Handje contantje

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022
,

Het einde van contant geld is nabij. Deskundigen zeggen dat over een paar jaar vrijwel alle betalingen digitaal zullen verlopen. De smart phone vervangt de pinpas. Betalen wordt onnadrukkelijk: via je mobieltje reken je automatisch af zodra je iets bestelt of wanneer je een betaalzone – een bioscoop, een trein of een parkeergarage – betreedt.

De redenering is aantrekkelijk. Contant geld op zak hebben lijkt een ouderwets concept: tegenwoordig kun je bijna overal pinnen voor een kop koffie of een krant. Met smart phones kunnen we zulke micro-betalingen verder vereenvoudigen. Tijd om de rompslomp van contant geld af te schaffen!

Mijn advies? Niet doen! Laat ons cash vooral in ere houden. Transacties met contant geld zijn anoniem, egalitair, veilig en onafhankelijk van goedkeuring van bovenaf. Allemaal belangrijker dan je zou denken.

Bij een contante transactie wordt alleen de verkoop zelf vastgelegd. De uitbater slaat een kop koffie op de kassa aan; klaar. Je hoeft je niet te legitimeren om die kop koffie te krijgen, je hoeft hem alleen maar te betalen. Digitale betaling legt ook je identiteit, locatie en tijdstip vast en maken die gegevens lang nadien opvraagbaar. Ik vind dat akelig. Zolang ik niet verdacht ben, gaat het niemand aan wat ik koop, noch waar en wanneer. Digitale betaling betekent permanente identificering; geen enkele betaling is dan nog anoniem.

Cash kun je onderling uitruilen. Zodra een betaling digitaal gaat, verloopt die per definitie via boven ons aangestelde derden. Een externe instantie controleert wie ik ben, of ik voldoende geld voor de transactie heb, gaat na aan wie ik dat bedrag wil overmaken, en past daarna onze wederzijdse saldo’s aan op basis van de gewenste transactie. Dat maakt ons voor onderhandse transacties afhankelijk van een hiërarchie waarop we weinig grip hebben.

Hoe kan ik iemand een tientje geven voor een te halen boodschap? Hoe kun je de lokale verkoper van de daklozenkrant – die waarschijnlijk door niemand als ‘erkende’ partner wordt beschouwd – iets toestoppen wanneer cash is afgeschaft en alle financiële transacties via een mobieltje en een bank verlopen? Moet elke zesjarige voortaan aan de smart phone om op school nog een flesje fris te kunnen kopen?

Bovendien zijn smart phones notoir slecht beveiligd. Moeten we nu heus het beheer van onze portemonnee daaraan toevertrouwen? Aan banken worden strenge eisen worden gesteld wat betreft databeveiliging. Wanneer we mobieltjes toegang geven tot onze bankrekening, hollen we die bescherming eigenhandig uit.

[Mijn internetrubriek bij OBA-live van 25 april j.l. was aan hetzelfde onderwerp gewijd. De video daarvan staat hier.]

Deze column verscheen eerder in Het Parool.

Foto Flickr Calamity Meg

Reacties (58)

#1 Bismarck

Transacties met contant geld zijn anoniem, egalitair, veilig en onafhankelijk van goedkeuring van bovenaf. Allemaal belangrijker dan je zou denken.

Dat zijn eigenschappen waarvan de waarde in mijn provincie wel degelijk onderkend wordt hoor. En daarom geloof ik ook geen enkele deskundoloog die beweert dat het einde van contant geld nabij is. Dat zal alleen zo zijn als de overheid actief contant geld uit omloop gaat halen, omdat ze juist niet zo gelukkig met de betreffende eigenschappen is. Ik mis overigens nog dat contant geld voor de gebruiker aanmerkelijk transparanter is dan zulke automagische afboekingen van je telefoon.

  • Volgende discussie
#1.1 Jason - Reactie op #1

geen contant geld meer zal ook het einde betekenen van veel tweedehands markten en zal uit eindelijk leiden tot een maatschapij waarin men zijn goede spullen weg moet gooien als die niet meer nodig zijn en niet meer een 2de of 3de leven krijgen bij iemand die er nog onwijs blij mee zou zijn.

#1.2 Bolke de big - Reactie op #1.1

Waarom denk je dat, met het verdwijnen van contant geld zal ook de mogelijkheid komen dat je geld kunt ontvangen met je bankpas/telefoon.

Waar het wel de nekslag voor kan zijn (en daar zal het de overheid om te doen zijn) is zwartwerken.

Papier geld laat geen spoor na kwa overdracht.

#1.3 Bismarck - Reactie op #1.2

Daar duidde ik ook wel een beetje op met mijn #1.

#2 Yevgeny Podorkin

Ja: niet doen? Heeft Karin helemaal niets over te zeggen, mag ze wel maar zal weinig effect sorteren. Overheden zijn in dat geval namelijk nog beter in staat gedrag van de individuele burger in kaart te brengen. Totaal elimineren van contant legt daarnaast het illegale spaargeld onder de matras en criminele kruimeldievencircuit plat…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 McLovin - Reactie op #2

Dat klinkt aanlokkelijk maar in het algemeen zijn criminelen, zelfs kruimeldieven bijzonder creatief…

#2.2 Yevgeny Podorkin - Reactie op #2.1

En gelukkig valt het niet op als je met wagonladingen kamelen/kalasjnikovs loopt te sjouwen zoals olav hieronder beweert…

Misschien een algemeen geaccepteerd IOU of waardebonnensysteem, goud wordt al lastiger…

#2.3 Olav - Reactie op #2.2

Als jouw dochter wagonladingen kamelen en kalasjnikovs moet opbrengen dan verwacht ik wel dat ze heel knap is èn gestudeerd heeft, haar talen spreekt en dat gedurende het huwelijk jouw stam geen oorlog voert met mijn stam…

Voor de wat kleinere transacties ligt een LETS-achtig systeem inderdaad meer voor de hand.

#2.4 Bismarck - Reactie op #2.3

LETS veronderstelt wel nogal wat vertrouwen. Dat doe je alleen met mensen die je goed kent. Met anderen gebruik je toch liever iets dat je (onder normale omstandigheden) met zekerheid kunt verzilveren, zoals dollars, sigaretten of goud.

  • Volgende reactie op #2.3
#2.5 Olav - Reactie op #2.3

Goed punt. Bij nader inzien moet je voor een LETS systeem natuurlijk een hele administratie bijhouden zodat transacties ook nooit anoniem kunnen zijn.

  • Volgende reactie op #2.3
  • Vorige reactie op #2.3
#2.6 Yevgeny Podorkin - Reactie op #2.3

Dochters? Helaas, ik stam uit een familie waar alleen maar blonde Godenzonen worden verwekt. Kwestie van gericht selecteren veel rood vlees en nooit je eten kauwen. Maar ik weet het goed gemaakt: doe er nog een krat whisky en een FIM- 92 Stinger bij ga ik vanavond voor jullie een flinke punt drukken. Zo. Jaa, normaliter spuiten wij een volwassen verkeersagent zo hup van ze motor…maar een dochter zijn het zal een-man-een-man-een-woord-een-woord…and let you’re 83rd child be a feminine child, Wij (van de Podorkin’s) maken voor het neuqgebeuren namelijk al uit wat het geslacht moet zijn he.

Goed, minimaal 16 jaar wachten het zal dringen worden jullie kunnen nu vast opties kopen…maarrr: dan heb je ook wat.

  • Volgende reactie op #2.3
  • Vorige reactie op #2.3
#2.7 Olav - Reactie op #2.3
  • Volgende reactie op #2.3
  • Vorige reactie op #2.3
#2.8 Yevgeny Podorkin - Reactie op #2.3

Grotere coupures (200 en 500 euro) zullen verdwijnen. Probeer maar eens een stapel 500- tjes bij de ING te scoren (als er nog vestigingen zijn): moeten ze eerst via via regelen (of zo)

Olav: kan, machine gun mag ook.

http://www.youtube.com/watch?v=1uFqyu0sEHY&feature=related

  • Vorige reactie op #2.3
#3 Rob

“Het einde van contant geld is nabij. Deskundigen zeggen dat over een paar jaar vrijwel alle betalingen digitaal zullen verlopen.”

Die zogenaamde deskundigen hebben vast en zeker heel veel verstand van technische mogelijkheden maar weten denk ik ietsje minder goed hoe samenlevingen werken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Olav - Reactie op #3

Precies. Als geld wordt afgeschaft verzint de samenleving wel alternatieven.

Voor hoeveel kamelen/kalasjnikovs mag ik met je dochter trouwen?

#3.2 Bolke de big - Reactie op #3.1

For you my special frend, only 3 trains full of guns and 1500 camels, deal?

  • Volgende reactie op #3.1
#3.3 Olav - Reactie op #3.2

Ik ben bang dat je je dochter de markt uitprijst…

#3.4 Bolke de big - Reactie op #3.3

Welnee, mijn dochter is heel knap en uitermate slim (in tegenstelling tot mij, zo ik ben jullie voor)

#3.5 Rob - Reactie op #3.1

Voor een handdruk en een kratje bier krijg je mijn toekomstige zoon.

  • Vorige reactie op #3.1
#3.6 Olav - Reactie op #3.5

Ik geloof je, maar zo werkt het niet in dat soort economieën.

#3.7 Rob - Reactie op #3.6

Ik dacht dat je eerder gewoon een grapje maakte…

  • Volgende reactie op #3.6
#3.8 Olav - Reactie op #3.6

Grappen moet je altijd serieus nemen ;-)

  • Volgende reactie op #3.6
  • Vorige reactie op #3.6
#3.9 Rob - Reactie op #3.6

Touché.

  • Vorige reactie op #3.6
#4 Harry

Ik kwam in de jaren 70 en 80 bijzonder regelmatig in het Oostblok. De enige valuta’s die er toe deden waren US Dollars en Duitse Marken. Nederlands geld was al dubieus en briefjes van 25 al helemaal.
Als ze het contante geld afschaffen, dan zie ik de Afghani in West-Europa nog wel doorbreken

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Taco Zip

Je zult de afgelopen maand je betalingsverkeer via Vodafone hebben moeten doen.
Betalen via mobiel is geweldig als het werkt, zo niet dan ben je op slag compleet de bok. Als er tenminste geen alternatieven meer zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Key

“Zodra een betaling digitaal gaat, verloopt die per definitie via boven ons aangestelde derden.”

Dit is niet korrekt, dit is een gevolg van de gekozen methodiek. Digitaal geld kan namelijk ook anoniem zijn (en dan doel ik niet op bitcoin of dat soort initiatieven).

Crypto-technisch gezien zijn er methoden waarbij Jantje aan Pietje digitaal geld geeft, zonder ‘derden’ dat (kunnen) weten of (kunnen) zien, en zonder Pietje bang hoeft te zijn dattie getild wordt.

Het spreekt voor zich dat de nederlandse overheid dat liever niet had, en de banken vonden de gedachte dat ze niet als spil in het web zaten ook niet aantrekkelijk. Vandaar de huidige situatie waarbij bij elke electronische transactie werkelijk alle zaken worden vastgelegd (door wie, aan wie, hoeveel, waar, wanneer, en met welk betaalmiddel), tot in den eeuwigheid, amen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 Olav - Reactie op #7

Key: Crypto-technisch gezien zijn er methoden waarbij Jantje aan Pietje digitaal geld geeft, zonder ‘derden’ dat (kunnen) weten of (kunnen) zien, en zonder Pietje bang hoeft te zijn dattie getild wordt.

Interessant. Kan je een voorbeeld geven van een dergelijk systeem, anders dan Bitcoin?

  • Volgende reactie op #7
#7.2 Harry - Reactie op #7.1

Die zijn er al, ondergrondse bankierders worden ze genoemd. En ik vraag me ook af of Western Union en Paypal gecontroleerd kunnen worden in Nederland.

  • Volgende reactie op #7.1
#7.3 Bolke de big - Reactie op #7.2

En ik vraag me ook af of Western Union en Paypal gecontroleerd kunnen worden in Nederland.

Ja dat kan, die ‘banken’ kunnen enkel zaken doen met andere banken (en hu diensten aanbieden in Nederland) als ze een vergunning hebben en die krijgen ze alleen als ze aan de voorwaarden voldoen, 3 x raden wat voor voorwaarden aan die vergunningen hangen.

  • Volgende reactie op #7.2
#7.4 Olav - Reactie op #7.2

Hoe werkt dat met die ondergrondse bankierders?

Let wel, Key stelt: Crypto-technisch gezien zijn er methoden waarbij Jantje aan Pietje digitaal geld geeft, zonder ‘derden’ dat (kunnen) weten of (kunnen) zien, en zonder Pietje bang hoeft te zijn dattie getild wordt.

Een transactie tussen Jantje en Pietje waarbij een bank nodig is voldoet daar niet aan, ondergronds of niet.

  • Vorige reactie op #7.2
#7.5 Harry - Reactie op #7.4

Het zijn hetzelfde soort types die in de jaren 80 de illegale lotto verzorgden. In die wereld is vertrouwen een groot goed.

#7.6 Key - Reactie op #7.1

Olav: zie “Applied Cryptography” van Bruce Schneier, hdstk 6.4 over anonymous digital cash, is me net iets te veel om helemaal over te typen.
Maar een simpel protocol om de techniek uit te leggen:

Protocol #1
1) Alice prepares 100 anonymous money orders for $1000 each
2) Alice puts one money order, and a piece of carbon paper, into 100 different envelopes. She gives them all to the bank.
3) the bank opens 99 envelopes and confirms that each is a money order for $1000.
4) the banks signs the remaining unopened envelope. Ths signature goes through the carbon paper on the money order. The bank
hands the unopened envelope back to Alice, and deducts $1000 from her account.
5) Alice opens the envelope and spends the money order with a merchant.
6) The merchant checks the bank signature to make sure the money order is legitimate.
7) The merchant takes the money order to the bank.
8) The bank verifies the signature and credits $1000 to the merchants account.

This protocol works. The bank never sees the money order it signed, so when the merchant brings it to the bank, the bank has no idea that it was Alice’s.
The bank is convinced that it is valid, though, because of it’s signature. The bank is confident that the unopenend money order is for $1000 (and not for $100.000 or $100.000.000) because of the cut-and-choose protocol. It verifies the other 99 envelopes, so Alice has a 1% chance of cheating the bank.

  • Vorige reactie op #7.1
#7.7 Key - Reactie op #7.6

En wat vind ik nou, zomaar onbeheerd achter gelaten op de interweps:

http://www.cse.iitk.ac.in/users/anuag/crypto.pdf

En in bovenstaand voorbeeld hoeft de ‘money check’ natuurlijk niet direkt terug naar de bank te worden gebracht, maar kan gebruikt worden voor een nieuwe transactie zonder tussenkomst van een bank.

  • Volgende reactie op #7.6
#7.8 Bismarck - Reactie op #7.6

Dat is leuk en aardig, maar noem mij eens een bank in Nederland die daaraan meewerkt? Dat nog even los van het feit dat dit natuurlijk wel een spoor achterlaat:
The bank hands the unopened envelope back to Alice, and deducts $1000 from her account.
the banks signs the remaining unopened envelope.
The bank verifies the signature and credits $1000 to the merchants account.

Tenzij er maandelijks meerdere van zulke transacties door verschillende klanten met precies hetzelfde bedrag tussen precies dezelfde twee bankenfilialen plaatsvinden, is dit simpel na te trekken door de administraties van de twee banken naast elkaar te leggen.

  • Vorige reactie op #7.6
#7.9 Karin Spaink - Reactie op #7

Dan komt er ook een derde aan te pas.

  • Vorige reactie op #7
#7.10 Key - Reactie op #7.9

Karin: terug naar je oorspronkelijke stelling “Zodra een betaling digitaal gaat, verloopt die per definitie via boven ons aangestelde derden.”

In mijn voorbeeld is er sprake van 3 fasen:
1) inwisselen van giraal geld naar anoniem geld (mbv een bank)
2) de anonieme betaling
3) terug omwisselen van anoniem geld naar giraal geld (mbv een bank).

Fase 2, de betaling verloopt NIET via de bank. En het is niet verplicht om fase 3 direkt hierop te laten volgen: de ontvanger kan dit anonieme geld zelf weer gebruiken voor een nieuwe betaling aan een andere partij (enz, enz).

Uiteraard, als je eerst je goudstaven bij een bank stalt, en je wilt je goud weer terug, dan moet de bank meewerken. Iemand moet de kluisdeur openen tenslotte.

En bismark: ik heb ook niet gezegd dat er in de praktijk in NL een dergelijk systeem bestaat, ik zei alleen dat het mogelijk was. En voordat je paranoide wordt: cash papiergeld bevat ook een serie nummer, en wie weet noteert de bank wel elk serienummer van elk biljet dat binnenkomt en naar buiten gaat. Maar zelfs al hebben ze een match tussen 2 bankbiljetten dan zegt het nog niets over het aantal tussenliggende transacties.

#8 plurk

Een bankmedewerker vertelde me eens er zijn tientallen manieren bijgekomen om te betalen, en er is er nog nooit een weggegaan en deze “experts” beweren dat de op een na oudste manier ter wereld eruit gaat? Ze moeten toch wat spectaculairs beweren om in de spotlights te komen. Verder zal de overheid het best goed uitkomen, past in het plaatje iedereen ten alle tijde overal gecontroleerd en de markt kan mooi meteen je herinneren aan wat je bent vergeten te kopen in de shop met een gepaste reclame. Gaat vast groot worden, maar cash vervangen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 Olav - Reactie op #8

Contant geld zal inderdaad wel niet verdwijnen. Je kan er op termijn alleen niet meer mee in de meeste winkels betalen. Toch wel lastig.

#8.2 L.Brusselman - Reactie op #8.1

Ook dat geloof ik niet,er zullen ongetwijfeld winkels komen waar alleen digitaal betaald kan worden,maar denk niet dat alle winkeliers hun handel frustreren door contant geld te weigeren,desnoods accepteren ze het onder de toonbank
En er zal een grote vraag onstaan naar setjes waarmee je gewicht en zuiverheid van goud kan bepalen.

#8.3 Anna B - Reactie op #8.2

Komen? Er zijn al meerdere winkels waar je alleen kunt pinnen (zoals Marqt en het Vlaams Broodhuis – oei, ik verraad wel veel over mijn consumptiegedrag…)

#8.4 L.Brusselman - Reactie op #8.3

De totalitaire staat,met de bank als handlanger, is dus dichterbij als ik al vreesde.

  • Volgende reactie op #8.3
#8.5 Bismarck - Reactie op #8.3

Gelukkig ken ik die winkels niet, laat staan dat ik klant van ze zou worden. Een super die geen cash meer aanneemt is mij trouwens ook kwijt als klant. Elektronisch betalen doe ik alleen bij internetaankopen of als ik voor grotere aankopen toevallig niet genoeg cash op zak heb (en dat gebeurt eigenlijk maar zelden).

  • Vorige reactie op #8.3
#9 L.Brusselman

De natte droom van de bankaire wereld,niet tijdens mijn leven iig.
In mijn omgeving worden transacties nu al zo veel mogelijk buiten de bank om gedaan,dat circuit zal alleen maar groeien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Harm

Contant geld verdwijnt niet, dat zou de prijs van het goud te ver opdrijven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 A friend

Bitcoin is een mooie opposing.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11.1 L.Brusselman - Reactie op #11

Dan kun je nog niet zonder smartphone , laptop of ander electronisch speelgoed,en dat is voor velen,waaronder ik,ook een bezwaar.

#12 Bismarck

@25: Als je bij de ING grote bedragen cash wilt (meer dan een paar duizend euro ineens), krijg je anders toch echt alleen maar briefjes van 500. Alleen de laatste duizend euro maken ze “klein” (met briefjes van 200 en als je geluk hebt 100). Veel vervelender is dat je die briefjes van 500 niet kwijt raakt. In geen enkele winkel nemen ze die aan, je kunt ze alleen gebruiken voor cash betalingen waar je liever niet van hebt dat de overheid het weet en om ze weer op een bankrekening te zetten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Loupe

En zodra je niet-elektronisch geld afschaft valt al het betalingsverkeer stil bij een stroomstoring. En dan maar hopen dat de storing snel wordt opgelost..

Waarom zoiets belangrijks als betalen geheel afhankelijk maken van iets feilbaars als de stroomvoorziening?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13.1 alt. johan - Reactie op #13

@Loupe: er zijn ook systemen die geen gebruik maken van een centrale server. Natuurlijk kan een telefoon ook uitvallen, of stuk gaan, maar zo vaak gebeurt dat niet.

Als het gemak er is dan zullen mensen het gaan gebruiken.

  • Volgende reactie op #13
#13.2 Olav - Reactie op #13.1

Welke systemen zijn dat, die geen gebruik maken van een centrale server?

Over telefoons die stukgaan gesproken, al eens van Vodafone gehoord?

  • Volgende reactie op #13.1
#13.3 Loupe - Reactie op #13.1

Ik vind ook niet dat je elektronisch betalen zou moeten verbieden, maar om er voor 100% op over te schakelen lijkt me echt onverantwoord.

  • Volgende reactie op #13.1
  • Vorige reactie op #13.1
#13.4 alt. johan - Reactie op #13.1

De loonzakjes zijn op een gegeven moment ook afgeschaft. Vraagt iemand zich nog wel eens af, wat nou als de bankcomputer uitvalt, kan ik dan nog bij m’n geld?? Ik hoor er niemand over.

Ik ben het met je eens dat het nergens voor nodig is om contant geld af te schaffen. Ik denk dat contant geld nog een flinke tijd zal blijven bestaan.

  • Vorige reactie op #13.1
#13.5 Bismarck - Reactie op #13.4

Zeker geen klant van ING dan? Google misschien eens even op ING en internetbankieren.

#13.6 alt. johan - Reactie op #13

@Olav: bitcoin maakt wel gebruik van het internet, voor verificatie, maar er is voor bitcoin geen één centrale server nodig.

Je moet inderdaad niet teveel afhankelijk zijn van één externe partij als Vodafone. Een internetverbinding lijkt een probleem, maar het aantal punten waarbij je op internet kan komen, neemt met de dag toe. Er is dus voldoende redundantie. Elektronisch betalen vraagt heel weinig van een netwerk, qua gevraagde bandbreedte stelt het niks voor. En als er een oplossing komt, dan zou je die oplossing moeten gaan kiezen die het minst afhankelijk is van één partij zoals Vodafone.

  • Vorige reactie op #13
#14 Franz R.

Technologen hebben over het algemeen nogal last van het oogklep fenomeen. Los van alle bovengenoemde bezwaren; een lege accu is een lege beurs. En volgens mij staan smart phones nou niet bepaald bekend om hun uithoudingsvermogen. Wat als je een paar dagen niet de gelegenheid hebt om een paar uur naast een stopcontact door te brengen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 NoName

Cash is freedom. Plastic is slavery. It’s as simple as that.

Een van de comments bij dit artikel: http://www.dailymail.co.uk/news/article-2117643/Sweden-Country-cashless-churches-accepting-cards-offerings.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15.1 L.Brusselman - Reactie op #15

Een luthers land als Zweden is de ideale proeftuin voor experimenten op het gebied van vrijheidsbeperkende maatregelen.Was dat ook niet het land waar marginalen een , door de Lutherse kerk van harte ondersteund, fokverbod kregen?Daar kunnen de calvinisten hier nog wat van leren.