“Het gaat niet om het belang van je eigen departement, maar om het maatschappelijke probleem. De tijd dat je alleen voor je eigen minster werkte, of dat het belangrijk was dat er veel mensen voor je werkten, is echt voorbij.“
Aldus secretaris-Generaal Wim Kuijken van Algemene Zaken in een interview in het FD. Daar reageerde hij op de nieuwe topambtenaar die speciaal aangesteld wordt om te zorgen dat de overheid rap en veel ambtenaren ontslaat, want anders komt de benodigde 750 miljoen euro nooit vrij. Zal het ze eindelijk lukken in Den Haag om te laten zien dat de overheid niet bestaat bij de gratie van haar eigen voortbestaan? Of blijft het benarde gevoel leven wat ontstaan is in de maatschappij? Namelijk dat de overheid niet het leven van haar burgers dient maar de burgers dienen om de overheid zo groot en rijk mogelijk te laten worden?
Reacties (10)
Een andere uitspraak is:
“Onze intentie is nu al dat het er eigenlijk niet meer toe zou moeten doen of je werkt voor Landbouw of voor Economische Zaken.”
Vice-president van de Raad van State, dhr Tjeenk Willink, heeft hierover in het jaarverslag 2005 (pag 14-16) echter wat harde woorden gesproken:
“Eén van de oorzaken van het gebrekkig collectieve geheugen is de grotere doorstroming niet alleen in de Tweede Kamer der Staten-Generaal en de (Haagse) journalistiek, maar vooral in de ambtelijke organisatie.Die wordt veroorzaakt door:
• Bewuste stimulering van de mobiliteit ten behoeve van een grotere samenhang tussen overheidsdiensten. Is die samenhang daardoor verbeterd?
• De vervroegde uitstroom van oudere ambtenaren, soms bewust gestimuleerd om een cultuuromslag te bereiken. Is dat gelukt?
….
De bureaucratie heeft haar dienend karakter verloren, terwijl binnen de bureaucratie de inhoudelijke deskundigheid en kwaliteit zijn teruggelopen en de continuïteit onder druk staat. Dat alles is niet zonder risico in een democratische rechtsstaat die pretendeert
inhoudelijk richting te geven en (rechts-)zekerheid te bieden. De dominantie van de bureaucratisch-bedrijfsmatige logica past niet in de Trias politica. Zij past niet op de eigen professionele eisen die wetgeving, bestuur en rechtspraak stellen. Zij verengt de maatschappelijke werkelijkheid die de burgers ervaren, de professionele werkelijkheid die de uitvoerders willen dienen en de politieke werkelijkheid waarin partijen hun visie willen realiseren.”
Dus is hier sprake van visie of van gedachtenloos snijden?
Ik vrees gedachtenloos snijden, er is namelijk geen financiele grond om een juiste keuze te maken zoals dat in het bedrijfsleven wel het geval is.
Hoe je de overheid anders inricht of anders laat sturen op maatschappelijke processen is een politieke keuze. Nadat je dat hebt vastgesteld is het een kwestie van smaak of politieke voorkeur of je vindt dat er visie achterzit of gedachtenloos snijden achter een nieuwe reorganisatie/afslankingsoperatie.
Mijn observatie is dat Wim Kuijken een gewenste situatie beschrijft in zijn quote, maar de niet dagelijkse realiteit op een departement.
#2 Rembrandt
geen financiele grond zoals dat in het bedrijfsleven wel het geval is
In het bedrijfsleven barst het ook van de raam-medewerkers (zeker als het bedrijf financieel goed gaat), net zoals er raam-ambtenaren zijn.
Kuijken slaat bij nadere belezing de plank toch mis.
Ik vind dat een beschrijving van de relatie tussen ons en de overheid in termen van dienen niet klopt. De overheid dient ons niet en wij dienen de overheid ook niet. De overheid handelt Namens ons. In een Namensrelatie delegeer je verantwoordelijkheden door – in dit geval de verantwoordelijkheid voor het gedeelde belang. Bij dat delegeren (vraag dat maar aan je favoriete chef of werknemer) hoort niet alleen sturen maar ook loslaten. We hebben niets aan een overheid die alleen maar dient; des te meer aan een overheid die denkt.
Komen ook leukere, effectievere ambtenaren van.
@Steeph,
Het allerminst verwonderlijk dat het staatsbestel
in de praktijk niet optimaal functioneert.Verwonderlijker
is veeleer het grenzeloze optimisme (of is het gebrek
aan kennis?) waarmee steeds opnieuw staatskundige en
bestuurlijke vernieuwingen worden aangevat.
”Er is voldoende geanalyseerd, nu is het tijd om te
doen!”Voor verbeteringen is allereerst kennis nodig
van de inrichting van het staatsbestel, de inhoud van de
verschillende functies daarin, de kwaliteitseisen die aan
de functionarissen worden gesteld en de spelregels
waaraan zij zich te houden hebben.
Die kennis is echter gebrekkig. Het collectieve geheugen
is beperkt.Tijd voor reflectie wordt nauwelijks gegund.
De betekenis van Europa wordt ondergewaardeerd.
De regels voor bedrijfsmatig werken passen slecht op de
professionele eisen die aan wetgever, bestuur en rechter
moeten worden gesteld.
Kortom: visie !
Ze beginnen in ieder geval goed: Er wordt een extra topambtenaar aangesteld, om andere ambtenaren te ontslaan… ambtelijke logica!
@ brainydent: wacht eens even. Hoezo ambtelijke logica? Het zijn de POLITICI die een extra ambtenaar aanstellen.
@Arnoud B.: het is een ambtenaar die het voorstelt…..
Net dat regeerakkoord wordt het dus helemaal niks. De voor het akkoord uitgesproken wens het met minder bewindslieden te gaann doen is al onderuit gehaald. De coalitie gaat met één meer doen dan onder Balk II. De nieuwe topambtenaar zal ongetwijfeld wat assitentie krijgen van wat lager personeel, dus het loopt nu al helemaal fout.
Het idee van de dienende overheid was al door Wouter Bos om zeep geholpen tijdens de presentatie van het regeerakkoord. Hij zei niets te zien in een ‘u roept, wij draaien’-aanpak.
Om te voorkomen dat straks de regering de schuld krijgt van mislukte plannetjes, is niet alles dichtgetimmerd. Het motto ‘samen’ moet volop ruimte bieden aan ideeën uit de samenleving. Diezelfde samenleving kan het dan op haar brood krijgen als die ideeën verkeerd uitpakken.
Eén vraag blijft voorlopig onbeantwoord. Kan de regering garanderen dat de uitvoering van het regeerakkoord volledig haalbaar is met een flink afgeslankt ambtenarenapparaat?