Het motorblok uit elkaar

COLUMN - Het is geen dogma dat het zogenaamde ‘motorblok’, VVD, CDA en D66, gaat regeren met een bereidwillige vierde partner. Er zijn echter twee alternatieven die zeker na het mislukken van de vorige poging minstens zo geloofwaardig zijn.

Motorblok op zoek

Het zogenaamde ‘motorblok’ is op zoek naar een partner. De combinatie van VVD, D66, CDA en een vierde partner, de wens van vooral Rutte, lijkt in de media zo vanzelfsprekend, dat andere combinaties eigenlijk niet serieus genoemd worden.

De combinatie van dit drietal met GroenLinks is nu reeds onderzocht. Dat bleek één brug te ver. Natuurlijk is D66 de partij die dit het meest betreurt. In een kabinet met VVD en CDA is het voor D66 namelijk uitkijken. Het vorige kabinet met die twee partijen was voor D66 geen succesnummer: alle D66 punten werden als het puntje bij paaltje kwam genegeerd, en D66 kreeg de schuld van guur rechts beleid waar de achterban zich onvoldoende in herkende. Na Balkenende II hield D66 3 zetels over.

Een herhaling daarvan is te vermijden door een linksere partner het kabinet in te trekken, die D66 enerzijds kan helpen met het afdwingen van nog enigszins progressief beleid, en verder als bliksemafleider kan functioneren. Niet voor niets doet Pechtold nadat Klaver zijn hielen lichtte nu een beroep op Roemer.

De potentiële motorblok-partners

Klaver en Roemer blijken echter wel uit te kijken die rol voor D66 te gaan spelen. En terecht. Tijd voor de ChristenUnie om aan te schuiven? Dit is voor Pechtold geen aantrekkelijke optie. Niet zozeer omdat zo’n kabinet maar een heel krappe meerderheid heeft, en geen meerderheid in de eerste kamer, zoals Pechtold zelf beweert.

Veel belangrijker is het dat de CU de bovenstaande voor D66 zo belangrijke rol maar slecht kunnen vervullen.  Zeker, op het gebied van milieu en vluchtelingen is de CU net zo links als GroenLinks. Maar anderzijds zal de CU het CDA helpen om D66 af te remmen in al haar ambities voor meer liberale maatregelen, zoals legalisatie van softdrugs en de vrijwillige levensbeëindiging. En laten deze punten nu juist voor D66 zo belangrijk zijn.

Wanneer deze optie strandt, en de SP blijft weigeren (wat voor de hand ligt), dan zal de PvdA eindelijk een excuus hebben om aan te schuiven. Het land heeft hen immers nodig. De PvdA heeft ook teveel mensen met bestuurdersambities op de bank zitten om het uiteindelijk niet te willen, en teveel mensen die staan te springen om de vrijgekomen Kamerzetels in te nemen die een aantal van die bestuurders zullen achterlaten. Over de concessiebereidheid van die partij maak ik me daarbij absoluut geen zorgen.

Motorblok onvermijdelijk?

Het is dus nog even hangen en wurgen, maar een kabinet van ‘het motorblok’ met ofwel CU ofwel PvdA lijkt bijna onvermijdelijk. Tenzij het lukt dat zogenaamde motorblok te breken.

Kan dat? Lastig. Roemer onderstreept dat hij wil wat Klaver twee maanden geleden ook opperde: een kabinet met CDA, SP, GL, PvdA en de Partij voor de Dieren. Dit is echter een volstrekt ongeloofwaardige combinatie. Het CDA stelde zich tijdens de verkiezingen en daarna keihard op tegen links, en heeft gebroken met alle linkse waarden. Waar linkse partijen beginnen over het klimaat, vluchtelingen, onze olieverslaving, of alleen maar een eerlijkere verdeling van inkomsten, stopt Buma zijn vingers in de oren en begint het volkslied te zingen. Het CDA heeft zich tijdens de verkiezingen rechts van de VVD geprofileerd en blijft daarbij.

Maar de rechtse tegenhanger van dat zogenaamd linkse alternatief + CDA is minstens zo onmogelijk. Een combinatie van PVV, VVD en het CDA is door de laatste twee partijen al herhaaldelijk uitgesloten, en moet voor een meerderheid daarbij nog minstens twee partijen erbij betrekken. Dat zullen dan 50+, de SGP of Baudet moeten zijn. Niemand die enigszins realistisch is die daarin gelooft.

Zonder motorblok door het midden

Er is zoals ik twee weken terug al schreef echter nog een mogelijkheid, of beter nog: er zijn er twee. Om in die modus te komen ligt de bal nu bij Roemer. Hij zal aan zijn achterban onmogelijk kunnen verkopen dat hij gaat onderhandelen met VVD, CDA en D66. De achterban van de SP loopt immers al twee maanden GroenLinks te verketteren omdat ze het überhaupt probeerden. Maar hij kan een strategisch gebaar maken, door te zeggen dat hij wel degelijk bereid is te onderhandelen, op voorwaarde dat het CDA plaats maakt voor GroenLinks aan tafel. In dat geval zijn de verhoudingen tussen links en rechts eerlijker verdeeld, en dat maakt de kans op slagen groter.

In deze combinatie zal de VVD zich weinig gemakkelijk voelen. De voorkeur van Rutte ligt natuurlijk bij een coalitie met zoveel mogelijk rechtse partners. Maar de VVD mag dan wel de grootste partij zijn, 33 zetels is ook weer niet genoeg om alle wensen vervuld te zien worden, zeker niet als je als partij al de premier levert. En tegelijkertijd mag de VVD traditioneel gezien dan wel rechtser zijn dan het CDA, Rutte zelf is niet rechtser dan Buma, en tegelijkertijd wel veel flexibeler.

Veel alternatieven 

Mocht deze middencoalitie met de SP uiteindelijk ook niet blijken te werken, dan is er in het midden nog een coalitie mogelijk, namelijk waar de SP in de bovenstaande samenstelling vervangen wordt door de PvdA en de Partij voor de Dieren.

Marianne Thieme heeft in de eerste informatieronde al aangegeven dat zij voor dergelijke combinaties wel te porren is. Dit weekend verscheen er van haar een opiniestuk waarin ze ervoor pleitte in plaats van GroenLinks het CDA van de coalitietafel weg te houden. Daarmee geeft zij opnieuw een opening voor een dergelijk kabinet.

De PvdA heeft om geloofwaardig aan de onderhandelingstafel aan te schuiven gewoon tijd nodig. Uiteindelijk willen ze maar al te graag. De rol van kleinere linkse partij in de oppositie tegen een kabinet waar ze inhoudelijk gezien zo bij zouden kunnen aanschuiven is voor hen absoluut niet aantrekkelijk. Bij VVD, CDA en D66 in een kabinet gaan zitten is gezien de recente geschiedenis voor de partij waarbij ze zo genadeloos werd afgestraft ook niet aantrekkelijk. Maar in een kabinet met twee partners op rechts en twee partners op links zal ze zich buitengewoon op haar gemak kunnen voelen.

De eerste kamer

Deze combinatie voelt uiteindelijk een stuk natuurlijker aan dan een combinatie met de VVD en de SP. In het kabinet zitten dan allemaal constructieve partijen met in ieder geval een bereidheid tot het maken van hervormingen. Tegelijkertijd zijn zowel links als rechts vertegenwoordigd. De Nee-partijen op hun beurt zitten in de belichamingen van SP, CDA en de PVV van links tot rechts verdeeld in de oppositie kritiek te leveren.

Deze combinatie mist echter één zetel in de tweede kamer om ook daar een meerderheid te vormen. Er is dus in de eerste kamer niet één extra partij nodig, maar twee om tot effectief beleid te komen. Dit is niet  onmogelijk, want er is telkens slechts één stem extra gewenst en er kan dus gezocht worden bij een zeer breed scala aan partijen.

Simpel wordt het er echter niet op. Tot de volgende verkiezingen van de provinciale staten wordt het met zo een kabinet sowieso spannend, en het is maar afwachten hoe de situatie er daarna uit zal zien. Maar het zal het kabinet wel dwingen te blijven zoeken naar draagvlak in de samenleving, en dat is op zich geen ongezond mechanisme.

Veel combinaties mogelijk

Er zijn kortom nog vele combinaties mogelijk. Combinaties met het zogenaamde ‘motorblok’ zijn echter zeker niet de enige combinaties. Er zijn nog twee andere redelijk geloofwaardige alternatieven met een ruime meerderheid.

Dat betekent waarschijnlijk dat de formatie nog wel even zal duren. Dat is geen ramp. Laat de dames en heren in Den Haag dit spel maar spelen. Nederland heeft niet per se iedere dag nieuwe wetgeving nodig om nog even te blijven draaien, en bij overhaast samengestelde coalities is onze samenleving absoluut niet gebaat.

 

Reacties (49)

#1 Henk van S tot S

Motorblokken met vvd/christelijke sjoemelsoftware geven problemen.

Nieuwe verkiezingen kan ook nog.
;-)

  • Volgende discussie
#2 Spam

@1 Nieuwe verkiezingen. Dat hoor je iedere keer weer roepen. maar is het ooit al gebeurd? Uiteindelijk zijn er altijd wel politici te vinden die ‘in het landsbelang’ een postje willen bezetten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Lutine

@1

Uiteindelijk komt er wel weer een kabinet, desnoods een minderheidskabinet.

D66 zou wel oliedom zijn om met alleen rechtse partijen te gaan regeren. Dat gaat electoraal verlies opleveren plus ongezegde gedoogsteun voor rechtse plannetjes van PVV en SGP.

Nu GL weer voor de oppositie kiest blijft er niks anders over dan PvdA en/of SP. SP doet nooit mee, dus blijft er maar één over.

En de 9 zetels PvdA is van mensen die geen problemen hadden met regeren met de VVD. Dus veel te verliezen heeft de PvdA nu ook weer niet. Met de economische wind mee kan links misschien ook wat leuke dingen regelen. Dat kan electorale winst opleveren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 gbh

Tijd voor dualisme, geen coalitie meer, geen regeerakkoord meer maar ieder partij houd vast aan zijn eigen programma zodat de kiezer weer weet waarop die stemt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Henk van S tot S

@2:

maar is het ooit al gebeurd?

2003 en 2012 en kijk eventueel verder terug

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Spam

@5 Na het vallen van een kabinet ja. Maar dat is wat anders dan vanwege het mislukken van een formatieproces. Verkiezingen zonder dat er überhaupt een kabinet is gevormd. Dat is wat je in #1 suggereert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Joost K.

Goed stuk, pleit er ook voor om het CDA weg te houden uit de coalitie. De eerste mogelijkheid die u aandraagt met de SP zie ik in combinatie echter niet zitten. De tweede optie met PvdA en PvdD heeft een grotere kans van slagen denk ik, er is idd geval reden om dat serieus te overwegen. Anders rest niets dan nieuwe verkiezingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Lennart

@6: Ik hoor eigenlijk juist niemand over nieuwe verkiezingen praten, terwijl dat volgens mij de enige echte oplossing is. Met deze zetelverdeling valt er geen kabinet te formeren zonder dat partijen hun achterban in de steek laten; waarom zouden we het dan toch krampachtig willen proberen ?

Aan het begin van de jaren ’80 gebeurde er ook zoiets dergelijks, en toen zijn er maarliefst twee kabinetten Van Agt geformeerd die het allebei niet langer dan een jaar hebben uitgehouden. Je hebt nu eenmaal een meerderheid in de Tweede Kamer nodig om effectief te kunnen besturen, en als een deel van die meerderheid het fundamenteel oneens is met het andere deel dan kan je niet zo goed meteen stoppen. Nou ja, of vier jaar volmaken en jezelf wijsmaken dat anderen de schuld hebben van je vrije val in de peilingen, natuurlijk …

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Lutine

@8

Ik zou er juist voor pleiten om strikt om de 4 jaar verkiezingen te houden. We hobbelen vanaf het begin van de eeuw van de ene wankele coalitie naar de andere. (uitgezonderd Rutte2) Nieuwe verkiezingen lossen niks op.

Grosso modo is er met de recente verkiezingsuitslag een vette (extreem)rechtse meerderheid. En een verdeelde linkse minderheid van ca 40 zetels. Nieuwe verkiezingen veranderen daar niet veel aan.

Het grote struikelblok is dat de linkse partijen beter niet kunnen regeren vanuit electoraal belang. Linkse partijen groeien alleen in de oppositie. Regulier rechts (VVD en CDA) kunnen rustig achter over leunen om het gekonkel aan te kijken. Niemand kan om één van hen heen. Ter rechterzijde van VVD/CDA zijn de populisten en het christelijk grut om hen aan een meerderheid te helpen. En ter linkerzijde vechten de linkse partijtjes elkaar de tent uit. SP kijkt wel beter uit om verantwoording te nemen. (zolang tomaten nog betaalbaar zijn) GL gaat voor de principes. En bestuurderspartij PvdA likt liever de wonden. Oh ja..nog wat verdwaalde dieren die niemand serieus neem.

We gaan het zien in dit theater de komende maanden. De CU bewoog al een beetje qua levenseinde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Spam

@9 Eens wat betreft die 4 jaar. We kiezen onze volksvertegenwoordigers voor 4 jaar en dan moeten ze maar hun best doen er wat van te maken. Als ik niet tevreden ben, kies ik volgende keer wel iemand anders.

Deze cynische blik staat me wel tegen:

Het grote struikelblok is dat de linkse partijen beter niet kunnen regeren vanuit electoraal belang. Linkse partijen groeien alleen in de oppositie.

Als je alleen aan politiek doet om zetels te winnen en te behouden kan je beter wat anders gaan doen. Of je al dan niet in een regering gaat zitten, moet afhangen van waar je het effectiefst je ideeën denkt te kunnen verwezenlijken. in de regering of in de oppositie. Als je in de regering alleen een paar kleine dingetjes kan krijgen en in ruil daarvoor tegen de rest van het beleid geen oppositie mag voeren, heeft het niet zo veel zin. Wat heb je aan zetels als je ze niet wil benutten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Lutine

@10

Het is niet ingegeven vanuit cynisme, maar vanuit een blik naar de respectievelijke partijen. We hebben gezien wat er gebeurd is met de PvdA na 4,5 jaar verantwoordelijkheid nemen. SP neemt nooit verantwoordelijkheid en sluit gemakshalve de VVD alvast uit.
GL heeft mijn sympathie, maar het blijft een clubje ideologisch verdwaasden.

Op links is de PvdA de enige partij die verantwoording durft te nemen en dat wordt afgestraft. Dat hebben de andere linkse partijen goed in de oren geknoopt. Dát, samen met de (natuurlijke) rechtse meerderheid zorgt voor de impasse.

De realiteit is dat in Nederland linkse partijen alleen rechts beleid kunnen bijsturen. Dat is het hoogst haalbare. En dat botst bij principiële partijen als SP en GL (en PvdD) Zodoende wordt links wat toch al marginaal is (ca 40 zetels) nóg marginaler.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Henk van S tot S

@6:
Misschien wat ik wat te cryptisch/kort door de bocht:

Wat ik in #1 ook bedoelde in de 1e zin, is dat zo’n sjoemelsoftware/kabinet geen lang leven beschoren zou zijn.
Gevolg nieuwe verkiezingen.

Maar als die dat gemodder van Schippers nog lang duurt mogen er van mij ook direct nieuwe verkiezingen komen.
Kan de kiezer zich ook nog eens beraden over weer wat meer corrupte vvd-ers.
;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Anoniem

Is eigenlijk een minderheidskabinet VVD-CDA eigenlijk niet ideaal voor VVD-CDA? Steun van PVV/FVD/SGP om alle rechtse plannetjes door te drukken zonder dat ze hun verkiezingsbeloftes hoeven te schenden omdat de PVV dan ‘niet regeert’. Voor de alledaagse gang van zaken genoeg constructieve partijtjes (D66, PvdA, GL, CU, 50+) om zich heen die dingen willen steunen uit angst voor een rechtser plan met PVV steun. PVV kan er wss ook mee leven want veel van hun plannetjes worden uitgevoerd terwijl ze tegelijk vrij kunnen blijven schieten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Jos van Dijk

Het CDA zal zich niet zo snel in de oppositie laten manoeuvreren vrees ik, maar het zou wel goed zijn als deze PVV light wordt gewipt. VVD+D66+SP+GL kan als iedereen inclusief Roemer zich pragmatisch gaat opstellen. Maar zo’n coalitie verschilt uiteindelijk niet veel van het vorige kabinet en we weten wat dat voor links heeft opgeleverd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Remco G

@8: We proberen het in ieder geval NOG niet omdat partijen die het niet geprobeerd hebben dan de schuld toegeschoven krijgen, en partijen die geen kans kregen dan beloond worden.

Ze hebben nota bene nog maar 1 combinatie geprobeerd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 AndreSomers

@13: Ik denk dat je je dan rijk rekent met de gedoogsteun. PVV is cultureel natuurlijk erg rechts, maar economisch helemaal niet zo. Daar zijn SP en PVV bijna klonen van elkaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Hemaworstje

De motor op de foto is zo te zien een 4 cilinder en ook geen diesel.
Mooi stationair lopen zal het kreng nooit lopen,maar goed dat is “democratie”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Klokwerk

@Lutine: “We hobbelen vanaf het begin van de eeuw van de ene wankele coalitie naar de andere.”

Het is een moderne mythe dat dit nieuw zou zijn. Als je de cijfers erbij pakt zie je dat de Nederlandse politiek na Fortuijn qua coalitievorming en lengte van de kabinetten niet afwijkt van daarvoor. En hebben we nu echt zo’n bananenrepubliek?

Daarbij is het ook veel te kort door de bocht te stellen dat links altijd wordt afgerekend als ze gaat regeren met rechts op het moment dat dit één kabinet een keer het geval is geweest. De waarheid is anders: iedere partij, links of rechts, wordt afgestraft als ze in een coalitie plaatsneemt waarin ze te weinig van haar idealen verwezenlijkt, ofwel doordat ze getalsmatig geen vuist kan maken, dan wel doordat ze zelf haar idealen door de plee spoelt. Dat laatste is wat de PvdA heeft gedaan: de beloofde nivellering liep uit op het tegendeel, Asscher en Klijnsma hebben een slagveld gemaakt van de sociale zekerheid waar Zorg en Justitie aan de VVD zijn overgeleverd, en het grootste wapenfeit van Samsom is dat hij een regeling bedacht heeft om vluchtelingen terug te sturen naar Turkije met een pak geld toe, dat zich vervolgens heeft ontpopt tot een dictatuur. Ze hebben er een teringzooi van gemaakt en dat wordt terecht afgestraft. Dat had zeker anders gekund als ze niet zelf al jarenlang stiekem een neoliberale partij waren en tenminste fractieleider hadden gehad die niet meer bezig was met zijn priveproblemen dan die van het land.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Klokwerk

@3 GBH: dat lijkt mij ook ideaal. Een zakenkabinet met partijloze ministers of ministers in functie benoemd door de kamer in ieder geval, en dan gewoon eerlijke politiek via de kamer. Maar iets zegt me dat dit nog het minst waarschijnlijke scenario is…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Klokwerk

@16 Andre Somers: Dat er nog mensen zijn die erin trappen. De PVV leutert soms om zieltjes te lijmen onder haar toch niet al te best bedeelde achterban de SP na, maar als het op stemmen aankomt stemmen ze altijd kneiterrechts mee. Ik vrees dat Anoniem nog best een punt heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Lutine

@13

Mijn idee. VVD en CDA kunnen rustig achter af wachten. Net zo lang tot een minderheidskabinet van VVD en CDA overblijft.

@18

Jij kijkt naar de gehele naoorlogse periode. Als ik naar de jaren 80 en 90 kijk, dan zie ik 3 kabinetten Lubbers en 2 kabinetten Kok. Welke bijna allemaal de eindstreep haalden. Sinds de opkomst van het populisme is het politieke bestel radicaal verandert. Wat het populisme feitelijk doet is een behoorlijke hap uit de taart nemen zonder verantwoording te dragen. Dat betekent dat politiek links en rechts tot elkaar veroordeelt zijn. Daarnaast zitten we ook nog eens met partijen als SP en GL die nog nooit geregeerd hebben en koudwatervrees lijken te hebben.

Je hebt wel een punt dat iedere partij die aan een regering deel neemt afgestraft wordt. Maar dat speelt toch meer op links dan op rechts. Het huidige zetelaantal van de VVD is historisch gezien best wel veel, ondanks dat ze verloren hebben. De VVD regeert ook bijna altijd. Maar ik kan me de afstraffing van D66 nog herinneren na Balkenende2. En dat zullen ze bij D66 ook niet vergeten zijn. De regeringsangst is voorstelbaar. Met de zwevende kiezer gaat je partij kopje onder als je als linkse partij mee doet. (Maar de PvdA is niet links maar neoliberaal volgens jou)

Dan blijven we zitten met 2 of 3 linkse partijen in de marge.
Die nog maar ca 30 zetels vertegenwoordigen. En die nooit geregeerd hebben, dus altijd hun schone handen kunnen laten zien. Vind je dat zelf ook geen droevige zaak vanuit links perspectief?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Klokwerk

Nou ja, je vraagt het me, natuurlijk had ik dat ook liever anders gezien. Maar aan de andere kant vond ik in de jaren 90 ook al dat de PvdA niet echt links was en toen haalde wat er over was nooit meer dan tien zetels alles bij elkaar. Nu staat wat ik écht links noemt bij elkaar op 33 zetels, dus wat dat betreft is de tendens vrij aardig. En dan is D66, waar ik ook wel wat mee heb vanwege hun hart voor de mensenrechten, het milieu, justitie, vluchtelingen en de vrijzinnige punten ook nog eens behoorlijk op sterkte dus nee, echt belabberd vind ik het nu ook weer niet vergeleken met de jaren 90.

Daarover gesproken… In de jaren 80 en 90 was de politiek minder verdeeld ja, maar juist in de jaren 90 groeide daarom ook de onrust. Die stabiliteit was ook maar schijn. Met grot gemak is de hele collectieve sector geprivatiseerd en werd de kiem gelegd voor de problemen nu door typisch rechts wegkijkgedrag. Europa ging on hold, die werd ‘af’ genoemd, en het milieu was een zorg voor later… Het volk had het nog niet zo door maar dat was wel de kiem van de problemen waar mensen nu zo kwaad om zijn. Politiek leek toen gemakkelijker ja, maar politiek gaat niet over gemak.

Dat iedere partij die deelneemt aan de regering afgestraft wordt is trouwens ook absoluut niet waar. Kijk bijvoorbeeld naar de VVD in 2012: 10 zetels winst na Bruin 1. PvdA en VVD in 1998: beide ook vette winst. Balkenende heeft ook twee kabinetten en een tussenkabinet ongeschonden doorstaan. Als een partij genoeg aan zijn achterban laat zien, dan wordt ze er echt wel voor beloond. Maar de PvdA stond juist totaal met lege handen. Dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Maar als een partij in en coalitie als kleinste aanschuift en dan ook nog het buitenbeentje blijkt te zijn, ja dán…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Nietingelogd

De VVD staat er vrij riant voor, die zullen toch graag een kabinet rond willen krijgen. Een combinatie VVD-D’66-GL-Pvda-PvdD zou veel voor elkaar kunnen krijgen op het gebied van de vergroening van de economie. Maar dan zullen de linkse partijen moeten accepteren dat de VVD op immigratie gebied niets zal toe willen geven omdat ze met een rechtse meerderheid kunnen schermen. Misschien in de Eerste Kamer met steun van 50Plus?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Gladiool

Nu vind ik vuile handen maken niet zo’n probleem, maar wel als de VVD bepaald waarmee. Kortom, weg met dergelijke termen. Als de VVD en anderen nu écht slim waren (was het u ook opgevallen dat het woordje ‘echt’ en ‘slim’ in de politiek te gemakkelijk gebruikt worden en nooit in combinatie?) zou vuile handen krijgen geheel gekoppeld worden aan Hoofd, Hart en Handen, en daarmee noodzakelijk het minimum loon met 200% opgehoogd worden.
Maar ja dat motorblok (uitvinding NOS-verslaggevers?) waar iedereen met steeds grotere boog omheen wandelt blijkt een steeds kleiner krachtbronnetje te worden. En na zovele jaren van conservatisme hebben we een straalmotor nodig om belangrijke uitgestelde beslissingen te nemen. En waar valt men over? Hordes met vluchtelingen? Mijn broek zakt af.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Emile M

Volgens mij is het grootste probleem dat Schippers onvoldoende gezag heeft en niet boven de partijen kan staan. Tot een paar jaar geleden begon de koning(in) met voorzichtige rondjes om de kerk met de vice-voorzitter van de Raad van State en politici met een grote staat van dienst met een beperkter politiek profiel. De Tweede Kamer kan zijn nieuwe rol nog niet aan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Cerridwen

@8:

Ik hoor eigenlijk juist niemand over nieuwe verkiezingen praten, terwijl dat volgens mij de enige echte oplossing is.

Er is geen enkele indicatie dat nieuwe verkiezingen een andere uitslag zou opleveren. Dus dat lost niets op. Nieuwe verkiezingen omdat de regeringsvorming mislukt is het ultieme zwaktebod, en het bewijs dat het Nederlandse politieke bestel faalt.
(Ik denk overigens dat het Nederlandse politieke bestel dit aankan, en dus uiteindelijk een regering gaat opleveren).

@25: Misschien even terugdenken aan de formatie van 2010, met de koningin nog als procesbegeleider. Dat liep ook niet echt lekker.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Emile M

@26: Als Rutte en Verhagen niet zo eenzijdig op een gedoogconstructie hadden gekoerst en de koningin meer tijd hadden gegund was er misschien wel een stabielere regering tot stand gekomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Cerridwen

@27: Precies, dat voorbeeld illustreert mooi de beperkingen van de invloed van de koningin, ze kan de politici niet tot iets dwingen wat ze niet willen. Rutte en Verhagen waren op dat moment niet geïnteresseerd in een stabielere regering.

Tot nu toe dat de kamer het heel behoorlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Lennart

@26: Nieuwe verkiezingen leveren per definitie een andere uitslag op; het lijkt me nogal onwaarschijnlijk dat mensen maandenlang hun stemvoorkeur niet veranderen. En daarbij komt, mensen hebben nu het effect van hun stem gezien, en dat is stagnatie. Er is dus een vrij grote prikkel voor mensen om iets anders te stemmen; voor elke partij is er inmiddels wel een soort alternatief beschikbaar.

Waarom zou het een zwaktebod zijn als het niet lukt om een regering te formeren ? Waar komt die rare wens vandaan om koste wat kost op het pluche te gaan zitten ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Emile M

@28: Van dwingen is nooit sprake geweest. Ik was altijd blij met de nuchtere buitenstaander als informateur. In tijden van doorschietende polarisatie vervult die een nuttige rol.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Rob Steenwinkel

DE LEUGEN “REGEERT”!
———————-

Een paar dagen geleden:

17 mei 2017 — 11:07
Dijsselbloem heeft enorme meevaller van 32 miljard voor Tweede Kamer

“Een meevaller van 32 miljard euro. Dat was wat Jeroen Dijsselbloem vanmorgen mee de Tweede Kamer innam”.
https://wnl.tv/2017/05/17/dijsselbloem-enorme-meevaller-32-miljard-tweede-kamer/
——————————————————————-
Maar nu de andere realiteit:

24 mei 2017- 08:13

Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën presenteert op de derde dinsdag van september in 2016 het koffertje met de rijksbegroting en miljoenennota. © anp
‘Tekort van 1 miljard op begroting nieuw kabinet’
“Door tegenvallers is het overschot op de begroting van het kabinet volledig verdampt. Er zou nu zelfs sprake zijn van een tekort van 1 miljard euro, zo bevestigen bronnen in Den Haag aan de NOS”.
http://www.ad.nl/binnenland/tekort-van-1-miljard-op-begroting-nieuw-kabinet~aedf20ad/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Nietingelogd

Pechtold doet iig hard zijn best om het uiteen te laten spatten.

Ik vond het opvallend (al verbaasd het me niet) dat Rutte gisteravond laat ook namens Buma sprak over die onzinnige lijmpoging met D66 en CU. Die twee houden elkaar dus vast.
Zo gaan we hard richting minderheidskabinet. D66 wil persé een linkse partner hebben om de aanval van links af te kunnen slaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Lutine

@32

Pechtold geeft blijk van politiek inzicht. Het kan niet zo zijn dat D66 de kastanjes uit het vuur haalt en GL, SP en PvdA slapend rijk worden in de oppositie. Bij GL en de PvdA zijn ze ook niet achterlijk en weten ze dat Nederland slechter af is met een minderheidskabinet van VVD en CDA dan met een links-rechtse coalitie. De SP valt hier een beetje buiten. De SP lijkt genoegen te nemen met de rol van tegenpartij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 tigger

@32:
Hoezo ligt het dan aan Pechtold? Als D66 niet wil regeren met 3 knetterconservatieve partijen, dan zijn die drie partijen blijkbaar niet in staat op D66 voldoende te compenseren…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 JANC

@34: Het ligt altijd aan een niet VVD-er…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 amateur commenter

@32: D66 is een rechtse, progressieve partij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 tigger
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 Henk van S tot S

@36:
Moge Jezus voor de hemelvaart ingrijpen en de vvd-ers de tempel uitrammen.
;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Lutine

@38

Ter overweging; misschien moet je Rutte niet altijd geloven.
Afgelopen weekend stak hij ook Jesse Klaver een enorme veer in zijn reet. Rutte heef het spreekwoord “Als je in Rome bent, doe dan zoals de Romeinen doen” goed begrepen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Lutine

@39

Ik zie het al, Henk is voor de Staphorster variant.

;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Klokwerk

Rutte is echt geen fan van de SGP noch van Klaver. Hij steekt een veer in de reet als hij iets van een partij wil. Dat is de betekenis van zulke opmerkingen en dat is interessant genoeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Arjan Fernhout

@34: En dan te bedenken dat D66 behoorlijk naar rechts is opgeschoven. Wiegel: “D66 is niet de partij van vroeger.” Het is al > 30 jaar het oude liedje: rechts is rupsje nooit tevreden. 1978: gesprekje Wiegel – Van Agt omdat het CDA geen verdeling van ministerposten wilde conform de kiezersuitslag. 1994: De PvdA schikte nadat Bolkestein van alles gedaan had om Paars te torpederen. 2006: Balkenende wil niet regeren met PvdA en SP. Lak aan de kiezers. PvdA schikt weer: dan maar met de CU. 2010: vul maar in. (Wiegel vond Wilders wel goed) 2012: PvdA bereid om rotklussen van contraproductief en asociaal neoliberaal beleid op te knappen.

/Blij dat ik geen tijd voor deze discussie had. Het gaat zo Inhoud (idee) > politicus > partij > in welke coalitie. Niet andersom. De burger heeft ook recht om te weten wat er in die twee maanden besproken is. Natuurlijk is ‘ímmigratie’ niet het enige waarover waar rechts geen millimeter wilde toegeven. De houding van Pechtold spreekt boekdelen. Zo ging het midden jaren ’90 ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 Arjan Fernhout

@39: Even een opmerking van Umberto Eco (semioloog): De verschijning van Karl Marx was niet denkbaar zonder de verschijning van de apostel Paulus.

/nee, nee, ik ben niet zo van het collectivistische, maar de mensen moeten wel wat te besteden hebben zodat ik een beetje winst kan maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Henk van S tot S

@44:
Wat bezijden het onderwerp, maar toch vind ik onderstaande van Eco toc mooier:

”Religie heeft niets te maken met God. Het is een grondhouding van de mens, die vraagt naar de oorsprong van het leven en wat er gebeurt na de dood.”

n.b.
Ik heb geen winst meer nodig ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 Arjan Fernhout

@45: Mooi citaat van Eco. De opmerkingen van Spinoza moet men in zijn eigen tijd bezien, maar er zijn vergelijkingen mogelijk. Gezien je kleine lettertjes: Marx beschouwde het kapitalisme als een wonder. En niet alleen omdat het commerciële denken niet zo lang voor zijn tijd op niet veel meer gebaseerd was op ‘ruil’ en mercantilisme, maar omdat ‘de gewone man’ (om maar een gruwelijke uitdrukking te gebruiken) na het classicistische (feodale) denken als iets werd gezien wat een stuk meer waard bleek te zijn dan een struik, boom of dier met evidente fysiocratische voordelen. Maar hoe die mens op die manier te ‘regelen’? Volgens mij is dat het kernprobleem waarmee een idiote regressie als het neoliberalisme zich vandaag nog mee bezig houdt. Met vrijheid heeft het niets te maken. Uiteraard gedogen bisschoppen en kardinalen zoals Rutte en Dijsselbloem in deze moeilijke overwegingen geen inzage voor pottenkijkers die daarvoor op hen gestemd hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#47 Lutine

@42

Des te opmerkelijker waren de veren voor Klaver van Rutte.
Kennelijk is GL in zijn optiek nog niet afgeschreven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#48 tigger

@47:
Het Groenrechts initiatief kwam ooit van Rutte, daarnaast staat het bedrijfsleven aan zijn deur te kloppen om nu eindelijk de economie eens een beetje meer te vergroenen. We kunnen dus niet uitsluiten dat Rutte ook zelf graag GroenLinks erbij wil hebben, al was het maar als “excuus” voor vergroening.
(Eigenlijk idioot dat we een MP hebben waarvan we zo’n beroerd beeld hebben qua voorkeuren en meningen.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#49 Emile M

@48: Hij zit daar niet op basis van zijn voorkeuren maar hij heeft stemmen gekregen op grond van het verkiezingsprogramma van de VVD. Dat is niet vergroenend.

  • Vorige discussie