Polen schuift verder op naar het westen

Foto: Polen voor en na WOII copyright ok. Gecheckt 30-10-2022
Serie:

ELDERS - Tien jaar na de toetreding van de eerste Oost-Europese staten tot de EU krijgt Europa met Donald Tusk een Poolse president. Hij werd deze week betrokken in een anti-Russisch incident, veroorzaakt door een oud-collega. En hij zal nog moeite moeten doen om zijn eigen land mee te krijgen in de Europese energiepolitiek.

De Poolse parlementsvoorzitter Sikorski, tot voor kort nog minister van Buitenlandse Zaken, werd deze week in de Amerikaanse internetkrant Politico geciteerd met de bewering dat Poetin ex-premier Tusk in 2008 had voorgesteld Oekraïne te delen in een Russisch en een Pools deel. Polen in rep en roer. De oppositie eiste meteen zijn aftreden. Sikorski moest gas terugnemen: het interview was niet geautoriseerd, zijn woorden waren wat te ruim geïnterpreteerd, hij was zelf niet eens aanwezig bij het gesprek waarin Poetin de gewraakte uitspraken deed, het was waarschijnlijk een opmerking die verwees naar de geschiedenis van Polen en misschien was het allemaal wel helemaal niet zo gezegd. Misschien moet Sikorski eens met Timmermans gaan praten over omgang met de media.

Maar ondertussen zoemt het citaat over Poetin wel de wereld rond. En het is volledig in de lijn met andere uitspraken die Sikorski en de Zweedse oud-minister Bildt in het Politico-artikel doen: Poetin is een neo-imperialist. Zo klinkt het in de nieuwe koude oorlogstaal: na de bezetting van de Krim is de stemming in Rusland en bij Poetin volgens Sikorski omgeslagen: “This was the moment that finally convinced all doubters and turned all heads. This was Napoleon after Austerlitz. This was Hitler after the fall of Paris. This was the moment that finally centralized everything into the hands of Vladimir Putin.” Het zijn bepaald geen diplomatieke woorden van een voormalige minister van buitenlandse zaken over zijn grote buur.

Tusk had volgens Sikorski wijselijk niet gereageerd op Poetin’s proefballonnetje om Oekraïne te delen. Polen is zelf in de geschiedenis meermalen opgedeeld tussen machtige buurstaten (zie het kaartje hierboven, de blauwe grens is van Polen vòòr en de rode van Polen ná WOII). Het is moeilijk voorstelbaar dat Polen nog een keer mee zou doen aan het verleggen van grenzen. In het Polen van Tusk en Sikorski wegen de goede relaties met het westen inmiddels veel zwaarder dan de banden met Rusland.

Als voorzitter van de Europese Raad wachten Tusk nog diverse lastige opgaven op weg naar integratie met de oudere Unieleden. Hij zal bijvoorbeeld te maken krijgen met het streven naar een gezamenlijke energiepolitiek die Europa minder afhankelijk moet maken van Rusland. En met de klimaatdoelstellingen van de EU waarvoor volgens de Commissie een daling van de CO2 uitstoot van 40% in 2030 gerealiseerd moet worden. Voor Polen onacceptabel, zegt de nieuwe premier Ewa Kopacz, opvolgster van Tusk. Polen is voor zijn energie nog erg afhankelijk van kolen en wil zich niet binden aan het Russische gas. Andere landen zullen wellicht extra inspanningen moeten doen om de gestelde doelen toch te halen. Zo werkt Duitsland na een Atomausstieg nu ook aan een Kohleausstieg, al werken de energiemaatschappijen daar nog niet van harte aan mee.

Polen is van de grote Oost-Europese landen misschien wel het verst opgeschoven in de richting van de westerse EU-landen. En het profiteert volop. Maar voor de euro is er nog onvoldoende steun. Toch zal ook Polen volgens de afspraken na verloop van tijd de euro moeten gaan invoeren. Dan moet er nog wel wat draagvlak gewonnen worden bij de Poolse bevolking. Bij de Europese verkiezingen was er weinig enthousiasme te bekennen, minder dan een kwart van de kiezers kwam opdagen. Van de 51 Poolse zetels zijn er 23 naar de Europese Volkspartij (christendemocraten) gegaan en 19 naar de Conservatieven. Een van Polen’s onafhankelijke leden van de uiterst rechtse KNP heeft de EFDD, de groep van UKIP, onlangs gered van de ondergang nadat een Letse afgevaardigde er uit was gestapt. Politiek gaat in Polen van rechts tot extreem-rechts.

Deze week werd een extreem-rechtse bende ingerekend in Bialystok, in het  noordoosten van Polen, “een broeinest van ultranationalisme en racistisch gemotiveerde misdaden”.  Niet ver van daar is een strijd losgebarsten over de plannen om opnieuw lijken op te graven uit een massagraf van Joden die in de Tweede Wereldoorlog door Polen zijn vermoord. Sommigen zeggen dat je de doden met rust moet laten, anderen willen niet weglopen voor de geschiedenis. Vanaf volgende week is er voor Polen een nieuwe gelegenheid om in de spiegel te kijken in het gloednieuwe Museum voor de Joodse Geschiedenis.

Reacties (2)

#1 roland

@0: “Zo werkt Duitsland nu ook aan een Kohleausstieg”
– we lezen in de verwijzing: “Doch von einem Ausstieg ist gerade nichts zu spüren” en “hat die brandenburgische Landesregierung erst dieses Jahr einen neuen Tagebau genehmigt … Auch im Rheinland sind neue Tagebaue geplant.”
– ofwel werken aan verdere uitbreiding!

  • Volgende discussie
#2 Sasha Berkman

Polen heeft zich ontwikkeld tot een koekoeksjong in het europesche nest. Het is een agent van de amerikanen die de europesche belangen saboteert. Ik herinner ook nog even aan de rol die Polen speelde in het geheime martelgevangenissen carousel van de CIA. Ze hebben zich met huid en haar aan de amerikanen overgegeleverd. Ze verdienen het om uit de EU geschopt te worden IMO.

  • Vorige discussie