Is Asterix een Mapuche?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hieronder volgt een gastbijdrage van pr over een opleving van de onafhankelijkheidsstrijd van de Mapuche indianen in Chili, ze eisen nu via internationaal recht een autonoom land. Vorige week viel er één dode bij protesten en werden ETA aanhangers op weg naar Mapuche gebied het land uitgezet.

mapucheVele landen in Zuid Amerika zijn zich aan het opmaken voor het vieren van hun onafhankelijkheid van Spanje, zo’n 200 jaar geleden. Heel Zuid-Amerika? nee want in het zuiden van Chili woont een volk dat nog steeds heldhaftig weerstand biedt tegen zijn onderdrukker: De Mapuche indianen. Volgens de Spanjaarden het meest heldhaftige volk waar ze ooit tegen gevochten hebben. In meer dan 300 jaar Spaanse bezetting hebben ze hun onafhankelijkheid weten te behouden, en zelfs de onafhankelijkheidsverklaring van Chili in 1810 liet het gebied ten zuiden van de Bio Bio rivier buiten beschouwing. Pas in 1881 nadat Chili Peru had verslagen in de Pacifische oorlog van 1879, kreeg men de Araucanie onder controle door de fronttroepen met ervaring naar het zuiden te sturen.

In Chili zijn naar schatting nog een 600.000 Mapuche indianen [.pdf], vooral in de regio van Temuco, en door verhuizing naar Santiago. Over het algemeen is de groep economisch en educatief erg achtergesteld en hebben economische en landbouw ontwikkelingsprojecten weinig kunnen uithalen, vooral omdat nooit de specifieke eigenschappen van de Mapuches is erkend. Het gaat om een verzameling van honderden families, zonder direkt leiderschap, die leven met het land en niet zozeer van het land.

De Mapuche hebben de bezetting van hun land nooit geaccepteerd en vooral in de laatste jaren zijn er flink wat schermutselingen geweest. Grote buitenlandse investeringen op het gebied van bosbouw en waterkrachtcentrales (Ranco, Trayenko [.pdf]) in de Araucanie hebben veel moeite gehad om hun projecten van de grond te krijgen. Hoewel Chili een (erg langzaam) landteruggaaf programma is begonnen, is het sinds deze week duidelijk dat de Mapuche strijden voor autonomie van hun gebied. Hiermee hebben ze ook hun strategie veranderd. Nu blijkt dat de Chileense regering nog steeds niet bereid is om de dialoog aan te gaan, hebben ze de strategie aangepast. Voor het eerst wordt er geschermd met het afdwingen van autonomie via internationaal recht volgens de door Chili erkende Declaratie van Rechten van Inheemse Volken van de Verenigde Naties uit 2007 (Artikel 4). Aucán Huilcamán, woordvoerder van verschillende Mapuche families, geeft aan dat de Mapuches schadevergoeding verwachten van Chili, hun autonomie willen financieren met steun uit het buitenland en zelfs belastingen willen heffen op (buitenlandse) investeringen in de Araucanie.

Afgelopen week was de dood van een Mapuche indiaan te betreuren: In de rug geschoten van grote afstand door de politie, zelfverdediging, aan de andere kant zijn dezelfde week ETA aanhangers Chili uitgezet die op reis waren naar de Bio Bio. Het belooft een warme zomer te worden..

Reacties (20)

#1 Carlos

topic gerelateerde eigenspam uit de oude doos (2003), met permisse:
https://sargasso.nl/archief0104/index.php?p=1734&c=1&more=1

  • Volgende discussie
#2 Joost J.

Welke oplossing hadden de Chicago Boys voor deze groep. Geen enkel, want uiteindelijk blijkt dat de gevestigde orde in functie is gebleven en goed voor zich zelf heeft gezorgd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 pr

@2. Het gaat in dit conflict niet alleen om landverlies, dit was al een probleem van voor Pinochet, maar ook zeker van daarna. In die zin heeft oud president Frei, de christendemocraat die nu weer kandidaat is voor de coalicion voor de aankomende verkiezingen, een heel dubieuze rol gespeeld in de totstandkoming van de waterkrachtcentrale Ranco. Hij heeft in de tijd zijn milieu minister en minister inheemse zaken vervangen omdat ze tegen de bouw waren. De Chicago boys hebben waarschijnlijk geen zeg gehad in 70-80 omdat het meer een politieke kwestie was.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 pr

Het gaat nu, met steun van het VN verdrag uit 2007 ook om een autonomie aanspraak

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 FHP

De Mapuche leven tegenwoordig niet alleen in Chili, er zijn ook Argetijnse Mapuche, ter hoogte van dezelfde regio in Chili. Dus over Asterix kan je niet echt spreken.

Wie zich uit het buitenland aan de Mapuche-kwestie waagt, moet goed oppassen. De kwestie is niet, zoals in dit stukje lichtelijk wordt voorgesteld, zo zwart-wit. De recente ’tomas’ van land spelen al een hele tijd en zijn min of meer ook een generatieconflict binnen de Mapuche-gemeenschap zelf. Vaak hebben de oudere Mapuches stukken land aan Chilenen, over de inderdaad schandalige milieuvernietigende acties van de grootbosbedrijven en de energiemaatschappijen wil ik het hier niet hebben, verkocht die daar hun vakantiehuizen op bouwden. De Mapuche-jeugd, ondanks alle kansen die zij nu in het moderne Chili hebben, is echter weer een stuk activistischer, de ouderen weten zich de repressie van Pinochet helaas nog goed te herinneren, en bezetten deze stukken land, wat weer een reactie uitlokt van de Carabineros. Vaak pakken die, met de helaas nog steeds geldende terroristenwet uit het militair regime in hun achterzak, deze demonstranten stevig aan. Maar goed, dat geldt voor alle rellende demonstranten daar. Wel moet gezegd worden dat excessen van de zijde van de Carabineros niet zonder gevolgen voor de betrokkenen blijven en zij gestraft worden. De politieman die in 2007 ‘par accidente’ een Mapuche-demonstrant doodschoot is vervolgd wegens moord.
De komst van ETA-tuig, sorry in Pais Vasco hebben ze ook gennoeg van die lui, zal de reacties van de politie alleen maar verergeren. En met meer geweld is niemand gediend, toch? Bovendien zal autonomie voor de Chileense regering nooit een onderwerp van onderhandeling worden. Zeker niet als, waar het nu naar uitziet niet Frei in oktober de presidentsverkiezingen gaat winnen, maar de rechtse zakenman Pinera, de verkiezingen gaat winnen. Het kan inderdaad een hete lente worden, maar beste pr, laten we hopen van niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Mapuche
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 pr

@5,
1. Ik spreek niet vanuit het buitenland over dit thema.
2. De terroristenwet wordt vrijwel alleen aangewend tegen de Mapuche en niet zoals je aangeeft tegen alle rellende demonstranten.
3. De gevolgen voor Carabineros voor het doden van de Mapuche zijn relatief klein: Tot nu toe zijn alleen de agenten die de dodelijke shoten hebben gelost aangepakt. Niemand van hogerhand (politie of politiek) heeft ook maar enige verantwoordelijkheid hoeven af te leggen voor het ontruimen van dorpen met vuurwapens. Dit is een beslissing van hogerhand.
4. Frei begint steeds verder achter te lopen in de peilingen voor de verkiezingen, dat klopt, maar ipv winst voor Piñera verwacht ik eerder een deal tussen Enriquez-Ominami en Frei voor de eerste ronde ,degene met het beste resultaat in de eerste ronde krijgt complete steun van de ander om Piñera te verslaan. Ik verwacht niet dat er een absolute meerderheid is te vinden voor rechts.
5. Ik ben het niet met je eens dat de Mapuche jeugd alle kansen zou hebben in het moderne Chili: Onder de Mapuche is de werkeloosheid het grootst, ze hebben het laagste opleidingsniveau en resultaten, en in de praktijk worden ze vaak gediscrimineerd. Over het opleidingsniveau, in Chili word jaarlijks een soort CITO toets gehouden, en de resultaten voor de Mapuche zijn dramatisch. Waar het gemiddelde van de schooljeugd op 250 punten ligt, halen zij gemiddeld amper 190. Om een idee te krijgen, de maximum haalbare score ligt boven de 800 punten.

Zoals je misschien weet is sinds een paar weken op Paaseiland ook een probleem met Chili. De Rapa Nui willen (en hebben al meer dan de Mapuche) eigenbeschikking over het eiland. Het is al verboden dat niet-Rapa Nui landeigenaar kunnen worden op het eiland maar dit wordt in de praktijk tegengegaan door 99 jarige huurcontracten e.d.

Zoals ik het zie heeft de concertación al meer dan 20 jaar geen antwoord klaar en is niet bereid om dieper in te gaan in het inheemsevolken vraagstuk

@6 ik kende de pagina niet, heel interessant en erg uitgebreid de “Wie zijn de Mapuche” link. Vraag: Hebben jullie nog een officiele reactie ontvangen van Bachelet over de open brief?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 FHP

@PR

Dank voor je goede antwoorden.
Ik mis alleen je opinie over het generatieconflict.
@punt 4: Je opinie over de komende presidentsverkiezingen vindt ik interessant. Pinera krijgt het nog lastig dan. Heeft hij nog last van het pharmacia-schandaal?

Wat betreft de Mapuche, inderdaad zijn zij achtergesteld. Ik hoop dat je begrijpt dat ik dat vindt. @punt 5. Dat is mij ook bekend. Maar volgens mijn Chileense schoonfamilie (woonachtig onder de Bio Bio, eenvoudige middenklasse en goed bekend met de Mapuches.) hoor ik toch verhalen dat Mapuches voorrang krijgen bij de toelatingsexamens voor de universiteit. Een volbloed Mapuche, uitzonderingen daargelaten natuurlijk, op UChile of op Catolica is natuurlijk vrijwel niet mogelijk.
@punt 3 Je geeft mij dus toch gelijk dat de direct verantwoordelijken zijn gestraft. het is inderdaad vrij chileens dat er hoger geen koppen rollen. Maar ja, dat hebben we tot eind 2006 ook meegemaakt (en nog steeds).
@punt 1. Ok, hier had ik mijzelf beter moeten nuanceren, maar de politie-aanpak van demonstraties daar doet mij toch vaak wel denken aan de traangaswolken van 30 april 1980 en later die ik heb mogen meemaken. Que calor, que calor, el quanaco por favor..
@Rapa Nui. ook ik lees de Chileense kranten dagelijks. Goede actie in mijn ogen, uit eigen ervaring weet ik dat het een prachtig eiland is en het verdient het om beschermd te worden. Alleen UNESCO-site zijn, is blijkbaar niet genoeg. maar het is nog maar de vraag of de eilandcouncil het gaat lukken. Met die truc bedoel je zeker op dat dure hotel die op die manier grond heeft weten te krijgen. maar zie ook hier hetzelfde probleem dat ik al bij de Mapuche aan de kaak stelde, voor geld doet iedereen alles.

Inderdaad worstelt Chili met het vraagstuk van de zijn originele bevolking, zowel in het noorden, het zuiden als op Rapa Nui. Om de regering echter onder druk te zetten, zou de gemiddelde chileen hier meer vanaf moeten wete. Maar de gemiddelde Chileen wil toch echt geen Boliviaanse toestanden..die wil gewoon ongestoord Falabella met zijn creditcard leegkopen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 pr

@Generatieconflict. Waarschijnlijk is de radicalisatie van het conflict hieraan te danken. De oudere generaties leiders (Lonkos) zijn vooralsnog gevestigd in de Araucanie en hebben daar nooit echt contact gehad met de moderne wereld en zijn mogelijkheden. De jongere generatie die zich in het conflict mengt doet dit vaak met iets meer studie en met contact en steun vanuit binnen en vooral buitenland. De Mapuche hebben toch altijd bekend gestaan om hun ondoorzichtige sociale structuur, zonder duidelijke leiderschap, behalve dan in oorlogen dan wordt de macht overgedragen aan een Toqui, hier konden de spanjaarden van meepraten.

@Onderwijs, ik begrijp dat de overheid een beperkt aantal specifieke beurzen ter beschikking stelt voor Mapuche kinderen die willen studeren. Om de vergelijking te maken met Nederland: Het heeft geen zin om een beurs aan te bieden voor een universiteit aan iemand die nog geen VMBO heeft.

@Piñera, de man krijgt het nog lastig. Hij is vrij goed weg gekomen uit het FASA schandaal (terecht ook, als aandeelhouder had hij niks te maken met illegale prijsafspraken tussen verschillende farmacieketens). De problemen die komen zijn: UDI, er is een grote groep UDI leden die er nog steeds niet mee eens is dat ze zelf geen kandidaat hebben voorgesteld, ze hebben hem 2 x eerder laten vallen. De polls zijn vertekend: Centrum links heeft nog steeds niet een eenduidige kandidaat, terwijl rechts al op zij maximum aanhang zit. De vuile campagne is nog niet begonnen!! Verkiezingen zijn pas 13 december en niet in oktober.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 RR

Betreft jullie mening over de Mapuches, hebben jullie weleens boeken van bv Bengoa hierover gelezen of andere documenten?, dan hoef je namelijk niet je schoonfamilie als bron van informatie te vermelden.

Betreft de Lonkos, lees meer over Alianza territorial Mapuche. Dit zijn een 100 taal Lonkos die op dit moment op hoog niveau een dialoog met Bachelet willen. Zij zijn zeer goed geïnformeerd wat speelt, ook over de moderne wereld.
Meer hierover te zien op: http://www.mapuexpress.net/

Een andere pagina met veel nuttige informatie kun je vinden op:
http://www.mapuche.info/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 RR

Voor de mensen die zich in de Mapuche zaak willen verdiepen, hierbij informatie van Dhr. James Anaya, “Relator Especial Para los Derechos y Libertades Fundamentales de los Pueblos Indígenas”.

http://www.politicaspublicas.net/panel/relator-dpi/docs/378-deber-de-consultar.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 pr

Bengoa heeft vrij veel onderzocht over inheemse volken in zuid amerika en is specialist in de geschiedenis en de achtergrond van de sociale setting van de mapuches in het Chili van vandaag. Maar zelfs hij doet niet mee aan de huidige explosieve discussie, hij is een theoreticus die zich niet bemoeit met de actuele politieke aspecten. Bijvoorbeeld vandaag roept Navarrete op aan de mapuche om in december niet te stemmen voor personen die de mapuches beschuldigen van terrorisme (oa pinera). In theorie kunnen ze de verkiezingen beslissen. Bengoa wil zich hier niet aan branden.

Over de 115 lonkos, dit zijn dezelfde die al voorheen in onderhandeling wareb met de conadi. Volgens aucan e.a. Vertegenwoordigen zij een minderheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 RR

De 100 Lonkos zijn een prima alternatief hoewel we niet weten hoe dit afloopt. 100 Lonkos betekent 100 Mapuche gemeenschap, elke gemeenschap bestaat uit min. 100 a 500 personen. Al met al is dat een belangrijk aantal Mapuches om een situatie te creëren zoals dat zich nu in Chili afspeelt. Als de Lonkos het hen lukt om met President Bachelet te praten, zullen zich hierbij meer Lonkos aansluiten.
De 100 Lonkos worden op dit moment geleid door een Gozol Logko en zijn naam is Juan Catrillanca.
http://www.mapuche.nl/espanol/alianza_mapuche090822.html

Hierbij een videofilm van de 100 Lonkos die naar Santiago zijn gereisd om met de presidente te praten maar die niet door Bachelet zijn ontvangen.
http://www.youtube.com/watch?gl=US&eurl=&v=GAT64wyzUgg

http://www.mapuche.nl/espanol/carta_lonkos090707.html

Wat betreft Aucan Huilcaman, hij heeft zijn kansen gehad.
Het is wel iemand die weet wat die doet en hij heeft ook gezien dat deze Lonkos veel invloed hebben.
Aucan Huilcaman zoekt het op een andere vlak, namelijk de oude verdragen tussen Chili en de Mapuches. Hoe zijn deze volgens internationale verdragen toe te passen in een moderne Chili. Ook zeer interessant:

Aucan Hilcaman en Tolerancia Cero I
http://www.youtube.com/watch?v=3u4yBEDCDBo&feature=related

Aucan Hilcaman en Tolerancia Cero II
http://www.youtube.com/watch?v=hLO-VNaONrc&feature=related

Om te begrijpen wat er in Chili aan de hand is, is het heel belangrijk om je te verdiepen in wat er hierover is geschreven. Zelfs als Bengoa zich hierover niet zou uitlaten.
http://www.mapuche.nl/espanol/cedla090220.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 FHP

@verkiezingen. ja natuurlijk december, mijn vriendinnetje moet natuurlijk in oktober haar ‘excuus’ inleveren..vandaar oktober…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 pr

@13. Nu Viera-Gallo verder gaat onderhandelen met de 100 lonko’s loopt men het gevaar dezelfde fout te maken als zo vaak hiervoor: De Mapuchegemeenschap is niet zo georganiseerd dat ze een enkele vertegenwoordiger hebben. Wat de meer radicale groeperingen hebben aangegeven is dat ze niks met Conadi te maken willen hebben (en hier hebben ze redenen genoeg voor), en dat geen enkele uitkomst van de onderhandelingen zal worden gerespecteerd door de gemeenschappen die op dit moment buiten de discussie worden gehouden.

Wat betreft Aucan Huilcaman, hij heeft zijn kansen gehad. Wat bedoel je hiermee? Ik vind dat hij nu met meer autoriteit overkomt dan zo’n 5 jaar geleden toen hij meer de woordevoerder was bij uiteengeslagen demonstraties. Hij is meer bezig met lobby en politiek, maar het wordt hem niet makkelijk gemaakt: Hij werd verboden (door de Fiscalía Militar van Temuco) om naar het buitenland te reizen en de Mapuches te vertegenwoordigen in Geneve 3 weken geleden bij de Verenigde Naties, die behandelde het rassen discriminatie probleem in Chili

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 pr

Vandaag begint het allemaal verder uit de hand te lopen: 4 agenten gewond na een aanval door 70 Mapuches, nadat de boerderij van Señor Urban voor de 64ste keer is aangevallen

Eergisteren werden 6 agenten gearresteerd die betrapt werden op het stelen van hout, waarschijnlijk om daarna de Mapuches hiervan te kunnen beschuldigen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 RR

De Mapuche up-to-date informatie zijn ook via twitter te volgen: http://twitter.com/mapuches

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 pr

Chili is nu officieel verzocht door de VN om haar anti terroristen politiek en wetgeving te herzien, qat betreft de toepassing op get mapuche vraagstuk: http://www.telesurtv.net/noticias/secciones/nota/56679-NN/onu-pide-a-chile-revisar-ley-con-la-que-criminaliza-a-protestas-de-mapuches/

Hier is niks van gepubliceerd in de chileense media!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 rr

Antropoloog Jose Bengoa laat zich wel uit over de Mapuche situatie in Chili…sterker nog.. over de Mapuches die in Nederland wonen.
Zie video: http://www.youtube.com/watch?v=rjBFyS9OsDM&videos=0yfSfkI8xEw

  • Vorige discussie