ELDERS - Het ruimen van dassen dreigt in Engeland een averechts effect te krijgen. De kwestie verdeelt de Britse samenleving al langer dan vandaag.
Met tbc besmette dassen bedreigen de Engelse veestapel. In de afgelopen 10 jaar hebben boeren 28.000 koeien door Bovine TB verloren. Kosten voor ’s lands schatkist: £100m. In twee getroffen gebieden Gloucestershire en Somerset is na zware druk van boerenorganisaties toestemming gegeven om de dassen te ruimen. Maar dat lukt nog niet erg. In Gloucestershire is na afloop van de proefperiode slechts 30% van de dassenpopulatie geruimd.
Dassen zijn een beschermde diersoort. De toestemming om de dassen af te schieten gold dan ook voor een beperkte periode. Nu overweegt de regering verlenging van deze periode. Maar dat stuit op heftig verzet. Badger Trust, een dierenbeschermingsorganisatie heeft juridische stappen aangekondigd. En er komt ook kritiek uit wetenschappelijke hoek. Het gevaar is namelijk groot dat de verspreiding van de ziekte nog veel meer schade gaat aanrichten omdat de dassen worden opgejaagd. David Macdonald, wetenschappelijk adviseur van Natural England roept nu op de ruiming onmiddellijk te stoppen. Hij verwijst naar een langlopend onderzoek dat heeft uitgewezen dat het ruimen alleen effect heeft als het snel gaat en volledig resultaat heeft. De bekende televisiepresentator Sir David Attenborough valt hem bij: ‘Why do they spend a lot of time and money doing careful scientific studies and then simply ignore the results?’
Dassen leven in vaste groepen, zeggen biologen. Als je een besmettelijke ziekte onder de knie wilt krijgen moet je deze sociale structuur niet verstoren. Vaccinatie van dieren die nog niet besmet zijn zou wel kunnen helpen. Anders dan in Engeland heeft de regering van Wales wel tot vaccinatie van de dassen besloten. Het is effectief en brengt minder risico’s met zich mee op ongelukken, zeiden de voorstanders in een BBC-uitzending dit voorjaar. Het is niet duidelijk waarom de Engelse autoriteiten blijven vasthouden aan het afschieten van de dassen. Jeff Hayden van Badger Trust wijt het aan de feodale houding van de Engelse regering tegenover dieren die in het wild leven. “We komen niet alleen in actie om de dieren te beschermen maar ook om te voorkomen dat we hier terugvallen naar de Middeleeuwen.”
Dr Angela Cassidy onderzocht debatten in de media over dassen. De publieke opinie in Engeland is al meer dan 200 jaar verdeeld over de waardering van dassen. Boeren claimen het recht schadelijke dieren op hun land uit te roeien. Dierenvrienden komen, geïnspireerd door populaire kinderboeken en tv-series, op voor een publiek belang om de dassen met rust te laten. Het is een door emoties gedomineerd debat. Wie gaat er in dit land over de wilde dieren? Zijn ze van de landeigenaar of van ons allemaal? Cassidy betwijfelt of op wetenschappelijk onderzoek gestoelde argumenten voor de aanpak van dassen nog iets kunnen veranderen aan de conflicterende standpunten.
Kan de regering hier dan niet de rol van scheidsrechter op zich nemen? Milieuminister Owen Paterson heeft er nog geen blijk van gegeven met zijn uitspraak dat de tegenstanders van het ruimen van de dassen zich laten leiden door “Wind in the Willows sentimenten”, hiermee verwijzend naar een populair kinderboek.
Kunnen de koeien dan niet gevaccineerd worden, vraag je je af. Dat blijkt problematisch. Er is een vaccin, maar dat maakt de diagnostische test of er sprake is van tb of niet onbetrouwbaar. Daarom is het in de EU verboden en loopt Engeland het risico dat de export wordt getroffen als het dit vaccin toch gaat gebruiken. Aan een alternatief wordt wel gewerkt, maar dat vereist nog veel tijd.
Voordat het zover is lijkt het voorbeeld van Wales nog het meest aantrekkelijk. Maar kunnen de autoriteiten alle sentimenten opzij schuiven om hun kleine broer te volgen?
Reacties (12)
Ik ben wel verbaasd dat inenten niet leidt tot opjagen van dassen, en dat het effectiever is dan doodschieten.
Een das vangen om hem/haar in te enten lijkt mij nog moeilijker dan een das dood te schieten, dus de kans op succes lijkt mij kleiner.
(los daarvan vind ik inenten natuurlijk een fijnere actie).
@1: Ik begrijp dat men probeert gezonde dieren rond gebieden waar een besmetting heerst te vaccineren. Als ze opgejaagd worden zullen ze de ziekte in elk geval niet verder verspreiden.
@2: Maar waarom proberen ze de dassen niet te vergiftigen? Of waarom werken ze niet met vallen of klemmen? Kan dat “technisch” niet? Of is de das daar te slim voor? Ben ik trouwens absoluut geen voorstander van hoor.
Misschien kunnen ze gewoon “life-traps” gebruiken. Dat is een valletje dat de dieren niet doodt maar alleen vangt. Worden ook veel gebruikt voor biotoop onderzoekjes. Ik weet in ieder geval dat ze voor muizen en kleine knaagdieren wel bestaan.
Engeland is een (ei)land dat met de natuur een soort haat-liefdeverhouding heeft en jagen op dieren was voorheen vooral besteed aan de adel, denk maar aan de vossenjachten met behulp van honden. Dat ze alleen het plan hebben om alle (Britse) dassen af te maken omdat een deel met tbc is besmet vind ik ronduit schandalig! Als er nou bijvoorbeeld vossen met hondsdolheid zijn besmet kun je dat prima oplossen met vaccins, verstopt in vlees die dan aan de vossen worden gevoerd.
Of ze nou in Engeland erom staan te springen om daar weer de wolf in te gaan voeren betwijfel ik nogal al zullen wolven niet bijster snel op dassen jagen daar die nogal (super)taai zijn en uiterst agressief kunnen zijn! Sommige dierenliefhebbers wensen misschien in stilte dat besmette dassen mensen gaan bijten die op hen jagen en zij zullen geen greintje medelijden hebben met jagers en boeren die overwegend anti-das zijn. Wilde zwijnen zijn niettemin al een aantal decennia’s, na 300 jaar afwezigheid nadat ze door jagers werden uitgeroeid, weer terug in Engeland en ironisch genoeg door toedoen van zwijnenfokkers die de wilde varkens als mestvarkens hielden. Velen ontsnapten of werden opzettelijk losgelaten voor de jacht. Of een aantal van die wilde zwijnen zijn besmet met varkenspest weet ik niet maar om die allemaal af te schieten lijkt me nog veel moeilijker en vrijwel onuitvoerbaar.
Mochten ze eventueel toch wolven loslaten in Engeland in de hoop dat die op vossen, dassen, herten en zwijnen jagen dan is het weer te hopen dat die niet lijden aan hondsdolheid! En als mensen weer bang gaan worden voor wolven zouden ze Ierse wolfshonden kunnen aanschaffen en die allemaal Gelert noemen om de wolf bij mensen weg te houden of anders de wolven eventueel tegen hondsdolheid in te enten .
Intrinsieke waarden versus economische belangen.
Eindeloos langs elkaar heen discussiërend. Een keer een debat meegemaakt – nertsenfokkers versus dierknuffelaars. Ongelooflijk!
In het VK houden ze niet zo van gepolder als ik de uitspraak van de minister lees.
En ik wist niet dat dierenliefhebbers zich lieten/laten inspireren door kinderboeken. Want dat doet me denken aan de kinderachtige/meisjesachtige naïeviteit van Hedweg in de Koele Meren des Doods van Frederik van Eeden. Het liep niet goed met haar af, ze eindigde als heroïneverslaafde prostitué in Parijs.
@1: als je een dominant dier doodschiet, komt het territorium vrij. Vervolgens neemt de buurman dat in, als die vrijgekomen plek beter is dan de zijne (en daar is kans op, er is altijd strijd om de beste gebieden). De plek van die buurman komt dan vrij. Vervolgens komt daar weer ruimte. Etc. etc
Nou zal het schieten van 1 dier niet zo veel effect hebben, maar als er een aanzienlijk deel van de populatie wegvalt door zulke acties, dan kan dat tot een flinke volksverhuizing leiden – veel meer dan je op grond van de directe sterfte zou verwachten.
Bij inenten zal dit allemaal niet gebeuren. De dieren blijven echt wel in hun eigen gebied na het inenten, ook al hebben ze stress ervaren.
Ook van andere soorten is bekend dat het wegvallen van veel dieren tegelijkertijd de hele sociale structuur overhoop gooit en grote migratie binnen de populatie tot gevolg kan hebben. Het schieten van veel vossen kan rabies flink verspreiden.
Deze discussie zit helemaal op het verkeerde spoor.
Er is geen sprake van dat dassen verantwoordelijk zouden zijn voor de verspreiding van rundertuberculose, zoals in het artikel wordt gesteld. Het is al lang overtuigend bewezen dat de sector zelf verantwoordelijk is voor de verspreiding van rundertuberculose, voornamelijk door het vervoer van niet of slecht getest vee.
Een grote groep zoogdieren is ontvankelijk voor de bacterie Mycobacterium bovis, zoals in West-Europa koeien, knaagdieren, marters, huiskatten, honden, egels, vossen, edelherten en ook mensen. Ze zijn echter niet allemaal even vatbaar voor de ziekte. Dassen bijvoorbeeld blijken zeer resistent te zijn tegen de ziekte.
De keuze van de das als zondebok ligt dan ook bepaald niet voor de hand. In andere landen, waar rundertuberculose heerst, zijn daar dan ook andere wilde dieren voor uitgekozen.
In Nieuw-Zeeland de Opossum (buideldiertje), in Amerika onder meer het Witstaarthert en in Afrika de Wildebeesten.
Maar omdat dassen toch al een slechte reputatie hadden bij boeren en ze door hun leefwijze een relatief makkelijk doelwit zijn, worden ze sinds de jaren ‘70 bestreden.
In Ierland alleen al zijn 180.000 dassen gedood, eerst middels wurgstrikken, later door vergassen en het afschieten van gevangen dieren. De populatie is hier meer dan gehalveerd.
In Engeland is eind vorige eeuw besloten tot een grootschalig onderzoek in 30 proefgebieden in Engeland en Wales, waarbij gedurende een periode van 5 jaar meer dan 11000 dassen zijn gedood.
De leider van het onderzoek, Professor Lord John Krebs, toen adviseur van de regering, concludeerde vervolgens na 4 jaar studie dat het ruimen van dassen geen zinvolle bijdrage levert aan het voorkomen van de bestrijding van rundertuberculose, maar het zelfs zou kunnen verergeren.
Hij adviseerde ingrijpende controlemaatregelen rond het vervoeren van vee en effectievere methodes om de ziekte vast te stellen.
Het werd dus steeds duidelijker dat de boeren zelf een grote rol spelen bij de verspreiding van de ziekte.
Het feit dat runderen in Engeland relatief vaak besmet zijn met tuberculose, heeft alles te maken met de bedrijfsvoering aldaar en economische belangen. Met name Engelse boeren hebben een slechte reputatie qua bedrijfsvoering. Dit werd onlangs nog in 2011 bevestigd door een inspectie van de Europese Commissie, die een groot aantal misstanden aan het licht bracht op boerderijen in Engeland.
Vervoer van besmet vee is aantoonbaar een van de belangrijkste oorzaken van de verspreiding van rundertuberculose.
In Nederland en de rest van Europa is al lang geen sprake meer van rundertuberculose. In Nederland was de ziekte door een succesvol eradicatieprogramma al halverwege de vorige eeuw vijwel verdwenen en in 1994 is Nederland officieel vrij verklaard van rundertuberculose.
Naast onzorgvuldige bedrijfsvoering is het vee, door de huidige manier van huisvesting en omgang met dieren in de intensieve veehouderij, sowieso extra ontvankelijk voor allerlei ziektes.
De dieren moeten continu topprestaties leveren, wat gepaard kan gaan met een verhoogde vatbaarheid voor infecties. Selectie op economisch belangrijke productiekenmerken heeft geleid tot verlies aan genetische variatie en daarmee aan een toename van ziektegevoeligheid.
Ook het grootschalig preventief gebruik van antibiotica zorgt voor steeds meer resistente bacteriestammen.
Bovendien wordt het vee niet preventief gevaccineerd tegen rundertuberculose
De EU biedt handelsvoordelen aan landen die vrij zijn van besmettelijke ziektes en nog grotere voordelen voor landen die niet vaccineren.
Dit non-vaccinatiebeleid maakt de veestapel echter kwetsbaar voor infecties. Daardoor kan een doorgebroken ziektekiem snel om zich heen grijpen en rest weinig anders dan grootschalige ‘ruiming’.
Dat neemt niet weg dat de gevolgen voor individuele door rundertuberculose getroffen boeren dramatisch zijn.
Ze leiden een forse financiële schade (die overigens grotendeels door de belastingbetaler wordt betaald) en emotionele schade natuurlijk, wanneer alle runderen op een besmet bedrijf gedood moeten worden.
Zo blij deze boeren waren met de nieuwe Conservatieve regering, die de vaccinatieplannen van de Labourregering van tafel had geveegd, zo teleurgesteld waren ze, toen de dreigende ruiming vorig jaar in Engeland op het allerlaatste nippertje werd uitgesteld. De met de uitvoering belaste boerenorganisatie NFU had zich onder meer verkeken op het aantal dassen in de te ruimen gebieden, die veel te laag waren ingeschat. De huidige Conservatieve regering van Engeland heeft echter dit jaar deze plannen alsnog uitgevoerd en wilde dat in een proefproject in West-Somerset en West-Gloucestershire in totaal 6000 dassen (70% van de populatie) afgeschoten zou worden door de boeren
Dat dat niet zou gaan lukken was voor iedereen die iets af weet van dassen al lang duidelijk.
Gelukkig is er veel oppositie tegen deze plannen.
In Engeland woedt dan een verbeten strijd tussen de voor- en tegenstanders van de zogenaamde Badger- Cull, tussen de boerenlobby enerzijds en vrijwel alle onafhankelijke wetenschappers en de grote meerderheid van de publieke opinie anderzijds.
Dit zijn geen ‘sentimentele stedelingen, die in een sprookjeswereld leven’. Het overgrote deel van de Engelsen is tegen de ruiming en een petitie van dierenwelzijnactivist (en Queen gitarist) Brian May op de website van de regering leverde in korte tijd 155.000 proteststemmers op.
Natuurlijk zijn al deze mensen geen sentimentele dwazen maar gewoon verantwoordelijke inwoners van een beschaafd land, die reageren wanneer hun overheid van plan is een zwaar beschermd inheems zoogdier uit te roeien.
In oktober 2012 hebben 32 vooraanstaande wetenschappers, waaronder enkele ‘werelds meest toonaangevende dierziekte deskundigen, een ingezonden brief gestuurd naar ‘The Observer’, waarin ze de regering oproepen af te zien van de ‘stompzinnige ‘ plannen om dassen te ruimen.
De leider van het genoemde 7 jaar durende onderzoek naar de verspreiding van rundertuberculose, Lord Krebs, nu voorzitter van de Britse Academie voor Wetenschappen, noemt de huidige plannen stompzinnig en kent geen enkele (niet door regering betaalde) wetenschapper, die deskundig is op dit gebied, die het niet met hem eens is.
Bert Hesse
Das&Boom
Alsof dassen geen schade aanrichten.
Wie ooit een dassenburcht heeft gezien begrijpt dat boeren deze beesten alleen daarom al niet leuk vinden.
@8: Troost je, wilde zwijnen en loslopende honden kunnen ook enorm veel schade aanrichten op weilanden of in de bossen. Maar helaas zijn er voornamelijk milieuvervuilende en asociale mensen die bergen troep daar achterlaten of alles verpesten met lood uit hun geweren en vinden de boeren het soms leuk om menselijke jagers op hun landgoed te hebben? Als dassen ver van de bewoonde wereld vandaan blijven zijn ze voor ons zeker niét schadelijk.
@9:
Als dassen ver van de bewoonde wereld vandaan blijven zijn ze voor ons zeker niét schadelijk.
As is verbrande turf.
Zie eens tractoren wegzakken boven dassenburchten.
Dan heb ik het nog niet over omploegen van gazons, en groentetuinen.
@10: Tractoren kunnen ook wegzakken in drassige grond en waar men op oude slagvelden uit WO I gaat ploegen in Frankrijk (Verdun, Somme, Ieper, Arras enz.) lopen veel boeren meestal het risico om opgeblazen te worden door een onontplofte granaat die men niet heeft ontdekt! Het lijkt me eigenlijk nóg minder leuk om dieven, voetbalvandalen of allerlei relschoppers in een gazon of in een groentetuin te hebben. De eerstgenoemden roven soms een groentetuin leeg voor eigen consumptie of om groenten en fruit illegaal op de markt te verkopen en de laatstgenoemden gaan hun frustraties bijvoorbeeld koelen op een net gazon. Wie weet zouden die dassen weggehouden kunnen worden met onfrisse luchtjes die ze niet verdragen of anders met roofdieren zoals de wolf en de lynx. Helaas hebben boeren dit soort wilde dieren evenmin graag op een weiland, gazon of in een groentetuin maar loslopende honden en wilde zwijnen (wat ik al aangaf op @9) natuurlijk ook niet bepaald!
@11:
Heel boeiend.
De Franse boer die ik eens bezig zag, tevergeefs, de dassen die zijn bouwland ondergraven, uit te moorden, zal ik het verhaal overbrengen. t.z.t.
Hij zal daar heel blij mee zijn.