgende twee plaatjes correleren maar heel matig met elkaar.
ik verm dat veel meer factoren een rol spelen dan analfabetisme.
@Gronk: wat dacht je van Rusland? Tijdens de Sovjet-Unie in theorie voor man en vrouw gelijk maar snel na 1989 verviel men men in een hypermasculiene samenleving ookal was de bevolking geschoold e.d.
@0: “Helaas ging de interviewer vooral in op zijn persoonlijke leven”
– Blijkbaar is de belangstelling voor de inhoud beperkt.
@0: “voorspelt dat de razernij nog zal verhevigen”
– Van een socioloog verwacht je minder natte vinger werk.
Is het werkloosheid % niet een betere aanwijzing?
Vaak zijn radicalen juist beter opgeleiden.
Ik denk dat het een juiste analyse is. Slimme hoogopgeleide, krachtige vrouwen kan bij jonge mannen leiden tot onzekerheid. Het kan leiden tot gevoelens van “ze kunnen zich helemaal alleen redden, ze hebben mij niet nodig, ik ben overbodig”.
Die onzekerheid en onmacht kan zich ontwikkelen naar woede en een tegenreactie met geweld.
Hetzelfde herkennen we bij Anders Breivik: http://www.thedailybeast.com/articles/2011/07/24/norway-massacre-anders-breivik-s-deadly-attack-fueled-by-hatred-of-women.html
@gronk: Misschien heeft het er ook mee te maken dat in de US het onderwijs een nogal religieus tintje heeft. Als religieuzen onderwijs niet kunnen tegenhouden, proberen ze het meestal in te kapselen, en zo toch een stevige voet tussen de deur te krijgen.
@0: Of de razernaij zal verminderen, betwijfel ik. Onderwijs kan ook een tool zijn om het e.e.a. in stand te houden, als het maar ingevuld wordt door de powers-that-be. We zouden eens kunnen beginnen door religie in het onderwijs te verbannen naar de geschiedenislessen, en het in maatschappijleer in hetzelfde verdomhoekje te plaatsen als bv. slavernij, als een kwaadaardig iets.
@0: Leuke poging om het geweld van IS geheel van de islam los te praten.
@7: hoe wil je @1 dan verklaren?
En aanvullend, ik proef in de bezuinigingen op de studiefinanciering door dit kabinet ook iets dergelijks: hoger onderwijs moet er alleen maar zijn voor ons soort mensen, de lagere middenklasse moet maar genoegen nemen met minder. Want van kritische, zelfdenkende burgers heb je als machthebber alleen maar last.
@7: Religie, totalitaire ideologieën, het zijn allemaal tools om de macht te behouden, en mensen in het gareel te houden. Die twee broertjes waren niet meer dan useful idiots, gebruiksvoorwerpen voor de top. Geweld tegen een groep/samenleving die jouw visie niet moet is geen exclusief domein van religie. Zie een Breivik.
komt nog eens bij dat ze allemaal stijf staan van de amfetamines en Red Bull en dat ze zich niet lekker kunnen aftrekken omdat ze besneden zijn. Et voila; de narcistische ex macho kan zijn gekrenktheid lekker uitleven
@2: Natuurlijk is dit een correlatieanalyse en met de interpretatie daarvan kun je vele kanten uit. Laat het toegenomen onderwijs aan vrouwen één van de (vele) factoren zijn.
Wat betreft je opmerking over de VS: dat land heeft natuurlijk een niet mis te verstane traditie op het gebied van geweld en seksisme. De geschiedenis is ervan doordrenkt.
Daarbij speelt wapenbezit nog steeds een grote rol. In bepaalde delen van de bevolking ben je pas een vent als je een wapen op zak (of in ieder geval in huis) hebt.
Arnold Karskens: stappenplan tegen islamterroristen:
De twaalfvoudige moordaanslag op de redactie van Charlie Hebdo toont aan hoe broos de westerse samenleving is. Vraag is dus: wat doe je tegen terrorisme als vrijheid en democratie je lief zijn? Oorlogsverslaggever en kenner van het Midden-Oosten Karskens stippelde een 10 -stappenplan uit om de radicale islam te overleven en zelfs te verslaan in Nederland.
Ken uw vijand – en zijn tandenborstel!
Ken uw vijand – en zijn tandenborstel!
1) Ken uw vijand
Denk niet dat u de islamfascist kunt verjagen als u hem niet eens op straat herkent. Het zijn vooral soennieten, die driekwart uitmaken van de circa 1,5 miljard moslims. Radicale elementen kleden zich graag zoals in de tijd van profeet Mohammed (570-632). De mannen dragen een baard, gesneden, niet geknipt. De kop is kaal geschoren. De broek hangt op hoog water. Het schoeisel bestaat uit slippers dan wel sandalen. Vrouwen een hand geven is haram. Sommigen hebben een zwart plekje op hun voorhoofd als teken dat ze zo overtuigd bidden dat ze de grond raken. Tandenpoetsen doen ze met een twijg, een siwak.
2) Niet alle moslims over één kam scheren
Ahmadi-moslims, wereldwijd zo’n 10 miljoen, zijn voorbeeldige moslims die toch worden opgejaagd door extreme soennieten (en ook extreme sjiieten) omdat ze Mohammed niet als laatste profeet zien. Op hun beurt haten deze twee belangrijkste geloofsrichtingen, de soennieten en sjiieten, elkaar tot op het bot, denk maar aan de Irak-Iranoorlog (1980-1988). Weet dus dat de grootste vijand van de moslim vaak een andere moslim is. Daarbij zijn de meeste moslims helemaal niet extremistisch. Ze roken als ketters, drinken stiekem en houden erg van porno. Wie ooit van Turkije tot Iran en Afghanistan heeft gereisd kent de spreekwoordelijke oosterse gastvrijheid. Sla dus niet de verkeerde voor zijn kop.
3) Gun extreme moslims hun kalifaat….
Wanneer een persoon aangeeft in een moslimheilstaat te willen leven, zoals bijvoorbeeld de Islamitische Staat, laat hem of haar dan vertrekken. Tot nu toe zijn zo’n 200 personen met een Nederlands paspoort afgereisd naar een kalifaat (vanuit West-Europa plusminus 2.500). Zij blij, en wij zijn van ze af. Een echte win-win situatie dus! Houd je ze tegen dan zullen radicale moslims een terreuraanslag in Nederland willen uitvoeren. Pak wel hun Nederlandse nationaliteit af.
4) …maar laat ze niet terugkeren
Eenmaal getraind in oorlogvoeren of hoofden afsnijden vormen jihadisten een groot gevaar. De Frans-Algerijnse Mehdi Nemmouche vocht twee jaar in Syrië en vermoordde bij terugkeer op 24 mei 2014 vier mensen in het Joods Museum in Brussel. Daarbij, oud-strijders genieten een groot prestige bij jongeren en kunnen daarom makkelijk rekruteren. De paar maanden gevangenisstraf die ze nu ondergaan is statusverhogend.
5) Zorg voor slimme terroristenjagers
Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof wil het vertrek van extremisten tegenhouden en terugkeer accepteren; hij zou zijn functie moeten neerleggen. AIVD-topman Rob Bertholee denkt zicht te kunnen houden op de inmiddels tientallen teruggekeerde jihadgangers; hoe onverantwoordelijk kun je zijn? Terrorisme-onderzoekster Beatrice de Graaf wil het probleem niet ‘over de schutting’ werpen; die zou wat vaker het Midden-Oosten moeten bezoeken – want dat is ons voorland.
Realiseer je verder dat veiligheidsdiensten gouden tijden beleven met haast onbeperkte budgetten en macht. De Amerikaanse inlichtingendiensten, waaronder NSA en CIA, cashten in 2013 ruim 52 miljard dollar, lekte ex-medewerker Edward Snowden. Hun belangen liggen elders dan bij u, angstige burger.
6) Geloof niet dat moslimterrorisme niks met de islam heeft te maken
Qua public relations kunnen andere religies veel leren van moslims. De islam wordt verkocht als een vredelievende godsdienst en de aanhangers als halve heiligen. Alle religies kennen sterke en slappe karakters, dat weten we ook van katholieke priesters die zich vergrijpen aan kinderen. Hoe harder ze roepen hoe goed ze zijn, hoe groter het vraagteken dat je achter hun woorden mag zetten.
7) Bemoei je als westen minder met islamitische landen
Invasies in Irak (2003), Libië (2011) maar ook onze regelzucht in de Afghaanse provincie Uruzgan (2006-2010) of de Europese steun aan de opstand in Syrië (vanaf 2011) blijkt vaak olie op het vuur voor radicalen. Net zo min als wij graag schietende moslims in onze straten zien, houden ze daar niet van lukraak bombarderende westerse troepen. Je kunt onze tussenkomst in het Midden-Oosten dan ook niet los zien van moslimextremisme.
8) Stop de oncontroleerbare vluchtelingenstroom
In 2014 zochten ruim een half miljoen mensen asiel in Europa. Daaronder bevinden zich moslimradicalen die gestuurd zijn om hier hun boodschap te verspreiden. Weet dat je met tien getrainde strijders een hele stad kunt terroriseren, zoals bleek in de Indiase stad Mumbai op 26 november 2008. Daar vielen zo’n 170 doden, de meeste waren ongewapende burgers.
Hoe groter de groep waar ze zich in kunnen verschuilen, hoe moeilijker potentiële aanslagplegers traceerbaar zijn. Opvang in de eigen regio is niet alleen veel eerlijker – zo help je namelijk arme vluchtelingen – maar ook tactisch verstandiger. Het verjagen van andersdenkenden uit hun kalifaat en de rest van het Midden-Oosten vormt namelijk het einddoel van extremisten.
9) Eis kordaat handelen van moskee en moslims
De tijd van begripvol luisteren onder het genot van een kopje thee is voorbij. De ruim 450 moskeeën in Nederland moeten radicalen verwijderen en aangeven. De één miljoen moslims in Nederland zouden een grote demonstratie kunnen organiseren waarbij ze het religieus geweld van hun broeders en zusters afzweren. Een opkomst van 10 procent, dus 100.000, zou een prima testcase zijn voor hoe de poldermoslim denkt over extremisme. Bij een lagere opkomst moeten we ons serieus zorgen maken.
10) Houd moed
Denk niet dat de strijd morgen is beslecht. De geest is uit de fles. Een oorlog beginnen is veel makkelijker dan een oorlog stoppen. Voor alle partijen geldt: op weg naar vrede wint alleen de volhouder.
Lees ook:
Vijf redenen om afstand te nemen van IS
Hoe voorkom je dat jouw hoofd eraf gaat?
Nog geen reacties
En bij het bovenstaande wil ik nog toevoegen:
Kap de banden met SA en kom los van hun olie. Stop de geldstromen die terroristen ondersteunen. Ga snel naar alternatieve energie. neeem een soort wet aan zoals in Oostenrijk.
Beloon de goede moslims en straf de slechte genadeloos af
Rusland, moslims, tea party, gristelijken hier, de mafia
ze hebben zo veel gemeenschappelijk.
Niks zo vervelend als een wijf dat r bek niet houdt.
Ik denk dat de analyse wel klopt. Er speelt naast een vernederende “loosers”rol nog iets anders mee bij die razernij, mijns inziens: sex. Punt is dat de sexueel/emotionele verhoudingen nog steeds heel traditioneel zijn: als man kun je pas aan de vrouw als je met haar trouwt. Voordat je met haar trouwt, moet je haar onderhouden kunnen – daar doet het verhaal dat ze zichzelf tegenwoordig best kan onderhouden niets aan af, want als man minder verdienen dan je vrouw is ook hier in het westen uiterst vernederend, kennelijk. En voordat je haar kunt onderhouden, heb je een baan nodig, die er niet is.
Dus juist vanwege de knellende sociale conventies op sexueel gebied zijn veel jonge moslimmannen vaak nog maagd tot ver in de 20 a 30 jaar oud. Dat leidt tot enorme frustraties: de hormonen gieren door het lijf, en de testosteron moet er ergens uit.
Ik durf de stelling wel aan dat als de sexuele moraal wat losser zou zijn, en minder beknellend, er heel wat minder extremisme zou zijn.
Ja bijna helemaal waar okto.
Het enige punt is dat vrouwen niet méér verdienen. Dat is op zijn hoogst tot hun zoveelendertigste zo. Daarna worden ze allemaal ontslagen omdat ze misschien wel eens een baabie zouden kunnen durven krijgen. En dan worden ze door alle mannen ook weer afgedankt, want die hebben geen zin in iemand die helemaal geen geld in het laatje brengt. En dan blijven ze tot hun 45e alleen en hervinden ze zich in het spiritualisme of zo, het moderne equivalent van het klooster.