Hulspas weet het | De ruimte is van ons!

COLUMN - Ooit van het ruimtevaarttijdperk gehoord? Mooi, dan mag u dat nu weer vergeten. Dat handjevol bemande vluchten van de afgelopen halve eeuw, onderdeel van de Koude Oorlog, stelde namelijk niks voor. Het ware ruimtevaarttijdperk begint pas nu. Waar ooit twee regeringen met geld smeten, zijn het nu honderden ondernemers die massaal de ruimte bestormen.

Afgelopen week lanceerde het bedrijfje Rocket Lab met succes een goedkope mini-raket tot (en dat is het interessante stukje nieuws) op grote, commerciële hoogte. En er zullen nog vele bedrijven volgen. Niet alleen lanceren, ook het bouwen van satellieten wordt steeds goedkoper. Mocht u nog wat centen hebben liggen, investeer dan in space industries. Iedere organisatie en elk bedrijf wil straks zijn eigen communicatie- en detectienetwerken in de ruimte hebben. Milieu, klimaat, landbouw, justitie, bosbouw, verkeer, mensenrechten, surveillance – je kunt het zo gek niet bedenken of satellietbeelden zullen een grote bijdrage gaan leveren.

Ruimteverkeersregels zijn er niet. Het is een kwestie van gaan-met-die-banaan. Onderhoudskosten zijn er ook niet, want die commerciële bedrijven brengen die satellieten tot bescheiden hoogten, tot daar waar de atmosfeer uiterst ijl is maar altijd nog dik genoeg om je satelliet na een aantal jaren zodanig af te remmen dat-ie weer op aarde terugvalt. Ergens. Wellicht op iemands huis. Maar geen zorgen: gelukkig zijn daar ook geen internationale afspraken over gemaakt.

Misbruik van de ruimte kan ook onverwachte voordelen hebben. Onlangs werd duidelijk dat we ongewild een nieuwe manier hebben ontwikkeld om ons eigen radioverkeer te beschermen tegen buitenaardse aanvallen. Dat doen we onbewust met very low frequency (vlf) golven, zeer lange radiogolven dus. Handig, die lange golven want ze komen érg ver. Ooit hadden we in Kootwijk op de Veluwe een gigantisch radiostation voor vlf-radioverkeer met ‘ons Indië’. Ze worden nog steeds gebruikt voor radioverkeer met onderzeeboten. Maar een andere aardige eigenschap, zo blijkt nu, is dat dergelijke golven gaan ‘rondzingen’ in de hoogste lagen van de atmosfeer, en daar zorgen ze voor staande golven in de daar rondhangende geladen deeltjes. En die staande golven, zo blijkt, zijn in staat om uitbarstingen van zonnewind (stromen geladen deeltjes van de zon) op te vangen. Momenteel vormt die ‘zonnewind’ een heel lastig fenomeen. Radio, telegraaf, telex – vooral oude draadtechnieken hadden er last van. Maar NASA onderzoekt nu de mogelijkheid om bij het naderen van een ‘zonnestorm’ snel een schild op te bouwen met behulp van vlf-golven.

Andere signalen vormen geen bescherming, integendeel, Het is inmiddels tachtig jaar geleden dat de eerste tv-beelden werden uitgezonden, van de Olympische Spelen in Berlijn. De tv-beelden van de glimmende Führer te midden van hakenkruisbanieren hebben dus inmiddels tachtig lichtjaren afgelegd. Een reactie op deze beelden hebben we nog steeds niet ontvangen. (We hebben überhaupt nooit een radiosignaal van buitenaards leven ontvangen.) Dat kan betekenen dat men geen reden ziet om contact op te nemen. Ze zien die mooie Spelen en denken: alles is prima geregeld, daar op de planeet Aarde. Of ze denken: we wachten nog even met contact opnemen, tot dat rare snorretje definitief uit het beeld verdwenen is. Maar ja, Discovery Channel is dól op oorlog.

Een andere mogelijkheid is dat er in een straal van zo’n veertig lichtjaar (ook het antwoord doet er effe over) gewoon geen intelligent buitenaards leven te vinden is. Dat lijkt me het meest waarschijnlijk. De kosmos is Terra nullius. En dus rijp voor commerciële exploitatie.