Het volgende “Proces van de Eeuw”

COLUMN - Een reeks racistische moorden. Sinds de Duitse partij NPD ermee in verband is gebracht, wordt (weer) getracht haar te verbieden. Op 15 mei liep een termijn af voor bewijsvoering. Zulke juridische actie tegen anti-immigratiepartijen is niet onomstreden. De effecten op de publieke opinie zijn onduidelijk.

“U bent de eerste die ik eigenhandig doodsla wanneer ik vrijkom. Dan weet ik tenminste waarom ik vastgezeten heb.” Dat zei Günter Deckert, destijds NPD-leider, tegen een politieagent toen hij in november 1995 werd gearresteerd. Deckert kwam pas vrij in oktober 2000. Zijn partij was inmiddels geïnfiltreerd door de geheime dienst. Daarna volgden procedures om te komen tot een partijverbod.

Enerzijds zijn anti-immigratiepartijen controversieel. Ze worden wel in verband gebracht met politiek geweld, zoals Gouden Dageraad in Griekenland in 2012 en ook, meermalen, de NPD. En uitspraken van hun leiders zijn soms niet mals. Zo becommentarieerde Deckert met instemming een boek van een holocaustontkenner, en adviseerde hij een joodse Duitser om te vertrekken naar Israël, “waar u hoort.”

Anderzijds zijn maatregelen tegen die partijen ook controversieel. Het vervolgen van politici vanwege hun politieke uitlatingen is problematisch vanuit normatief democratisch oogpunt. Ook zijn er complicerende factoren, zoals verandering in jurisprudentie. Bijvoorbeeld, uitspraken waar anti-immigratiepartijleider Hans Janmaat in 1997 nog voor werd veroordeeld worden tegenwoordig met schouderophalen afgedaan.

Afgelopen maand kende NWO me een subsidie toe. Het gaat om een VIDI-onderzoeksbeurs om een onderzoeksteam van vijf personen mee samen te stellen. Deze beurs stelt me in staat om, met dat team, vijf jaar lang onderzoek te doen naar juridische actie tegen anti-immigratiepartijen in Europa. Het project gaat van start over een half jaar, na afronding van het onderzoek op basis van mijn NWO VENI-beurs.

Vrijwel alle Europese landen kennen inmiddels een anti-immigratiepartij. Niettegenstaande hun verschillen zijn er opmerkelijke overeenkomsten. Sommige partijen hebben haast identieke namen of logo’s; andere hebben equivalente slogans – van “Nederland voor de Nederlanders,” via “Vlaanderen voor de Vlamingen” tot en met een partij in Luxemburg met als slagzin: “Lëtzebuerg de Lëtzebuerger.”

Vrijwel alle Europese landen kennen juridische actie tegen deze partijen. Men voelt zich vaak verplicht tot maatregelen uit hoofde van een VN-verdrag, het Internationaal Verdrag inzake de Uitbanning van Rassendiscriminatie. Mijn VIDI-onderzoek strekt zich uit over alle 21 landen waar de benodigde gegevens voorhanden zijn. De periode die wordt onderzocht is vanaf het aannemen van dat verdrag in 1965 tot nu.

Via vergelijkingen tussen landen en door de tijd heen kunnen we vragen beantwoorden over effecten van zulke actie. Bijvoorbeeld naar effecten op de publieke opinie. Zulke effecten, centraal in het VIDI-project, zijn nog nauwelijks onderzocht. Wel zijn er aanwijzingen dat electorale effecten stelselmatig verschillen, bijvoorbeeld van partij tot partij. Maatregelen die de NPD schaden zouden de PVV wellicht juist helpen.

Lastig hierbij is dat juridische actie en meningen van burgers op allerlei manieren verweven kunnen zijn. Bijvoorbeeld: Janmaat gaf zich begin jaren ’80 aan op een politiebureau, maar het OM wilde hem niet vervolgen – naar verluidt uit angst dat een proces het Janmaat makkelijker zou maken om stemmen te trekken. In mijn project kunnen experimenten licht werpen op de vraag wat oorzaak is en wat gevolg.

Wellicht gebieden rechtsstatelijke principes soms strafvervolging – ongeacht wat burgers vinden. Maar dan nog is het belangrijk te weten wat juridische actie teweegbrengt. Bijvoorbeeld, in 2010 beweerde PVV-leider Geert Wilders dat “miljoenen mensen” hun vertrouwen in de rechtspraak zouden verliezen in geval van veroordeling in zijn “Proces van de Eeuw.” Redelijke inschatting of niet? We hebben geen idee.

Van belang hierbij zijn communicatiewetenschappelijke aspecten, zoals framing. Bijvoorbeeld, zulke juridische actie wordt geïnitieerd onder de vlag van discriminatiebestrijding. Discriminatiebestrijding, wie is daar nu tegen? Beklaagden daarentegen praten in termen van uitingsvrijheid. Uitingsvrijheid, wie is daar nu tegen? Voor effecten op publieke opinie is belangrijk welk van beide frames de overhand krijgt.

Voor de huidige juridische maatregelen komen de bevindingen van mijn VIDI-project te laat. Maar zulke maatregelen zijn schering en inslag, en zullen ook in de toekomst niet uitblijven. Tegen islamisten; tegen anti-kapitalisten; tegen welk soort partijen of politici dan ook. Als het onderzoek is afgerond kunnen we wellicht iets meer zeggen over effecten en neveneffecten van zulke ingrijpende juridische maatregelen.

Hebben we eindelijk enig empirisch bewijs over voors en tegens van een volgend “Proces van de Eeuw.”

Reacties (11)

#1 Gladiool

Vergeet niet ’tegen anti-anti-kapitalisten’. ;-)

  • Volgende discussie
#2 Mario

“Deze beurs stelt me in staat om, met dat team, vijf jaar lang onderzoek te doen naar juridische actie tegen anti-immigratiepartijen in Europa.”

Puik initiatief! Updates en popcorn via Sargasso, mkthnx!?

Als je dan toch bezig gaat, dan wijs ik -uiteraard- graag even op de ‘vele volle koffers met geld’. ;-p

https://www.rnw.org/archive/details-revealed-foreign-funding-wilders-freedom-party
http://www.reuters.com/article/2012/09/10/us-dutch-wilders-us-idUSBRE8890A720120910

http://www.thenation.com/article/168374/sugar-mama-anti-muslim-hate

Al was het enkel tegen het (nog) te verwachten ‘soepsidie gezeur’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

Ik vind het nogal kwalijk de NPD te omschrijven als een “anti-immigratiepartij”. Met zo’n naam maak je de partij salonfähig. De partij heeft doelstellingen die onverenigbaar zijn met de rechtstaat en de democratie, aldus het Bundesamt für Verfassungsschutz. We hebben hier met raszuivere (/Seth) neo-nazi’s van doen. Van de Gouden Dageraad kan hetzelfde gezegd worden. Bovendien geef je zelf al aan dat het beide gewelddadige (en dus criminele) organisaties zijn. Ik ben met je eens dat politieke partijen niet te snel verboden moeten worden, maar anderzijds lijkt het me en heel slechte zaak als criminele organisaties zich onder de mantel van politieke partij kunnen beschermen tegen vervolging.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Mario

@3

Ter aanvulling:
https://en.wikipedia.org/wiki/National_Democratic_Party_of_Germany#World_War_II_and_Holocaust_commemoration_controversies

Niet te vergeten..

Voetbal?

http://www.dw.de/npd-leaders-on-trial-for-racist-campaign-against-soccer-star/a-4122599

Hoe zat dat nog maar met het immer multiculturele voetbal elftal, waar Henk en Ingrid veelal voor juichen, via aan de PVV gelieerde facebook paginas? De ‘vrijwilligers van de PVV’ (meerder interviews w.o. revu), bijvoorbeeld.

Ach..’de antisemiet’:
https://en.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCrgen_Rieger

Kan nog wel ‘even’ doorgaan, btw.

Het onderzoeken van alle mogelijke juridische kaders is verder enkel toe te juichen. Tenzij het e.e.a. ’te warm’ gaat worden, voor sommigen..

https://en.wikipedia.org/wiki/Cognitive_dissonance

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bas van Stapelberg

Zou ook wel een proces willen zien tegen een burgemeester van Almere die verstandelijke gehandicapten tot het bot heeft beledigd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Nonkel

@5:
een mongool een mongool noemen wil je beantwoorden met een proces? Op welke grond, op basis waarvan wil je iemand aanklagen? En wie moet dat gaan doen volgens jou?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Ontzettende User

Goed om te zien dat ons belastinggeld (bijna een miljoen euro volgens de UvA-website; geinig dat dit ‘detail’ in de column onvermeld blijft) via de NWO bij zulk belangwekkend onderzoek terechtkomt. Neo-progressief Nederland vindt dat Wilders alleen vervolgd moet worden als hem dit politiek pijn doet — maar het is geen politiek proces meneer! — , en nu gaat een of andere subsidie-Spanjaard ’t met fucking EXPERIMENTEN uitzoeken. Lekker op z’n Roos Vonks bordjes met krantenberichten over de vervolging van Wilders aan PVV’ers laten zien en dan het effect op hun vleesconsumptie meten, ofzoiets. “Jawel, de PVV’er nam een hap van de hamburger, zet nog een streepje bij ‘hufterreactie’!”

En dan ook nog neuzelen over “communicatiewetenschappelijke aspecten”; dat moet vast van z’n werkgever want volgens de UvA is hun Afdeling Communicatiewetenschap DE FUCKING NUMMER ACHT WERELDWIJD. Komt vast niet doordat geen echte uni deze fop-wetenschap serieus neemt. Nee, vergeet Spinoza, Huygens of Van Leeuwenhoek, JOOST FUCKING VAN SPANJE gaat de boeken in als dé Nederlandse wetenschapper aller tijden. Stop die microscoop van je maar ergens waar de zon niet schijnt Antoni, Joost gaat met z’n subisidiemiljoen de communicatiewetenschap zo hard op de kaart zetten dat universiteiten niet alleen de studie biologie maar hun hele bètafaculteit wegsnijden. VANAF NU ELKE FUCKING WETENSCHAPSEURO NAAR VAN SPANJE. MEER MEER MEER!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Anton

@7: De sociale ‘wetenschap’ is niet veel meer dan een parfummetje om de geuren uit de linkse onderbuik mee te maskeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Grûtte Pier

Interessant onderzoek. Wordt dit (tussentijds) gepubliceerd?

Die uitspraken toen van Wilders “miljoenen mensen hun vertrouwen in de rechtspraak zouden verliezen” enz. waren bijna een oproep tot geweld -de staatsgevaarlijke gek.

Wat moeten Henk&Ingrid anders wanneer ze het niet langer pikken…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 JANC

@7: Het argument “ons belastinggeld”. Commentaar aangelengd met “fucking”. Ik merk het al: een hoogstandje van commentaar!

Alsof van het geld wat voor onderzoek vrij is gemaakt ENKEL gebruik is gemaakt van “ons belastinggeld”? God, van een onwetendheid! Je hebt geen enkel idee van het onderzoek, maar je mening al klaar. Je hebt geen enkele kaas gegeten van deze tak van de wetenschap, maar je weet wel te melden dat meneer Van Spanje nooit op hetzelfde voetstuk komt als bijvoorbeeld Huygens. Maar goed, in het rijtje van mensen die je noemt ken je wel de namen, maar niet hun gebied waar ze bekend zijn geworden. Je weet te melden dat de onderzoeker zijn conclusie al klaar heeft voor hij begonnen is. Man, man, man, wat een vooringenomenheid, blijk van nul kennis en hokjesdenken. Heb je nog meer te copy-pasten van rechtse websites?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joop

@10

Hopeloos genuanceerd.

  • Vorige discussie