Dit is een gastbijdrage van Nick Ottens.
Met de Arbeiderspartij van Ehud Barak aan zijn zijde heeft Benjamin Netanyahu een regering. De brede coalitie die uit de samenwerking tussen rechts, geleid door Likud, en de sociaal-democraten van Barak voortkomt zal op meer internationale waardering kunnen rekenen dan het alternatief, een kabinet van haviken waarin ook Avigdor Lieberman namens het nationalistische Jisrael Beetenoe zitting zou nemen.
Netanyahu heeft toezegt dat zijn regering een “partner voor vrede” zal zijn in het aanhoudende conflict met de Palestijnen. Hij stelt zich hiermee gematigder op dan voorheen. Als eerste minister tussen 1996 en 1999 was Netanyahu nog zeer terughoudend om met de Yasser Arafat te onderhandelen. Verder weigerde hij resoluut terugtrekking uit de Golanhoogten en was discussie over Jeruzalem met hem onmogelijk. Toen onder Ariel Sharon in 2005 Israël haar nederzettingen in de Gazastrook begon te ontmantelen stapte hij zelfs op als minister van financiën. Lieberman trok zich destijds om dezelfde reden terug uit de coalitie.
Dat het tussen Netanyahu en de Sharonisten nog steeds niet botert blijkt wel uit het falen van de onderhandelingen met Tzipi Liv, leidster van de Kadimapartij die een meer gematigde koers jegens de Palestijnen voorstaat en daarom met Likud brak. Hoewel Kadima in het parlement nu de grootste partij is slaagde zij er niet in een coalitie te smeden. Barak toonde zich wel bereik met Netanyahu in zee te gaan maar dit levert hem felle kritiek uit eigen gelederen op.
Barak verklaarde dat regeringsdeelname in het belang van Israël is en dat zijn partij op deze manier meer kan bereiken dan in de oppositie. Niettemin maken velen zich zorgen. De Arbeiderspartij verloor aanzienlijk in de afgelopen verkiezingen en samenwerking met rechts kan haar duur komen te staan. Echter, dat de partij zoveel zetels verloor was waarschijnlijk te wijten aan haar herhaaldelijke bereidheid tot concessies. Onder het premierschap van Barak was Israël genegen veel op te geven ten gunste van de Palestijnen, onder meer de nederzettingen en kibboetsen die traditioneel de machtsbasis vormen van de Arbeiderspartij. Door in een meer behoudend kabinet zitting te nemen hoopt Barak wellicht die stem terug te winnen.
Hoewel het partijkader kritisch blijft over het onwrikbaardere beleid ten aanzien van de Palestijnen lijkt een aanzienlijk deel van de achterban er mee in te stemmen. De vredelievende opstelling van Barak bracht geen akkoord. Veel Israëli’s lijken het tijd te vinden dat het land vrede afdwingt in plaats van onderhandelt. Vandaar ook de grote zetelwinst van Lieberman en zijn nationalisten.
Bij Netanyahu zijn ze aan het juiste adres. Deze noemde nog niet zo lang geleden de Amerikaanse pogingen vrede te bewerkstelligen een verspilling van tijd en verwerpt de twee-staten oplossing. Volgens Netanyahu moet economisch samengewerkt worden voor over politieke kwesties wordt gepraat. “Dit betekent dat we de gematigde delen van de Palestijnse economie moeten versterken door rap groei te bieden,” zei hij in november 2008. Door economische groei te stimuleren verwerven gewone Palestijnen een belang bij vrede, in tegenstelling tot de uitzichtloosheid die hen nu tot radicalisme beweegt. Verder heeft de aankomend premier al toegezegd de bouw van nieuwe nederzettingen in Palestijns gebied niet toe te zullen staan. Dat klinkt misschien toch niet zo onvermurwbaar?
Reacties (18)
“een kabinet van haviken waarin ook Avigdor Lieberman namens het nationalistische Jisrael Beetenoe zitting zou nemen.”
Lieberman zit toch ook in het komende kabinet (waarin de arbeiderspartij maar een junior-partner is)?
Tja, dat doet Israel nu eenmaal om de zoveel jaar. ’t Is net een democratie.
Barak is 5 ministerschappen belooft als ik me niet vergis. De kritiek vanuit zijn achterban is voor mij onbegrijpelijk, de Arbeiderspartij kan veel meer bereiken in de regering dan als oppositiepartij. Hij handelt uit landsbelang, zoals hij zelf ook aangeeft.
Het is erg jammer dat de Kadima zo moeilijk deed. Ze wilden het presidentschap delen met Netanyahu, 2 jaar Netanyahu en 2 jaar Livni. Omdat Kadima niet mee regeert is het extra goed van Barak dat hij mee doet.
Weet iemand de links/rechts verdeling in het parlement?
@3: In Israël is het nogal moeilijk van links-rechts spreken (naja, ook in Nederland is dat een simplificatie die niet echt deugdelijk is). Punt is dat Netanyahu Arbeiderspartij of Kadima nodig had, of anders een hele sloot aan religieus-orthodoxe partijtjes (zover ik begrepen heb, zit in het komende kabinet trouwens ook Shas).
Dat Kadima “zo moeilijk” deed, vind ik niet zo vreemd. In een coalitie levert normaal de grootste partij de premier (en dat is Kadima). Zo’n gedeeld premierschap is dus van Kadima’s kant al een heel groot offer.
Daarnaast zit het probleem in de apartheidspartij van Lieberman, waar Netanyahu al een voorakkoord mee had gesloten. Dan weet je al op voorhand dat de ministerraad een havikmeerderheid krijgt (met Likud en Jisrael Beetenoe). Om je daar dan bij aan te sluiten als Kadima of Arbeiderspartij is jezelf verloochenen.
Het gerucht gaat inderdaad dat Lieberman minister van buitenlandse zaken zal worden (http://www.guardian.co.uk/world/2009/mar/16/avigdor-lieberman-israel) maar dit is nog niet bevestigd; vandaar, “zitting zou nemen”. Zonder deelname van Barak’s Arbeiderspartij zou dat op een zeer rechts kabinet uitkomen.
De eisen van Kadima waren niet geheel onredelijk. De partij is immers de grootste geworden en zo een gedeeld premierschap is al eerder gedaan.
De situatie is wel een beetje te vergelijken met D66 in een kabinet met CDA en VVD. Met de arbeiderspartij in de rol van D66. We weten allemaal hoe dat afliep.
De israelische situatie naar Nederland vertalend zou de PVV, VVD en SGP een regering vormen, aan een meerderheid geholpen door D66 (of een gedecimeerde PvdA). Met Wilders als minister van Buitenlandse Zaken (en een SGP’er op onderwijs of zo).
@3: In een poging:
-Liberaal/midden (Kadima) 28
-Rechts (Likud) 27
-Ultranationalistisch (Yisrael Beiteinu, National Union) 19
-Orthodox-religieus (Shas, United Torah Judaism, The Jewish Home) 19
-Socialistisch/midden (Labor) 13
-Arabisch/niet zionistisch (Hadash, Ta’al, Balad)11
-Links (Meretz) 3
Zo zou ik het politieke landschap ongeveer uitleggen. Daarbij aangetekend dat objectief gezien bijna alle partijen minimaal licht nationalistisch zijn (het zionisme aanhangen).
Ohh oke ik was inderdaad de Shas partij en die partij van Lieberman vergeten mee te rekenen. Dank voor de uitleg. Hoe komt het dan dat Kadima, die toch 1 zetel meer heeft dan de Likud, niet gewoon de premier mocht leveren?
Een nationaal Zionistische Partij van de Arbeid in Israël is humor.
Hoe moet je jezelf dan noemen, een nazi?
@8: Omdat Kadima realistisch gezien alleen maar aan een meerderheid kon komen met Likud (Kadima is seculier, dus verhouding met orthodox-religieuze partijen ligt wat moeilijk) en Likud wel buiten Kadima om aan een meerderheid kon komen (er waren zelfs meerdere opties, waarvan de huidige de minst voor de hand liggende). Daarom wist Netanyahu dat hij een onmogelijke eis kon stellen, die Livni wel moest weigeren (waardoor die er slecht op staat).
@9: Ik denk dat je de Israëlische politieke cultuur in de verhouding van de regio moet zien. In het Midden-Oosten, de Kaukasus en trouwens ook de Balkan is het vrij normaal om licht tot zelfs sterk nationalistisch te zijn, ongeacht je politieke kleur (links-rechts).
@9: Nee, een revisionist.
Thomas, zoals Bismarck, die zijn naam zeker eer aan lijkt te doen, als zei: Kadima slaagde er simpelweg niet in een coalitie te smeden. Samenwerking met Likud lag voor de hand, maar Netanyahu was zich er goed van bewust dat hij ook zonder Kadima tot een regering kon komen.
wilders juicht.
Poster lijdt aan ernstige mate van myopie en Israelische woorderkenning. Geeft niets, maar dat men het even weet in deze context:
http://news.yahoo.com/s/ap/20090326/ap_on_re_mi_ea/ml_palestinians_soldiers__stories
ah@12: die jongens dus..
The offer was allegedly to “actively take part in the war on Germany’s side” in return for German support for “the establishment of the historic Jewish state on a national and totalitarian basis.
Heilige grond wordt duur verkocht.
“Barak is 5 ministerschappen belooft (sic) als ik me niet vergis.”
Schijn bedriegt, in het huidige Israëlische kabinet zitten 26/27 ministers (+2 deputies). Nog niet 1/5e van de ministers is toch niet zo heel ruim bemeten.