ELDERS - De Poolse economie groeit. Maar de werkloosheid blijft hoog.
Fiat verplaatst de productie van de Panda uit het Poolse Tychy naar Napels. Dat kost 1450 werknemers hun baan. De auto-industrie heeft in heel Europa, met uitzondering van Duitsland, te maken met dalende omzetten. ‘Terwijl de Duitse autofabrikant Volkswagen een marktaandeel van 25 procent heeft, hebben zijn twee Franse concurrenten, die nog maar een op de vijf auto’s in Europa verkopen, de grootste moeite om het hoofd boven water te houden in de huidige crisis in de auto-industrie,’ klaagt Le Monde. Ook de Belgische en Britse auto-industrie moest het afgelopen jaar mensen ontslaan.
De voorrang die het Italiaanse Fiat aan zijn landgenoten geeft betekent een nieuwe slag voor de Poolse arbeiders in de regio Silezië, al jaren gebukt onder werkloosheid en alle grillen van de economische conjunctuur.
De Poolse economie als geheel groeit, maar -anders dan in vergelijkbare Midden-Europese landen- blijft de werkloosheid erg hoog, in december 2012 13,4 procent. De eurocrisis heeft de economische ontwikkeling in Polen nauwelijks geremd. Het land behoort wereldwijd tot de groei-economieën. Met Turkije, Indonesië, Mexico en Zuid-Korea zit Polen in een groep (TIMPS) die de oudere groeilanden, bekend onder de afkorting BRIC, naar de kroon steken, schreef NRC Handelsblad afgelopen dinsdag.
Booming business heeft Polen inmiddels veranderd in een reclame-jungle. Maar voor veel Polen blijft het bij kijken. De sociale ongelijkheid groeit. De onrust in het land zorgde vorig jaar november voor gewelddadige rellen met nationalisten.
Onder jongeren is de werkloosheid zoals in andere Europese landen hoger dan gemiddeld. In Polen staan 400.000 jongeren, 27,8 procent van de groep onder de 25 jaar, geregistreerd als werkloos. Jedrzej Bielecki relativeert deze cijfers in Dziennik Gazeta Prawna. Er wordt volgens hem in deze statistieken geen rekening gehouden met al die jongeren die studeren, een beroepsopleiding volgen, reizen of uit vrije keuze niets doen. Als je zou uitgaan van cijfers voor jongeren die niet werken en ook geen opleiding volgen kom je voor Polen in de categorie tussen 15 en 29 jaar op een percentage van 15,5 procent. Dat scheelt nogal wat. Ook voor andere landen waar hoge jeugdwerkloosheidscijfers worden gemeld zou een lager cijfer reëler zijn volgens Bielecki. En omdat de jeugd met betere opleidingen een goede concurrentiepositie heeft ten opzichte van ouderen wil hij niets horen van kwalificaties als “de verloren generatie.”
De werknemers van Fiat uit Tychy, die vanaf vandaag werkloos thuis zitten, zullen deze relativering van de werkloosheid met gemengde gevoelens aanhoren. Hun toekomst is buitengewoon onzeker en van de regering hoeven zij weinig te verwachten. In Warschau ziet men, nu de Eurocrisis wat schijnt af te nemen, reikhalzend uit naar de invoering van de euro. Gegeven het nationalistische sentiment onder de recente onrust zal die overgang waarschijnlijk niet probleemloos verlopen.