Hoera! Vrouwen in Nederland verdienen minder

Een schokkend persbericht van de FNV: uit onderzoek van het Internationaal Verbond van Vakverenigingen (IVV) (.pdf) is gebleken dat vrouwen gemiddeld 18% minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk. Dat is hoger dan het wereldwijde gemiddelde van 16%. Iets waar een beschaafd mens (m/v) zich anno 2008 behoorlijk kwaad om zou moeten maken, behalve als ze voor Elsevier schrijven natuurlijk. Dat spreekt boekdelen over de slechte situatie van de emancipatie in Nederland, zou je zeggen. Maar is dat eigenlijk wel zo?

FNV-vakbondsvoorzitter Agnes Jongerius wijt het grote verschil vooral aan het feit dat in Nederland vrouwen bijzonder veel in deeltijd werken, wat (per uur) relatief slechter betaald wordt dan voltijdswerk. Dit is echter maar een deel van het verhaal, wat duidelijk wordt als je bijvoorbeeld kijkt naar een vergelijking van de cijfers van heel Europa.

Dan zie je dat landen met hoge verschillen in betaling vooral notoir vrouwonvriendelijke landen zijn als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Noorwegen, Zweden en Finland. Landen die juist een erg klein verschil hebben zijn superprogressieve en geëmancipeerde landen als Ierland, Frankrijk, Roemenië, Griekenland en, eh, Malta.

Het zal duidelijk zijn dat deze cijfers niet kloppen met onze perceptie van de betreffende landen. Hoe is het mogelijk dat feministisch walhalla Zweden aan de onderkant scoort, terwijl het nare aardsconservatieve eilandje Malta het het beste doet?

Het antwoord hierop is vrij simpel. In Europa is een laag verschil in inkomen tussen mannen en vrouwen een teken dat vrouwen relatief weinig goedbetaalde banen hebben. Het werk dat ze in die landen doen ligt meestal op of rond het minimumloon. Daar is dus helemaal geen ruimte voor discriminatie in inkomens. In landen waar vrouwen relatief goede banen hebben is de speelruimte om ze minder te laten verdienen veel groter, met de zichtbare gevolgen vandien. Ironisch en treurig genoeg is een groot verschil in betaling tussen mannen en vrouwen een teken van (relatief) geslaagde emancipatie: in die landen zijn vrouwen er ten minste in geslaagd door te dringen tot de beter betaalde banen. In zoverre is het feit dat Nederland hoge cijfers heeft dus positief.

Dit neemt natuurlijk niet weg dat het simpele feit dat vrouwen minder betaald krijgen dan mannen een pure schande is. Gelukkig geeft Jongerius in haar persbericht ook een oplossing: vrouwen die lid zijn van een vakbond, blijken een kleinere betalingsachterstand te hebben dan vrouwen die dat niet zijn. Met andere woorden, de aloude oproep van de Amerikaanse feministe Susan B. Anthony blijkt nog even actueel als altijd:

Join the union, girls, and together say Equal Pay for Equal Work