Overleven verplicht

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol


Volgende week zaterdag is het precies 25 jaar geleden dat een van de meest tragische gebeurtenissen uit de geschiedenis van de Nederlandse journalistiek plaats vond. In El Salvador werden IKON-journalisten Koos Koster, Hans ter Laag, Jan Kuiper en Joop Willemsen doodgeschoten door soldaten van het regeringsleger.

Koos Koster (midden op de foto) was een geëngageerd journalist die grote betrokkenheid toonde met de slachtoffers van dictatoriale regimes in Latijns-Amerika. Deze betrokkenheid is hem uiteindelijk noodlottig geworden. Verschillende organisaties en nabestaanden zullen volgende week de dood van de journalisten herdenken: Overleven Verplicht

Bovengetekende mocht in de hoedanigheid van burgerjournalist een bijdrage leveren aan de publicatie voor deze herdenking. Deze bijdrage focust op de veranderingen die het internet en weblogs hebben gebracht voor geëngageerde journalistiek. Want 25 jaar later hebben de mensen waarvoor Koos Koster het destijds opnam zelf de mogelijkheid om de wereld te vertellen over mensenrechtenschendingen en onderdrukking. Baghdad Burning, Kareem en Glutter zijn slechts een paar voorbeelden. Of de wereld er vrijer door is geworden valt noch te bezien, maar de sleutel tot ‘verplicht overleven’ wat Koos Koster deed ligt nu in handen van miljoenen mensen, dictators houden daar niet van.

Reacties (25)

#1 HansR

Dat is een hele eer om daaraan mee te mogen werken. Ik kan me de schok van dat nieuws nog goed herinneren. De hele bizarre oorlog in El Salvador trouwens nog. Goed om daar in brede context aandacht aan te besteden.

Wat betreft internet kun je natuurlijk vele kanten belichten en ik ben benieuwd naar je bijdrage. Maar evenzo kun je eigenlijk weten dat het altijd fout is – nou ja, makkelijk te bekritiseren is beter – wat je schrijft: het internet is nog zo jong dat de werkelijke effecten nauwelijks in te schatten zijn. Moeilijk onderwerp!

Wel kun je al zien dat de dictaturen al weer met de onderdrukking beginnen (de censuurpogingen enz…) Internet is dus echt een gevaar voor dictators en dictatoriale regiems en inderdaad een sleutel. Zowel kranten als radio en televisie (om maar drie massamedia uit het recente verleden te noemen) zijn uiteindelijk ingekapseld door de heersende machten. Is dat niet het lot van alle communicatie?

Het zou werkelijk een breuk met de geschiedenis zijn als de (wereld)bevolking en masse vrij zou kunnen communiceren.

Of dat situaties als in El Salvador zou voorkomen waag ik trouwens nog te betwijfelen.

  • Volgende discussie
#2 Peter

Tirannie is nog ouder dan de weg naar Rome. De geschiedenis van boekdrukkunst naar internet heeft het niet uit de wereld geholpen. Het enige dat is veranderd, is dat talrijke regimes ‘slimmer’ de media (inclusief internet) weten te manipuleren, zodat men minder snel op de noodrem hoeft te trappen als er een vervelende journalist opduikt. Volgens mij komen er vandaag de dag alleen og journalisten om het leven als ze in gebieden opereren waar men nogal achterloopt qua beheersing van de media.
Er ist volgens mij maar één optie voor de Sargossoiaanse internet-journalistiek: blijf absoluut onafhankelijk! Ga in je publicaties zover mogelijk en mocht je dan ooit een virtuele dood sterven omdat internetprovidewrs onder druk worden gezet door regimes die zich bedreigd voelen, dan komt dat heus wel in het overige nieuws. Er is dan altijd een kans dat bepaalde processen ineens versnellen, zoals in Nederland de publieke opinie en de daaropvolgende overheidsstellingname rap veranderde bij de dood van Koos Koster, c.s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Verbal Jam

Net als HansR herinner ik mij die gebeurtenis ook nog erg goed. Echt zo’n tragedie waarbij je nog precies weet waar je was en wat je deed toen je het nieuws hoorde.
Ik had een vrijkaartje gekregen voor het ABN tennistoernooi in Rotterdam. Op weg naar huis hoorde ik het nieuws op de autoradio. Het heeft diepe indruk op me gemaakt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 caprio

Altijd gevaarlijk om de geengageerdheid van de doden vooruit te projecteren in de toekomst naar ons heden. Welke partij suggereert U dat Koster zou hebben gekozen in de Irak oorlog (Baghdad Burning), die van de Amerikanen die een dictator omver wierpen en nu vechten tegen de terreur dictatuur van Al-Qaeda, Shiitische terreur of Sunni dictatuur, of voor Amerika en de gekozen regering van Irak?

Kiest Koster volgens U nu partij tegen de Chavez dictatuur en voor Amerika of tegen Amerika en voor Chavez? Jawel, vroeger was het een stuk eenvoudiger om links te zijn.

Enfin, er is niets op tegen natuurlijk, sterker nog, het is altijd prettig om in de marge van de vrijheidsstrijd in het Westen beetje mee te bleren met de echte helden.

Wat me altijd opviel aan dit soort van comittees was (toen ik er zelf mijn stage liep bijvoorbeeld) was dat het een anachronisme is van heb ik jou daar: 50ers met een oud-linkse Che-Guevara romantiek die op Wordperfect Windows 3.1 pc-s hun anti-Kapitalistische pamfletjes schrijven over de Derde Wereld en de Duivel Amerika. Ben er toen ontzettend op afgeknapt, zoals ik later op de restanten van de ideele mensheid ben afgeknapt en mijn bekeerde tot het irrationele burgerlijke anarchisme.

Toch fijn dat mensen als Koster in 2006 tenminste de Nobel prijs winnen. Volgt u de politieke situatie in Bangladesh nog de laatste dagen trouwens? Revoluties die de TV niet halen vond ik altijd het sympathiekste.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 caprio

@HansR: “Een hele eer”
Ach, het is maar een committee van 10 tot 15 ge-engageerde 50ers met studie-vrinden in subsidie instellingen en een schat ervaring aan project plannetjes schrijven voor non-profits met verouderde doelstellingen en foci, ik zou het niet willen overschatten. Symposia is typisch voor de jaren 60 generatie (waar ik doorgaans graag mijn keutels op doneer), voor nieuwe propaganda zaken en engagement moet u toch echt bij de nieuwe media zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 HansR

@Caprio
Ben er toen ontzettend op afgeknapt, zoals ik later op de restanten van de ideele mensheid ben afgeknapt…

Ik lees het uit elke letter, uit elk woord, uit elke zin.
De frustratie zit diep, heel diep.

…voor nieuwe propaganda zaken en engagement moet u toch echt bij de nieuwe media zijn.

Je hebt een punt als je hiermee probeert te zeggen – waar ik niet helemaal van overtuigd ben – dat de ideeën en idealen uit 1982 op dit moment niet meer aan de orde zijn.

Maar persoonlijk heb ik nog niet de overtuiging, dat de huidige tijd werkelijk geëngageerd is. En wat propagandazaken erbij doet is mij eigenlijk helemaal niet duidelijk. Ik zie geen positieve associatie met propaganda.

Dus als je hier probeert te zeggen dat we 1982 maar moeten vergeten omdat het toen shit was en nu veel beter dan volg ik je niet (zonder daarmee te zeggen dat het in 1982 veel beter was). En ik volg je ook niet als je probeert te zeggen dat de handelwijze van de IKON-jhournalisten onjuist was omdat ze vandaag de dag wel aan de “verkeerde kant” gestaan zouden hebben.

Eigenlijk volg ik je dus helemaal niet.

En als de 50ers hen zouden vergeten denk je werkelijk dat de 20ers aan hen zouden denken? Of in breder context – als je vindt dat die 50ers ouwe lullen zijn die hun tijd maar weg moeten drukken – moeten we alles wat geweest is maar vergeten? Je wekt toch een beetje die indruk.

Of ben je net 16 en hang je nog in je “schop tegen alles dat ouder is dan ik”-fase?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 caprio

@HansR: Koster heeft geen enkele actuele betekenis meer. Ik had het ook zo kunnen formuleren, maar dat is zo kort, zonder omhaal, dan had het leeg, hol en inhoudsloos geleken, dan had het de schijn gehad van het ontbreken van een filosofisch fundament, hetgeen nu tenminste verdekt is.

Overigens heb ik juist vanwege mijn expressieve uitdrukkingswijze en mijn herboren ideologie van het irrationele burgerlijke anarchisme, geen enkele last van enige frustratie wat dan ook. Ik geloof dat de onderdrukt ge-rationaliseerde emoties van de Nederlandse cultuur dat niet zo goed aanvoelen/cq.begrijpen, en eigenlijk zou ik dan ook helemaal geen Byronesque discussies moeten voeren op Nederlandse digitale symposia.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Meester

Ben eigelijk wel eens met Caprio. (Maar weet niet wat er 25 jaar geleden gebeurd is, wil geen mensen voor het hoofd stoten.)
Maar je vergelijkingen in de keuze sadam of bush, chavez of bush? Vind ik wel sterk in antwoord op de vraag: wat zijn de idealen, wie verkondigd die, en wat zijn de resultaten?

Maar je kunt je afvragen hoeveel medelijden je moet hebben met een journalist die naar Irak toe gaat, om daar te schrijven over wat de amerikanen allemaal fout doen, zich ook niet laat beschermen, en dat binnen een week met de dood moet bekopen.
Vrijheidstrijden is leuk. Maar voorlopig resultaatloos en verderf zaaiend. Misschien moeten we ons er eens wat minder tegen aan bemoeien..

@HansrR, wp 3.1 is meer dan 16 oud en het verdere taalgebruik van Caprio, doet vermoeden dat….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 caprio

@Meester: mijn tijdsgebonden denkpatronen zijn volkomen vervormd door het ontbreken van impressies uit de televisie en mijn cultureel identiteitsverlies als immigrant, bovendien lees ik voornamelijk goedkope tweedehands literatuur, zodat mijn tijdsbewustzijn nog verder achterloopt bij mijn biologische klok, nodeloos om te zeggen dat ik geschiedenis studeerde ooit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Crachàt

Een vrijheidsstrijder heeft steun van een Kamp.
Het is onkies de vrijheidsstrijder van Toen te romantiseren door hem te vergelijken met nu tout court, bij ontstentenis van een Kamp, vandaag de dag. Of het moesten religieuze blockheads zijn.
Het enige ethically worth killing for blijkt de waarheidszoekende (al dan niet burger-)journalist te worden, met ons aller Rusland op kopski.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 HansR

@Caprio
Koster heeft geen actuele betekenis meer. Eens.
Het gaat ook niet om de actuele betekenis maar om de herdenking en bijkomende symboolbetekenis. Een mogelijke aha-erlebnis bij een nieuwe generatie die verder rolt. Je geeft me verder niet de indruk dat je dat je reet zal roesten dus we gaan er verder maar ook niet op door.

…en eigenlijk zou ik dan ook helemaal geen Byronesque discussies moeten voeren op Nederlandse digitale symposia.

Misschien moet je inderdaad je keuzes maken en verder alleen nog maar je cultureel identiteitsverlies als immigrant koesteren om je herboren ideologie van het irrationele burgerlijke anarchisme verder te ontwikkelen. Je hoeft je dan in elk geval niet meer druk te maken om onze onderdrukte ge-rationaliseerde emoties van de Nederlandse cultuur.

Houdt ons overigens, als je het noodzakelijk vindt, op de hoogte van je achterlopende cultureel tijdsverloren erupties. Onze onderdrukte ge-rationaliseerde emoties van de Nederlandse cultuur spelen bij het uitwisselen van informatie toch geen rol.

Geschiedenis gestudeerd?
Prachtig. Maar als dat oplevert dat alles wat niet in jou denkraam te pas komt moet worden genegeerd ben je niet beter dan al die historici die het verhaal vertellen zoals de heersers (bestuurders) het graag willen horen.

Cultuur en geschiedenis.
Opium voor intellectuelen.
Dream on.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 zutman

“Ben er toen ontzettend op afgeknapt, zoals ik later op de restanten van de ideele mensheid ben afgeknapt en mijn bekeerde tot het irrationele burgerlijke anarchisme.”

Van de ene berm in de andere geschoten. Koersvastheid is niet je forte?

“nodeloos om te zeggen dat ik geschiedenis studeerde ooit.”

Inderdaad. Je had het voor je kunnen houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 caprio

@HansR: nee, negeren raad ik ten stelligste af, maar de zinloosheid of dan op zijn minst de futiliteit van onze zingeving erkennen, lijkt me toch wel de minste intellectuele inspanning die men zou kunnen leveren. Daarmee geef ik impliciet al aan dat dit soort ideologische bindings-rituelen mij niet interesseren, maar dat had u al begrepen uit mijn irrationele burgerlijk anarchistische geloofsbelijdenis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 caprio

Trouwens als echte Werther-iaan moet ik natuurlijk wel toegeven dat ik Koster enorm benijdt om zijn heroische dood.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 HansR

@Caprio
…dat dit soort ideologische bindings-rituelen mij niet interesseren…
Ja, dat had ik al begrepen.

…maar de zinloosheid of dan op zijn minst de futiliteit van onze zingeving erkennen…

Dat vind ik dan weer erg interessant. Bijna een religieus standpunt. Maar er is natuurlijk wel een enorm verschil tussen zinloosheid of futiliteit.

zinloosheid van zingeving kan ik niet erkennen. Zingeving is per definitie niet zinloos. Of de zingeving van het bestaan futiel is? Persoonlijk denk ik wel. Jij ook als ik het zo begrijp. Maar naar mijn mening gaat het te ver om vervolgens dan maar alles te relativeren en als zinloos weg te werpen.

Binnen die futiliteit kun je natuurlijk nog wel de betrekkelijkheid van bepaalde zaken her en erkennen. Het feit dat ik futiel ben in het universum wil nog niet zeggen dat ik ten op zichte van de medemens futiel ben.

De bestaanszin t.ov. de medemens is gelijk aan mijn verhouding tot die medemens en mijn verhouding tot de kosmos of de bestaanszin in abstracte zin heeft daar niets mee te maken en is volstrekt irrelevant.

Ik neem aan dat ik de relatieve positie van de zin van het bestaan hiermee in het kort een afdoende stabiele positie t.o.v. de mensheid en de kosmos heb gegeven.

Toch een soort geloofsbelijdenis. Maar of die irrationeel, burgerlijk en anarchistisch is betwijfel ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 HansR

Heroïsche doden hebben niets aan de heroïek. Heroïek is Wagneriaans en derhalve pas echt futiel. Wat Wagner trouwens zelf ook aantoont. In absolute zin futiel dus: noch de dode, noch de overlevende heeft er uiteindelijk iets aan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Jan de vries

Ik dacht dat carlos wel hield van een beetje bloedvergieten

https://sargasso.nl/archief/2005/07/08/blij-met-terrorisme

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 caprio

@HansR: “De bestaanszin t.ov. de medemens is gelijk aan mijn verhouding tot die medemens”

Op zich valt er niets tegen deze stelling in te brengen als je begint met de vooronderstelling dat zingeving futiel is, dat andermens futiele zingeving jouw bestaan dan zin geeft, valt niet te ontkennen, dat is wat er gebeurd, maar die zingeving van die anderen is dan weer te waarderen met de waarde van de vooronderstelling, en bij is die futiel bij mij zinloos, ik zou de zingevingsveronderstelling religieus noemen, zowel de jouwe als de mijne overigens, zoals die van iedereen, totdat we deze wetenschappelijk verklaart hebben.

Mijn verwachting is dat die verklaard gaat worden en terug gebracht gaat worden tot ‘zinloze’ chemische principes (en dan weer tot natuurkundige (in het engels klinkt het beter: physics), cq. physieke principes. Aangezien wij momenteel zijn veroordeeld tot abstracte filosofische principes als zin en betekenis, ipv element A en element B, kan ik jouw positieve futiliteitszin niet ontkennen momenteel.

Dat Heroiek futiel is (op zijn minst) onderschijf ik volkomen, hoewel ik ook romantisch genoeg ben om af en toe verleid te worden door de meer Amerikaanse zingeving van heroiek als transcendentaal/metaphysisch betekenisvol.

Op zich wel een filosofisch (zinloos) proefschrift waard trouwens deze discussie of het leven zinloos of futiel genoemd zou moeten worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 jb

Mijn verwachting is dat die verklaard gaat worden en terug gebracht gaat worden tot ‘zinloze’ chemische principes (en dan weer tot natuurkundige (in het engels klinkt het beter: physics), cq. physieke principes.

Dat is een wel heel plat reductionistische visie op wetenschap, een visie die vrijwel geen enkele filosoof nog zou willen of kunnen verdedigen. Met de (tijdgebonden) fysische beschrijving van processen is de betekenis van een term als ‘zingeving’ helemaal niet vastgelegd, laat staan verklaard. De veronderstellingen van zo’n reductionistische visie zijn zo enorm dat je welhaast een gelovige moet zijn om dit aan te hangen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Carlos

@JandeVries: gefeliciteerd u bent de 100ste dyslectische reaguurder die Carlos en Caprio door elkaar haalt.
Maar voortaan weer gewoon onder uw eigen nickname en niet vanachter een anonymizer reageren, si-vous-plait.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 MP

@Carlos,

Wie nog meer dan? pompompom

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 De andere Stefan

Caprio; Jou lekker lompe reactie is goed voor de discussie op een internet forum, maar niet meer dan dat. In het symposium zitten journalisten en oud-journalisten, en famillieleden en vrienden van de vermoorde journalisten. Voor hen betekend het symposium wel heel veel.

Wat betreft financiering: alles wordt gefinancierd, waar denk je dat het Nederlandse publiekbestel van rondkomt… overheidssubsidies of denk je dat het allemaal vrijwilligers zijn… Dank na man…

HansR: Koster heeft overigens nog steeds een betekenis: er zijn namelijk nog honderden journalisten die sterven tijdens de uitvoering van hun beroep. Het doel van het symposium is dan ook om rondom de herdenking de journalistieke discussie over journalistiek engagement te bediscussieren. Veel media gaan aandacht besteden aan het symposium… Meer informatie http://www.overlevenverplicht.nl

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 analist

El Salvador was 25 jaar geleden hot news net zoals nu Irak is. Een bloedige burgeroorlog zonder respect voor mensen met doodseskaders, zoals nu in Irak.
Namen en plaatsen veranderen wreedheden, botte machtspolitiek en zinloos geweld niet.
Ondanks internet is er verslaglegging nodig door proffesionals die de moed hebben hun visie neer te schrijven en te toetsen in de omgeving waar het plaats vindt.
Herdenken is belangrijk, het is een moment van inkeer en beschouwing, reflectie.
Ik heb de laatste strubbelingen van de burgeroorlog eind jaren tachtig aan den lijve ondervonden, ik heb er 4 jaar gewoond. Mijn vrouw is Salvadoriaanse en ook in haar familie vallen slachtoffers te betreuren.
Het ontbreken van respect voor elkaar en voor het leven leidt tot onverkwikkelijke situaties.
Het individualisme is momenteel “cool’. Betrokkenheidheid met de omgeving of maatschappelijk geëngageerd is iets voor “oude lullen” is iets wat ik uit de bovengeschreven discussie haal. Uiteraard gaan de “oude lullen” hier tegen in. Wat dan jammergenoeg op de achtergrond verdwijnt is het onderwerp waarmee het begon.
Maatschappelijk geëngageerde journalisten die hun leven verloren hebben tijdens hun werk moet je die herdenken, of moet je er bij stilstaan?
Met respect sta ik er bij stil.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Verbal Jam

Oef, gelukkig krikt analist het niveau weer een beetje op. Ik vreesde al in een chatbox te zijn beland met aangeschoten corpsballen.
En laten we het nu gewoon fijn voor Carlos vinden dat hij mee mocht doen met die publicatie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Carlos

Als ik tzt officieel bericht krijg van de uitgever dat ik de tekst hier mag posten dan doe ik dat alsnog, by the way…

  • Vorige discussie