GroenLinks en Jolande Sap: the singer, not the song

COLUMN - It’s the singer, not the song, zong Mick Jagger ooit. En hij kon het weten. Maar de zanger en het liedje moeten wel bij elkaar passen. Anders wordt het niks.

Nu het partijbestuur van GroenLinks Jolande Sap het ravijn in heeft geduwd en zichzelf heeft laten meesleuren, lees ik in De Spits dat GroenLinks de tijd moet nemen om het partijprogramma onder de loep te nemen. GroenLinks zou een soort D66 Light zijn geworden en een te onduidelijke koers varen om kiezers mee aan te spreken.

Ik denk niet dat er zoveel mis was met het partijprogramma. Ik denk ook niet dat mensen niet op GroenLinks hebben gestemd omdat ze het partijprogramma onduidelijk vonden. Het gaat om degene die dat partijprogramma over het voetlicht moet brengen.

Het liedje van Femke Halsema

Het liedje dat Jolande Sap zong was gebaseerd op dezelfde melodie als het liedje dat Femke Halsema zong. Het liedje was door Femke Halsema zelf geschreven. Zij kon het met overtuiging zingen. Jolande Sap kon dat niet.

Je leest nu overal dat het een kapitale fout van Jolande Sap is geweest om met de Kunduz-missie in te stemmen. GroenLinks zou te machtsgeil zijn geweest en iets hebben gedaan wat helemaal niet bij haar aard paste. Hetzelfde met de deelname aan de coalitie formely known as the Kunduz-coalitie. Dat was op zich een prestatie van formaat, maar het lukte Sap niet om dat met volle overtuiging uit te dragen.

Wellicht, als Jolande Sap wat meer tijd had gehad, dan was het haar wel gelukt om het repertoire van GroenLinks naar haar hand te zetten. Wellicht, nu ze verlost was van een drumster die eigenlijk heel andere muziek wilde maken, van een leadgitarist die eigenlijk leadzanger wilde worden en van een management dat eigenlijk helemaal geen vertrouwen in haar had, had ze eindelijk haar draai kunnen vinden. Soms moet je de tijd krijgen om erin te groeien. Femke Halsema had dat ook gekregen. Alsof zij vanaf het allereerste begin zo overtuigend was geweest.

Het is de zanger die bepaalt hoe het liedje klinkt, maar het liedje moet wel bij de zanger passen. Als de zanger het liedje niet met overtuiging kan brengen, dan moet ie een ander liedje kiezen. Of er moet een andere zanger komen. De zanger moet in het liedje geloven, anders heeft het geen zin.

Kies het genre dat bij je past
Bij de SP hadden ze een zanger en een liedje die uitstekend bij elkaar pasten. Maar toen besloten ze om een iets ander liedje te gaan zingen. En dat liedje wist de zanger met heel wat minder overtuiging te brengen. Wat des te duidelijker werd omdat de PvdA tegelijkertijd een andere zanger kreeg, die ongeveer hetzelfde liedje ging zingen, maar dan wél met overtuiging. Roemer die premier van Nederland wilde worden was als Metallica die ineens een halfslachtige popband werd. Van genre wisselen en ermee weg komen is het moeilijkste wat er is.

Je hebt ze natuurlijk wel, van die toptalenten die, alsof het niets is, van genre kunnen wisselen en vervolgens niet alleen hun eigen fans weten te behouden maar hun fanbase zelfs weten uit te bouwen. Maar niet iedere partij beschikt over een Mark Rutte.

Kortom, wil GroenLinks weer relevant worden, dan hoeven ze niks aan het partijprogramma te doen. Ze moeten gewoon een goede zanger vinden. Een zanger die hun repertoire naar zijn of haar hand weet te zetten en dat met overtuiging naar buiten kan brengen. Dat is uiteraard makkelijker gezegd dan gedaan.

Reacties (31)

#1 Joost

Ik zou liever zeggen dat niet iedere lijsttrekker in het gelukkige bezit is van zo’n kritiekloze achterban als Rutte.

  • Volgende discussie
#2 Max Molovich

Een flexibele achterban, zou ik het willen noemen. Of een opportunistische achterban. Een achterban, even opportunistisch als de partij. Ze passen kortom uitstekend bij elkaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Camiel van Altenborg

Je maakt een aantal goede punten. Leuke, passende metafoor ook; ik mopper zelf al maanden dat GroenLinks ‘meer bassisten nodig heeft en minder leadzangers’. Alleen klopt je argumentatie niet helemaal. Wat weinigen weten, is dat Jolande wel degelijk mee heeft geschreven aan ‘het liedje van Femke’. Ze zat sinds 1993 in de economische commissie van GroenLinks en schreef mee aan een hele trits partijprogramma’s. Het sociaal-economische beleid zoals GroenLinks dat onder Femke uitdroeg, komt voor een groot deel uit Jolandes koker. Dus als iemand dat liedje met overtuiging kon zingen, was zij het wel.

Het probleem zit ‘m in die andere zaken die jij noemt: de ‘drumster die eigenlijk heel andere muziek wilde maken, een leadgitarist die eigenlijk leadzanger wilde worden en een management dat eigenlijk helemaal geen vertrouwen in haar had’. Mensen die ze tegen zich kreeg na het Kunduz-besluit, dat veel beter door de gevestigde leider Femke afgehandeld had kunnen worden, en die sindsdien onophoudelijk aan haar stoelpoten hebben gezaagd.

Wat het Lenteakkoord betreft, ben ik het niet met je eens dat het Jolande niet lukte ‘om dat met volle overtuiging uit te dragen’. GroenLinks sprong na het Lenteakkoord omhoog in de peilingen, winst die verzilverd had kunnen worden als Tofik niet zijn ondoordachte gooi naar het leiderschap had gedaan. Daardoor kreeg Jolande de káns niet om de steun aan het Lenteakkoord te verdedigen. Die actie van Tofik, en de knullige manier waarop het partijbestuur daarmee is omgegaan (vooral naar de media toe), zijn de echte doodsteek voor GroenLinks geweest.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Ernest

Bedoel je met “…als Jolande Sap wat meer tijd had gehad…” dat ze (1) eigenlijk best goed kan zingen, maar dat ze nog wat in het repertoire moest groeien of (2) geen toptalent is, maar met wat extra zangles het podium wel zou hebben veroverd?
Nee, ik ben benieuwd of Femke Halsema de Kunduz-missie uiteindelijk zou hebben gesteund. Misschien had ze die juist met een meesterlijke draai toch afgewezen, GL’s eigen initiatief ervoor ten spijt, als ze zag op wat voor scepsis die steun stuitte.
Ik bedoel maar: fractieleiders moeten singer-songwriters zijn: soms moet de melodie of de tekst even aangepast worden en jij als zanger weet dan het beste hoe.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Dyneaus

De zanger, wat er op papier staat EN de daadwerkelijke uitvoering is misschien wel een completere vergelijking.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Yevgeny Podorkin

Er is inderdaad niks mis met het partijprogramma maar wou toch even edelachtbare van Pothoven in zijn open brief aan Halsema citeren: “In een tijd waarin groen juist booming business is nota bene!” M.a.w.: dat standpunt (= bestaansreden, moet de boventoon voeren) tot de laatste snik bevechten en dat heb ik bij Sap nooit echt gezien. Bedoel, ontleedt Het Stekkerdoosdrama tot haar edele delen en ziedaar heb je het bijpassend lied:

[Mark]
Yolande, We’re Not Going To Fight About This, Okay

[Yolande]
Mark, I Think I Told You, I’m A Lover Not A Fighter

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Anoniem

Het verkiezingsprogramma deugt wel, maar de kunduzmissie en het lijsttrekkersverkiezingsdebacle hebben laten zien dat de toenmalige leiding van groenlinks niet zoveel op had met dat programma en de waarden die daarin werden uitgedragen, en dan ga je daar als kiezer dus niet op stemmen en dat komt niet doordat Jolande Sap geen goede zangeres is, maar omdat ze verkeerde beslissingen heeft genomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 su

Volgens mij gebruiken al die politici autotune..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bullie

Hoe goed je ook zingt, een kutnummer blijft een kutnummer

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Anoniem

@3 Camiel van Altenborg, waarom stem je eigenlijk op GroenLinks, en niet op de PVV, als volgens jou zelfs een gekozen kamerlid van een partij niet mee mag doen aan lijsttrekkers’verkiezingen’ (die je dus het liefste met 1 kandidaat hebt)?

Democratische waarden maken toch wel een belangrijk deel uit van het gedachtengoed van GroenLinks en als je het daar niet mee eens bent heb je bij die partij toch niets te zoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Bullie

Nümber 9?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Kilgoretrout

@7: ” maar de kunduzmissie en het lijsttrekkersverkiezingsdebacle hebben laten zien dat de toenmalige leiding van groenlinks niet zoveel op had met dat programma ”

rare redenatie, een missie vergelijkbaar met de Kunduzmissie stond namelijk gewoon al in het verkiezingsprogramma. Daarom kon Groenlinks ook zo moeilijk nee zeggen Rutte heeft het plan vrijwel exact volgens de voorwaarden van Groenlinks geschreven…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Anoniem

@12 Tja dat is op papier waar, en daarom heeft Sap er vast mee ingestemd, maar in de praktijk natuurlijk volkomen onzin, 200 miljoen euro spenderen om 50 politie en 50 marechaussee trainers 3 maanden ergens les te laten geven is onzin. Hoe kun je dat verantwoorden als partij met een grote achterban bij hoogopgeleid Nederland?

Die politietrainers waren er alleen als excuus voor onze F16s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Let

Als Jolande muzikaal was geweest, zou wellicht haar eco-liberale lofzang iets aardiger geklonken hebben. Slechts een nuance verschil met de werkelijkheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 HansR

Zo, nu heeft ieder vogeltje zijn groenlinkse liedje wel gekweeld. Toch?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Henk van S tot S

Zou het niet beter zijn niet zoveel aandacht te besteden aan een splinterpartijtje ;-)
Wat ik nog wel kwijt wil:
Na Kunduz “1” is deze verkiezingsuitslag hetgeen waarop ik hoopte.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 kilgoretrout

@12: Ik was ook geen voorstander van de Kunduzmissie, maar als een partij instemt met uitvoering van iets wat bijna letterlijk in het verkiezingsprogramma stond kun je toch niet serieus beweren dat ze haar eigen programma niet serieus neemt…

Als je nou had gezegd dat ze onderschat hebben hoeveel bezwaar er tegen dit plan zou zijn bij hun eigen achterban zou ik het helemaal met je eens zijn, maar dat zei je oorspronkelijk niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Optimus Prime

GL is een conjunctuur gevoelige partij, als het goed gaat me de economie dan willen mensen best stemmen op partijen als GL, maar naar mate het slechter gaat zullen mensen steeds meer met hun portomonnee gaan denken, en dan is bijvoorbeeld een forenzen-tax invoerende partij als GL ineens niet meer zo populair.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Bullie

Nog meer dissonanten: Voorgenomen maar controversiëel verklaarde wegverbreding A27 – Groen Links gemeente Utrecht tegen, Groen Links Provinciale Staten (cruciaal voor Schultz) vóór, Groen Links in de Tweede Kamer tegen.

Benieuwd welke zanger dit liedje geloofwaardig kan vertolken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Max Molovich

Bram van Ojik natuurlijk. Tiens!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 knelistonie

Zoals Ronald Reagan dat ooit deed. Die pakte het op en liep ermee weg, voor iedereen uit.

Zou je denken. Het idee achter deze post is toch wel vreemd. De veranderde kleuren van je gewijzigde programma zo voorstellen dat het toch bijna hetzelfde is, en net zo palatabel.

Niet veel mensen of kiezers hebben zoveel fan-talent als “de grens” eenmaal is overschreden, Molovich.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 knelistonie

Een smeekbede naar de perfecte zanger is geen teken van politieke kracht of kwaliteit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Max Molovich

“De veranderde kleuren van je gewijzigde programma zo voorstellen dat het toch bijna hetzelfde is, en net zo palatabel.”

Geen flauw idee wat palatabel is, maar volgens mij zeg ik dit nergens. Een politieke partij is een politieke partij en een partijprogramma is een partijprogramma. Wat daar in staat, moet die politieke partij uitmaken. Dat partijprogramma moet zo relevant mogelijk zijn en de uitgangspunten van de partij reflecteren. Ik vel daar verder geen oordeel over in dit stuk. Mijn opmerking over Rutte en de VVD was als sneer bedoeld, maar wil je dat als zodanig herkennen moet je mijn mening over Rutte en de VVD kennen en ik had geen zin om die in dit stukje te ventileren.

Het idee achter dit stukje is als volgt: partijen en partijprogramma’s zijn belangrijk, maar hoe relevant je partij of partijprogramma ook is, je hebt alleen wel iemand nodig die dat, geheel op zijn of haar eigen manier, over het voetlicht kan brengen. Politiek is marketing, zo maakten deze verkiezingen weer eens duidelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Bullie

Deze verkiezingen maken hooguit duidelijk dat marketing een belangrijke politieke factor is.

Wanneer een partij zich opstelt als in #19 valt daar niet meer tegen op te marketen.

De Wikipedia-omschrijving van het lemma Politiek snijdt meer hout:
“Politiek is de (per definitie onvolmaakte) wijze waarop in een samenleving de belangentegenstellingen van groepen en individuen tot hun recht komen – meestal op basis van onderhandelingen – op de verschillende bestuurlijke en maatschappelijke niveaus”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 roland

Een handige verpakking kan een slechte inhoud deels verhulling. Een mindere verpakking maakt de gammele inhoud pas echt zichtbaar. Dit aangevuld met tegenstrijdige standpunten van GL gemeentelijk, provinciaal en landelijk zoals ook @19 aangeeft – kolencentrale Eemsmond en GL provinciaal versus landelijk. Niet vreemd als nu de tegenstelling links of niet links – groen of minder groen weer de kop opsteekt. Niet het program maar de poppetjes bepalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Henk Daalder Duurzame Brabanders

Het gaat bij GroenLinks niet om Jolande Sap, maar om foute groepsdruk.
De vele belangengroepen, Natuur en Milieu, Milieudefensie, Greenpeace, en andere, ze hebben hun mensen in de fractie en fractie organisatie. Die mensen hebben niet het morele besef gehad, dat ze de belangen van hun eigen clubje, ondergeschikt moeten maken aan dat van het geheel, GroenLinks.

Door die onderlinge strijd, kwam Jolande Sap steeds meer alleen te staan, zij is onafhankelijk wetenschapper, en heeft geen eigen belangengroep achter zich. Ze had geen rugdekking, vandaar al die messen in de rug.

Door de twisten in de fractie en fractie organisatie, waren ze ook niet creatief in de campagne, dan krijg je glaasjes water, bleven ze kleven aan het ontslagrecht, en benutten ze een succesje in Kunduz niet om het eigen gelijk te tonen.

Nog een vervelend punt van al die belangengroepen is, dat die meestal niet-menselijke belangen behartigen.
In een tijd dat campagnes steeds meer over mensen gaan, leveren natuur, milieu en vissen in de Noordzee dan weinig bruikbaars op voor in de campagne.

Jolande Sap is een koppige vechter, dat bleek bij het besluit over de Kunduz missie, bij het lente akkoord, en bij haar aftreden.
Ondanks dat de groepsdruk in de fractie en fractie organisatie haar feitelijk had buiten gesloten, wilde ze doorgaan.
Het kan best zijn dat de partijtop haar uiteindelijk heeft weggestuurd uit mededogen, al hebben ze feitelijk helemaal niet uitgelegd wat het motiveerde. Het kan ook chantage van een of andere belangengroep zijn geweest.

Nu de lessen.

Dit soort ontspoorde groepsprocessen, kun je corrigeren met tegenspraak, transparantie, belangen in kaart brengen, democratisch stemmen en een leider met doorzettings macht.
Maar die zijn niet zo simpel te realiseren, omdat het een complex van belangen, mensen met kennis en rollen en verhoudingen is.

De Tegenspraak is het gemakkelijkst te organiseren, door leden veel vaker te laten stemmen over een keus, als feedback, maar beter vooraf.
Door hier transparant over te zijn, is het voor de Fractie veel moeilijker tegen een voorkeur van de Leden in te gaan.
Maar niet voor niets zijn leden van belangengroepen tegen een referendum.
En alternatief is de peiling onder de leden. Dat is net zo effectief.
Niet voor niets wilde de nieuwe partijvoorzitter, Heleen Weening werken aan een open debat partij.
Belangengroepen willen natuurlijk geen open debat, dat maakt het doordrukken van hun belang veel te moeilijk en vergt kostbare propaganda.
De fout die Heleen Weening gemaakt heeft, is dat ze al voor het begin van de campagne haar doorzettingsmacht had moeten gebruiken om de belangen groepen in de fractie en fractie organisatie te korten of wat mij betreft te verwijderen.

Die belangen clubs brengen natuurlijk veel specifieke kennis in. Dat is gemakkelijk voor de Kamerleden.
Maar de vele Leden weten veel beter wat er nodig is in de Kamer, maar die wordt niets gevraagd, en blijven aan de kant staan.
Wie probeerde zijn specialistische kennis aan de fractie aan te bieden, stuitte vaak op een vijandige of minstens zeer achterdochtige fractiemedewerker.
Toch zijn er veel Leden die graag hun kennis ter beschikking stellen, maar het moet wel serieus gevraagd worden en de benutting ervan transparant gemaakt als dat gewest is.

De Leden kunnen nu wel degelijk meer openheid creëren door bloot te leggen wat er echt aan de hand is in de Fractie en fractie organisatie.

De Leden kunnen ook de belangen zelf in kaart brengen, maar niet helemaal.
Elk lobby gesprek in de Kamer verandert het belangen netwerk. Een begin van verbetering is om al die lobby gesprekken te documenteren en te publiceren. Dat doet het Europarlement al langer. Heel gezond voor een democratie.

En peilingen onder leden houden, kan simpel en goedkoop.
De kunst is goede vragen te stellen, of je als volksvertegenwoordiger laten kennen en flauwekul vragen stellen.
Die kunst moet de partij ontwikkelen, maar dat kan ze best, als partij.
Benut die 27.000 leden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Loupe

Voorzitter evaluatiecommissie GroenLinks stapt op

De Amsterdamse wethouder Andrée van Es stapt op als voorzitter van de commissie die de verkiezingsnederlaag van GroenLinks onderzoekt. Dit maakte de partij vandaag bekend op haar website.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 roland

zo kennen we Henk Daalder @26 weer. Een groot duister spel van belangengroepen. Elk bewijs / aanwijzing ontbreekt!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Henk Daalder Windparken Wiki

@roland
Als je de kranten hebt gevolgd over GroenLinks, dan is dit het beeld dat opdoemt.
Alleen leden van specifieke GroenLinks gremia/belangengroepen ontkennen hun eigen bestaan.

Dat genereert het wantrouwen dat alle verhoudingen onder druk zet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Ernest

@30 Sorry, maar wat je nu schrijft is abacadabra voor me.

  • Vorige discussie