De bemoeizuchtige overheid

De afgelopen tijd valt het mij op dat de overheid steeds meer vadertje en moedertje aan het spelen is. “gewenst gedrag” wordt gepromoot, “ongewenst gedrag” wordt ontmoedigd, of zelfs gestraft. Op zich niets mis mee, maar zodra ministers uitspraken gaan doen als “Het snoeprek weg in de supermarkt” gaan ze te ver. Net als bijvoorbeeld bij de voorgestelde snacktax, accijnzen op sigratten, gordel om en licht aan op de fiets bemoeien ze zich met iets waar ze zich verre van dienen te houden. Het resultaat? Een bureaucratisch systeem waar een fietser een boete krijgt als zijn achterlicht knippert in plaats van constant brand en iemand die nog even zijn auto verplaatst op een parkeerterrein een boete krijgt wegens het rijden zonder gordel.

Deze verantwoordelijkheden liggen niet bij de overheid, maar bij de burger zelf. Zonder gordel rijden? Prima, je hebt er alleen jezelf mee. Zonder helm? Idem.
Er zijn andere en betere manieren om dit af te dwingen. Denk bijvoorbeeld aan verzekeringen. Wil je bijvoorbeeld zonder gordel rijden? Dat mag, maar dan betaal je meer premie. Als je belooft met gordel om te rijden, je doet het niet en krijgt een ongeluk? Dan krijg je de eerstkomende jaren een sterk hogere premie aan je broek. Overgewicht, roken? Meer betalen.

Zo raak je de mensen directer in hun portemonnee. Dat lijkt me een stuk effectiever dan halfslachtige boetes en accijns op pakjes sigaretten. Als je vier keer per jaar een groot bedrag moet betalen dan piepen de meesten wel anders. Dan wordt het opeens erg duidelijk wat je allemaal voor andere leuke dingen had kunnen doen.

Maar dat zegt niet dat we alles maar toe moeten laten. Zodra het gaat om gedrag waarmee je anderen in gevaar brengt, dan hoort de overheid wel in te grijpen.