Megastallen voor megaconsumenten

OPINIE - Voor megastallen valt best iets te zeggen, maar wie het oprukken ervan wil tegenhouden, moet niet in verboden denken. Megastallen zijn slechts een symptoom van ons uit de hand gelopen consumptiepatroon.

Toen ik nog vlees at, kreeg ik dat op het laatst nauwelijks door mijn keel – bij elke hap keek het dier in kwestie mij bij wijze van spreken met onschuldige ogen recht in de ziel. Dergelijke gevoelens kan ik anderen niet opleggen, gelukkig, waardoor niet iedereen eenvoudig te bewegen is tot een vleesloos dieet. Toch is het belangrijk dat mensen zich bewust worden van de gevolgen van de wereldwijd snel toenemende vraag naar dierlijke producten.

Deze toenemende vraag is de voornaamste drijfveer voor onze zoektocht naar efficiëntere wijzen van productie. Megastallen zijn een uitwas van die op zich heilzame zoektocht. Toch is er vanuit het perspectief van dierenwelzijn niet veel in te brengen tegen deze gedrochten als bij bouw en inrichting ervan wordt geredeneerd vanuit de noden van de dieren. Vanuit breder milieuoogpunt zijn megastallen een verbetering ten opzichte van zowel de reguliere vee-industrie als de biologische dierhouderij. Goed, de stallen zijn geen lust voor het oog, maar ook dat is geen doorslaggevend argument; windmolenparken zijn dat evenmin, terwijl menig groendenker vindt dat we daar aan moeten geloven als we werk willen maken van schone energie.

Big Mac Drive-Thru

Mijn bezwaar tegen megastallen is dat zij een exponent zijn van het probleem dat gepaard gaat met de toenemende welvaart. Dat probleem is onze overmatige consumptie, die met zich meebrengt dat we steeds dikker worden en denken dat er geen grenzen zijn aan die welvaart. Een vergelijkbare exponent van dat probleem heb ik met eigen ogen in de Verenigde Staten aanschouwd, waar ik acht jaar lang met  plezier heb gewoond. In dat land is het doodgewoon om alles met de auto te doen. Geld pinnen? Doe je bij de drive-thru van je bank. Zin in een hamburgertje? Die haal je bij de Big Mac Drive-Thru. Je hoeft en komt dus ook je auto niet meer uit. Dat is gemakkelijk terwijl er, net als voor megastallen, zelfs vanuit milieuoogpunt iets voor te zeggen is.

Wie naar de bank gaat om te pinnen, doet er qua uitstoot van vervuilende gassen inderdaad beter aan langs de automaat te rijden dan de auto uit te zetten, geld op te nemen, en de auto weer op te starten. Maar door het autovriendelijke klimaat in de Verenigde Staten ga je steeds meer autorijden. Autorijden is er zo gemakkelijk gemaakt dat iemand die een paar kilometer fietst of loopt, of gebruik maakt van het openbaar vervoer, door de gemiddelde Amerikaan meewarig wordt aangekeken: ‘Waarom zou je, in godsnaam?’

Echte antwoord

Megastallen maken het mogelijk om grote hoeveelheden dierlijke producten tegen een zo laag mogelijke kostprijs te produceren. Alleen, de vraag naar vlees wordt groter naarmate het goedkoper en in grotere hoeveelheden geproduceerd wordt. Daardoor blijft de productie toenemen en maken megastallen uiteindelijk zelfs plaats voor de nog grotere gigastallen. In die zin is de vee-industrie, net als de Amerikaanse auto-liefde, een voorbeeld van de werking van het economisch model dat wij nastreven. Het is mooi dat meer mensen toegang hebben tot meer voedsel. Maar op deze manier vormen we de planeet waarop we wonen wel om in een door mensen ingericht landschap waarin weinig ruimte is voor de schoonheid van de natuur.

Voor mij staan megastallen symbool voor de greep van de mens naar de almacht in die natuur. Ik heb er vertrouwen in dat de mens voor alle problemen die hij onderweg naar die macht creëert een min of meer adequate oplossing bedenkt. Maar op een gegeven moment moet hij zich afvragen of hij er niet beter voor kan zorgen minder problemen te creëren. Megastallen zijn een antwoord op het onnodige probleem van overconsumptie in een economie die moet blijven groeien. Verzet tegen het oprukken van deze stallen is dan ook terecht, zij het niet op grond van dierenwelzijn of milieu. Een verbod is niet het antwoord, want slechts symptoombestrijding. Het echte antwoord moet komen van de consument, die zich moet bezinnen op zijn consumptiepatroon.

Reacties (16)

#1 roland

“Megastallen maken het mogelijk om grote hoeveelheden dierlijke producten tegen een zo laag mogelijke kostprijs te produceren”
Klopt, maar je kunt megastallen ook benutten voor scherpere dier-en milieu eisen. Vele kleine boeren maken dat veel minder gemakkelijk. Of je gebruikt schaalvergroting om de prijs te verlagen en bevordert daarmee de verbruiksgroei of je zorgt voor (veel) scherpere eisen, dat remt of stopt zelfs verdere groei. Doorgroei naar gigastallen is niet vanzelfsprekend.

Vreemd is dat schaalvergroting bij stallen veel verzet oproept, maar schaalvergroting in de luchtvaart, auto’s met veel meer (milieu)nadelen veel minder verzet ontlokt. Juist die schaalvergroting, mogelijk door steeds hogere gemiddelde snelheden, zorgt voor voortdurende groei van het energieverbruik voor mobiliteit, waardoor energiebesparing elders geheel verdwijnt en ons fossiel verbruik blijkt stijgen ondanks steeds meer hernieuwbare energie.

  • Volgende discussie
#2 Boer

Zucht, iedere halve seconde komt er een nieuwe consument erbij en ik moet me bezinnen over een gehaktballetje minder?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 OpenIDUser

Well said.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Rinke Hoekstra

@2: inderdaad, juist omdat er iedere halve seconde een nieuwe consument bijkomt. Dat maakt het alleen maar nijpender.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Kacebee

”Megastallen zijn slechts een symptoom van ons uit de hand gelopen consumptiepatroon.”

Eigenlijk is het vooral een symptoom van vergaande doelmatigheid. Kleinschalige veehouderij is namelijk ongunstiger in termen van energiegebruik en milieuvervuiling.

Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat minder vlees eten óók goed is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Dyneaus

Dat die Dotcom zelf in zo’n stal gaat zitten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Boer

hilarisch Rinke, de mens plant zich voort als onkruid en verstikt zo de natuur op deze planeet.
De Paus veroorzaakt meer milieuschade dan 500 olietankers die stranden aan de kust.
30 % van India eet vegetarisch (in principe jouw walhalla), enig idee hoe groot de groei van vleesconsumptie aldaar is?

By 2020, the share of developing countries in total world meat consumption will expand from 52% currently to 63%.
By 2020, developing countries will consume 107 million metric tons (mmt) more meat and 177 mmt more milk than they did in 1996/1998, The projected increase in livestock production will require annual feed consumption of cereals to rise by nearly 300 mmt by 2020. Nonetheless, the inflation-adjusted prices of livestock and feed commodities are expected to fall marginally by 2020.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Kalief

@7 Wat is dat met de paus wat je bedoeld? En heb je een linkje bij die quote?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Hans Verbeek

Vis wordt tegenwoordig in megastallen buiten het zicht onder water gekweekt.
Zalm of Tilapia.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Henk van S tot S

Megastallen zijn absoluut niet nodig:
Vlees eten is een van de meest verspillende manieren om voedsel tot je te nemen.
Er moed veel meer voedsel in het dier dan dat het ooit zal opleveren.
Verder is het opsluiten van dieren op deze manier net zo misdadig als een gezin met 5 kinderen in een tweekamerflat huisvesten.
Nederland had voordat er werd overgeschakeld naar de “Rabostallen” al een melk- en vlees-overschot.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 roland

@9: Dat kun je gebruiken om verder leegvissen van ver gelegen zeeen te beperken.
Met een verbod op nog grotere visserijschepen, beperking van de visserijtijden, beperking van visgebieden e.d.?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Hans Verbeek

@11: ik denk dat het andersom werkt.
We gaan vis kweken omdat wilde vis vangen steeds moeilijker wordt. Met steeds grotere visschepen wordt eigenlijk steeds minder vis gevangen.
I.p.v. vlees kunnen we beter graan (veevoer) gaan eten.
I.p.v. vis kunnen we beter zeewier en algen (visvoer) gaan eten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Lord Flash

“Het echte antwoord moet komen van de consument, die zich moet bezinnen op zijn consumptiepatroon.”

Waarom niet gewoon belasten? Dat is de meest logische oplossing tegen negatieve externaliteiten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Kalief

De foto bij de post toont een legbatterij. dat lijkt me niet representatief voor de megastallen die bedoeld worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 thallman

@12 Hierbij moet je niet vergeten dat voor kweekvis vis uit de zee als voeding moet worden gevangen.

We kunnen het beste gaan eten wat laag in de voedselketen staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 roland

@12: Natuurlijk als niemand meer vliegt is een vliegtax overbodig.

  • Vorige discussie