Op mijn 4de, we schrijven 1981, gaat mijn opa Theo na 40 trouwe dienstjaren weg bij de PTT. Nu, 30 jaar later, leeft mijn opa nog steeds. Sterker nog: hij is zo gezond als een vis. Hij fietst, klaverjast en doet boodschappen. Ziet hij ergens een prei die 20 eurocent goedkoper is, dan fietst hij gerust 5 kilometer om. Zo gezond is hij. Opa duif, zo noemen we hem, kost de samenleving bakken met geld. Dat is hem niet kwalijk te nemen, maar toch. Het wringt. Parasiteert hij niet op de arme drommels die voor hun 65ste het loodje leggen? Wie voor zijn pensionering sterft, kan immers fluiten naar z’n centjes. Moet dat niet anders? Kan dat niet eerlijker?
In 1889 voert de Duitse rijkskanselier Otto von Bismarck het pensioen in voor mannen van 70 jaar. Duitsers werden destijds gemiddeld 72 jaar. En nu? Nu moeten we maar liefst 20 jaar volmaken na ons pensioen. Twintig lange jaren. Vissen. Sjoelen. Eendjes voeren. Gepensioneerd zijn was een recht, maar het is inmiddels een straf. Hoeveel potjes kun je klaverjassen, zonder elkaar de hersens in te slaan? Hoeveel obese eendjes heeft dit land nodig? Genoeg is genoeg. Hier dat pak kaarten, gooi weg dat oude brood! De zeventiger van nu is de vijftiger van vroeger. Waarom zou iemand van 70 geen boeiend, interessant en nuttig werk kunnen doen?
Niemand met uitdagend werk wil met pensioen. Kijk naar staatshoofden: zij vinden werk veel te leuk. Onze eigen Beatrix is 74, Shimon Peres is 87 en de tachtiger Elisabeth reist als Queen nog lustig de wereld rond. En wat te denken van creatieve geesten? Denkt een schrijver op zijn 65ste verjaardag “Yes, nu gooi ik mijn tikmachine het raam uit!” Hoor je een muzikant bij het bereiken van de AOW-leeftijd zeggen: “Eindelijk kan die rotpiano bij het grofvuil!” Nee, natuurlijk niet. Echte kunstenaars werken tot aan hun dood. De Amersfoorter Armando is op zijn 82ste productiever dan ooit. Johan Heesters trad op tot zijn 107de. Zijn deze actieve oudjes gek? Of is de rest van bejaard Nederland zo dom?
Ik pleit niet voor 80-jarigen aan de lopende band. Laagopgeleiden leven korter, beginnen eerder met werken, dus het lijkt me eerlijk dat zij eerder mogen stoppen. Al ben ik vóór het recht op stoppen op je 65ste, ik ben nog veel meer voor het recht op interessant werk op latere leeftijd. Laten we positiever denken over werk. Zinvol werk maakt gelukkig. In de 21ste eeuw werken we niet meer om te overleven, maar om te leven. En wie bepaalt, dat je van de ene dag op de andere arbeidsongeschikt raakt? De kalender of het gezonde verstand? Langer werken betekent meer inbreng voor pensioenfondsen, minder uitkeringen. Werkgevers zijn ook tevreden. Minder onvervulbare vacatures, meer gemotiveerde krachten. En de werknemers? Zij profiteren het meest. Bejaarden worden weer mensen. Met mijn kleinzoon wil ik over –pak ‘m beet- 35 jaar tennissen, fietsen en spelen. Een echte opa zijn. Maar ik wil op mijn 69ste ook nog steeds columns schrijven.
Hopelijk zegt mijn kleinzoon straks trots tegen zijn vriendjes: “Mijn opa is AB: de wereldberoemde stukjestikker!”
Reacties (8)
werk om te leven
AB: Zinvol werk maakt gelukkig.
Zulk zinvol werk is maar weinigen gegeven.
Ik vind ook dat automatisch leeftijdsontslag op je 65ste moet worden afgeschaft (en zelfs verboden). Maar laat iedereen a.u.b. wel het recht houden om er op die leeftijd mee op te houden. Daarover lijken we het gelukkig eens.
Voer het basisinkomen in, dan hoeven we het helemaal niet meer over pensioen-/AOW-leeftijd te hebben.
Yep, een paar mooie zaken benoemd: zinvol werk, uitdagend werk en (indirect) een heel, soms heel, heel leul salaris.
De genoemde politici en staatshoofden doen allemaal uitdagend werk, over de zinvolheid wordt namelijk getwist, en verdienen er leuk mee.
De categorie kunstenaar is enigzins discutabel. Zeker, er zijn muzikanten die tot ver na hun 65e doorgaan, maar waarvan toch in alle redelijkheid moet worden gezegd dat ze net iets eerder hadden moeten stoppen.
Het recht om op je 65e te stoppen moet blijven bestaan. De vrijheid om te kiezen voor doorwerken moet worden beloond. En als je dan aow en pensioen inkomens- en vermogensafhankelijk maakt wordt meteen een stuk betaalbaarder.
Overigens blijf ik van mening dat, ongeacht stijgende levensverwachting, het doel moet zijn zo vroeg mogelijk te stoppen met werken. Zeker, dat is een droom, een idealistsiche fictie wellicht, maar er zijn in de geschiedenis allerlei zaken uitgevonden om mensen werkloos te maken. Er moet dus flink tijd en geld getoken worden in innovatie, om op die weg door te gaan.
Peter: het doel moet zijn zo vroeg mogelijk te stoppen met werken.
+1
Het doel van alle automatisering en techniek van de laatste decennia zou toch juist moeten zijn dat mensen het rustiger aan kunnen doen.
Net een stelletje naieve kinderen dat nog in sprookjes gelooft.
De economie moet groeien, stomme zakken.
Dit is een pleidooi voor een radicale wettelijke regulering van de arbeidsmarkt, begrijp ik? Helemaal niemand wil namelijk jaren achter de geraniums zitten, maar je wordt op een bepaalde leeftijd nu eenmaal gedumpt door het bedrijfsleven. Dat heet de vrije werking van de markt en die is algemeen geaccepteerd.
Ja dat zal het zijn. Niemand kijkt eigenlijk al jaren uit naar zijn pensioen. Daarom is heel Nederland ook unaniem voor het verhogen van de AOW-leeftijd naar 67 en is het percentage werkenden ook zo hoog onder categorie 55-65 jaar.
Goed idee, ongeschoolde arbeiders met 50, middenkader met 60 en hoogopgeleide professionals met 70 met pensioen. Vrijwillig doorwerken mag zolang de werkgever akkoord is. Daarmee maak je en passant een eind aan de opleidingswedloop en de diploma-inflatie, wie zit er te wachten op 60% HBO+ in Nederland?
Verder zou het ook nog een goed idee te zijn de leerplicht op te schorten voor jongeren boven de 14 die liever gaan werken, met dien verstande dat ze een opleidingstegoed behouden voor als ze besluiten welke richting ze echt op willen. Veel pubers werken en verdienen liever dan dat ze in de schoolbanken zitten. De werkdruk in het onderwijs neemt op die manier af en de kwaliteit neemt toe doordat er minder ongemotiveerde leerlingen zijn, ongeschoold werk hoeft niet meer door Polen en Roemenen gedaan te worden en de verhouding actieven/inactieven verbetert.
Buiten de doos denken mensen!