De Tweede Kamer mag dan wel met reces zijn (net zoals een groot deel van de redactie alhier en waarschijnlijk ook veel mensen in het land), de stroom kamerstukken gaat gewoon door. Zo viel deze week het verslag van het overleg over het geneesmiddelenbeleid op de mat. Dit overleg was naar aanleiding van de notitie van Minister Klink waarin hij zijn langetermijnvisie geneesvoorzieningen uiteen zette.
Met de komst van de zorgverzekeraars als mede-stuurder van de gezondheidskosten, de veranderingen in de keten farmacie tot patiënt en de toegenomen druk op de gezondheidskosten vliegen de wijzigingsvoorstellen je om de oren. Iedereen ziet wel ergens nog wat geld liggen dat bespaard kan worden. Maar zomaar besparen gaat natuurlijk niet als je het hebt over zorgverlening aan patiënten. Dan moet dus wel duidelijk zijn of die besparing niet ten koste gaat van de patiënt.
En dat maakt het tot zeer complexe materie waar ook nog eens wat vermogende partijen via-via proberen mee te praten.
Ik vind het heel moeilijk om uit de discussie naar boven te krijgen wat nu goed en wat nu slecht is. Maar aan de hand van drie stukjes van Kamerleden wil ik het toch in ieder geval iets levendiger maken, alvorens het even een wending te geven.
Mevrouw Schemers:
“De CDA-fractie steunt het baseren van de pakketkeuze op richtlijnen en protocollen van professionals en zij is het eens met het hieraan toevoegen van de factor doelmatigheid, maar zij zet wel vraagtekens bij het gebruik van Quality Adjusted Life Years (QALY’s) als meetinstrument in de assessmentfase, omdat de gezondheidswinst moeilijk precies te berekenen is.”
Dit stuk geeft het geworstel aan met de meetbaarheid. Wanneer is medicijnverstrekking doelmatig? Er ligt een instrument, QALY’s, maar dat is nog niet uitontwikkeld. Dus op basis waarvan kan je dan verdedigen dat een besparing niet ten koste gaat van gezondheid?
“De heer Van der Veen (PvdA) legt er de nadruk op dat het zijn fractie niet gaat om de kwaliteit van de farmaceutische zorg, maar om de relatie tussen de prijs en de toegevoegde waarde van de farmaceutische kolom, waaromtrent zij grote twijfels heeft. Het staat buiten kijf dat de farmaceutische industrie tot nu toe een grote bijdrage heeft geleverd aan verbetering van de gezondheidszorg, maar de innovatieve kracht van deze industrie lijkt nu tot stilstand te komen. Over de innovatieve kracht van de fabrikanten van generieke geneesmiddelen heeft de heer Van der Veen geen oordeel, maar deze industrie wordt wel steeds meer een oligopolie.”
Dat is een stevige stelling. Eigenlijk zegt hij dat er van innovatie geen sprake meer is (stond geen verwijzing naar een rapport of zo bij). Maar dan zou extra druk op de kosten juist de stimulans weghalen om te innoveren. De onzekerheid over de marges op termijn nemen namelijk dan toe.
“Het bevreemdt mevrouw Kant dat het beleid voor het ontwikkelen van geneesmiddelen volledig aan de markt wordt overgelaten, terwijl bijvoorbeeld infrastructuur wel door de overheid gepland wordt. Inmiddels stagneert de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, vooral voor ziekten in de Derde Wereld en zeldzame ziekten in Nederland.”
Ook zij constateert dat de ontwikkeling stagneert. Maar interessanter is nog de insteek dat een deel van de keten (de infrastructuur) onder regie van de overheid valt en een deel aan de markt wordt overgelaten. Nu geeft de SP natuurlijk aan dat je dan het beste wat meer bij de overheid kan onderbrengen. Maar deze constatering kan je natuurlijk ook andersom gebruiken. Maar het is natuurlijk wel iets dat wringt.
Dan even een hele andere insteek op deze materie. Toeval bestaat niet, maar ook vandaag kwam in de stroom opvallende artikelen het volgende naar boven drijven:
“Capitalism and Medicine Don’t Mix”
Kort samengevat, de farmaceutische industrie heeft er geen commercieel belang bij om medicijnen te maken die mensen genezen maar wel bij medicijnen die mensen moeten blijven gebruiken.
Die uitspraak is niet waar. Want er worden wel degelijk ook veel medicijnen gemaakt die genezen.
Maar als je de top 10 van meest gebruikte medicijnen in NL bekijkt, moet je wel erkennen dat ook hier wat schreef zit. Het gaat om bloedrukverlagers, maagzuurremmers en cholesterolverlagers. Allemaal symptoombestrijders.
En dat roept dan vervolgens weer de vraag op of je tijd en energie moet steken in het proberen omlaag te brengen van de kosten van geneesmiddelen (10 procent van de totale gezondheidszorg), of dat je beter kunt kijken naar het werkelijk genezen van bepaalde aandoeningen. Of beter nog, het voorkomen dat mensen die aandoeningen krijgen.
Maar ja, krijg die zorgverzekeraars maar eens zover dat ze massaal geld gaan geven voor gezonder leven…..
&nbps;
En ik ga weer over tot de orde van de dag.
Overigens ben ik van mening dat altijd bekend moet zijn hoe de individuele kamerleden gestemd hebben en dat alle stemmingen direct online beschikbaar moeten zijn.
KSTn = Selectie uit recente KamerSTukken.
Reacties (15)
Wat eigenlijk vooral gebeurd is dat de zorgverzekeraars mee op de stoel van de arts gaan zitten en zorg geheel commercieel bezien wordt. En dat kan nooit een goede ontwikkeling zijn als je het mij vraagt.
“krijg die zorgverzekeraars maar eens zover dat ze massaal geld gaan geven voor gezonder leven”??? Leven doe je toch zelf, gezond danwel minder gezond?
Dacht ik nou dat ‘wij’ zo moe worden van de bemoeizorg van de overheid (waar ik voor het gemak de door de overheid aangestuurde verzekeraars dan maar onder schaar), doe jij weer een oproep voor meer bemoeienis ;-). Toch die vettax invoeren?
Volgens gegegens uit 2003 van de RIVM zijn genees- en hulpmiddelen goed voor 13 procent van de totale zorgkosten.
Hoger dan de eerstelijnszorg (10,2%), veel lager dan ziekenhuiszorg (26,9%).
De RVZ heeft eerder voorgesteld de QALY als meetinstrument te gebruiken bij het beoordelen van welke zorg dan ook. Het leverde een heftige duscussie op en voorlopig is de QALY nog geen geaccepteerd meetinstrument. Wel heeft de RIVM. in opdracht van VWS, al eens onderzocht hoe je met een QALY kan berekenen hoe effectief een ontmoedigingsbeleid voor rokers kan zijn.
De farmaceutsiche industrie is, voor zover bij mij bekend, de enige die de QALY ook daadwerkelijk gebruikt, om kostenbeheersing te realiseren (zie hier).
Maar dat allemaal ter aanvulling.
De kostembheersing in de zorg is een raar fenomeen. Terwijl de bevolkingsgroei afneemt, stijgen de zorgkosten aanzienlijk. Tussen 2000 en 2006 is de bevolking met 5% toegenomen. De zorgkosten zijn met 56% gegroeid.
Met de vergrijzing als argument, wordt er nu gewaarschuwd dat we misschien aan die kosten tenonder gaan.
Wat geneesmiddelen betreft mogen de verzekeraars en de klanten het oplossen. Als er een goedkoper alternatief is, mag een klant geen duurder middel vergoed krijgen. Er wordt niet voorgesteld de farmaceutische industrie een prijsbeleid op te leggen.
Misschien moet het kabinet daar eens mee dreigen om ze weer het innovatiepad op te dwingen. En bovendien zouden medicijnen waarvan de patenten verlopen zijn, door apothekers nagemaakt mogen worden. Nu dwingt de farnmaceut, via de rechter, de apothekers de duurdere merkmiddelen te verstrekken (zie hier een zaak in 2004).
Het farmaceutisch bedrijfsleven heeft natuurlijk als hoofddoelstelling gewoon winst maken, zoveel mogelijk.
Daar zijn 2 mogelijkheden voor:
– verslavende produkten, die een chronisch probleem verlichten, maar niet oplossen.
– probleemoplossende middelen, voor bedreigende, niet te stabiliserende situaties. Daar kan de prijs natuurlijk wat hoger zijn.
Aangezien er geen incentive is voor het produceren van middelen die uit hun patent periode zijn, worden die goede een goedkope middelen niet verder verbetert.
Juist daar kunnen zorgverzekeraars optreden door dat juist te gaan organiseren
@Steeph: Ik denk dat het aanhalen van de “symptoombestrijders” hier weinig toepasselijk is. Niet alleen omdat patiënten die die middelen gebruiken verschillen qua onderliggende aandoening (waardoor er wél sprake kan zijn van een curatieve opzet van de medicatie), maar ook omdat er voor sommige aandoeningen nu eenaal weinig curatiefs voorhanden is, of dat die “genezende” behandeling simpelweg duurder is of meer bijeffecten heeft.
Een voorbeeld, waarbij ik gebruik maak van de door jou genoemde maagzuurremmers:
-een deel ervan wordt gegeven ter ondersteuning van de behandeling van H.Pylori. Curatief dus
-een deel wordt gegeven als preventie. Mensen die gedurende lange tijd NSAID’s als aspririne slikken hebben een hoger risico op maag- of duodenumzweren
-een deel wordt gegeven ter behandeling van gastro-oesofageale refluxziekte (GERD). Bij de meeste patiënten hebben dan de rennies of ranitidine niet geholpen en moet beroep gedaan worden op omeprazol. In eerste instantie curatieve opzet, omdat de maagzuurproductie erdoor ‘gereset’ kan worden.
-een deel van de patiënten met GERD houdt ook na 2-4 weken behandeling last. Nu is er wel een “genezende” chirurgische toepassing voorhanden, dus dat zou jouw voorkeur genieten. Het lijkt in eerste instantie ook kosteneffectiever om een chirurgische ingreep te doen, totdat je bedenkt dat het grootste deel van de geopereerde mensen alsnog de maagzuurremmers nodig heeft.
Het is dus allemaal erg kort door de bocht om met de foutieve stelling “alleen symptoombestrijders in top-10” iets aan te willen tonen.
En zo zijn er wel meer kwalen te beschrijven, waarbij na een operatie toch medicijnen moeten worden geslikt. De hart-en vaatziekten zijn daar een duur voorbeeld van.
Het meest effectief zijn natuurlijk behandelingen die eenmalig of van korte duur zijn en waarbij de patiënt volledig geneest. Dus zonder nadien ook nog van alles en nog wat te moeten slikken.
Maar hoeveel van die behandelingen zijn er op dit moment?
Nou moet ik de kostenbestrijders niet op een idee brengen. Straks mag een hartpatiënt alleen geholpen worden als hij/zij een leven lang niet heeft gerookt (ook geen uitlaatgassen), louter Becel op zijn broodje gezond heeft gesmeerd en als de behandeling net zo duur/goedkoop is als het vervangen van een lekke fietsband. En dat alleen als verdere medicatie niet nodig is.
Wanneer wordt nou eens erkend dat gezondheidszorg duur is en duur blijft? En dat de bekostiging dus het op een andere manier tot stand moet komen?
Het uitsluiten van bepaalde patiënten, het beknibbelen op de prijs van bepaalde medicijnen, verhoogde eigen risico’s, de AWBZ om de haverklap reorganiseren, het zal best een paar euro’s schelen.
Maar goedkoop wordt het alleen maar als er een drastiche keuze wordt gemaakt, waar volgens mij niemand op zit te wachten: “U wilt leven? Da’s dan uw eigen verantwoordelijkheid en dus betaalt u uw gezondheid maar helemaal zelf”.
Korte persoonlijke noot: mijn bejaarde moeder (met haar eigen risico) en haar zorgverzekering hebben meebetaald aan het testen van een cholesterolverlager waar zij eigenlijk geen behoefte aan had. Ze kreeg geen vergoeding voor het vervoer naar het ziekenhuis. Ze werd evenmin tegemoet gekomen in de tijd dat zij moest worden getest. Ze moest komen dat het de specialist en staf schikte. Gelukkig is ze er mee gestopt toen ze er last van kreeg. Het maakte de specialist niets uit. Dat onderzoekje was waarschijnlijk bedoeld voor zijn portemonnee.
@Peter, “U wilt leven? Da’s dan uw eigen verantwoordelijkheid en dus betaalt u uw gezondheid maar helemaal zelf” – als gezond (nou ja, geestelijke gesteldheid is over te twisten) persoon vind ik dat een prima attitude. Maar die keuze heb ik in onze samenleving niet.
@IdeFX: Voor een deel heb je die keuze wel. Je moet dan wel verplicht verzekerd zijn, maar niemand dwingt je de kosten ook daadwerkelijk bij je verzekeringsmaatschappij te declareren.
Het gekke is dat je bij een verkeerd ingestuurde nota zomaar van fraude kan worden beticht, maar dat gebeurt niet als je verzuimt nota’s op te sturen.
Dus ik zou zeggen: betaal alles lekker zelf.
@Peter: Grinnik, ja leuke ben jij :-) Maar dat maakt het voor mij nog niet goedkoop (@#6).
@ideFX: inderdaad gedacht vanuit een gezond persoon en ook een die denkt het eeuwige leven te hebben tot hij op een dag netjes in een klap het hoekje om gaat. Dat is natuurlijk ende helaas zelden de praktijk. Het gros van de ziektes en kwalen overvalt je gewoon, de natuur is niet zo kieskeurig. En dan kan het zelf betalen nog wel eens vies gaan tegenvallen vrees ik. Nog afgezien van de vraag of je in geval van ziekte nog hetzelfde idee aanhangt.
@CiNNeR, Ik geloof dat een mens op gegeven moment ziek mag worden en dood gaan, niet dat hij met viervoudige bypasses toch maar weer een tijdje verder moet sukkelen. Nee, de illusie van eeuwig leven heb ik allang niet meer – in tegenstelling tot al die medici en hun aanhangers. We hoeven toch niet allemaal 100 te worden?
Overigens kunnen al die dure geneesmiddelen wel afgeschaft worden. Als de herinrichting van de openbare ruimte af is en wonen, werken, recreatie, natuur en landbouw volledig geïntegreerd herkaveld zijn, heeft iedereen St. Janskruid, wilgenbladeren, narcissen, etcetere binnen bereik.
Kost niks behalve een gezonde wandeling langs alles wat groeit en bloeit….
Ach, wat een tijden waren dat, toen er nog geen chemische pilletjes waren. Niemand werd 100, de bevolkingsaanwas bleef keurig binnen de perken. Doodgaan was verschrikkelijk, maar de gezondheidszorg kostte bijna niets.
@IdeFX: vind je dat ook als kinderen leukemie krijgen of je op je 25e dood kan gaan aan simpele maag/darmproblemen?
(Wat ik overigens niet sarcastisch bedoel, vraag het me alleen af)