Immigratiezorgen en bitterheid

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

COLUMN - Het anti-immigratie populisme groeit, daarvan getuigt de verkiezingsoverwinning van het Front National en de nieuwe records van de PVV in de opiniepeilingen. In de Verenigde Staten leidt Donald Trump in opiniepeilingen van de Republikeinse voorverkiezingen, ondanks (of dankzij) vergaande voorstellen tegen moslimimmigratie. Maar wie zijn de stemmers die zich zoveel zorgen maken over vluchtelingen?

Een discussie-paper dat vorige week door een vooraanstaand Duits onderzoeksinstituut werd gepubliceerd, vindt een sterke relatie tussen zorgen om immigratie en “bitterheid” in het leven. Het paper baseert zich op data van het Duitse socio-economic panel, waarin onder andere de vraag wordt gesteld “Compared to other people, I have not achieved what I deserved”. De mate van instemming met die stelling interpreteren de onderzoekers als “bitterheid”, een complexe emotie die bestaat uit een mix van boosheid en wanhoop, gevoed door het gevoel slecht behandeld te zijn door anderen of door het lot.

De auteurs laten zien dat de mate van bitterheid sterk samenhangt met “Worries about immigration”. Onder de zeer bitteren geeft 43% aan grote zorgen te hebben over immigratie, terwijl dat onder de minst bitteren 16% is. Die relatie bestaat voor zowel mannen als vrouwen van alle bevolkingsgroepen en opleidingsniveaus, in stabiele en onstabiele arbeidsrelaties en in zowel West als Oost-Duitsland. Daarnaast laten de auteurs zien dat personen die bitterder worden met de tijd, ook meer zorgen over immigratie uiten, een effect dat niet wordt gedreven door onderliggende veranderingen in inkomen.

Het feit dat het opleidingsniveau geen rol speelt doet de auteurs speculeren dat het hier niet gaat om zorgen dat immigranten competitie vormen op de arbeidsmarkt, maar eerder om “hatelijke” preferenties, waarbij mensen anderen niet het succes gunnen dat ze zelf ook niet hebben gekend.

Andere eigenschappen die met bitterheid samenhangen, zoals “life satisfaction” of het gevoel dat je de controle over je leven hebt, correleren slechts zwak met de grootte van de immigratiezorgen. Omgekeerd zijn bittere mensen ook bezorgder over bijvoorbeeld misdaad, maar de bitterheid-immigratie relatie bestaat ook voor mensen die misdaad niet als een probleem zien.

Deze resultaten geven aan dat de aantrekkingskracht van de huidige anti-populistische partijen ten minste deels geworteld is in individuele frustratie. In zoverre die frustratie economisch van aard is, blijkt dus dat de opeenvolging van een economische crisis en een vluchtelingencrisis een zeer slechte combinatie is.

De auteurs suggereren dat een “bitterheidspreventiebeleid” uitkomst kan brengen, een ogenschijnlijk onuitvoerbaar idee. In het algemeen lijkt bitterheid lijkt mij een slechte basis voor beleid, en zijn deze onderzoeksresultaten vooral een extra reden voor verzet tegen de denkbeelden van Le Pen, Trump en Wilders.

Reacties (22)

#1 Tom van Doormaal

Dat is wel interessant. Ik leerde vroeger altijd dat rechts extremisme samenhing met deklassering en rancune. Dat lijkt een beetje op de bitterheidsindex, die je onderzoekers pogen te maken.
De crisis kan daar een aanwakkerende werking in hebben.
Ik ga het onderzoek even goed lezen.

  • Volgende discussie
#2 Le Redoutable

“waarbij mensen anderen niet het succes gunnen” Gezien de meeste immigranten voor meerder generaties werkeloos of met en slecht betaalde baan in een achterstandswijk eindigen lijkt met succes geen oorzaak van de weerstand tegen immigratie.

De economische crisis en de bijbehorende werkeloosheid maken dat nieuwkomers nog minder kans maken op succes en nog meer om in een uitzichtloze situatie te komen. Niemand is daar uiteindelijk bij gebaad, nieuwe immigranten niet dat lot gunnen is geen bitterheid maar eerder compassie. Zou de gevestigde politiek dit op tijd ingezien hebben, dan hadden we nog nooit van Wilders, Le Pen en Trump gehoord.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Analist

@2: onzin. De meeste (ex-)immigranten zijn (in Duitsland) deel van de middenklasse.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Kacebee

wie zijn de stemmers die zich zoveel zorgen maken over vluchtelingen?

In deze vraag zit een aanname, namelijk dat verzet tegen (nog meer) immigratie gemotiveerd wordt door “zorgen”. Met hetzelfde gemak kun je dan zeggen dat vóórstanders van immigratie gemotiveerd worden door hoop.

Laten we eens rationeel doen en het hebben over (reële) verwachtingen. Migranten uit het Midden-Oosten en uit Afrika blijken, zo zeggen de statistieken, significant vaker werkloos, wat in een verzorgingsstaat een probleem voor iedereen is. Ook bij de volgende generatie(s) blijf je dat zien. Dat betekent dat instroom uit dergelijke gebieden de gemiddelde welvaart verlaagt, óók als je zwaar zou inzetten op onderwijs en ondersteuning, omdat zulke maatregelen geld kosten dat ook aan iets anders besteed had kunnen worden.

Dit betekent dat een rationele verwachting op basis van bestaande gegevens mensen ertoe kan brengen te vinden dat immigratie ongewenst is. Een andere verklaring kan helpen de halve bevolking zwart te maken, maar nodig is dat niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 analist

In deze vraag zit een aanname, namelijk dat verzet tegen (nog meer) immigratie gemotiveerd wordt door “zorgen”.

Het kan ook gemotiveerd zijn door blinde haat, klopt. Ik vind “zorgen” nog vrij neutraal, vergoeilijkend zelfs. Maargoed, voor de huilie-huilie “they took ur jobs” rechtse zielepoot is het natuurlijk nooit genoeg. Met andere woorden: als je door het gebruik van het woord “zorgen” je al aangevallen voelt moet je je hoofd laten nakijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 analist

Migranten uit het Midden-Oosten en uit Afrika blijken, zo zeggen de statistieken, significant vaker werkloos,

In de V.S. is dat niet het geval. Dus dan moet je naar een andere verklaring op zoek.

Er is overigens een verschil tussen “rationeel doen” en “rationaliseren”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Kacebee

@6: Er zijn twee belangrijke verschillen. In de VS kun je nauwelijks spreken van een verzorgingsstaat, zodat een groter beroep wordt gedaan op actieve participatie, en de samenstelling van met name de Afrikanen is anders: Amerika krijgt vooral christenen (zie het uitgebreide Wikipedia-artikel “African immigration to the United States”), Europa vooral moslims.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Joop

Eigenlijk komt de bitterheid dus voor bij mensen die niets bereikt hebben in hun leven (althans in hun eigen beleving), nog wel enige hoop hebben, alleen wordt de kans nog kleiner, want migranten kunnen meer succes krijgen.

Dat zie je bij meer mensen die zich ongelukkig voelen, het een ander ook niet gunnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Noortje

Die bitterheid zie je inderdaad ruimschoots terug in de opmerkingen op Geen Stijl. Herkenbaar, maar daarmee ook moeilijk bij te sturen. Bitterheid ligt heel dicht tegen een levenshouding of wie iemand is aan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 vander F

Als je naar de VS gaat/ mag gaan, weet je wat je te wachten staat,
voor jezelf zorgen, geen hulp etc. taal leren zonder gelul etc.
Maar daar staat tegenover dat als je die keus maakt je ook direct volwaardig mee kan/mag draaien.

Hier word je door allerlei linksdraaiende wetgeving in het hulpbehoevende hoekje gedrukt, met als ultiem dieptepunt een stel (goedbedoelende) idioten die je in Apeldoorn welkom toezingen.
Alsof de stoomboot aankomt..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Micowoco

Het is de bitterheid van verwende rotkinderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Sjap

Werkt Diederik Stapel in Duitsland? M.a.w. ik geloof het niet zo. Ik moet nog maar zien of die ‘discussie-paper’ stand houdt. Wat betreft n=1: ik zie ook in Heemstede heel veel succesvolle mensen stevig ageren tegen immigratie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Analist

@12: dat is in overeenstemming met bovenstaande: het verband tussen bitterheid en anti-immigratie geldt voor hoge en lage inkomens.

Punt is misschien: door de alarmistische toon van een minderheid zijn wij geneigd hun grieven extra serieus te nemen. Maar stel dat de toon zelf veroorzaakt wordt door “bitterheid”. Dan hoef je deze ook niet meer serieus te nemen. Een pedofiel wil ook “heel graag” seks met kinderen, maar wij weten dat deze behoefte is ingegeven door een mentale stoornis. Niet elke behoefte is even legitiem, hoe sterk deze ook wordt verwoord.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Prediker

Amerika krijgt vooral christenen (zie het uitgebreide Wikipedia-artikel “African immigration to the United States”), Europa vooral moslims.

@7 Naar de VS komen ook een hoop moslims, alleen zijn dat vaker lieden uit de beter opgeleide middenklasse en/of mensen die hun eigen winkel beginnen.

Je hebt namelijk een heleboel geld (en een green card) nodig om naar de VS af te reizen, tenzij je uit Mexico of Latijns-Amerika komt, want dan kun je gemakkelijk illegaal binnenkomen, maar dat is dan meestal om seizoenswerk op een boerderij te doen, of in een sweat shop te werken.

Met moslim of christen heeft dat allemaal dus niet zoveel te maken. Latino’s zijn bijvoorbeeld katholiek, en je ziet daar dezelfde problematiek als met Marokkaanse jongeren hier of Algerijnen in Frankrijk. Maar dat geldt ook voor zwarte – meestal protestants christelijke – Amerikanen in het getto.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Pineaux

Een algemene keukenwijsheid is om bij een hoog bitterheidsniveau zout of zoetigheid to te voegen om de smaak weer in balans te krijgen. Hoe zou dat met bevolkingen zijn?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Kacebee

@14:

Je hebt namelijk een heleboel geld (en een green card) nodig om naar de VS af te reizen…

Die green card is mede het geheim inderdaad. Het aantal van die kaarten is beperkt, en de eisen zijn zodanig dat vrijwel zeker is dat de nieuwelingen positief aan de economie bijdragen. De aanvragers met de beste “kaarten” komen vooraan in de bak. Is het dan een verrassing dat die allochtonen het zo goed doen daar? Ik geloof van niet. Het is beleid.

Hoe zou een beleid uitpakken dat de capaciteiten van de aanvragers niet in de beoordeling meeneemt? Ik zou zeggen, maar dan ben ik natuurlijk “dom rechts”: een stuk minder positief. En om nog wat dommer te doen: ik betrek er ook nog bij wat we aan statistiek hebben verzameld over gelijksoortige groepen die we in het verleden hebben opgenomen. Die statistiek bevestigt het vermoeden: “onze” immigranten uit Afrika en het Midden-Oosten doen het niet beter dan de autochtonen, maar juist slechter. Kunnen de Amerikanen blij zijn met de (legale) immigranten, wij EU-burgers worden er verdrietig van. Dat is niet heel moeilijk te begrijpen. Het dieptepsychologische geneuzel over “bitterheid” is overbodig, om niet te zeggen lachwekkend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Joop

@16.

Het dieptepsychologische geneuzel over “bitterheid” is overbodig, om niet te zeggen lachwekkend.

Waarom reageer je hier dan? Een sneu figuur ben jij. Alsof je naar een vegetarisch restaurant gaat en ga zitten klagen over het rosbief dat je graag op je bord wil hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 tigger

@16:
Het zou ook nog kunnen liggen aan de selectie door rechts (werkgevers, achterban VVD en voorgangers CDA) die in de jaren ’60 en ‘ 70 de laagst opgeleide (want minder mondige) Turken en Marokkanen selecteerden om hier in de fabrieken te komen werken. Mensen die hier op eigen initiatief naar toe komen, lijken het gemiddeld veel beter te doen.

Alles gaat dus gewoon veel beter als rechts zich niet met het beleid bemoeid. ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Anton

@15: het e.e.a. met een korrel zout nemen werkt uitstekend ja

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 AltJohan

Ik merk hier veel bitterheid over de positie van de PvdA. Een voorbeeld: https://sargasso.nl/wvdd/de-pvda-is-een-facadepartij/

Er is best het een en ander om ontevreden of zelfs bitter over te zijn. Zowel voor PVV-stemmers maar ook voor niet PVV-stemmers.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 analist

@20: dat is niet bitterheid hoe de onderzoekers hierboven het definieren:

Het paper baseert zich op data van het Duitse socio-economic panel, waarin onder andere de vraag wordt gesteld “Compared to other people, I have not achieved what I deserved”. De mate van instemming met die stelling interpreteren de onderzoekers als “bitterheid”,

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 knelistonie

@17: waarom reageer je hier dan.

Discussie wut?

  • Vorige discussie