Kunst verzacht pijn. En kunst draagt bij aan genezing. In 2014 kregen drie Italiaanse wetenschappers de IG Nobelprijs voor hun onderzoek waarmee ze aantoonden dat de pijndrempel lager wordt als mensen naar kunst kijken, die door hen als mooi wordt gezien.
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis stelt dat kunst een belangrijk onderdeel van de healing environment is. De filosofen Alan Botton en John Armstrong kregen vorig jaar in het Rijksmuseum de gelegenheid aan te tonen dat kunst als therapie werkt.
Verder zie je in de literatuur ‘pijn’ alleen nog in verband met kunst gebracht, als het gaat om getormenteerde kunstenaars en kunstenaars die vinden dat kunst pijn moet doen. Vandaag willen we weten of kunst u pijn doet.
En dan bedoelen we niet de performance kunstenaars die heel wat pijn kunnen verdragen om hun boodschap uit te dragen. Bijvoorbeeld de Israëlische kunstenares Sigalit Landau met haar “Barbed Hula”.
We bedoelen ook niet de plastische kunstwerken, die sneller tot de verbeelding spreken, dan het platte canvas. Bijvoorbeeld de beelden van Berlinde de Bruyckere.
En we bedoelen ook niet de installaties, die een veel fysieker impact hebben dan tweedimensionale plaatjes. Hoe leuk het ook is dat Yoko Ono een schilderij bedenkt waar je een spijker in kan slaan. A painting to hammer a nail in.
We willen weten of een schilderij u wel eens pijn doet. Meestal zal de pijn associatief zijn. Wellciht voelt u even een prikje bij het zien van Co Westeriks ‘Snijden aan het gras’.
En wat doen de volgende schilderijen u?
Titiaan– Marsyas wordt gevild.
David Teniers de Jonge – Chirurgische operatie.
Ronald Ophuis – Yusuf carries his executed brother Adam.
William Bouguereau – De eerste rouw.
Vertelt u eens: welk schilderijen wekte bij u de meeste pijn op. En om wat voor pijn ging dat?
Reacties (2)
Vertelt u eens: welk schilderijen wekte bij u de meeste pijn op. En om wat voor pijn ging dat?
Geen schilderijen. Wel een filmscène die ik voor het eerst zag toen ik een jaar of veertien was en me in Dali verdiepte (scene met het oog, rond de eerste minuut). Ik kan dit nog steeds niet zonder het bijbehorende (pijn)gevoel zien.
Ik heb altijd een dubbel gevoel bij het zien van “beulswerk/martelingen” en of trieste emotionele taferelen:
Voel enerzijds verontwaardiging/onmacht en ontroering, anderzijds vind ik mezelf een mazzelkont, dat het mij niet overkomt; bekijk het altijd van de zonnige kant.
Macabere werken als die van Jeroens Bosch werken ook wel wat op de lachspieren.
Verder bezit ik wat werkjes van bekenden die overleden zijn, die me persoonlijk raken:
Soms alleen door de herinnering, soms extra door de voorstelling.