Klimaatverandering is vooral een politiek probleem

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

1,2 miljard mensen zijn voor water afhankelijk van de bergen van het Hindu-Kush gebergte. Door sneeuw in de winter, die smelt in de lente en de zomer zijn de bewoners van dat gebied het hele jaar door verzekerd van een constante toevoer van water. De opwarming van het aarde verandert dat ingrijpend. Sneeuwval zal plaatsmaken voor regenval en waar er in eerste instantie een overschot aan water ontstaat door het smelten van gletsjers, zal op lange termijn een tekort aan water zijn, omdat de gletsjer verdwijnt. Volgens prof. dr. Lennart Olsson, hoogleraar Fysische Geografie aan de Universiteit van Lund en oprichter-directeur van het Lund University Centre for Sustainability Studies (LUCSUS), is dit slechts een van de voorbeelden van de gevolgen van klimaatverandering op het leven op aarde.

In de wetenschappelijke wereld is er brede consensus over de aard en betekenis van het woord ‘klimaatverandering’. Die consensus berust op drie pijlers: het klimaat verandert op dit moment op een fundamentele manier die niet door natuurlijke variatie te verklaren valt; broeikasgassen zijn verantwoordelijk voor klimaatverandering; en de enorme toename in broeikasgassen wordt veroorzaakt door fossiele brandstoffen en boomkap. Wetenschappelijke rapporten leiden keer op keer tot de conclusie dat de mens een aanzienlijke bijdrage levert aan de opwarming van de aarde. Hoe kan het dan toch dat er maatschappelijk gezien nog zoveel scepsis is rondom klimaatverandering en het menselijk aandeel daarin?

De politiek speelt een belangrijke rol. Zo zijn er verscheidene Amerikaanse presidenten geweest die (financieel) gebaat waren bij het beschermen van aardolie als brandstof nummer één en zodoende niets gedaan hebben om duurzame energie te promoten. Daarnaast zijn er allerlei bedrijven en lobbygroepen die miskende wetenschappers voor hun karretje spannen. Deze wetenschappers publiceren onderzoek dat de rol van de mens met betrekking tot klimaatverandering bagatelliseert en veroorzaken daarmee een ogenschijnlijk controverse rondom het klimaatprobleem. Olsson beveelt het boek Merchants of Doubt van de historici Naomi Oreskes and Erik Conway aan, dat leest als een thriller.

Het kind van de rekening

De verliezers van dit geharrewar rondom klimaatverandering zijn de allerarmsten. Zij ondervinden nu al de gevolgen en worden door klimaatverandering nog meer in hun eerste levensbehoeften aangetast. De consequenties zijn voor deze groep desastreus. Door watertekort zal er op sommige plekken op aarde geen landbouw meer bedreven kunnen worden, mensen zullen honger lijden, terwijl anderen hun huizen moeten verlaten omdat hun dorpen opgeslokt worden door almaar uitdijende rivieren. Het klimaat wordt hoe dan ook een stuk grilliger dan de afgelopen tienduizend jaar het geval is geweest.

Wetenschappers wijzen erop dat het geen toeval is dat de mens juist in dit tijdsbestek zich heeft kunnen ontwikkelen. Een stabiel klimaat lijkt een vereiste voor een stabiele samenleving. Op lange termijn valt het zelfs niet uit te sluiten dat grote delen van de wereld onbewoonbaar worden omdat het er te warm zal zijn. Wanneer de aarde met ‘slechts’ 10 graden Celsius opwarmt, wat in het geheel niet ondenkbaar is tegen het jaar 2300, zullen grote gedeelten van Afrika, heel India en het Oosten van de VS niet meer leefbaar zijn voor de mens. En dit is slechts vijf generaties verwijderd van ons.

Ecological modernisation’ en ‘degrowth’

De tijd waarin we vrijblijvend over ‘ecological modernisation’ (economische groei gepaard met ecologische vernieuwing) konden praten is inmiddels voorbij, zegt Olsson. Dan hadden we twintig jaar eerder moeten handelen. Olsson heeft veel vertrouwen in technologische oplossingen, maar niet in de governancestructuren die nodig zijn om met behulp van technologie tot wereldwijde oplossingen te komen. Zeker de vrije markt is niet toegerust voor de lange termijnmaatregelen en investeringen die nodig zijn voor deze omslag naar nieuwe technologie en economie. We moeten het vrijemarktdenken met zijn valse belofte van ongelimiteerde economische groei opzijschuiven en aan ‘degrowth’ te doen.

De enige manier waarop we de gevolgen van klimaatverandering nog enigszins in eigen hand kunnen houden, is door acuut de uitstoot van broeikasgassen te beperken. De noodzaak is er, de technologie is er, maar de politieke wil ontbreekt. De andere manier van denken over waardecreatie die dit vergt, wint aan momentum, maar er is nog te weinig over gepubliceerd om het bijvoorbeeld op te nemen in rapporten van de IPCC.  Zolang klimaatverandering geen urgentie op de politieke agenda heeft en wetenschappers niet interdisciplinair samenwerken en het debat aangaan over een andere economie, ziet de toekomst er wat dat betreft somber uit.

Volgende week zal prof. dr. Rosemary Rayfuse een lezing geven over collectieve actie en de weg die voor ons ligt. Kijk de lezing van Lennart Olsson hier terug: Impacts of climate change

foto Jack Harry Bill

Reacties (25)

#1 Johan de Velde

Klimaatverandering is een hardnekkig fabeltje wat politici graag in stand houden om jou en mij geld afhandig te maken.
Dat weet iedereen.
In Zuid Amerika, Nieuw Zeeland en Zuid Afrika wordt het relatief steeds kouder in hun winter!
Laat je niets op de mouw spelden!!

  • Volgende discussie
#1.1 Henny Gerrits - Reactie op #1

Dat weet iedereen? Ik wist het nog niet. Waar haal jij die wijsheid vandaan?
Leuk hè, een beetje trollen op een “linkse”site.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Sjiek - Reactie op #1

Nr.2

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.3 Spam - Reactie op #1

Want die politici krijgen onder de tafel heel veel geld toegeschoven door de klimaatlobby, veel meer dan door de olielobby?

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.4 pedro - Reactie op #1

Ach ja. Hij heeft het artikel duidelijk niet begrepen en roept daarom zo maar wat in het wilde weg.

  • Vorige reactie op #1
#2 Theroge

Mijn inziens een sensatie-proclamatie zoals er dertien uit een dozijn zijn. Voor nuance beveel ik ‘De staat van het klimaat’ van Marcel Crok aan. Een mooie objectieve beschouwing die onder meer de impact van antopogene broeikasgassen beschouwt. Onbewezen (of zelfs bewezen onterechte) onzinstellingen die in het kader van de klimaathysterie zijn gedaan worden fijntjes gefileerd. Ook wordt goed onderbouwd hoe corrupt het IPCC is en hoe de wetenschap gepolitiseerd is geraakt. Last but not least, effecten van matiging van uitstuit van broeikasgassen wordt naast adaptatie gelegd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Sjiek - Reactie op #2

Nr. 1

  • Volgende reactie op #2
#2.2 pedro - Reactie op #2

Voor nuance beveel ik aan veel boeken te lezen en je niet door een enkele bron te laten hersenspoelen.

  • Vorige reactie op #2
#3 Johan de Velde

Ik begrijp dat hier alleen maar reacties mogen komen van mensen die het eens zijn met de schrijver?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Steeph - Reactie op #3

Nee hoor, was een gevalletje overijverig spamfilter waar je in was blijven hangen. Nu ben je er weer uit. Als je zoiets merkt, gewoon ff mailen.

  • Volgende reactie op #3
#3.2 Steeph - Reactie op #3

Overigens staan er tot nu toe alleen reacties van mensen die het NIET eens zijn met de schrijver. Zo zie je maar :-)

  • Vorige reactie op #3
#3.3 Sjiek - Reactie op #3.2

Nou in mijn geval heb je het niet bij het rechte end. Toen ik Nr.1 bij 002 zette dacht ik dat zijn reactie de eerste van de ontkenners was. Vandaar mijn Nr.1. Nu zie ik dat er ook nog een 001 is die ontkent. Die nummer ik dan door. Zo was ik van plan de ontkenners te turven. Alleen met HPax weet ik geen raad. Hij ontkent niet echt maar bekent ook niet. Ik stop maar met het nummeren.

#4 HPax

De ecologische dreigingen zijn inderdaad niet van de lucht, maar hun oorzaak wordt stelselmatig zo niet moedwillig in de verkeerde richting gezocht.* Wat ons werkelijk de das om doet, zijn demografische explosies. Zoals eens Paaseiland eraan ging, ‘vergaat nu ook de aarde als een mottekleed’.

Scherpe correctie op de (antropogene) klimaat histerie annex afstraffing van klimaat fakir Pachauri, is die van Lord Monckton. Geestige kerel ook.

De diepere oorzaak van deze ‘struisvogel politiek’ ontgaat mij. Ik zoek het vooralsnog in een oerdrift, met name: een fallisch denken, dat zelfs van geleerden intellectuele dwergen maakt. Zoiets.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 frank - Reactie op #4

HPax, bedoel je dat in jouw ogen die Mann met zijn hockeystick een parodie geeft op het omhoog krijgen van zijn mannelijkheid?

#5 Marc W

Nee hoor niks aan de hand. Dump rustig uw zware metalen in een derde wereldland, sproei gif waar het u belieft, laat uw plastic in zee spoelen, die is toch bijna leeg gevist, roei vrolijk her en der een soort uit die kunnen we best missen, stoot CO2 uit want dat kleine beetje doet er namelijk niks toe, stop uw radioactief afval rustig in een zoutmijn want daar is het de komende 100.000 100% veilig. Slaap zacht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Yevgeny Podorkin

Die miljarden mensen zullen allemaal moeten verhuizen. Even visualiseren…misschien dat dat die politieke Wil wat kan aanwakkeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 MrOoijer

Gletschers van de Alpen smelten in hoog tempo. 26% kleiner dan 40 jaar terug. Maar niks-aan-de-hand hoor, gaat u rustig slapen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 ReinoutS

De Wereldbank heeft een competitie uitgeschreven, Apps for Climate. “The competition encourages scientists, software developers, development practitioners and others to create applications that use open data to help solve the development problems that climate change poses. It aims to promote innovative use of open climate data – for example, through apps that help understand and manage weather-related disasters, to agriculture, food and water supplies, rising sea levels and other climate related development challenges.”
Misschien iets productiever dan dezelfde uitgekauwde argumenten voor de ziljoenste keer uitwisselen in een Sargasso-draadje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Herman Vruggink

Om een uitspraak over afhankelijkheid te kunnen doen is het goed je eens af te vragen hoe afhankelijk Nederland is van het smeltwater van de gletsjers in de Alpen. Deze afhankelijkheid is nul komma nul. Lastig wellicht in sommige maanden voor de scheepvaart, maar dat is het dan wel.

Wij zijn allen afhankelijk van voedsel en drinkwater. De neerslag ter plaatste is altijd op afstand de belangrijkste factor. Vervolgens kijk je naar mogelijkheden voor irrigatie in droge perioden, en dus kijk je naar de aanvoer van rivieren. Het watervolume van elke rivier wordt vrijwel geheel bepaald door neerslag. Indien een rivier zijn oorsprong in een gletsjer gebied kent dan komt daar smeltwater bij, maar het aandeel is bij welke rivier dan ook relatief klein en de verwachting is dat dit gecompenseerd zal worden door toename van neerslag.

Veranderingen in de toekomst? Naar verwachting vrijwel zeker, echter vele malen minder problematisch dan nu door alarmisten wordt voorgespiegeld. De voorstelling van afhankelijkheid is lariekoek.

http://www.wetenschap24.nl/nieuws/artikelen/2010/juni/Smeltende-watertorens.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9.1 pedro - Reactie op #9

Welke afhankelijkheid heb je het over? Wie heeft dat hier genoemd?

Dat is dus een stropop.

#10 Hans Verbeek

“Sneeuwval zal plaatsmaken voor regenval en waar er in eerste instantie een overschot aan water ontstaat door het smelten van gletsjers, zal op lange termijn een tekort aan water zijn, omdat de gletsjer verdwijnt.”

Dat is een nog onbewezen stelling. Gletsjers groeien van boven aan door sneeuwval. Pas als er op grote hoogte opwarming plaatsvindt, zal er geen sneeuw maar regen gaan vallen.
Het afsmelten van gletsjers, in de dalen, gebeurt al sinds 1850, het einde van de Kleine IJstijd. Alleen waren er toen geen miljarden mensen afhankelijk van gletsjers water.

De anderhalf miljard mensen in Pakistan en India krijgen ieder jaar een natte moesson over zich heen, die erg veel regenwater dumpt in de hoger gelegen gebieden. Door ontbossing stroomt dat regenwater nu sneller naar rivieren en zee. Dit is een van de oorzaken van de rampzalige overstroming in Pakistan vorig jaar. Het ligt niet uitsluitend aan ‘de opwarming’.

Jammer dat de nuances worden weggelaten en dat het probleem van de opwarming opnieuw met grote getallen wordt opgeblazen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 pedro - Reactie op #10

Waar is je bewijs, dat er op grote hoogte geen opwarming plaats vindt? Bestrijdt je dat de totale lengte van de gletsjers de afgelopen decennia flink af is genomen (en waar is dan je bewijs)?

Dat ontbossing ook voor een milieuprobleem zorgt is waar, maar dat staat verder los van het probleem met de gletsjers, en het is maar de vraag, in hoe verre je bewering, dat de mensen in veel gebieden van de wereld afhankelijk zijn van de moesson, waar is, want het probleem, dat er in korte tijd veel te veel water valt dat mede daardoor ook weer veel te snel verdwijnt om er goed gebruik van te kunnen maken, is al veel ouder dan het probleem van de opwarming van de aarde. De bevolking in die gebieden is nu juist zo groot kunnen groeien, doordat er een constante aanvoer van water was / is vanuit de gletsjers, zodat de mensen niet afhankelijk zijn van de onregelmatige zondvloed van regen, waar ze tijdens de moesson mee te maken krijgen.

Een overstroming vind ik trouwens sowieso een slecht bewijs voor een tekort aan water.

#10.2 majava - Reactie op #10.1

Ik lees reacties meestal nauwkeurig. Ik let erg op hoe het verwoord wordt. In dit geval is Hans Verbeek, die op z’n eigen blog wel helemaal full sceptic-retard gaat, nog redelijk voorzichtig en hij zit er niet ver naast.

Zo klopt het dat verdwijnende gletsjers al een poos aan het verdwijnen zijn. Het klopt ook dat een verdwijnende of verdwenen gletsjer niet in alle gevallen hoeft te betekenen dat het stroomgebied van bestaande rivieren opeens een tekort aan water zullen krijgen. En ook het bevolkingsaspect klopt. Nu weet ik alleen niet of hij het per ongeluk of met opzet zo schreef, want nu lijkt het alsof er niks aan de hand is en dat is ook niet zo.

Want inderdaad pedro, de opwarming op hogere ligging is niet anders dan op andere plaatsen. Soms zelfs groter. Vergeet alleen niet dat we het over lokaal klimaat hebben. En de ontbossing is ook niet iets van de laatste 3 jaar, dus die Pakistaanse overstroming had zich volgens de interpretatie van Hans Verbeek elk jaar moeten voltrekken. Dat gebeurde niet.

Dus Hans, als je zo graag nuances aan wil brengen, zul je om te beginnen af moeten stappen van je hysterie dat signaleren gelijk staat aan klimaat-alarmisme. En vervolgens moet je dan ook niet selectief met door jou aangedragen feiten zijn, want dan vertel je ook niet het hele verhaal en moet iemand anders daar weer nuance aanbrengen.

#11 Hans Verbeek

@pedro: Zolang de toppen van het Hindu-Kushgebergte nog wit zijn, valt er geen regen, maar sneeuw.
Ontbossing beinvloedt op meer plaatsen de waterhuishouding.
In Indonesië waar regenwoud plaats moet maken voor biobrandstofgewassen. In Kenia waar ontbossing zorgt voor verdroging en sublimatie van de sneeuw op de Kilimanjaro. Bossen zorgen voor extra verdamping en daardoor ook voor lokale afkoeling. Ontbossing zorgt dus voor enige opwarming.

@majava: ik heb geen baarmoeder en ben dus ook niet hysterisch.
Januari 2012 wordt weer een koude maand.
En de Ocean Heat Content grafiek is ook weer bijgewerkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11.1 majava - Reactie op #11

@majava: ik heb geen baarmoeder en ben dus ook niet hysterisch.
Ik hoop echt voor jou dat niet veel anderen dit lezen.
pedro, weg wezen hier! Deze mongool is het niet waard.