Met gewoon Jos door Gewoon NL, afl. 3: Woerden

Waarin uw verslaggever de charismatische Jos Kuintjes volgt op zijn campagne door gewoon Nederland. Vandaag: Woerden, officieel het gewoonste dorp van Nederland.

REPORTAGE – “Ik reed hier zojuist op m’n brommertje door de polders en onder het viaduct lagen tientalen onderkanten van bomen. Afgezaagd en met wortel en al uit de grond gerukt. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Ik reed verder en zag een voetbalveldje met een doel op de rand van een brede sloot. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Weer wat verder zag ik een man in een minuscuul kort spijkerbroekje zijn heg knippen. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Woerden heet het gewoonste dorp van Nederland te zijn. Maar zo gewoon vind ik het helemaal niet.”

Het is bloedheet in café-restaurant De Admiraal. Het ruikt er naar zweet, koffie en verschaald bier. Het zaaltje is afgeladen. De mensen hier voelen zich altijd extra verantwoordelijk als er verkiezingen aankomen. Ze willen niets missen van alle kandidaten die hun zo doodgewone dorp aandoen. Jos Kuintjes heeft hun aandacht.

“Dat is natuurlijk de pest van de gewoonste zijn. Gewoon zou eigenlijk geen superlatief mogen hebben. De gewoonste zou niet mogen bestaan. Iemand kan misschien wel gewoner zijn dan iemand anders, maar de gewoonste, dat kan eigenlijk niet. Want als je de gewoonste bent, dan ben je zo onwaarschijnlijk gewoon dat het niet meer gewoon is. En dat kan niet de bedoeling zijn.” 

Jos neemt een slokje water. Ondanks het pak dat hij aan heeft, transpireert hij niet. Dit in tegenstelling tot mijn buurman. Het zweet gutst van zijn kale voorhoofd af. Hij dept met een tissue en ziet mij kijken. “Net geneukt”, fluistert hij. Ik krijg een knipoog. Jos gaat verder.

Proeftuin van Nederland
“Je ziet het aan jullie prachtige dorp. Het gewoonste dorp van Nederland. Ik weet niet wanneer de cijfertjes hebben aangetoond dat jullie het gewoonste dorp van Nederland zijn, ik weet wel waar dit toe geleid heeft. Jullie zijn de proeftuin van Nederland geworden. Bedenken ze in Den Haag weer eens iets maar kunnen ze niet precies voorspellen wat de uitwerking is of hoe het volk zou reageren, dan zegt er iemand: ‘We gaan naar Woerden.’ En dat betekent: we gaan ons net bedachte beleid in Woerden uitproberen en als ze er daar positief op reageren, dan kunnen we het naar de rest van Nederland uitrollen.”

“Dat werkte wellicht een tijdje goed. Totdat jullie begonnen door te krijgen dat jullie het gewoonste dorp van Nederland waren en daardoor gebruikt werden als proeftuin. Jullie werden je bewust van je positie en waren niet langer het gewoonste dorp van Nederland, maar gingen jullie gedragen als het gewoonste dorp van Nederland.”

In een lange, haast Cruyffiaanse uiteenzetting legt Jos vervolgens uit welke desastreuse gevolgen dit heeft gehad op heel Nederland. Omdat Woerden door politiek Nederland werd gezien als het gewoonste dorp van Nederland en daarmee als graadmeter voor de rest van ons land, hebben onze regeringen hun beleid en onze politieke partijen hun ideeën gebaseerd op cijfers uit Woerden. Echter, doordat de bewoners van Woerden zich ervan bewust waren in het gewoonste dorp van Nederland te wonen en zo als graadmeter voor de rest van het land te fungeren, veranderde Woerden langzaamaan in een dorp dat zo gewoon werd dat het niet meer normaal was. En Nederland veranderde, doordat zoveel beleid op Woerden was gebaseerd, mee. Met het bekende gevolg.

Omdraaien
“Ga naar buiten”, zegt Jos. “Of nee, nog beter: blijf zitten. Kijk om je heen. Dit is geen gewoon dorp meer. Dit is een zeer eigenaardig dorp. Er loopt hier geen normaal mens rond. Als Gewoon Nederland het voor het zeggen krijgt in Nederland dan zullen wij niet de fout maken door te beginnen bij Woerden en dan te denken dat de rest van Nederland vanzelf volgt. Nee, ik draai het om. Ik laat u links liggen. Ik begin met de rest van Nederland. Pas als ik denk dat Nederland weer een beetje gewoon is, dan zal ik hier terugkeren. En als ik dan zie dat de rust hier is wedergekeerd en dat Woerden weer gewoon gewoon is, dan weet ik: mijn taak is volbracht. Nederland is weer gewoon, want Woerden is weer gewoon. En dan kunnen we rustig verder bouwen aan een gewoon Nederland. Ik dank u wel.”

Een luid gejuich stijgt op. Volwassen mannen vallen elkaar huilend in de armen. Mijn zwetende buurman rukt zijn T-shirt van het lijf, gaat op een tafel staan en begint er mee te zwaaien. “GE-WOON JOS! GE-WOON JOS”, scandeert de zaal. Jos glimlacht. Verlegen haast.