Kunst op Zondag | Rechtse hobby

Foto: Maurice (cc)
Serie:

COLUMN - Sinds een of andere margepoliticus kunst tot één van de linkse hobby’s bombardeerde, zijn er regelmatig pogingen gedaan het tegenovergestelde te bewijzen. Met even onbewezen platitudes had men kunnen volstaan.

In de kunsthandel gaan miljarden om. Kunst is voor de rijken. Kunst is dus een rechtse hobby.
Kunst is elitair dus een rechtse hobby.
Kunst is de vlag op de modderschuit der machtshebbers, die per definitie rechts zijn, ook al noemen ze zichzelf links. Kunst is dus een rechtse hobby.
Rutte speelt piano en zingt, Wilders schildert. Beiden spelen toneel. Kaartjes voor theater en schouwburgen zijn best prijzig. Kunst is voor de “haves” en niet voor de “not haves”.  We kunnen het niet hard genoeg benadrukken: kunst is een rechtse hobby.

Hebben we zo de meest doorslaggevende larie wel gehad om de onzinnige frame van de “linkse hobby” te ontkrachten? Dan nu tijd voor serieus onderzoek naar de politieke signatuur van kunst als hobby.

De NHTV (Nationale hogeschool voor toerisme en verkeer) onderzocht het publiek dat naar schouwburg en theater gaat en concludeerde: Podiumkunstbezoek is geen linkse hobby. Het onderzoeksrapport (pdf) kwam afgelopen woensdag uit onder de titel “De mythe van de linkse hobby”.

De onderzoekers keken of er bij frequente bezoekers van podiumkunsten sprake was een linkse of rechtse politieke voorkeur, of hun inkomen hoger of lager was dan van niet frequente bezoekers en of ze vaker stemmen op een partij die een sterk cultureel profiel uitdraagt. Men ontdekte een uiterst minimale samenhang tussen genoemde parameters en durfde dan ook de conclusie aan dat podiumkunsten geen linkse hobby zijn.

Ik durf te stellen dat menigeen die conclusie zal onderschrijven op grond van een vooroordeel over publiek dat naar opera, operette. klassieke muziek of een balletvoorstelling gaat. Popmuziek, jazz en musical zal een meer gemêleerd publiek toebedacht worden. Gooi je alles op één hoop dan ligt het voor de hand dat er een grijs gemiddelde uit komt. Ofwel: podiumkunsten zijn geen linkse en zeker ook geen rechtse hobby.

Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Vorig jaar kwam een andere hogeschool met een publieksonderzoek bij het Oerolfestival. Wie kent dat festival van theater, dans en muziek niet? Op grond van dat onderzoek kunnen we stellen dat Oerol een links publiek heeft. De bezoekers “blijken deze voornamelijk progressief te stemmen. GroenLinks, Partij van de Arbeid, D’66 en SP met respectievelijk 19,7% , 17,6%, 15,2% en 10,6%. Bijna 10% van de respondenten sprak geen politieke voorkeur uit”. Oerol is een linkse hobby?

Dat kan zo maar op een eiland waar de bewoners zelf bijna evenveel links als rechts stemmen, het festival pr krijgt van een tv-programma van Avro-Tros (van linkse sympathieën vrij) en waar de Friese PVV voorstander is van het subsidiëren van Oerol. Dat het festival een overwegend “links” publiek trekt heeft volgens mij meer te maken met de locatie. Fietsen, wandelen en kamperen om theater te bezoeken (alleen eilandbewoners mogen tijdens het festival met de auto het eiland op en af) lijkt mij (vooroordeel alert!) meer een linkse hobby. Autoliefhebbers en –geïnteresseerden, die volgens dit onderzoek relatief vaak stemmen op de VVD en PVV, zie je dus minder op Oerol.

Als de overheid 100 miljoen euro investeert in een museumaanbod van internationale kwaliteit, kunnen 3,4 miljoen extra bezoekers gegenereerd worden. Dat levert dan weer 1,3 miljard euro op voor betrokken bedrijven en instellingen. Opera, ballet en pop- en klassieke muziek kunnen hun programmering laten aansluiten bij de tentoonstellingen van musea. Van de opbrengst gaat 650 miljoen euro aan belastingen naar de staat. Dat becijferde televisie- en theaterproducent Joop van den Ende in 2011. Dit marketingverhaal lichtte Van den Ende toe met: “Kunst is geen linkse hobby, maar eigenlijk zeer rechts”.

Het hangt dus van af wat je onderzoekt, waar je onderzoekt en hoe je je onderzoek motiveert om te bepalen of kunst een linkse dan wel een rechtse hobby is. Op zich is het bemoedigend te zien dat kunst publiek met uiteenlopende politieke voorkeuren trekt.

Soms denk ik wel eens: was kunst maar een linkse hobby. Stel je eens voor dat de 9,7 miljoen bezoekers van de 15 grote musea, of de 11 miljoen theaterbezoekers of de 7 miljoen mensen die enige vorm van amateurkunst beoefenen links zouden zijn. Dat is heel wat meer dan de ruim 4,3 miljoen mensen die bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 op PvdA, D66, GroenLinks en de SP stemden.

Maar ja, 4,4 miljoen mensen stemden rechts. Een nipte meerderheid. En een groot deel daarvan moet toch ook naar museum en podiumkunsten gaan. De bezoekerscijfers worden echt niet alleen door linkse mensen getrokken. Wie weet is kunst toch een rechtse hobby.

Reacties (21)

#1 frankw

Mooie overweging. Wel even wennen aan KOZ zonder plaatjes. Hierbij een voorbeeld van “linkse kunst en rechtse kunst”: http://elkedobbelaere.blogspot.nl/p/vragenuurtje.html :-)

  • Volgende discussie
#2 kalekip

Volgens mij gaat de term “linkse hobby” vooral over het “hobby”-gedeelte en minder over of dit nu voor linkse of voor rechtse mensen is. Wat de rechtse spoken eigenlijk zeggen is dat het iets betreft dat de voorstanders er een beetje bij doen. De linkse hobby is iets dat vanuit linkse hoek wordt gepromoot, maar geen onderdeel uitmaakt van een coherente maatschappijvisie. Er is op dit moment binnen parlementair links ook geen coherente visie, dus die kritiek vind ik eigenlijk wel terecht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Micowoco

Goed verhaal, maar veuls te laat. Dit had het antwoord moeten zijn in plaats van dat dommige schreeuwen. Niet dat er per se beter naar geluisterd zou zijn, maar de cultuursector was wel met meer waardigheid ten onder gegaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Mario

“Rutte speelt piano en zingt, Wilders schildert. Beiden spelen toneel.”

I lol’ed. Hard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Le Redoutable

Kunst is vooral een hobby van links bestuur, zeg maar de grachtengordel elite. Het klopt dat rechts hier het meeste van profiteert, windmolens en immigratie vallen hier ook onder.
Voor rechts hoeft het niet gesponsord te worden, maar als hun linkse buurman daar blij mee is, zijn ze ook niet te beroerd om daar gebruik van te maken, net als dat ze graag een gesponsorde Tesla sportwagen met gratis parkeerplek in de stad op de oprijlaan hebben staan. Zij zien het meer als een bescheiden vergoeding voor hun overgrote bijdrage aan de staatskas.

De “gewone man” linksstemmer uit de volksbuurt heeft hier niets mee en ziet met lede ogen aan hoe zijn belastinggeld hieraan wordt uitgegeven terwijl er wordt bezuinigd op voor hem belangrijke zaken als sociale zekerheid en gezondheidszorg. Dit verschil tussen kiezer en bestuur is de grootste reden dat de PvdA leegloopt en dat SP en PVV maar blijven groeien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 tigger

De kaartjes voor het theater van Rutte en Wilders zijn helemaal niet zo duur.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Henk van S tot S

Goed duidelijk stuk!
Vandaag ging K.O.Z. dus over de kunst van het woord; c.q. het in de goede volgorde neerzetten er van :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Sigi

@6
Dat ligt eraan. Hoor je wel of niet bij de groep die de rekening gepresenteerd krijgt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Rigo Reus

Kunst is voor de haves en niet voor de have-nots, Is dat zo? Het zijn ook keuzes die gemaakt worden. Wil ik 6 pakjes sigaretten/shag wegpaffen a 6 euro per stuk, of koop ik een kaartje voor de schouwburg? Maar het klopt wel: als ik om me heen kijk in schouwburg, theater, tijdens popconcert, literatuur/poeziefestival of tijdens museumbezoek, dan zie ik toch blank, oud, grijs, kaal en waarschijnlijk in bezit van redelijk verdiende baan. Hoe het met de sargasso-bezoeker zit weet ik niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 gronk

@9: dan ga je naar de verkeerde schouwburg/theater/popconcert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Thallman

Wat er met linkse hobby bedoeld wordt zijn de incestueuze linkse subsidie clubjes die elkaar zakken met geld, panden en aandacht schenken en voor de vorm af en toe ergens een lelijk standbeeld neerzetten. Deze mensen zijn compleet ontspoort en verkeren in de narcistische waan dat de beschaving niks meer dan is de subsidie die ze binnen harken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Rigo Reus

@11 gewoon wat roepen zonder onderbouwing. Wat zijn dan de adressen van de *kuch* goede schouwburgen? Welk literatuurfestival heeft een niet alleen blank publiek? Welk poeziefestival heeft een niet alleen oud/blank publiek?
En ja, ik ben ook wel ‘ns bij een popconcert geweest waar het publiek wat meer gemengd was.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Rigo Reus

Oeps, moet natuurlijk @10 zijn, Gronk, ipv Thallman.
Interessant om een concert als ‘verkeerd’ te omschrijven. Lowlands bijvoorbeeld heeft voor bijna 100% een blank publiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 gronk

@13: he, ik loop niet te klagen dat het publiek te ‘ blank, oud, grijs, kaal en waarschijnlijk in bezit van redelijk verdiende baan’ is. Dat doe je toch echt helemaal zelf in #9.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Andreetje

Cokema snapt het nog niet helemaal.
Subsidie verstrekken voor kunst is per definitie een linkse hobby. Dat er veel rechtse welgestelde mensen van profiteren doet daar niets aan af. Het is wel een goede reden om met het subsidiëren van kunst eindelijk eens op te houden.
Er wordt een voorbeeld gegeven hoe 100 miljoen subsidie leidt tot 1.3 miljard omzet. Waarom zijn linkse politici er zo op gebrand om een dergelijke lucratieve bezigheid te subsidiëren met ons belastinggeld? Zo’n bedrijfstak kan zichzelf immers heel goed bedruipen. Daar is geen linkse betutteling voor nodig.
Het enige wat naast het stopzetten van subsidie zal gebeuren is dat het linkse inteelt kunstclubje van enge zelfbenoemde intellectuelen op zoek moet gaan naar een baantje wat wel maatschappelijk nut heeft.

En daar wringt natuurlijk de schoen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 frankw

Zeg Andreetje, subsidiëren is geen linkse hobby hoor. Of hoe noem je de villasubsidie of die vele tientallen miljarden faalsubsidie voor banken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 tigger

@16: Dat is het koesteren van hen die er hard voor werken natuurlijk..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 gbh

Rechtse hobby: onderkant van de samenleving uithongeren:

http://www.mirror.co.uk/news/uk-news/more-4-million-british-people-4766579

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Micowoco

@15. Ging er laatst niet een miljard extra naar defensie, met allemaal van die stoere mannen die hun broek op zouden moeten kunnen houden?
Waarom vallen rechtse kreetjes over subsidie dan ineens stil?

@18: Ja, wat er momenteel in Engeland gebeurt is inderdaad een nachtmerrie. Spanje gaat ook hard. Ik lees er te weinig over hier…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 P.J. Cokema

@11 en @15 Gek is dat. Voorbeelden te over dat subsidiëring niet per definitie een linkse hobby is. Ook de subsidiëring van kunst niet.

Van 1945 tot heden waren er 21 bewindslieden (14 ministers en 7 staatssecretarissen) van “rechtse” signatuur die over kunst gingen tegenover 11 ter “linker”zijde (8 ministers en 3 staatssecretarissen). Kunst is dus vooral een rechtse hobby?

Toegegeven, of ze nou links of rechts waren, het overgrote deel had tot taak kunst, wat geld betreft, zo kort mogelijk te houden. Dus niet het subsidiëren van kunst is een linkse of rechtse hobby, maar het bezuinigen op kunst is dat wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Klokwerk

Linkse hobby in die zin dat veel kunstenaars het uit liefde doen. Daardoor kan de prijs van kunst omlaag, dacht het rechtse publiek. Om ervoor te zorgen dat de kunstenaars niet omkomen van de honger moet er daarom subsidie bij. Onder het excuus dat dan ook arme mensen van de kunst zouden kunnen genieten. Die helaas liever naar RTL boulevard kijken dan naar een theaterstuk.

  • Vorige discussie