Afschrijvingen | Minder vakantie, goed voor de economie?

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Serie: ,

Elk jaar duikt er rond vakantietijd een interview op met econoom Arjo Klamer waarin hij de Nederlandse ‘vakantiecultus’ bekritiseerd. Onze hele economie lijkt gericht te zijn op het vieren van vakantie, het land ligt drie maanden stil, we raken er door ontregeld en het kost veel te veel geld – tot wel 14 procent van ons nationaal inkomen, dat ook nog eens voor een groot deel in het buitenland wordt uitgegeven. Door wat vakantie in te leveren zouden we zo maar eens het begrotingstekort of de stijgende zorgkosten kunnen betalen. Kan het inderdaad wel wat minder met die vakantie?

Volgens Klamer geven we zeven procent van ons inkomen uit aan vakanties en moeten we daar vanwege de door de vakantie misgelopen productiviteit nog eens zeven procent bij optellen. Klamer denkt dat vakanties ons dus tot wel 14 procent van ons BBP, dus zo’n 80 miljard euro, kosten.

Die eerste zeven procent lijkt me een redelijke schatting. Iets minder dan een maandsalaris. (Het CBS zit wel een stuk lager). Maar een groot deel geven we uit in eigen land en dat wat we in het buitenland uitgeven stroomt deels weer terug doordat we steeds meer ‘all-inclusive’ schijnen te boeken bij grote westerse touroperators. En vergeet niet: er zijn natuurlijk ook miljoenen buitenlandse toeristen die naar Nederland komen. Zo erg is het nou ook weer niet.

Die tweede zeven procent – dat wat we aan inkomen mislopen – lijkt me misschien wel een serieuzere kostenpost, zeker gezien de opsomming die Klamer geeft: Nederland ligt in juli, augustus en in de herfst-, kerst- en krokusvakantie plat, tijdens de acht maanden dat gewerkt wordt moet alles onder hoge druk worden afgewerkt. En werknemers zijn zowel in aanloop naar hun vakantie als na afloop ontregeld en dus niet productief. Wat betreft dat laatste: uit een onderzoekje van HP bleek de meeste Nederlanders inderdaad aangeven minder productief te zijn na vakantie – iets waar bijvoorbeeld de Duitsers veel minder last van hebben.

Maar de vraag is natuurlijk: wat gebeurt er met onze productiviteit als we onze vakantietijd decimeren? Zit werkend Nederland dan niet in no-time met een burn-out op de bank? Is het verlies aan productiviteit dan niet vele malen erger? Volgens Klamer niet, althans niet als we rustiger leren werken en elkaar niet aanpraten dat we ‘aan vakantie toe’ zijn. ‘Ik heb jarenlang in Amerika gewoond en daar hoorde ik dat nooit. Hoezo moet je nodig op vakantie? Dan werk je niet goed,’ aldus Klamer.

Ik weet niet of het een goed idee is om Amerika te volgen in deze. Amerika, de ‘no vacation nation’, waar je de helft tot tweederde minder vakantie hebt dan in Europa, doet het niet beter dan Nederland. Per gewerkt uur zijn we net zo productief. En of Amerikanen zo gelukkig zijn in hun werk: uit een recente peiling van Gallup onder Amerikaanse werknemers blijkt dat maar liefst 70 procent helemaal niet toegewijd is aan zijn baan, een deel is zelfs ‘actively disengaged’. Wie weet fleuren die Amerikanen wel helemaal op van een weekje Scheveningen.

Maar op een punt geef ik Klamer volledig gelijk: van de vakantie als statussymbool moeten we in ieder geval af. ‘There is probably no more obnoxious class of citizen […] than the returning vacationist,’ zoals een humorist ooit zei.

Reacties (16)

#1 Amateur Commenter

Goed gedefineerd probleem. Maar waarom moet de standaard oplossing in Nederland altijd zijn ‘kijk hoe Amerika het doet’?

  • Volgende discussie
#2 Joost

En alsof er opeens meer opdrachten komen voor het bedrijfsleven. Ja, ik zie in de zomermaanden een teruglopende vraag, maar we weten niet of er dan wel minder vraag is, of dat het gaat om een uitgestelde vraag. Als dat laatste het geval is betekent minder op vakantie gaan gewoon dat de productiviteit zal teruglopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Olav

@1: Cultureel imperialisme.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Kalief

Als die variatie die we in de Nederlandse winkels vinden is ontstaan doordat vakantiegangers die buitenlandse producten ook in hun eigen huis wilden hebben. Van voedsel tot snuisterijtjes. Het lijkt me ook geestverruimend om te constateren dat het niet vanzelfsprekend is hoe in Nederland alles gaat en er uit ziet. En waarom zouden Nederlanders vreemde talen willen leren zonder die vakantieprikkels uit hun jeugd? Allemaal zaken die een stevige invloed hebben op de Nederlandse economie. Laat Klamer daar maar eens een kek modelletje voor maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Gert-Jan

Werken om te leven, niet andersom!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Hans Verbeek

Vakantie moet worden verkocht door reclame en ‘reisprogramma’s’, net zoals sigaretten, auto’s en smartphones.

Vakantie is typisch een bedenksel uit het fossiele-brandstof-tijdperk. Mijn grootouders gingen niet op vakantie en hun ouders ook niet. In gebieden waar men veel minder fossiele brandstoffen verbruikt, gaat de mensen ook niet op vakantie.
Laat Greenpeace maar eens uitrekenen wat de CO2-uitstoot van vakantievierend Nederland is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Toko Senang

Bovendien heeft de VS meer verplichte vrije dagen, ook fijn voor de productiviteit overigens. Die Klamer is net als zwemmerseczeem, ieder jaar komt het terug, het irriteert, maar gaat vanzelf weer over

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Lord Flash

@6

Jij bent echt heel gezellig op feestjes, niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 mark3000

@8: Feestjes zijn typisch een bedenksel uit het fossiele-brandstof-tijdperk. Laat Greenpeace maar eens uitrekenen wat de CO2-uitstoot van feestvierend Nederland is.

* Wat zou A. Klamer vinden van feestjes, ik spendeer meer dan 7% van mijn inkomen aan bier. Heel slecht voor de economie!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Andy Cap

@8: En jij de leukste thuis?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Hans Verbeek

@8: je zou eens moeten weten.
Ik word alleen een beetje ziek van die TV-reclame voor Cheaptickets (etc) en die reisprogramma’s.

Doe niet mee met die vakantie-hype en ga eens een dagje wandelen of fietsen in NL, beter voor het klimaat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Andy Cap

@11: Kan ik me voorstellen hoor.

Maar het is toch wel mooi, daar in dat heerlijke klimaat onder de kokospalmen, waar de bruine en gebruinde schoonheden over het strand paraderen, terwijl ze alleen maar uit billen lijken te bestaan, het ruisen van de wind, het bruisen van de golven, de driehoekige zeiltjes van de vissers aan de horizon,

het is toch wel mooi.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

“als we rustiger leren werken” lopen we ook productieverlies op. Nederlanders zijn per gewerkt uur buitengewoon productief. Toegeven, met het ophogen van de AOW-leetijd zal Nederland waarschijnlijk gaan zakken in dat rijtje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Henk van S tot S

Te veel vakantie, nee:
Ik stel zelfs voor om alle mensen die verpleging nodig hebben, indien zij dit willen, naar Portugal te sturen voor een geheel verzorgde vakantie; houdt mevrouw schippers wat geld over ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Gert-Jan

Gisteren was ik weer bezig met mijn bijbaantje in de bouwmarkt. Wat een ontzettende drukte nu het weer vakantie is!

Kennelijk is er zat werk te doen wat blijft liggen tot de vakantietijd. Werk wat simpelweg moet gebeuren, dus ook zijn economische waarde heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 objectief

De fietsenverhuurders op de Waddeneilanden verheugen zich al in het uitzicht op bijstand, dan wel het arbeidsloos basisinkomen.

  • Vorige discussie