Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als verkiezingen echt wat zouden uitmaken, waren ze al lang verboden. Zo las ik vanochtend op een bord tussen de posters van Rutte, Roemer en Cohen, terwijl ik naar mijn werk fietste. Ernaast de volgende aansporing: Stem niet, denk zelf!

Ook onze anarchistische vrienden mengen zich dus in het debat. Mooi, dat maakt Het Feest van de Democratie alleen maar fraaier. Tegelijk heb ik wat moeite met mensen die zulke dingen zeggen. Zo wens ik ze wel eens een enkele reis toe naar een ouderwetse dictatuur, zo eentje zonder verkiezingen. Misschien dat ze dan wat meer waardering tonen voor het democratische gekakel, hoe slaapverwekkend dit ook klinkt na vier weken campagnevoeren. Kiezen tussen meerdere partijen, vrijheid van meningsuiting, heftig maar vreedzaam van mening verschillen: wat mij betreft, kan er nooit te veel van zijn.

Toch hebben ze wel een punt. Niet voor het eerst namelijk vraag ik me af wat er bij de verkiezingen van morgen nu echt te kiezen is. Natuurlijk: ik kan op een partij stemmen die vóór of tégen de – OK, nog één keer dan – hypotheekrenteaftrek is. Ik kan op Wilders stemmen als ik de pest aan moslims heb, pardon: aan de islam. En ik kan het vakje van Roemer aankruisen als ik van politici houd die niet op politici lijken. Maar wat valt er te kiezen als je dit land en deze wereld écht veranderen wil?

Ik denk dat mijn probleem neerkomt op één dogma en twee taboes. Het dogma: bezuinigen moet, en wel met 29 miljard euro. Dat heeft het Centraal Planbureau vastgesteld, een instantie overigens die qua naam in een totalitaire staat niet zou misstaan. Je weet wel: zo eentje waar je ook een Ministerie van Informatie hebt, en waar oorlog vrede heet, en omgekeerd. Maar goed: dit is natuurlijk een wat flauwe verdachtmaking. Waar het me om gaat, is die suggestie dat Onze Lieve Heer Zelve een Gat in De Begroting heeft aangewezen en dat we dat allemaal samen moeten gaan betalen.

Daarmee zijn we bij het eerste taboe beland: vrijwel geen enkele partij, commentator of journalist zegt nog hardop wat we een jaar geleden nog allemaal wisten… dat deze crisis is veroorzaakt door een bende graaiers en gokverslaafden, belust op bonussen en kortetermijnwinsten. Stel je Dirk Scheringa voor zonder geitenwollen sokken en in een pak dat naadloos past; en plaats zijn DSB-boefjes niet in Wognum maar in New York, Londen en Amsterdam-Zuid. Dáár ligt de verantwoordelijkheid voor de kredietcrisis, en nergens anders. En als ik dit in deze column vermeld, kan ik de reacties nu al uittekenen: meneer is jaloers op het succes van anderen, hij blijft hangen in het socialisme van de zeventiger jaren, iedereen is schuldig dus niemand in het bijzonder treft blaam…

Ik op mijn beurt snap niet waarom ik zou moeten betalen voor de hebzucht van anderen, zelfs niet als die anderen modaal verdienende sukkels zijn die zich een veel te ruime hypotheek hebben laten aanpraten. Ik heb niet gegokt, ik heb niet teveel geleend, ik incasseer ook niet glimlachend nieuwe bonussen terwijl inmiddels de rekening aan hele bevolkingen wordt gepresenteerd. En dus vraag ik me af welke partij met haar vuist op tafel slaat. Ik weet heel goed dat we niet van de ene dag op de ander de economie kunnen hervormen, dat daarvoor internationaal optreden en vaak ook kleine stapjes nodig zijn. Maar iemand moet ermee beginnen, in plaats van te doen alsof die economische crisis een natuurramp is die ons nu eenmaal – jammer, kan gebeuren – overkomen is.

O ja, een natuurramp. Die ramp tekent zich wel degelijk af, maar dan dus in de natuur. Het broeikaseffect; de schaarste aan olie, water en grond; dagelijkse ontbossing in Indonesië of Brazilië. Ik vertel ook liever een vrolijk verhaal, en net als veel anderen neig ik weg te zappen als het vervelend wordt: maar de milieucrisis gaat echt niet weg als we onze ogen sluiten, en al helemaal niet als onze politici erover zwijgen. Dat is het andere taboe dat ik graag doorbroken zou zien: vertellen dat wij allemaal – burgers én bestuurders – inderdaad eens mogen gaan betalen, maar dan voor het milieu waarin de volgende generaties leven. Ook daarbij mag gelden dat de meest bevoorrechten het meest bijdragen. Niet uit afgunst, wel omdat dat het meeste oplevert.

Zo, dit was de zendtijd voor politieke partijen. Tot u sprak een politicus zonder partij.

Reacties (20)

#1 su

Stem niet, denk zelf!

Eigenlijk moet dit zijn: laat u niet vertegenwoordigen, denk zelf! Maar dat bekt waarschijnlijk niet.

  • Volgende discussie
#2 Taco Zip

Verkiezingen zijn niet bedoeld om de wereld te veranderen maar om volksvertegenwoordigers te kiezen.

De salonanarchisten met hun oh zo stoere leuzen over de zogenaamde dictatuur die Nederland is zou ik een stage in Noord Korea willen aanbevelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Ben

“De salonanarchisten met hun oh zo stoere leuzen over de zogenaamde dictatuur die Nederland is zou ik een stage in Noord Korea willen aanbevelen.” Goed idee. Ga ik doen.

Succes, Ben

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Maarten

Mag ik even mezelf promoten? Anarchisten zijn best sympathieke mensen. In elk geval zo aardig om mij aan het woord te laten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 sikbock

de vraag is niet wat partijen zeggen, maar wat ze daadwerkelijk DOEN. Ik stem op een partij die je niet belazert na de verkiezingen.. dus op de Sp, Pvv, SGP of op Groen links..

Maar as je genaaid wil worden moet je zeker stemmen op notoire beloftenbrekertjes zoals D66, PvDA, CDA of de VVD

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Miki

@su

Of: stem niet, beslis zelf! Dan krijgt het tenminste een scherp radicaal kantje. Of zouden ze er van overtuigd zijn dat ideeen onze materialistische werkelijkheid veranderen. Dan is het misschien een uiting van een obscure groep anarchisten die het Idealisme aanhangen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Olav

Sikbock, je hebt een punt, maar hoe weet je zo zeker dat de PVV z’n kiezers niet zal belazeren?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 BooZe

Leuk stuk, het bevreemdt mij ook dat de “bonus cultuur” totaal geen onderwerp is bij deze verkiezingen.
Misschien is dit wel omdat geen van de partijen een oplossing heeft?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 JSk

Daarmee zijn we bij het eerste taboe beland: vrijwel geen enkele partij, commentator of journalist zegt nog hardop wat we een jaar geleden nog allemaal wisten… dat deze crisis is veroorzaakt door een bende graaiers en gokverslaafden, belust op bonussen en kortetermijnwinsten.

Goh. Nog nooit zovaak dit ’taboe’ gehoord in de populaire media. Maar dat terzijde: wat verandert dit aan de noodzaak van bezuinigen. Het maakt niet zoveel uit wie er de schuld aan heeft in praktische zin: de overheid heeft toch een groot tekort in de komende jaren. Deze constatering, wat verandert het precies?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 parallax

Nee, sickbock heeft helemaal geen punt.
Alle partijen breken beloftes OMDAT WE IN EEN COALITIE-LAND LEVEN.

Welk gedeelte van ‘regeerakkoord’ begrijp je niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Kilgoretrout

@5: begrijp ik het goed, je adviseert te stemmen op partijen die nationaal nog alleen maar oppositie hebben gevoerd want die DOEN wat?

ik stem op een partij waarvan ik hoop dat ze hun idealen kunnen gaan waarmaken na de verkiezingen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Spam

@5 je kan het belazeren noemen, maar ook besturen. Als oppositiepartij aan de rand van het spectrum is het gemakkelijk bij je standpunten blijven. In het midden waar uiteindelijk de besluiten worden genomen, moet je je wel eens aanpassen aan de realiteit en/of aan de mening van je collega-bestuurders.

Bij het sluiten van de uiteindelijke compromissen maakt het echt wel uit of iemand vanuit een pvda-, cda-, d66- of vvd-achtergrond denkt. Die partijen zijn door hun positie in het politiek spectrum wat minder goed in het vasthouden aan de meningen van hun kiezers en eigen partijprogramma, maar dat betekent zeker niet dat je minder aan ze hebt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Olav

Parallax, je hoeft niet te brullen. En je moet ook je gesprekspartners niet onderschatten.

Dat er water bij de wijn moet als er een regeerakkoord gesloten wordt snapt iedereen. Maar als (bijvoorbeeld) X voor de verkiezingen roept dat-ie Y en Z nóóit aan een meerderheid zal helpen, ook niet als het spannend wordt, en het vervolgens toch doet. Tja, dan heb je wel een “geloofwaardigheidsprobleem”. Als een partij bekend staat om een aantal mooie principes maar in een coalitie enthousiast tegenovergesteld beleid gaat uitvoeren, idem.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 su

@6: Het gaat de anarchisten niet om het stemmen zelf, maar om de zwakte van een representatieve democratie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 sikbock

coalitieland? my ass parallax;
de PvdA spant de kroon met gebroken verkiezingsbeloften. Moet ik er een paar opnoemen?
# referendum EU grondwet,
# topinkomens,
# marktwerking in de zorg,
# bezuinigingen op de AWBZ,
# verbod op godslastering,
# Irak,
# JSF,
# hypotheekrenteaftrek

etc. etc. Besturen? Compromissen? haha! kiezersbedrog in optima forma.. ALLES voor het pluche!

Maar je bent toch ook niet vergeten dat je eigen vrindjes van D66 een paar jaar geleden het CDA en de VVD ( tegen alle verkiezingsbeloftes in) aan een rechts kabinet geholpen hebben?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Spam

@15: conclusie: de verongelijkten stemmen op de schreeuwers aan de zijkant en de pragmatische compromiszoekers op de opportunistische baantjesjagers in het midden. De cynici kunnen beter niet stemmen.

Ik zelf heb gewoon wel enig vertrouwen in de politici die namens mij proberen er het beste van te maken, hoe moeilijk ook. Noem mij maar naïef en wereldvreemd, maar zo kijk ik ertegenaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Share

Ik stem morgen VVD want die Cohen is een gevaar voor ons mooie land.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Olav

Beste Share, Cohen een gevaar? Kun je dat ook enigszins onderbouwen of beantwoord ik nu mijn eigen vraag?

Ik vind van alle zich manifesterende politici Cohen de enige die echt duidelijk geschikt is voor de specifieke post van minister-president. Hij heeft er de sensitiviteit voor. De rest is te licht en/of te ideologisch verdwaasd, of gewoon fout.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Ernest

Je hoeft geen vuile anarchist (sorry) te zijn om toch te twijfelen aan de democratie: `Het moment waarop het volk zijn macht uitoefent, in het stemhokje, is tevens het moment waarop het zijn macht definitief uit handen geeft. Wij zijn naïeve dromers wanneer wij menen in een democratie te leven`, schrijft Frank Ankersmit in De Groene van 19 mei (de rest is ook interessant, maar helaas alleen voor abonnees of losse nummer lezers.)
Politici en journalisten spelen samen een spel en wij mogen toekijken. Zij bepalen de agenda, want zij bepalen wat er op televisie komt. Wat slecht uitkomt wordt gewoon niet uitgezonden. Daarom doen jongeren het zo goed op tv tegenwoordig: die spelen dat spel gewoon mee, en dat maakt tv en media cool. Het is zeker geen rationele evaluatie van de afgelopen regeerperiode, waarbij je nog eens te horen krijgt wat een partij heeft gedaan of nagelaten, en wat die partij denkt te gaan doen. Partijen schuiven hun fouten natuurlijk het liefst onder het tapijt, en je kunt er niet vanuitgaan dat ze het de komende tijd anders of beter zullen doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 kim237

Deze te kiezen overheid en de EU is kwa gezondheidszorg ‘net als in de USA het geval is’ niet te meer vertrouwen . Binnenkort liggen veel burgers linksom of rechtsom op iedere straathoek weg te rutten .

  • Vorige discussie