Politiek Kwartier | Snijden in de staats-TV

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Serie: ,

COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat bezuinigen op de publieke omroep wellicht simpeler is dan vermoed.

Honderd miljoen extra bezuinigen op de publieke omroep, hoe pak je dat aan?

Martijn van Dam komt met een oud PvdA-plan. Hij is erachter gekomen dat kabelaars 70% winstmarge maken op onze internetabonnementen. Een typisch stukje marktfalen natuurlijk. Maar aangezien deze aanbieders winst maken met zogenaamde ‘gratis’ content, mogen ze van Van Dam ook meebetalen voor die content. En dus meebetalen aan de publieke omroep.

Prima, maar helaas is er geen enkele garantie dat de kabelaars de extra kosten niet doodleuk gaan doorberekenen aan de consument in plaats van vrijwillig af te zien van een deel van de winst. Bovendien, helemaal eerlijk is het niet. Publieke omroepen zijn immers niet de enigen die gratis content bieden.

De VVD op haar beurt vindt daarom dat de bezuinigingen maar met meer reclame moeten worden gefinancierd. We mixen die reclames voortaan lekker door de programma’s heen, en we hebben ‘gratis’ TV. Nu ja, niet echt gratis natuurlijk: u betaalt in dit scenario domweg voor de publieke omroep via de zak chips op uw schoot. Maar dat is tenminste niet via de belastingen of via uw internetabonnement, ziet u. En dus noemt de VVD het gratis.

Maar de reclame-inkomsten – die ongeveer een kwart van het totale budget voor de omroepen opbrengen – vormen deze bezuinigingsronde eerder een extra probleem dan een oplossing. Als er minder geld aan programma’s wordt uitgegeven, kijken er minder mensen. En als er minder mensen kijken, komen er minder reclame-inkomsten binnen.

Om die teruggang te dekken had staatssecretaris Sander Dekker sowieso al bedacht dat de publieke zenders extra reclame moeten gaan uitzenden.

In dit scenario gaat de publieke omroep kortom steeds meer draaien om kijkcijfers en reclame-inkomsten. En dat terwijl er over de kwaliteit van de publieke omroep toch al viel te klagen.

Waarom hebben we eigenlijk een publieke omroep? Om te waarborgen dat programma’s met een lage kijkdichtheid maar een hoge waardering uitgezonden kunnen blijven worden, toch? Om het in socialistentermen uit te drukken: voor verheffing van het volk, opdat niet alleen het grootkapitaal bepaalt wat wij te zien krijgen. Of modern gesteld: om niet geregeerd te worden via de onderbuik.

Hoe je het ook wil zien, als de publieke omroep volledig afhankelijk wordt van de kijkcijfers en marktpartijen, is er geen enkel verschil meer tussen publiek en commercieel. Dit mag misschien de verborgen agenda zijn van de VVD, mij lijkt het beter de reclame-inkomsten te laten dalen naar nul. Als de reclame verdwijnt, verdwijnt ook de perverse prikkel zich te richten op kwantiteit, waar de kwaliteit onder te lijden heeft.

En dan wordt bezuinigingen plotseling vrij gemakkelijk. Alle programma’s met hoge kijkcijfers kunnen zonder probleem als format verkocht worden aan de commerciëlen. Net als alle presentatoren en bestuurders die meer verdienen dan de Balkenendenorm. Plus dure sportwedstrijden hoeven niet meer uit de staatsruif te worden gefinancierd.

Zonder al die reclame en programma’s die helemaal geen subsidie nodig hebben blijft er dan op twee netten veel meer tijd over voor kunst, cultuur en verdieping dan op de huidige drie netten bij elkaar. In de nachtelijke uren zien we dan op de publieke TV in plaats van een giebelende Giel een lekker saaie geschiedenisdocumentaire. Een hele verbetering.

Reacties (46)

#1 Fons

Hop. Klaar. En zo is het.

  • Volgende discussie
#2 Jos van Dijk

Helemaal eens. De publieke omroep is in de loop van de jaren een kopie geworden van de commerciële omroep. Het eerste net op de televisie verdient wat mij betreft geen cent overheidssubsidie. Dus voor zover jullie er nog niet uit zijn, Pechtold, Dijsselbloem c.s., grijp je kans.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 sikbock

eens..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 aynranddebiel

Volkomen eens. Een goed functionerende publieke omroep is essentieel voor de democratie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 pedro

ik kan niet wachten tot het zo ver is… Maar dit weten we al heel erg lang natuurlijk, en zoals je zelf al aan geeft, de VVD en de commerciële zenders zijn hier fel tegen, want iedere kijker naar de publieke omroep kost de commerciële zenders kijkers (denken ze tenminste). En de hele Telegraaf groep is ook tegen, want die hebben liever dat het grote geld wel bepaalt, waar wij naar mogen kijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Daan van der Keur

Als de kabelaars ook maar iets doorberekenen gaat de tv er bij mij uit. Ik zal ook niets missen denk ik want het is avond in avond uit een en al bagger wat ik over me uitgestort krijg. Dan kun je je inderdaad in totale verbijstering afvragen waar al die 100-en miljoenen van de publieke omroep dan blijven, het wordt duidelijk niet in gestopt in het maken van kwalitatief goede tv-programma’s. Ik heb zelf een keer een paar seizoenen aan een motorprogramma meegewerkt achter de schermen (ik had toen een online motormagazine, ik werk daarnaast 32 uur p/wk op een IVF-laboratorium). Dat heb ik vooral gedaan om te kijken hoe het in zijn werk gaat achter de schermen. Het motorprogramma was totaal ruk dus om die reden werkte ik er absoluut niet aan mee. Mijn conclusie was al snel dat heel veel geld in bodemloze putten verdwijnt en dat veel totale idioten (zoals bv. uberdombo’s Pauw & Witteman) veel te veel verdienen voor een beetje dom lullen op de buis. Laat mij een tv-omroep starten en voor 10% van het geld maak ik kwaliteits-tv met leuke tv-programma’s. Wat ik mis is doodnormale, leuke spontane tv-programma’s die over gewone mensen gaan. Kijk maar eens naar Countryfile op de BBC of Mein schönes Land TV van de ARD om maar eens een zijstraat te noemen. Of het kritische Frontal 21 van de ZDF en ga zo maar door. In Nederland produceren zowel de publieke omroep als de commerciëlen 100% totale bagger.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Karin

Weg met de reclame! Make my day!
Dan wil ik vast ook wel weer eens die aanknop indrukken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 McLovin

“..in plaats van een giebelende Giel een lekker saaie geschiedenisdocumentaire.” wellicht dat ik dan weer eens tv ga kijken…!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bolke

”Martijn van Dam komt met een oud PvdA-plan. Hij is erachter gekomen dat kabelaars 70% winstmarge maken op onze internetabonnementen. Een typisch stukje marktfalen natuurlijk. Maar aangezien deze aanbieders winst maken met zogenaamde ‘gratis’ content, mogen ze van Van Dam ook meebetalen voor die content. En dus meebetalen aan de publieke omroep.”

Dan zal de overheid eerst maar eens de door gave plicht voor PO moeten afschaffen, je kan niet aan de ene kan verplichten dat ze de PO door moeten geven om vervolgens daar een hoop geld voor te moeten neertellen, kan me vergissen maar volgens mij is verplichte winkelnering al een tijdje verboden.

Als ze de kabelaars meer geld gaan vragen voor de doorgifte van de PO dan maken ze het maar optioneel, eens kijken hoeveel de PO dan nog binnenkrijgt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Henk van S tot S

Reclame maakt het leven duurder!

De kijker/koper betaald die kosten bij aanschaf van een product toch zelf.

Ik draag liever rechtstreeks bij aan een reclameloze publieksomroep, dan dat ik de reclame die er op wordt uitgezonden later indirect toch weer betaal.
Voordelen:
Veraangenaamd het kijkgenot van de publieke zenders.
Trekt kijkers weg bij de commerciëlen, die daardoor minder reclamegeld geld betaald krijgen dat derhalve niet in mijn aankopen hoeft worden doorberekend ;-)

Hoezo Nederlandse rekenvaardigheid top
https://sargasso.nl/wvdd/nederlandse-taal-rekenvaardigheid-top/
;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Kalief

@10 Reclame zorgt voor een grotere afzet waardoor de productiekosten over meer kopers worden gespreid en de kosten per koper dus lager worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Bolke

@10: Nadelen, je betaald voor dingen die je niet wilt, als het via de reclame wordt gedaan dan kan ik er voor kiezen om iets niet te kopen, die optie heb ik niet bij een reclamevrije PO

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Vast Goed

Goed bekeken programma’s verkopen? Dat zou je dan terug moeten vinden in de ‘licentie-inkomsten’ in het volgende rapport over de financiering van Europese publieke omroepen:
http://www3.ebu.ch/files/live/sites/ebu/files/Knowledge/Media%20Intelligence/MIS/Funding%20of%20Public%20Service%20Media%202012.pdf

Kleine spoiler: aandeel licentie-inkomsten in NL is 0%. Zou er dan helemaal niks worden verkocht? Vast wel. Maar waar blijven die opbrengsten dan? Ik ben dan vooral benieuwd naar de rol van de productiebedrijfjes van de publieke televisiesterren zelf.
Zie verder ook: http://www.ftm.nl/exclusive/duur-publieke-omroep-graphics/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Henk van S tot S

@11:
Je bedoelt, dat het aanzet tot het kopen van meer dingen die we niet nodig hebben; of voeding die in de container beland en indien niet, meer obesitas en andere dure kwaaltje opwekt?

Ook dat betaal je weer in de vorm van steeds duurder wordende schaarse materialen en hogere ziektekosten(premies) ;-)

@12
Dat wordt voor bijvoorbeeld auto’s best een probleem.
Wel eens een merk zonder tv reclame gezien?
Dat word dan een lekkere milieu vriendelijke bedoeling ;-)
Sorry ik vergat Rolls Royce.
Die maakt geloof ik geen reclame op tv.

Als je even doorrekent, zul je waarschijnlijk toch tot de conclusie komen, dat geen/weinig reclame goedkoper is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 ed

Tijdens de bezetting hadden we geen publieke omroep ,maar een commerciële .

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@12: “Nadelen, je betaald voor dingen die je niet wilt”

Dat is redelijk inherent aan belastingen. Ik betaal zo voor een leger dat ik niet wil en ik gok dat er onder de overheidsuitgaven ook wel iets zit dat jij helemaal niet wilt maar dat wel van jouw belasting betaald wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Bolke

@16: Klopt maar defensie en televisie kan je nou niet bepaald met elkaar vergelijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 houtman

@4:
Daarom moet die weg.
Brussels beleid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Kalief

@14 Reclame zet je aan tot het kopen van dingen waarvan je nog niet wist dat je het nodig had. Vraagje: als jij alle spullen wegdoet waarvoor ooit reclame is gemaakt, hoeveel hou je dan over?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 houtman

@19:
De essentiële vraag lijkt mij ‘welke achteraf overbodige spullen schafte je aan onder invloed van reclame ?’.
Heel lang geleden verbaasde ik mij over de in mijn beleving eerste reclame voor een persoonlijke lening.
De tekst was ‘ik wil m’n gezin niet te kort doen, ik heb m’n nieuwe auto laten financieren’.
Mijn gedachte toen is me altijd bijgebleven ‘wordt die auto daardoor goedkoper ?’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Basszje

Goed plan!

Sowieso zou ik graag zien dat ipv altijd maar dezelfde (dure) hoofden op TV, de publieke omroep zich ook opstelt als kweekvijver voor nieuw talent. DWDD met jonge gastheren en je kan per wat-dan-ook stemmen blijven of niet. En voila, nieuwe inkomsten, nieuwe niet al te dure presentatoren, mooi als ontdekker van nieuw talent etc. TV-lab is bv een leuk voorbeeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Bolke

@19: Welnee, er is geen reclame die mij iets laat kopen wat ik niet nodig heb, maar ik ben dan ook geen vrouw.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Henk van S tot S

@19:
Reclameloos is sinds de mens leerde spreken (mond op mond reclame) niet meer voorgekomen.
Maar tegenwoordig gaan de producten langs iedere televisiezender, de sociale media, kranten, reclamezuilen,……..enzovoort.
Bij elkaar moeten er dus wel erg veel reclamekosten aan de kopers worden doorberekend en dat brengt me dus terug bij wat ik onder #10 vermeldde ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Andy Cap

@17: Klopt, het leger kunnen we dan ook beter helemaal afschaffen, want dat houdt je zelfs met reclame niet op de been.

Prima voorstel Klokwerk, het lijkt wel of je een open deur intrapt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Har

@12: Dat werkt andersom precies eender. Ik betaal in de supermarkt ook mee aan de reclame die wordt uitgezonden op die commerciële netten waar ik nooit naar kijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Karin

Ik probeer de regel te handhaven om zo weinig mogelijk producten te kopen waar reclame voor wordt gemaakt! Blijkbaar zijn die producten niet goed genoeg om zichzelf te verkopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Camiel van Altenborg

Helemaal mee eens. Laat de boeren hun vrouwen voortaan lekker bij RTL of SBS zoeken.

Wat ik alleen nog mis in het verhaal van Klokwerk is het samenvoegen van de omroepen. We leven niet meer in de tijd van Kuyper, Nolens en Troelstra, en de aparte omroepverenigingen met hun flinterdunne laagje “eigen identiteit” zijn totaal irrelevant geworden. Maak er één organisatie van, en gooi zoals Klokwerk voorstelt de “commerciële” programma’s eruit, en je moest eens zien hoeveel geld je overhoudt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Andy Cap

@26: Leuk, een geestverwante, idem.

Ik vermijd sowieso industriel vervaardigde levensmiddelen: hoe mooier de verpakking, hoe groter de rotzooi. Vaak zie je met 1 oogopslag dat de verpakking meer kost dan de inhoud.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Karin

@28: Ik zei het laatst toch al.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 FiFa

@24 (Andy),

Zou eens moeten worden uitgeprobeerd, marcherende soldaten met reclame voor wasverzachter of busreisjes naar de Efteling. Ook internationaal, maken we eindelijk weer indruk op onze vrienden en vijanden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Andy Cap

@30: Kunnen die marcherende soldaten niet beter wat zingen over tulpen en kaas? Das goed voor de export.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Henk van S tot S

@31:
Ik zie ze liever op een bord:
Spinazie, Ei & Soldaten, zie
http://www.mobypicture.com/user/dennism/view/6370468

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Klokwerk

Ha mensen, dank voor zoveel bijval – ik vraag me werkelijk af of ik eigenlijk wel een goede column heb geschreven als er zo weinig kritiek op komt… maar dan kijk ik naar Den Haag en zie dat wat ik schrijf haaks staat op wat momenteel gebeurt, en dan denk ik: je schrijft het toch niet voor niets.

Ik heb echter niet de minste illusie dat er ook daadwerkelijk geluisterd wordt. De Omroepen zijn een veel te sterke lobby en veel te blij met zichzelf. Dat wordt dus nog veel meer Giel met nog veel meer reclame ertussendoor. En deze jongen kijkt dus nog minder dan hij al deed.

@Camiel: Ja, ik ben het met je eens, maar ik heb het bewust buiten dit verhaal gehouden. Op zich vind ik namelijk dat ergens geborgd moet worden dat verschillende mensen met verschillende meningen recht hebben op zendtijd. De omroepen garanderen dat echter helemaal niet, dat zijn gewoon overleefde bastions die nu alleen aan zichzelf denken. Maar dat staat dus op zich los van het reclame-punt dat ik wilde maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Fons

“ik vraag me werkelijk af of ik eigenlijk wel een goede column heb geschreven als er zo weinig kritiek op komt…”
Ha! Klokwerk, stel dan eens wat voor waarvan het minder duidelijk is wat het voordeel is en dat de voorgestelde situatie niet zéér duidelijk beter is dan de huidige (en waar zoveel mensen zich zodanig aan irriteren dat ze de aanknop niet eens aanraken).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Klokwerk

Ik zou willen maar in DH hebben ze dat gras al voor mijn voeten weggemaaid, helaas…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Henk van S tot S

@33:
Van mij hoeft boer zoekt hoer ook niet.
Maar er zitten knoppen op de afstandsbediening en de tv zelf.
En als “we” de publieke omroep wegpesten krijgen we 90% shit.
Ik kijk liever naar de de NTR/NOS en de VPRO dan naar RTL en/of SBS

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 mark3000

Als ik werk, dat is, tussen 09:00 en 17:00 iedere maandag t/m vrijdag mag van mij de publieke omroep op zwart.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 Andy Cap

@37: De musea dicht, de dierentuin, winkels, snackbars en restaurants dicht; alles dicht: Mark 3000 werkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 Karin

@37: Maar wat dan als je slaapt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Frens

Het gebeurt natuurlijk al, Heineken kom je in heel veel US films tegen maar waarom niet meer productplacement in NL producties? Zonder dat irritante toontje kun je net zo goed iemand de was laten doen met Dash in een Miele met een broek aan van Levi en schoenen van Louboutin of in de Renault naar BeterBed, langs Ikea (en meerder VW’s) en daar je vriendinnetje neuken met Durex condooms, etc.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Joop

Het tv-tijdperk is voorbij. Dus de publieke omroep heeft haar beste tijd gehad. Denk maar eens na: niet de commerciële zenders hoeven sommige programma’s over te nemen. Maar je hebt tegenwoordig digitale zenders en andere mogelijkheden via internet. Waar je een ‘boodschap’ kan verkondigen.

Zelfs programmas die commercieel er niet uitkunnen zullen hun weg vinden naar de doelgroepen waar zij op mikken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Kalief

@40 maar waarom niet meer productplacement in NL producties
Omdat de Nederlandse filmmarkt niet groot genoeg is voor een effectieve doelgroepsegmentatie. Te weinig films voor specifieke doelgroepen. Ze zijn er wel, Gooise Vrouwen bijvoorbeeld. Maar te weinig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Inca

@40, maar propaganda zoals de sovjets dat ooit uitvoerden was verkeerd?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 Joop

@41.

Hetzelfde geldt voor de krant: loslaten!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Henk van S tot S

@40:
Je vergeet deze nog:

http://forum.fok.nl/topic/855542

Kun je zelfs onbewust belazert worden ;-)

Ik zit niet echt te wachten op films e.d. die door Heineken (een van de grootste [gelegaliseerde] drugsleveranciers) “gesponsord” worden, of door welke multinational, grote fabrikant of dienst dan ook.
Voordat je het weet krijg je een “Ritalin-produktie” over drukke kinderen e.d.
Maar goed ieder zijn/haar meug.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 Frens

@43: Die hadden dat geleerd van het amerikaanse neefje van Freud, Bernays, uitvinder van de PR.

  • Vorige discussie