Kunst op Zondag | Keukentaferelen

De VS kennen een hele subcultuur waarin hobbyisten de eigen geschiedenis – geromantiseerd – naspelen. James Townsend heeft er z’n werk van gemaakt: het leveren van goederen en spullen als antiek kookgerei, kleding en aardewerk waarmee mensen aan de slag kunnen.

Op zijn youtubekanaal presenteert hij educatieve video’s waarin hij aan de hand van 18e eeuwse kookboeken laat zien wat er in die tijd zoal gegeten werd. Dat levert soms verrassende vondsten op.

Wist u bijvoorbeeld dat de gegoede burgerij in die tijd als dessert ook wel roomijs met de smaak van Parmezaanse kaas at? Of waaruit een 18e eeuwse ‘pudding‘ zoal bestond? Of dat men overal nootmuskaat in gebruikte? Ik ook niet.

Een belangrijke bron van informatie over het leven in de 18e eeuw zijn schilderijen, zoals dit keukentafereel van de Nederlandse (!) schilder Adriaan de Lelie (1755-1820).

Yoeri Albrecht maakte er laatst attent op dat het schilderen van wereldlijke schilderijen met landschappen en/of werkvolk een nieuwe fase is in de schilderkunst, opkomend in de vroegmoderne tijd. Daarvoor schilderde men uitsluitend werken in commissie, en dat waren doorgaans schilderijen van religieuze of mythische taferelen, portretten van nobelen en notabelen of voorstellingen van de vorst op jacht.

Het Rijksmuseum heeft nog veel meer schilderijen van eet- en keukentaferelen uit de Vroegmoderne Tijd. Soms nog met een ‘religieus’ tintje, maar vaak is het gewoon een huiselijk tafereeltje met de nadruk op het seculiere en alledaagse.

---

Voor wie zich afvraagt waar P.J. Cokema toch gebleven is: Peter heeft een beroerte opgelopen, en nu doen z’n vingers niet meer helemaal wat z’n brein wil. Een geanimeerd gesprek voeren kan ‘ie alweer, maar stukjes tikken zit er voorlopig even niet in (kan wel een paar maanden duren, zegt ‘ie).