Man of vrouw, en wie bepaalt dat?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,
Caster Semenya (Foto: Wikimedia Commons/Michel Langeveld)

De Zuid-Afrikaanse atlete Caster Semenya loopt de laatste tijd erg goed. Zo liep ze de beste seizoenstijd op de 800 meter. En waar iemand succes heeft is er al snel jaloezie. Normaliter volgen dan bijna vanzelf de dopingbeschuldigingen, maar in dit geval is er een andere stok om mee te slaan. Semenya ziet er nogal mannelijk uit, wat mensen laat twijfelen aan haar geslacht.

Zoveel zelfs dat de internationale atletiekunie (IAAF) een kleine twee weken geleden besloot tot een test. De uitslag is nog niet bekend, en het is de vraag of de sportorganisatie wel kán bepalen of Semenya wel of geen vrouw is. Kijken of ze de uiterlijke kenmerken van een vrouw heeft is namelijk niet voldoende en alles wat daarna komt is eigenlijk vooral een filosofische vraag. Is ze genetisch gezien een vrouw, maar heeft ze mannelijke hoeveelheden testosteron? Moet je haar dan diskwalificeren? En als ze genetisch gezien een man blijkt te zijn, maar een vrouwelijke hoeveelheid testosteron en oestrogeen aanmaakt? Is ze dan geen vrouw?

En als je haar diskwalificeert op deze kenmerken, wat is dan de drempelwaarde waarop je deze mensen gaat diskwalificeren? En wat betekent dit alles voor de aangeboren afwijkingen of ’talenten’ van andere atleten? Iedereen produceert andere hoeveelheden testosteron en oestrogeen. Het zou best eens kunnen zijn dat deze waarden bij veel topatleten afwijkend zijn, en zo zou het kunnen dat naar aanleiding van deze zaak opeens veel meer vrouwelijke atleten, die het geluk hadden er vrouwelijker uit te zien, tot man worden verklaard.

De internationale atletiekunie stapt met deze test dan ook in een zeer filosofisch wespennest. De unie zal namelijk niet alleen een antwoord moeten geven op de vraag of ze een vrouw is, maar ook op wat een vrouw nou precies is. En daar valt, ook op sportgebied, geen definitief antwoord op te geven.

Reacties (16)

#1 zmooc

Onzinnige vraag. Er zijn vele mogelijke combinaties van X en Y chromosomen. Binnen die combinaties zijn XY en XX de “gangbare” man en vrouw en zijn er nog wat combinaties die onmiskenbaar man of vrouw zijn. Maar bij een heleboel kun je erover twisten. Bovendien er zijn ook mensen die een mosaiek zijn; die hebben twee of meer verschillende sets genetisch materiaal. Er is dan ook geen duidelijk lijn tussen mannen en vrouwen – er is een geleidelijk verloop.

De vraag is dan ook niet wie bepaalt wat een man of een vrouw is, de vraag is welke definitie de topsportwereld KIEST om de deelnemers van elkaar te onderscheiden.

Aangezien de verschillen in topsport voor het grootste gedeeldte bepaald worden door genetische verschillen, is er maar een eerlijke conclusie mogelijk die niemand discrimineert: we schaffen gescheiden sporten voor mannen en vrouwen af omdat ze discriminerend zijn;-) Maar mensen met veel X en weinig Y chromosomen zullen dan wel weer in opstand komen.

Er is simpelweg geen eerlijke lijn te trekken om sporters te segregeren. Welke lijn je ook kiest, er zullen altijd mensen gediscrimineerd worden op basis van hun genetische eigenschappen.

En zonder link naar Foekje Dillema is dit artikel natuurlijk niet compleet.

  • Volgende discussie
#2 Petra
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

“En als je haar diskwalificeert op deze kenmerken, wat is dan de drempelwaarde waarop je deze mensen gaat diskwalificeren?”

Voor hormoonwaarden zijn allerlei regeltjes opgesteld, dus dat is eigenlijk niet echt een vraag meer. op grond daarvan zijn al eerder mensen gediskwalificeerd of geweerd van deelname en dat zal in de toekomst nog wel vaker gebeuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 zmooc

@Bismarck, #3: Heb je daar voorbeelden van? Mijns inziens is dat discriminatie en derhalve niet toegestaan. Je mag bij mijn weten mensen niet uitsluiten van wat dan ook op basis van lichamelijke kenmerken (tenzij die lichamelijke kenmerken de veiligheid in gevaar brengen). Dergelijke praktijken zouden in het klassieke Z-Afrika niet misstaan:P

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

@4: Vaak worden zwaar afwijkende hormoonwaardes niet gezien als lichaamskenmerken, maar als bewijzen van doping. Denk bijvoorbeeld aan Landis. Overigens gaat het dan meestal om fluctuaties, al heb je ook een doktersattest nodig als je bepaalde lichaamseigen constante abnormale waardes hebt en lig je dan gewoonlijk ook meer onder de loep en wordt je dus sneller gepakt op iets waar anderen mee wegkomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bismarck

Het probleem is natuurlijk dat vrouwensport tegenwoordig ook big business is, terwijl de prestaties ver bij die van de mannen achterblijven. Daardoor worden geslachtsverdoezelende/verwisselende praktijken lucratief.

Wie zegt niet dat Semanya tot haar 12e een heel gewoon meisje was, maar dat ze vanaf toen met hormoonpreparaten een mannelijke puberteit in is geforceerd?

En wacht maar tot de wetenschap wat verder is met gentech, dan wordt het helemaal een probleem. Misschien toch maar afschaffen die geslachtenseparatie bij sporten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 zmooc

@Bismarck, #5: Dus afwijkende hormoonwaardes an sich zijn en mogen geen reden zijn voor diskwalificatie. Doorgaans wordt doping ook aangetoond door onrealistisch of onmogelijk hoge waarden. Landis is geen goed voorbeeld; hij had alcohol gebruikt en slikte cortison. Maar mocht zijn hoge testosteron/epitestosteron spiegel daadwerkelijk uitsluitend een lichamelijke oorzaak hebben, dan is diskwalificatie op die grond mijns inziens gewoon discriminatie. De bewijslast is echter bijzonder lastig omdat die op statistiek is gebaseerd en Landis per definitie een afwijkend persoon is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 jvdheuvel

Ik ben in ieder geval blij dat ik hier geen verstand van heb.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 pedro

Waar kan ik een lijstje indienen met namen van atletes, die er volgens mij nogal mannelijk uit zien, zodat ook hun sekse getest gaat worden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 kropotkin

@9: Haha, ben je van plan om die tests zelf uit te voeren? Dat lijkt me bij sommige niet onprettig, bij anderen zou ik ’t dan weer aan iemand anders overlaten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Mark

Andere atletes hadden maar wat graag een goede test gehad.

(woops beetje mosterd na de Zmooc maaltijd)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 sniper

Kan men niet gewoon naast de man/vrouw categorieëen een extra categorie maken: androgyn?
Is ook minder discriminerend voor de (nog-)niet-genderspecifieke gemeenschap =)
Had ‘ns gelezen dat ze ergens in Thailand al een derde soort van toiletten hebben voor dit soort mensen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 sniper

*categorieën

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Bismarck

@7: Je hebt afwijkend en afwijkend. In dit geval inter- en intrapersoonlijke afwijkingen. Met name intrapersoonlijke afwijkingen leiden tegenwoordig bijna per definitie tot diskwalificatie/uitsluiting, ongeacht de oorzaak (al is die wel heel waarschijnlijk onnatuurlijk). interpersoonlijke afwijkingen worden door artsen beoordeeld op hun oorzaak en kunnen afhankelijk daarvan wel/niet tot diskwalificatie leiden.

Best duidelijk eigenlijk en momenteel ook behoorlijk geaccepteerd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Mark (andere)

Hij heeft ballen, dus een veel grotere hoeveelheid testosteron waardoor HIJ een oneerlijke voorsprong heeft op ECHTE vrouwen, op die grond zouden alle medailles van HEM afgepakt moeten worden, simpel gezegd, geen baarmoeder, wel een lul met ballen dus ene man.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Martijn

@15: Dat is simpel en fout gezegd. Semenya heeft geen lul. Over een baarmoeder heb ik niets kunnen vinden, wat in ieder geval de suggestie wekt dat ze die wel heeft.

  • Vorige discussie