Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Al eerder schreef ik over Joris Luyendijk, onze sirene in medialand (blog: 31-3-2007). Ik vond zijn boek ‘Het zijn net mensen’ interessant. Soms hilarisch door de vele leuke grappen. Neem ik geen woord van terug. Journalistiek is best een grappig beroep. En er eens flink tegen trappen mag.
Nederlandse correspondenten van over de hele wereld vonden het echter nodig om te reageren op zijn stelling dat journalisten nooit de hele waarheid boven water kunnen halen. Ze hebben hun kritiek gebundeld in het net verschenen boek ‘Het maakbare nieuws’. En hoewel ik het boek niet heb gelezen, ken ik wel het werk van veel van deze collega’s. En ik vind –omdat ik de situatie en de moeilijkheidsgraad ter plaatse ken- dat ze goed werk doen: Bram Vermeulen in Zimbabwe, Coen van Zwol op de Kaukasus, Conny Mus in het Midden-Oosten. De samenstellers van het boek hadden mij uitgenodigd voor een bijdrage maar ik heb bedankt voor de eer. Want wat Joris zegt, is zijn mening. Het is geen wet. Waarom zou ik dan appelleren? En ach kritiek op de Westerse persbureaus kreeg ik er al ingepompt op de School voor de Journalistiek. Daarnaast heb ik al een dik boek, ‘Pleisters’, geschreven over de Nederlandse oorlogsverslaggeving. Dus ‘laat maar’ dacht ik. Geen spijt overigens.

Onlangs stond in NRC Next, een reactie van Joris op de kritiek van de collega’s. En toen ik dat las, dacht ik: ‘Beste Joris, je ziet het niet meer duidelijk’. Of moet ik schrijven: ‘Joris, je bent bang geworden?’ Hij deelt complimenten uit aan verslaggevers die hij in zijn vorige boek, dan niet bij naam, de goot inschreef.
Waarom spreekt hij over ‘geweldig werk’ van Nederlandse journalisten die hun verhalen over Uruzgan vrijwillig laten censureren? Wat is er geweldig aan een bezoek aan Uruzgan uitsluitend en alleen onder de parasol van Defensie? En waarom geen kritisch woord over de betaling door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking aan een weekblad met een special over Afghanistan? Uitvoerig beschreef ik de gevallen op mijn blog.
Nog een punt. Joris vindt het erg belangrijk dat Nederland een vaste correspondent in Kabul heeft. Maar wat is die waard als die correspondent na een bezoek aan Nederlandse militairen de artikelen aan de militaire censuur moet tonen?
Joris wil graag ‘nieuwe journalistieke methodes’. Waarom? Laten we eerst maar eens de oude onder de knie krijgen. Dus erop af, rond kijken, noteren en schrijven! Ook als de doden door Nederlandse militairen zijn veroorzaakt.

Over de volgende zin struikelde ik het hardst. Want wat schrijft Joris: ‘Kwaliteitsjournalisten onderscheiden zich, zowel van hun publiek als van hun collega’s bij gratis kranten en onderbezette infotainmentprogramma’s, door hun vermogen informatie te doorgronden, te wegen, in een context te plaatsen.’
Pardon Joris! De Pers is een gratis krant. En ik werk ervoor. Bewust want De Pers is nu net uitgerekend de ENIGE die niet buigt voor de censuur in Uruzgan. De enige die wel consequent de Afghaanse gewonden en nabestaanden aan het woord laat.

Waarom deze onterechte kritiek van Joris? Ik denk dat ik het weet. Joris heeft graag kritiek op mensen die veraf staan. Maar wordt huiverig als hij mensen uit zijn directe omgeving moet aanvallen. Joris is dus bang en dat valt me van hem tegen.

Ik zet er maar weer een foto bij uit Uruzgan. Het soort foto’s dat in de Nederlandse kranten nooit verschijnt. Ook vandaag niet in NRC Next. Wel afgelopen maandag in De Pers. Daarover geen woord van Joris.

Reacties (42)

#1 HansR

Aha, rancune onder de journalisten. Want Joris is niet bang maar Arnold voelt zich via de journalisten bij gratis kranten persoonlijk aangevallen. En dat laat hij niet op zich zitten. Het moddergooien gaat gewoon verder. Het gaat nergens meer over.

  • Volgende discussie
#2 m44

Een typisch geval van heftige discussie middenin de vuurlinie. Iedereen heeft wel een punt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bartb

Nou, als ik beeldredacteur bij de Next was, had ik dit kiekje ook niet geplaatst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 m44

Maar dat ben ik wel met #1 eens, hiermee komen we niet echt veel verder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 plofkip

Wat een gevoelig ego heb jij Arnold. Maak je niet druk: wie serieus nieuws wil hebben leest NIKS dat geschreven is door een Nederlandse journalist.

Inderdaad Joris Luyendijk zal wel bang geworden zijn. Ik zou ook indikken als er een waar offensief is gestart door een groep machtbeluste en op hun pik getrapte ouwe midlife-journalisten die niet schromen om het 8 uur journaal als winkelvitrine in te zetten.

Wie niet vlucht voor een kudde op gang gekomen olifanten is niet moedig, maar dom.

Wat overigens ook dom is, kan je vinden in jouw kleinzerige reactie. Je hebt namelijk niet de moed jezelf te vergelijken met internationale maatstaven voor kwalitatieve onderzoeks journalistiek. Nee je vergelijkt jezelf en je krantje, dat overigens niet langer dan 11 minuten gelezen wordt, met de rest van de middelmaat. Ja dan is er natuurlijk al gauw veel goed. Zonde!

Verhef jezelf en probeer niet als een baron van Munchausen jezelf aan je haren uit de modder te trekken maar richt je naar grote voorbeelden in plaats van je af te zetten tegen de middelmaat.

En eigenlijk is jouw reactie als die van al die andere modderjournalisten eerst Joris Luyendijk naar beneden trappen, en dan kijken of de kust weer veilig is voor de middelmatige troep die de nederlandse journalistiek produceert. Mannetjesmakerij, napraterij en kuddenieuws.

Je begrijpt toch wel dat ik jouw reactie niet serieus neem, Arnold?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 m44

Een verwijzing naar bijgaande link had overigens niet misstaan: want hier bindt Joris Luyendijk in NRC Next de kat de bekende bel nog eens aan. Als je het mij vraagt: een terechte bel. Want ondanks dat Pieter Broertjes Joris bedankt voor een ander leermoment geeft niemand van de hoofdredacteuren blijk van een onafhankelijke geest die niet afhankelijk is van de knoet en de zienswijze van Defensie, NATO, regering. Exact Joris’ punt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 plofkip

Sorry Arnold, ik kan er nog even niet over uit. Hoe je hier met een uitgestreken smoel nog een paar halfwassen ’tut tut tut’ en ‘nou nou nou’ argumenten probeert in te brengen tegen de erbarmelijke realiteit.

De lengte van jouw “stukje” wordt bepaald door de advertentiewaarde van de pagina. Als er een deal is met een grote adverteerder moet jij indikken.

Misschien ben je wat goedgelovig aangelegd, niet een erg sterke eigenschap voor iemand die zich journalist noemt, maar als jouw hoofdredacteur het heeft over inhoud als Unique Selling Point van de Pers, dan liegt hij dat hij barst.

Het gaat bij de Pers uitsluitend om de suggestie van inhoud. Ook bij de pers moeten de marges vergroot, de advertentie inkomsten omhoog etc etc. Alleen daarom nog kopt de Pers met iets ludieks/interessants etc. Verder prijkt jouw naam tussen de redactieleden uitsluitend als lapje voor het bloeden. Met de kaasschaaf en misschien wel met de botte bijl wordt er steeds meer kwaliteits (naar nederlandse maatstaven) ingewisseld voor ordinaire copywriters die persberichten aanpassen.

En dan het “respectabele” NOS journaal, daar kán je het toch gewoonweg niet voor opnemen? In de hijgerige strijd om de gunst van het in grote getalen wegtrekkende kijkerspubliek vat dat journaal elke 30 seconden puntsgewijs samen wat het in de 30 seconden daarvoor gezegd heeft. Meer dan een eerste indruk valt niet te verkrijgen en die indruk wordt dan ook nog is door een redactie die eerder meent te moeten duiden dan in een context te plaatsen.

Begrijp je dat verschil, Arnold? Nederlandse Actualiteiten en nieuwsredacties die eerder bezig zijn, volgens eigen zeggen, met het duiden dan met het in een context brengen.

Daar neem jij het nu voor op in een gezapige uithaal onder de gordel naar de man die gewoon een interessant kritisch boek heeft geschreven.

Je hebt alle mogelijkheden om over de grenzen te kijken: doe dat dan ook met betrekking tot je eigen vakgebied!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Bas

plofkip = Joost Luyendijk?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 HansR

@8 Mmm… Je zou het bijna denken. Maar als Arnold onder zijn eigen naam schrijft en plofkip en Luyendijk zijn niet synoniem dan is het gegeven de inhoud van zijn reacties misschien toch aardig als hij zijn nick (=masker) laat vallen. Als plofkip en Luyendijk wel synoniem zijn dan zou ik toch verbaasd zijn, maar ook dan mag het masker vallen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 plofkip

@ hans R

Nee ik ben niet Joris Luyendijk, en al helemaal niet Joost. Ik denk dat Sargasso mijn IP wel kan herleiden en bevestigen dat ik in ieder geval niet Joris Luyendijk ben.

Als je de kwaliteit van andere comments en eigenlijk ook deze bekijkt, dan zie je dat Joris of willekeurig welke beroepsschrijver dat beter zou doen.

Student uit Amsterdam

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 zutman

“Je hebt namelijk niet de moed jezelf te vergelijken met internationale maatstaven voor kwalitatieve onderzoeks journalistiek.”

Bla bla bla. ‘k Moet het eerste nieuwsmedium nog zien dat zijn processen en werkwijze iso 9001 laat certificeren. Nee, ‘kwalitatieve onderzoeks journalistiek’ wordt door de branche zelf gedefineerd! En maar gewichtig doen. (*) Zouden autofabrikanten eens moeten proberen….

Iso 9001 is red tape, voorschriften ‘kwalitatieve onderzoeks journalistiek’ is red tape met een inteeltluchtje. De eerste is dus te preferen.

Karskens heeft dus een punt, luyendijk kletst uit zijn nek, net als het merendeel van de reagenten alhier.

(*) Burgerjournalistiek is altijd okee, Carlos!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 plofkip

@ Zutman

Ik begrijp dat je stuikelt over het woord maatstaven. Misschien moet ik het hebben over vergelijken met buitenlandse collega’s.

Het probleem dat ik aanstip is juist die zelfdefinitie van wat kwalitatieve onderzoeksjournalistiek inhoudt. Als je de groep waarmee je jezelf vergelijkt, te smal maakt zorgt dat voor een te lage standaard.

Het inteeltluchtje is iets dat ik juist ook meen te merken bij de jehovaboekverkopers van de NOS en de schrijvers van dat nieuwe boekje..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 m44

Misschien wil meneer zutman eens uitleggen hoe de journalistiek beter wordt als we met zijn allen roepen dat Luyendijk uit zijn nek lult. En vooral niet op zijn voorstellen ingaan.

Valt nog niet mee, of wel ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 HansR

De z in zutman staat voor zuur.
heeft de rest ook nog wat betekenis?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Kaj

@Plofkip, #7: Ik ben zelf geen fan van De Pers, maar om andere redenen. (Men pakt het mijns inziens stom aan.)

Maar ik durf met 100% zekerheid te stellen dat de hoofdredactie van De Pers het vré-se-lijk vindt om uit onderzoeken te moeten vernemen dat de gemiddelde De Pers-lezer óók steeds minder geïnteresseerd is in “wat er nou weer in Uruzgan gebeurd is”, maar wel wil weten hoeveel coke Amy Whitehouse gisteren door haar neus geboord heeft.

Maar die keuzes moeten nu toch gemaakt. Want iedere commerciëel medium moet verkopen, anders houdt het medium op te bestaan. En dan blijkt uit rondgangen langs adverteerders dat zij het liefst willen adverteren op de populaire pagina’s, waar ook nog eens bepaalde doelgroepen vaker naar kijken. De pagina’s 4 en 5 – waar doorgaans het buitenlands nieuws te vinden is in kranten – behoren niet tot die categorie.

De hoofdredacties van zo’n beetje alle ‘serieuze’ media vinden dit vreselijk, trouwens.

En dan, inhoudelijk op Karskens: de man heeft mijn inziens volkomen gelijk. Lees een boek als ‘The Great War For Civilization’ van Robert Fisk, die al sinds de jaren ’70 correspondent is in het Midden-Oosten, en je vraagt je af of Luyendijk contactgestoord is, of eenvoudig verkoos in zijn hotelkamer te blijven hangen, wachtend op een telex van de redactie in Nederland.

Want zijn ‘Het zijn net mensen’ is één grote aanklacht tegen journalisten die hun werk doen op de manier waarop het níet moet. Helaas voor Luyendijk: hij deed het zélf verkeerd.

“In een dictatuur is er geen vrije informatie, dus je weet niets. Toch moet je wel een stuk schrijven voor de krant van de volgende dag, en stuurt de redactie uit Nederland je maar een fax met alle informatie”, jammert Luyendijk.

Schandalig. Hoezo, “je weet niets”? Een Robert Fisk heeft contacten, deep throats, in vrijwel alle regimes in het Midden-Oosten. Hij heeft zelfs fokking Osama bin Laden twee keer geïnterviewd. Geregeld via zijn eigen bronnen!

Dus in plaats van jammeren en ach-en-weeën, had Luyendijk het lef kunnen opbrengen om zaken op de Fisk-manier aan te pakken. Is dat riskant? Ja. Wordt Fisk verguisd door Westerse regeringen omdat hij het gore lef heeft hoor- en wederhoor te plegen? Jazeker.

Had Luyendijk dit alles gedaan, dan had hij echt recht van spreken gehad, en had ik hem serieus genomen. Nu is het Fisk’s “The Great War For Civilization” dat bovenaan mijn lijst van ‘Best Gelezen Journalistieke Boeken’ staat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 ace

Waar ik vooral wel heel benieuwd naar ben, is naar de sensationele waarde van de bijgevoegde foto. Ik zie twee vriendelijk lachende, sympathiek ogende heren bij een roestige oliedrum. Wat is daar de nieuwswaarde aan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 plofkip

@ Ace, zoals ik al zei op het eigen blog van arnold: ik wil die foto wel als kerstkaart!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 MP

Achjee Joris moet hangen opeens, dat zie je steeds met klokkenluiders. Diegene die uit de school klapt over het slecht functioneren van een systeem is fout, altijd nog fouter dan het slechte systeem of slechte management. Primitief gedoe is dat, je mag nooit je eigen groep of baas bekritiseren, want dan ben je niet loyaal, onbetrouwbaar, een verrader zo u wilt. En die emotie is veel sterker bij de mens ontwikkeld dan zoiets banaals als eerlijkheid of niet-corrupt handelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Kaj

@MP, #18:

“Achjee Joris moet hangen opeens, dat zie je steeds met klokkenluiders.”

Ik mag hopen dat je mij hier niet mee bedoelt? Ik heb Luyendijk’s boek vlak na het uitkomen tot mij genomen en formuleerde na het dichtslaan ervan mijn mening, zoals bij #15 geformuleerd.

Dat veel correspondenten (en niet alleen Nederlandse) werken zoals Luyendijk in zijn boek beschrijft, was voor mij niet nieuw. Daarmee was hij voor míj geen klokkenluider.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 zutman

“Misschien wil meneer zutman eens uitleggen hoe de journalistiek beter wordt als we met zijn allen roepen dat Luyendijk uit zijn nek lult.”

Niet bijzonder in die zin, maar Karskens wijst terecht Luyendijk op zijn pretenties.

@m44: “Misschien wil meneer zutman eens uitleggen hoe de journalistiek beter wordt als we met zijn allen roepen dat Luyendijk uit zijn nek lult.”

“De journalistiek”:, hahaha. Werk jij er in? Schrijf je eigen werkwijze op, zet hem op je website, werk er naar. Essentie van kaliteitsdenken, iso 9001. Wat Geenstijl, Vrij Nederland, je huis-aan-huis-blad doet zal je toch zorg wezen? Als jij maar weet dat jij het beter cq. goed doet.

@HansR “De z in zutman staat voor zuur.”

Zo zo. Het pratende tapijt heeft een mening!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 m44

Een compleet non-antwoord meneer zutman @20. Beschamend en kenmerkend voor iemand die zo hoog van de wachttoren poept.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 m44

… die kutfreud ook…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 m44

@Kaj, je mag Fisk best op nr 1 hebben, en Kaplan op twee, en Luyendijk op 10. Maar je maakt mij niet wijs dat Fisk net zo oud was als Luyendijk doen hij het allemaal heel veel beter deed. Gokje, 20 jaar ouder ? En je maakt me ook niet wijs dat jij de Salomons en de Connies op nr 5 en 6 zet.

Beetje het perspectief houwe aub.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 mark

@m44,
Hoog van de wachttoren poepen!
Prachtig, mijn dag is weer goed.
Terwijl het logisch is dat als je zo lang in die toren zit te wachten je een keertje moet poepen. En waarom dan niet eens Rapunselstylee?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Kaj

@M44, #24:
What the fuck heeft leeftijd hiermee te maken!?

Precies: helemaal niks.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 m44

Nogal wat Kaj 26. Status, inzicht, contacten… Schreef Fisk zo’n boek als Joris deed op diens leeftijd ? Zonee, dat zet ik je een lange neus, beste kerel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 zutman

@m44 #22 en #24: “Een compleet non-antwoord meneer zutman @20. Beschamend en kenmerkend voor iemand die zo hoog van de wachttoren poept.”

Als ik je reakties zo lees vermoed ik dat je in de branche werkzaam bent; de lichtgeraaktheid valt op. Ik weet niet wat je had verwacht, maar meer valt er niet over te zeggen. Zeker niet over de woorden die jij in mijn mond probeert te leggen; is dat overigens een praktijk die is toegelaten volgens ‘internationale maatstaven voor kwalitatieve journalistiek’?

Flauw grapje. Maar voor mij houdt de controverse ook niet zoveel meer in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 m44

Hoor eens, jij stopt je pen in het zoutvat, jij gaat daar fiks mee prikken tot het bloedt… ik vraag wat de echte zin daarvan is, jij loopt schoudeerophalend lulkoekend weg… en de controverse houdt niet zoveel meer in voor meneer zutman.

Sterf de moord, rare kwast.

Voor mij houdt deze controverse inderdaad niets meer in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 zutman

“Hoor eens, jij stopt je pen in het zoutvat, jij gaat daar fiks mee prikken tot het bloedt… […] Sterf de moord, rare kwast.”

Haha. Als ik ga ‘prikken’ dan bied jij je gewillig als plaatsvervangend slachtoffer aan?
Wat een felheid. Het is maar een vak hoor, journalistiek, wat maakt het jou uit? Als men eigen pretenties wil blijven hanteren moet men dat zeker doen. En luyendijk is vast een sympathieke knakker.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 m44

De kwast in poep gedoopt. Meer is het niet zutje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Frans Messerschmitt

Maar wat zit er nou in die ton?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Kaj

@M44, #27:
Je zelfgenoegzame arrogantie had geen betere blijk kunnen zijn van je opvallende oppervlakkigheid.

Een boek als ‘The Great War For Civilization’ had nooit kunnen ontstaan zonder de drive van correspondent Robert Fisk.

Zelfs 10 pagina’s uit dat boek geven een betere indruk van een veel betere journalist dan de 215 pagina’s van Luyendijk’s boekje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Share

Offtopic over hournalisme, ik heb mijn vriendin eindelijk zover dat ze haar Volkskrant (een feministisch roddelblad) gaat opzeggen. Dat wordt stilletjes door mij gevierd, want zo simpel ben ik :)
Het boek van J’Luy wilde ik wel kopen, maar meneer etaleert zijn intelligentie -naar mijn smaak- te veel. Gaat er prat op. Dat schiet dan m.i. te veel doelen voorbij. Dan zie ik em zitten zweten op de grappen die hij in zijn boek schijnt te maken. En daar ben ik dan meestal gelijk klaar mee. Dan zie ik al die stiltes (degewenst: overpeinsingen) bij Zomergasten opdoemen en dan laat ik zo’n boek liggen. Ik zei al, zo simpel ben ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 m44

Beste Kaj #33, jij lijkt met je hyperkennis zachtjes aan ver te zijn afgedwaald in deze discussie over de journalistiek…. Begrijp je het nog ?

Je hebt een veel grotere afstand te overbruggen dan ik, die niet veel meer wil zijn dan een kritische Europese consument van wat men over De MiddenOosten schrijft.

Reality check Nu!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Kaj

@M44, #35: Jij bent slechts consument, voor mij is het m’n vak, dus dat maakt het anders. De afstand is voor jou inderdaad veel te groot.

En nu vind ik deze discussie alweer zó oud dat ‘ie muf begint te ruiken. Hup, Eurlings-bashen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 plofkip

Is Arnold Karskens nou van het slag “Dat vinnik gewoon…?
Of neemt hij nog de moeite zijn standpunt of zienswijze enigszins uit te bouwen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 zutman

Ongeveer zoals jouw reakties op hem?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 prometeus

@Sargasso: kunnen jullie stoppen met die Karstens? Hij voegt misschien wel wat toe als correspondent, maar als collumnist/commentator komt hij iedere keer weer niet verder dan schelden, en verbitterd reageren op anderen. Weer een gemiste kans, Karstens: doe waar je goed in bent.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 plofkip

Verklaar u nader zutman! Dan ga ik weer naar buiten met mijn meisje! Zutman!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 zutman

Plofkip verwijt Karskens dat ie nederlandstalig is. En dat engelstaligen altijd veel betere informatie hebben. De vraag wordt dan: praat plofkip engelandse eerlijkheidjes met zijn meisje, of liever nederlandse leugentjes?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 plofkip

Dat is het zutman! Dat is het! De nederlandse intellectueel moet niks hebben van de buitenlandse talen! Een mysterie verklaard…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie