Mensenrechten krijgen weinig aandacht behalve als het weer eens mis is gegaan. Elk mens heeft recht op bepaalde zekerheden zoals die zijn omschreven in het verdrag van de rechten van de mens en dat zijn goede rechten waaraan niet getornd mag worden. Maar zoals iedereen als kind al vroeg leert, horen bij rechten, plichten. Behalve bij mensenrechten lijkt het.
Een van de dingen die me opvalt is dat er nooit over zulke plichten wordt gesproken, behalve wanneer er een excuus voor een oorlog nodig is. Er wordt in de verklaring van de rechten van de mens slechts gesteld dat: ‘Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.’ (artikel 1)
Waarom niet iedereen verplichten ervoor te zorgen dat die mensenrechten worden verspreid en nageleefd? Zo’n besluit kan mensen ook tot nadenken aanzetten, want alhoewel iedereen de mensenrechten onderschrijft blijkt het toch anders te zijn wanneer we er in ons dagelijks leven mee worden geconfronteerd. Artikel 4 stelt bijvoorbeeld: “Niemand zal in slavernij of horigheid gehouden worden. Slavernij en slavenhandel in iedere vorm zijn verboden.”
Toch worden alledaagse producten uit de supermarkt met behulp van slavernij geproduceerd waarbij zich de meest gruwelijke tafrelen voordoen. Producenten weten dat, consumenten kunnen het ook weten, maar actie ondernemen ho maar. In de huidige maatschappij is slavernij kennelijk iets dat je kunt ‘outsourcen’. Als je de mensenrechten onderschrijft zou je dus eigenlijk geen besmette chocolade meer moeten eten.
Interessant: De poging van RVU journalist Teun van de Keuken, die probeert zichzelf te laten veroordelen vanwege het eten van foute chocolade.
Er bestaat in de VS al jaren een volwassen beweging die zich inzet voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, die grote multinationals dwingt op verantwoorde wijze te produceren. In Europa echter staat dit feitelijk nog in de kinderschoenen. Sinds de boycot acties tegen Zuid-Afrikaanse producten vanwege de apartheid in de jaren 80 zijn er nog amper serieuze boycots geweest. Is het wellicht tijd om als consumenten eens een gezamelijke stem te laten horen? Want onze burgerstem -bij monde van de regering- laat helaas economische belangen prevaleren boven menselijke.
Voel jij je geroepen om je consumptiepatroon aan te passen om anderen een beter leven te bieden? Of zie je wellicht een andere manier?
Reacties (24)
– De teelt van tropische garnalen levert in Azië scherpe sociale conflicten op. Lokale bevolking wordt van hun land verdreven en er vallen soms ook doden (moord op vakbondsleiders).
– Sommige sojatelers in Brazilië houden hun werknemers als slaven, ze hebebn geen mogelijkehid om te vluchten en moeten voor niets werken.
– Palmolieplantages in Indonesië vernietigt traditionele landbouw en maakt bevolking afhankelijk een werkgever (palmolie zit in: margarine, shampoo etc)
– Mijnbouw heeft doorgaans slechte arbeidsomstandigheden, bevoliking en werknemers staan bloot aan stof en chemische vervuiling.
– Westerse visserij vist vis voor de neus van lokale bevolking weg met economische crisis tot gevolg.
Elk mens heeft recht op bepaalde zekerheden zoals die zijn omschreven in het verdrag van de rechten van de mens en dat zijn goede rechten waaraan niet getornd mag worden.
Waarom heeft ieder mens recht op ‘bepaalde zekerheden’, wat zijn die zekerheden en waarom mag aan die rechten van de mens eigenlijk niet aan getornd worden?
Mensenrechten zijn er niet voor de mensen die geen rechten hebben. Mensenrechten zijn er voor mensen die het recht hebben om rechtenlozen te knechten.
Slavernij, hè, wat een groot woord opeens. Die mensen werken daar in een nieuw groepsverband, in een soort nieuwe families dus waar ze solidair met elkaar zijn. Dat is zo anders dan hier, dat vergeten we wellus. Ja, de Max Havelaarkoffie en de honing, die koop ik bij de wereldwinkel. En me hardhout is met een sticker. Maar voor de rest, hoe moet je dat allemaal weten wat er goed is en wat niet ? Appie heeft een lekker wit Zuid-Afrikaans wijntje voor 2 euri, maar weet ik veel hoeveel negers daardoor een slechter bestaan hebben ? Of is het beter ? Stuur Netwerk er maar op af zal ik maar zeggen.
@stoethaspel: Jij gelooft niet in gelijke rechten voor mensen? Ben dan toch wel benieuwd naar je criteria.
Klik op de link naar de verklaring van de rechten van de mens en je weet waar ik het over heb. Of moet ik ze even copypasten?
Voor mij is wat er in die verklaring staat de basis van menselijke waardigheid, daarom vind ik niet dat er aan de mensenrechten getornd mag worden. Noem het een principe.
Beste Grobbo,
Paar puntjes hoewel er veel meer over te zeggen valt.
Niet dat ik er ‘niet in geloof, want dat doet eigenlijk niet zo terzake. Waar ik mijn pijlen op richt zijn de volgende zaken:
1. de pretentie een universele rechten van de mens te hebben opgesteld. Men hoeft zich maar te bedenken dat er bijvoorbeeld een Caïro declaration of human rights bestaat om in te kunnen zien dat de pretentieuze titel ‘universal’ een lachertje is.
2. Inherent uit 1. volgt dat ik de verklaring nogal ‘westers’ vindt. Het zijn de westerlingen die het hebben opgesteld na voor de zoveelste keer elkaar de koppen in te hebben geslagen.
3. Ik ben meer voor een ‘rechten van de aarde en het dier’ dan voor een ‘rechten van de mens’.
4. Het bevreemd me dat deze rechten van de mens als een dogma gehanteerd worden, waarover geen discussie mogelijk is: Deze verklaring is goed en daarmee is de kous af. Iedere overtuiging die onttrokken aan een publiek debat loopt het risico een lege huls te worden waarvan de aanhangers zelf op een dag nauwelijks meer weten waarom ze die specifieke overtuiging ondersteunen.
@stoethaspel; vooral 3 heeft potentie: niet langer heb je als mens het recht om de aarde te verneuken maar je hebt dan wel het recht om gebruik te maken van aarde e.d mits op een correcte manier (dus zonder de rechten van de planeet te schenden)
Volgens heeft dat wel potentie! Probleem is dan dat we onze levensstijl licht moeten aanpassen en daar zal het dan ook wel op stuklopen..
Interessant. Het is natuurlijk wel zo dat sommige mensen dit al (onbewust) doen. Denk aan de mensen die ecologisch/biologisch eten kopen of zij die Nikes mijden vanwege de kinderarbeid.
Het vastleggen naast de rechten lijkt me strevenswaardig.
Daarbij sluit ik graag aan bij de opmerking van stoethaspel nummertje 3. Het moet eigenlijk gaan over een totaal stelsel van rechten en plichten die meer omvatten dan alleen de mens.
En dat het dan mogelijk even een westers tintje heeft, vind ik acceptabel. Als er daarmee maar een beweging komt de goede kant op.
Dat is immers ook gebeurd met de initiele rechten van de mens. Die hebben een hoop effect gehad (hoewel dat de laatste tijd weer minder wordt).
Ga hier nog even verder over filosoferen met een biertje op het terras.
Welke rechten heeft een veluwse poemaguar eigenlijk?
@MixMasterMike: “Probleem is dan dat we onze levensstijl licht moeten aanpassen en daar zal het dan ook wel op stuklopen.”
Als we ons daar op voorhand door laten weerhouden, is iedere verandering op voorhand gedoemd te mislukken.
Kwestie van overtuigen of de pijn voelen van niet mee doen.
De Universele Rechten van de Mens kunnen gewoon naast het zojuist in het leven geroepen gebod “Gij zult de aarde niet verneuken” bestaan. Met het cynisme van stoethaspel over de universele mensenrechten kom je niet ver, je kan het ook extrapoleren naar zijn gebod #3. want wie mensenrechten schendt snijdt ook zichzelf in de vingers.
Overigens ben ik vrij pessimistisch over een graduele overgang naar duurzame productieprocessen. Mensen komen pas in beweging als ze flink hun kop stoten, er zijn eerst par flinke (energie)crisissen nodig voordat er wat verandert.
@Carlos: Maar dan is het wel handig als je al een alternatief hebt als die crisis komt. Kan je snel doorschakelen.
Snel voordeel is ook een krachtige drijfveer. In dat opzicht is het jammer dat subsidies op duurzame zaken zo traag op gang komen. In het licht van Kyoto zou bijvoorbeeld meer subsidie op zonnecellen best te verantwoorden zijn.
Overigens ben ik het wel met stoethaspel eens dat het nogal westers georienteerd is, maar de VN heeft er wel mee ingestemd, en daarin zitten niet alleen westerse landen.
@steeph: ik ben het helemaal met je eens en ik persoonlijk doe dan ook mijn best. Wat mij meer zorgen baart is dat er vandaag door de CDA wordt voorgesteld om weer kernenergie te gaan gebruiken om aan onze energievraag te voldoen. Ik had gehoopt dat men voortstellen had gemaakt om efficienter met energie om te gaan, blijkbaar is dat dus te veel moeite; vandaar mijn enigzins bittere reactie.
Aan de andere kant wordt ik wel weer hoopvol van iets als de toyota prius of de bakfiets die nu door hip nederland worden omarmd: het geeft aan dat zelfs de grootste snob nog wel aan iets duuraams is te krijgen. Het grote probleem is dat dergelijke mensen het ,nadat de prius uit de mode is, ook geen probleem vinden om dan in een bmw x5 te stappen.
@MixMasterMike #14: Eens met dat kerncentrale punt. Maar het is wel een beetje winst dat een partij als het CDA erkent dat er nu echt iets moet gebeuren aan de energie problematiek. En dat ze daar een structureel plan voor maken. De andere twee grote partijen laten het volgens mij op dit punt nog wel afweten.
Eindelijk doet het CDA wat het vanuit zijn christelijke grondslag zou moeten doen: Rentmeester spelen over de aarde.
Jammer dat ze daar weer de verkeerde keuzes maken.
Wat stoethaspel zegt daar zit wel wat in. De verklaring van de rechten van de mens is een westers product dat een soort status van absolute waarheid en onaantastbaarheid heeft gekregen waar de Koran en de Bijbel jaloers op kunnen zijn. Dat betekent overigens niet dat de inhoud slecht is, of dat het hebben van zo’n verklaring slecht is, maar het zet je wel aan het denken: is dit de beste lijst rechten die er kan zijn? Kan het beter/anders?
Het grote probleem met de mensenrechten is dat er geen echte controle op de naleving ervan is en geen echte sancties op overtredingen. Op die manier is het toch vaak een beetje een wassen neus. Ik heb zelf in het verleden heel trouw brieven aan Birmese generaals geschreven voor Amnesty met het verzoek politieke gevangen vrij te laten. Maar als ik heel eerlijk ben denk ik niet dat die brieven veel geholpen hebben.
Wat het stoppen van onzalige arbeidsomstandigheden in niet-westerse landen door druk van consumenten ben ik zeer pessimistisch. Zolang in China gemaakte speelgoedautootjes bij Bart Smit een dubbeltje goedkoper zijn dan ander autootjes, blijven we ze lekker voor onze kinderen kopen. Geld is een machtigere drijfveer dan wat dan ook.
Daar heb je gelijk in, maar als het strafbaar wordt om producten te komen van uitgebuite mensen, dan kan dat heel snel veranderen hoor.
Helaas gaat dat niet gebeuren.
Jammer genoeg hebben we het hier over de
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
en niet over de
Verklaring van de Universele Rechten van de Mens :-/
@Carlos(11)
Ik zou persoonlijk al een stuk minder cynisch zijn na het vinden van veel medestanders voor punt 3. Het zou betekenen dat de mens een tikkeltje bescheidener is geworden.
@Grobbo(13)
Het is de ‘universaliteitsclaim’ waar ik moeite mee heb. Als we een bepaalde dopsleutel universeel noemen maar hij past niet op de helft van de bouten die je er mee los wilt draaien, dan kun je moeilijk volhouden dat die sleutel universeel is. Toch doet men dat en terecht dat een aantal landen daar moeite mee heeft.
@JdB(17)
Dat betekent overigens niet dat de inhoud slecht is, of dat het hebben van zo’n verklaring slecht is, maar het zet je wel aan het denken: is dit de beste lijst rechten die er kan zijn? Kan het beter/anders?
Voor mij is dat de kern van de zaak. De onbespreekbaarheid van de inhoud van dit document. Alles wat belangrijk is dient bespreekbaar te zijn en opnieuw getoetst te kunnen worden.
@Grobbo: of we kunnen ‘slechte’ producten gewoon buiten de EU houden. Europa is heel goed in het opwerpen van muren rond haar handel, dus dat moet lukken.
Precies, gewoon een 100% mensenrechten-belasting heffen op alle producten die tot stand zijn gekomen mbv. mensenrechtenschendingen.
Overigens ben ik een tikkie huiverig tegenover het mensenplichten verhaaltje. De mensenrechten zijn er met name om mensen tegen de overheid te beschermen. De overheid legt vervolgens genoeg plichten op aan de mensen. Denk aan belastingen, dienstplicht (oke in nederland niet meer), ge- en verboden etc.
Ik denk dat mensen al meer dan genoeg plichten jegens de staat hebben om nogal wat rechten van diezelfde staat te verlangen! Vergeet niet dat we de staat het recht hebben gegeven om de mensenrechten even opzij te schuiven als wij ons niet aan de plichten jegens de staat houden!
@Bismarck: Ik ben niet zo goed op de hoogte met het ontstaan van de verklaring van de mensenrechten. Maar om te stellen dat de mensenrechten er zijn om mensen tegen de overheid te beschermen lijkt me niet helemaal correct.
Tenzij je bij overheid gelijk iets slechts denks (bv een totalitair systeem).
Maar hopelijk waren de ambities van de mensen die het opgesteld hebben toch ruimer.