Het is bon ton om journalistiek aan de schandpaal te nagelen. Televisie, radio, kranten – ze snappen er op de redacties geen klote van. In die zin bevestigt het Britse afluisterschandaal een hardnekkig beeld van journalisten: dat zijn niet de bewakers van de democratie, maar onbetrouwbare honden die voor hun scoop over lijken gaan. Wie van enige afstand uitkijkt over het medialandschap ziet rookpluimen uit de ruïnes van de journalistieke moraal opborrelen. Het is eenvoudig om in snelle lijnen het ethische faillissement van de journalistiek uit te tekenen. Wat anderen – godzijdank – niet afschrikt om gewoon hun werk te doen. En goed ook.
News of the World heeft er ontegenzeggelijk een potje van gemaakt. Andrew Loyd (Financial Times) en Jack Straw (Times) pleiten in hun column daarom voor (een vorm ven) regulatie in de Britse pers. Volgens beide commentatoren heeft het zelfreinigend vermogen gefaald. Een onzinnige stelling. Het schandaal werd immers gebroken door twee andere kranten: The Guardian en The New York Times. Beide dagbladen hielden jarenlang claims dat de Britse schandaalkrant afluisterde en de betrokkenheid van politie in hun kolommen. Er is geen beter toezicht denkbaar dan toezicht door collega-journalisten. De politie faalde, de politiek faalde, de commissie die al toezicht moest houden – ze faalden allemaal.
Waarom twijfelen Loyd en Straw toch aan de kracht van goede journalistiek?
Omdat er geen duidelijke grens tussen de NoTW en ‘reguliere-’ of ‘kwaliteitsmedia’ bestaat. Je hebt af en toe honden nodig om honden op te sporen. En soms vliegen die honden uit de bocht. Nieuws is niet ethisch of moreel neutraal – in het proces zijn keuzes gemaakt: om er aan te komen, om er wat mee te doen, om het te publiceren. En bij elke stap die journalisten nemen om van ruw materiaal tot een eindproduct te komen, moeten zij afwegen. En soms maak je daarbij vieze handen, soms blijven ze schoon en vaker weten we niet precies hoe het zit. Ja, journalisten zijn honden: soms waakhonden, soms straathonden. Als NoTW iets heeft aangetoond, dan wel de balans daartussen – we hadden een krant die te ver is gegaan, we hadden kranten die dat onthulde. We hebben mensen die vuile handen maakten en die zijn nu (bijna allemaal) opgestapt of aangepakt. The Guardian heeft zich van haar taak gekweten en de macht (van de schandaalpers, van Murdoch, de politiek en politiek) gecontroleerd. Daarvoor moetd e krant wel een prijs betalen – een fors verlies. NoTW: De journalistiek is dood! Lang leve de journalistiek!
Meer bij Sebastiaan van der Lubben.
Reacties (15)
Ach, die politici moeten niet zo klagen. Immers, als je niks te verbergen hebt…..
Ligt eraan hoe die regulatie eruit ziet. Wettelijk zou je de omvang van een mediaconcern kunnen beperken. Daar is wel het een en ander voor te zeggen.
@1 Het zijn twee journalisten die voor regulatie pleiten. Je slaat de plank dus volkomen mis. Kijk maar naar je klompvoet.
Het inperken van de macht van tyconen als Murdoch, Berlusconi of Kirch met hun talloze kriskrasverbanden met politiek en economie is iets wat de pers te boven gaat. (Murdoch ‘regeert’ al minstens sinds Thatcher.) Juridisch/economisch zijn zij alleen door staat en EU te reguleren en te beperken.
Waarom geen linkjes naar de gewraakte commentaren van Straw en Loyd?
Als de politiek achter de journalistiek nader bekeken wordt, blijkt het ineens niet om de uitwassen van de tabloid pers te gaan. Dan blijkt dat het gaat om politici die zich als hoer gedragen:
How the phone-hacking scandal unmasked the British power elite
http://tinyurl.com/3fdrntb
Niet lang geleden stond “the Guardian” zelf bol van uit criminele activiteiten verkregen informatie, toevallig zat Assange daar als een soort heler tussen, maar voor de rest is het natuurlijk precies hetzelfde. Toen portreteerde zij zichzelf als de held van de journalistiek er zit dus wel een flinke portie dubbele moraal in.
@6: Nee, dat is niet hetzelfde. The Guardian heeft openheid van zaken gegeven en zelf geen opdracht gegeven tot illegale handelingen. NI heeft juist wel opdracht gegeven en geheimgehouden.
@6 AntonB begrijpt kennelijk het onderscheid niet tussen de noodzaak van privacy voor individuen en de noodzaak van openbaarheid van publieke organen.
Je zou dat kunnen vergelijken met het principe dat de burger alles mag, tenzij het bij wet is verboden, terwijl de overheid niets mag, tenzij het door wetgeving is gelegitimeerd.
Denk daar nou eens wat dieper over na, AntonB.
Dat journalisten soms straathonden zijn en soms ook waakhonden is wel in orde.
Verontrustend vind ik wel de invloed en de afwezigheid van de politieke waakhonden. Waarom komt er pas keet als een krant zijn vakbroeders te kijk zet? We hebben toch het parlement om de macht te controleren?
Dat maakt ook het oordeel over ethiek zo dubbel: soms lijkt het nodig ver te gaan in de keuze van middelen en het balanceren op het randje van wat ethisch kan. Want de brave parlementarier komt kennelijk niet diep genoeg in de relaties tussen macht en media.
Wie controleert b.v. de TMG-groep? Wie onderzoekt de kriskrasverbanden tussen de Nederlandse rechtse/roze/commerciële media en het huidige rechtse parlement/kabinet? Sargasso?
@9 – Uit alles blijk dat het lucratief is om te delen in de macht en zelfmoord om die te willen controleren.
De wereld is een pijpkaneel,
elk likt er aan en wil zijn deel.
@10 – Het nieuwe Sargasso – Daarvoor willen ze nou juist die subsidie gebruiken.
@0: “in hun column daarom voor (een vorm ven) regulatie”
@10
En wie controleert eigenlijk de restanten van het voormalig PCM, alwaar Stichting Democratie&Media (94.4% -> 41% aandelen dagbladtitels+extra inspraak, 100% PvdA bestuursbezetting) als een giftige spin in het web de boel manipuleert… Wie ziet er op toe dat de scheiding tussen de controlerende macht (pers) en de politiek gehandhaafd wordt? Niemand blijkbaar, want PCM heeft jarenlang als steenpuist op de democratie mogen bestaan, de PvdA heeft bij monde van Els Swaab Ruud Koole e.a. met de scepter staan zwaaien en zodoende het AD, de Volkskrant, het NRC en het Parool etc. kunnen persen in hun sociaal-democratische dwangbuis, iets wat het NRC nooit te boven is gekomen, ze is zelfs linkser dan de Volkskrant geworden…
En hoezo is het NRC de laatste twee jaar kind aan huis op Bilderbergconferentie (Knapen/Chavannes), ook al rept de krant er met geen woord over?
Hoe dicht kan men eigenlijk op de macht zitten voordat men er deel van uit gaat maken?
Hoe onafhankelijk is onze ” kwaliteitskrant” eigenlijk? Egeria…
“Volgens beide commentatoren heeft het zelfreinigend vermogen gefaald. Een onzinnige stelling. Het schandaal werd immers gebroken door twee andere kranten: The Guardian en The New York Times.”
Ik vind het geen onzinnige stelling. Het zelfreinigende vermogen behoort in principe binnen een krant zelf aanwezig te zijn. Is dat niet het geval, dan zou er een mediaraad moeten zijn met het gezag om disciplinaire sancties uit te kunnen delen, zodat foute ontwikkelingen in de kiem kunnen worden gesmoord lang voordat het zo uit de klauwen loopt, zoals in dit geval is gebeurd. Het doel moet zijn om de ethische standaard overeind te houden, ook om eventuele druk van bovenaf te kunnen weerstaan.